رافائل گروسی رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سفری که در همین هفته جاری به تهران داشت با محمد اسلامی معاون رییسجمهوری و رییس سازمان انرژی اتمی دیدار کرد، در نتیجه این دیدار بیانیه مشترکی صادر شد که طبق آن به آژانس اجازه سرویس فنی تجهیزات نظارتی مشخصشده و جایگزینی کارتهای حافظه آنها که تحت مهروموم مشترک در ایران نگهداری خواهند شد، داده شد. به هرحال توجه بیشتر به منافع ملی امر مثبتی است و باید از آن استقبال کرد.
رسانه های اعتدال گرا
سفر مهم گروسی؛ توافق ایران و آژانس چه تاثیری بر مذاکرات وین دارد؟
حسن بهشتی پور کارشناس مسایل هسته ای در گفت گو با خبرگزاری خبرآنلاین گفت: توافقی که در تهران با گروسی انجام گرفت اثرش را تقریبا فوری بر جلسه شورای حکام گذاشت. در اجلاس شورای حکام به دنبال قطعنامه علیه ما بودند. توافقی که در تهران به دست آمد مانع از صدور قطعنامه شد. سیاست کجدار مریز فعلا تا استارت بعدی آژانس ادامه پیدا می کند. البته اقای اسلامی قرار است هفته اینده به وین سفر کند و بعد اقای گروسی به تهران سفر کند. باید دید که راجع به چه موضوعاتی قرار است صحبت کنند. احتمالا یکی از این موضوعات چهارسوالی است که آژانس بهانه گیر آورده و راجع به آن صحبت می کنند. اگر این مساله حل شود شاید یک مقداری کمک به باز شدن گره همکاری های ایران و آژانس کند. ما وقتی می خواهیم فعالیت های صلح امیز هسته ای داشه باشیم ناچاریم به سوالات نهاد ناظر بر فعالیت های هسته ای پاسخ دهیم. ما در دنیا تافته جدا بافته نیستیم که انتظار داشته باشیم برخورد متفاوتی با ایران شود. آنها سوالاتی دارند که در مکان هایی که اورانیوم غنی سازی شده وجود داشته چه خبر است. البته خوشبختانه موضوع برای هفده سال پیش است و طبق گزارش های غربی ها میزان غنی سازی آن هم پایین بوده. ما باید راه حلی پیدا کنیم. در دیپلماسی راه حل همیشه هست و اگر این خواسته وجود داشته باشد که از طریق مسالمت آمیز این مساله حل شود، امکانش وجود دارد. راه حل هم دیپلماتیک است و نه هسته ای. خود این چهارسوال هم نه جنبه عمومی و نه فنی دارد بلکه سیاسی است. یک بهانه ای از سوی آنها پیدا شده و راهش هم این است که از طریق دیپلماتیک و سیاسی این بهانه را برطرف کرد. اقای گروسی آنجایی که در مورد مسائل فنی و حقوقی صحبت می کند مشکلی نیست. اما نباید ابراز نگرانی کند. کار مدیر آژانس این نیست که ابراز نگرانی کند. مدیر کل آژانس تیم تحقیق دارد و بر اساس گزارش آنها باید به شورای حکام گزارش دهد. اما فضاسازی و ابراز نگرانی خارج از حیطه کار اوست و به این جو سازی می گویند. او می خواهد ایران را وادار کند تا امتیاز بیشتری دهد یا همکاری بیشتری کند. اما تهران هم می گوید که اگر می خواهید ما در سطح برجام با شما همکاری کنیم، باید طرف های برجام را مجبور کنید که تعهدات خود را انجام دهد و در این صورت ما هم این کار را خواهیم کرد. اظهارات گروسی بیشتر فضا سازی سیاسی برای وارد کردن فشار بیشتر بر ایران به حساب می آید.
توافق ایران و آژانس، قطعنامه شورای حکام علیه تهران را منتفی کرد
روزنامه جمهوری اسلامی در گزارشی آورده است: قدرتهای غربی روز دوشنبه پس از موافقت تهران با تمدید نظارت بر برخی فعالیتهای هستهای این کشور، طرحشان برای صدور قطعنامه علیه ایران را کنار گذاشتند. تصمیم ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا و آلمان مبنی بر عدم پیگیری صدور قطعنامه علیه ایران در نشست این هفته شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از تشدید تنش با ایران که میتواند امیدهای از سرگیری مذاکرات گستردهتر برای احیای برجام را از بین ببرد، جلوگیری میکند. خبرنگار وال استریت ژورنال هم به نقل از سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گزارش داد که در جلسه شورای علیه هیچ قطعنامهای علیه ایران صادر نخواهد شد."لارنس نورمن" خبرنگار وال استریت ژورنال در توییتی به نقل از "ند پرایس"، سخنگوی وزارت خارجه نوشت: ما برنامهای برای ارائه قطعنامه در نشست شورای حکام این هفته نداریم. در جریان سفر لحظه آخری رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران، ایران موافقت کرد که به آژانس دسترسی دیرهنگام به تجهیزات خود که برخی از بخشهای حساس برنامه هستهای را تحت نظارت دارد، اعطا کند.
رسانه های اصولگرا
اعلام آمادگی آمریکا برای لغو تحریم های ناسازگار با برجام
خبرگزاری مهر در گزارشی آورد: هیأت نمایندگی ایالات متحده نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین در اکانت رسمی خود در توئیتر با اشاره به بیانیهای که توسط «لوئیس ال. بونو» دیپلمات آمریکایی در نشست شورای حکام پیرامون برجام قرائت شد، آمادگی واشنگتن را برای لغو تمام تحریمهای ناسازگار با برجام اعلام کرد. «لوئیس بونو» در بخشی از این بیانیه- که متن کامل آن بر روی تارنمای رسمی هیأت نمایندگی ایالات متحده منتشر شده است- با چشم پوشی از نقضِ عهد آشکار مقامات واشنگتن و خروج یکجانبه آنها از برجام مدعی شد: «اجازه دهید شفاف بگویم: ما با حسن نیت به پیگیری این اهداف ادامه میدهیم و روشن بیان کردهایم که آمادهایم در صورتی که ایران پایبندی خود به تمام تعهداتش ذیل برجام را از سرگیرد، تمام تحریمهای ناسازگار با برجام را لغو کنیم!» بونو در ادامه افزود: «اما تمام طرفهای شرکت کننده (در مذاکرات برجام) لازم است واقع بین باشند. فرصت برای بازگشت کامل به تعهدات ذیل برجام تا ابد دوام نخواهد داشت». هیأت نمایندگی ایالات متحده در ابتدای این بیانیه و همچنین در یک پیام توئیتری جداگانه از «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) و تیمش به خاطر تلاشهایشان برای تعامل با ایران بر سر موضوعات مربوط به راستی آزمایی و نظارت بر فعالیتهای هستهای ایران قدردانی کرد.
توافق دولت با آژانس خلاف قانون مجلس نیست
روزنامه صبح نو در گزارشی نوشت: اولین سوالی که با رویکارآمدن دولت جدید و حتی پیش از آن مطرح بود، به برجام و آینده آن مربوط میشد. اینکه رئیسی و همکارانش چطور با این پرونده پیچیده مواجه خواهند شد؟ مذاکره خواهند کرد یا نمیکنند؟ اگر مذاکره خواهد کرد، چه کسی مذاکره خواهد کرد و بر مبنای کدام سیاستها؟ آیا همان رویه دولت روحانی را پیش میگیرند یا اینکه راه را بر مذاکره میبندند؟ آقای رئیسی در نشست خبری اول خود در مقابل احتمال دیدار با بایدن یک «نه» قاطع گفت اما بعدتر در مواضع خود ثابت کرد که مخالفتی با مذاکرات احیای برجام برای رفع تحریمها ندارد. تکلیف تیم مذاکرهکننده نیز اگرچه هنوز معلوم نشده اما براساس اظهارات و اقدامات فعلی میتوان گفت که باید منتظر تغییراتی در تیم مذاکرهکننده بود. دراینبین اما اصلاحطلبان رادیکال نوک پیکان را بهسوی مجلس گرفته و با متهم کردن این قوه به تندروی، آنان را مانع اجرایی شدن برجام دانستند.
غرب و سراب تحمیل برجام یکطرفه
روزنامه رسالت در سرمقاله ای به قلم حنیف غفاری، نوشت: سفر اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و شانتاژ هدفمند وی در نشست اخیر شورای حکام بار دیگر نشان داد که استقلال این نهاد بینالمللی، وجه المصالحه وابستگی مدیران آن به لابیهای آمریکایی و اروپایی قرارگرفته است.ترسیم مختصات بازی ناشیانه آمریکا، اتحادیه اروپا و آژانس چندان دشوار به نظر نمیرسد! بازیگران غربی و آژانس در حال تقویت اهرمهای فشار علیه ایران با هدف «پذیرش توافقی یکطرفه» از سوی کشورمان هستند. مقامات آمریکایی و اروپایی در مذاکرات وین عنوان کردهاند که نهتنها ارائه تضمین در خصوص آینده توافق هستهای و راستی آزمایی در پروسه بازگشت خود به برجام رانمیپذیرند، بلکه قصد ندارند همه تحریمهای مغایر با توافق هستهای سال ۱۳۹۴ را نیز رفع کنند! از سوی دیگر، افرادی مانند «ریچارد نفیو»و «رابرت مالی» که در وزارت خارجه آمریکا و در بخش ایران مشغول به فعالیت هستند، تأکیددارند که هندسه تحریمهای ضد ایرانی باید در هر شرایطی حفظ شود! چنانچه بارها تأکید شده است، تفکیک بازی آژانس اروپا از آمریکا یک خطای بارز راهبردی و استراتژیک بود که دولت دوازدهم مرتکب شد و همین خطای پرهزینه، منجر به باقی ماندن تعهدات برجامی ایران در عین عدم رفع تحریمها شد. خطایی که دولت سیزدهم قطعا آن را تکرار نخواهد کرد. پیوستگی این بازی بهگونهای محرز است که تحلیلگران مستقل غربی نیز در برخی مواضع مستقلانه خود نسبت به آن اذعان کردهاند. رمز موفقیت جمهوری اسلامی ایران در برهه کنونی، یکی رصد هوشمندانه و متعاقبا، علنی سازی بازی پشت پرده آمریکا- اروپا- آژانس و دیگری، اتخاذ گاردی بسته و محکم در برابر این بازی مشترک است. درصورتیکه تحت تأثیر جوآفرینی اخیر آژانس، کشورمان گارد خود را بازکرده یا اسیر پیچیده سازی صحنه بازی توسط طرف مقابل شود، در این صورت اقدامات سلبی و بازدارنده آتی جبهه غرب و آژانس علیه ما آغاز خواهد شد.بنابراین،اکنون باید «بازی ضد ایرانی آمریکا-آژانس- اروپا» را در مقابل دیدگان جوامع بشری به تصویر کشید و آن را در معرض قضاوت افکار عمومی دنیا قرار داد. این اقدام، باید از سوی وزارت امور خارجه کشورمان به صورتی جدی موردتوجه قرار گیرد.
ایران بیشتر از همه کشورها درخواستهای آژانس پاسخ داده است
محمود عباس زاده مشکینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با خبرگزاری دانشجو، درباره سفر رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران، اظهار کرد: تکلیف ایران با آژانس انرژی اتمی مشخص است، زیرا تمام اقدامات ایران در راستای پروتکلهای آژانس انرژی اتمی است و هیچ خلافی صورت نگرفته است. چندین بار بازرسان آژانس در ایران حضور یافتند و گزارشهایی را تهیه کردند و اکنون نیز تحت پادمانهای رسمی دائما درحال رصد فعالیتهای ایران هستند. ایران بیشتر از همه کشورهای عضو به سوالات و درخواستهای آژانس انرژی اتمی پاسخ داده و همکاریهای فراتر از پروتکلها و پادمانهای آژانس داشته است از این رو ایران همیشه از مذاکرات و رفت و آمدها استقبال کرده است. ایران همواره سعی کرده درخواستهایی که در چارچوب رسمی آژانس است را پاسخ دهد و فراتر از آن امکان پذیر نیست و این موضوع را طرف مقابل به خوبی در جریان است یعنی هر زمان کشورهای طرف برجام به تعهدات خودشان در قالب برجام عمل کردند ایران هم به تعهدات خودش باز خواهد گشت و هیچگاه انجام تعهدات یک طرفه را نمیپذیریم. اقدام مجلس شورای اسلامی در تصویب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها اقدامی به موقع و متناسب با رفتار طرف مقابل برجام بود، زیرا این موضوع درست نیست که اقدامات یک طرفه باشد، چون این باعث سوءاستفاده طرف مقابل میشد. با تصویب قانون راهبردی ایران نشان داد که در اقدامات خود جدی است که همین جدیت باعث شد که طرف مقابل دوباره دریابد که ایران قدرتمند است که همین امر باعث اتفاق افتادن مذاکرات وین شد، زیرا تنها خواست ایران این است که طرف مقابل به تعهدات خود که امضا کرده است بازگردد و تمام تحریمها را لغو کند.
رسانههای اصلاحطلب
حمایت روسیه از برجام
به گزارش برنا، میخائیل اولیانوف با ایراد سخنانی در این نشست که فرازهایی از آن در حساب رسمی توئیتر دفتر نمایندگی روسیه در وین منتشر شد افزود که به همین خاطر مسکو «از برجام و بازگشت سریع به اجرای این توافق از سوی تمام طرفها حمایت میکند»این دیپلمات روسیه عنوان کرد که ملاقات مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران تاثیر ثبات ساز به موقع و عملی داشته است. وی با بیان اینکه شورای حکام باید اهمیت این دیدار را مد نظر داشته باشد افزود: ملاقات دو طرف به حذف شکاف در ارتباط میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی کمک و باب مذاکره با دولت جدید ایران را باز کرد. همچنین تمایل دو طرف را برای ادامه گفتوگوها مورد تاکید قرار داد.
گزارش نیویورک تایمز از فشار ایران به دولت بایدن برای احیای سریع برجام
به گزارش ایسنا، روزنامه نیویورک تایمز در گزارش خود مدعی شد: ایران به زودی به ظرفیتی دست خواهد یافت که برای تولید مواد هستهای لازم جهت ساخت یک بمب اتم تنها یک فاصله کوتاه خواهد داشت و این یک تاکتیک است تا دولت آمریکا را برای بازگشت فوری به توافق هستهای ٢٠١۵ تحت فشار قرار دهد. اگرچه مقامات فدرال در آمریکا به طور علنی ارزیابی های خود در این زمینه را اعلام نمی کنند اما در مکالمات پشت پرده می گویند که معتقدند ایران تا چند ماه آینده به ظرفیت لازم برای تولید سوخت مورد نیاز یک کلاهک هستهای دست پیدا خواهد کرد. این روزنامه می نویسد: دیوید آلبرایت رئیس موسسه علوم و امنیت بینالملل (ISIS) روز جمعه در یک کنفرانس خبری مدعی شد که ظرفیت غنی سازی کنونی ایران به این کشور اجازه می دهد تا سوخت مورد نیاز اولین بمب را ظرف یک ماه تولید کند. تولید سوخت بمب دوم نیز سه ماه و سومین بمب، پنج ماه زمان خواهد برد. وی در ادامه گفت که این اقدامات تلاشی است از سوی دولت جدید ایران تا امتیازات بیشتری، به گونه ای که به نفع این کشور باشد، بگیرد. ما باید دقت کنیم. نباید اجازه دهیم ما را بترسانند. هفته های پیش رو با توجه به آغاز نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل برای دیپلماسی بسیار حساس است. انتظار می رود که مقامات دولت ایران، شامل وزیر امور خارجه جدید این کشور در نشست حضور داشته باشند. ایران و کره شمالی که به تازگی موشک کروز آزمایش کرده و نشان دادند که قادر به عبور از سیستمهای دفاع موشکی هستند، در حال آزمودن دولت بایدن اند. رُز گوت مولِر که یک مقام سابق در حوزه کنترل تسلیحات در چند دولت آمریکا بوده و اکنون در دانشگاه استنفورد فعالیت دارد، دراینباره اظهار کرد: هر دوی این کشورها (ایران و کره شمالی) تلاش می کنند تا میز مذاکره را زمانی که دولت بایدن سرانجام به سمت آنها می چرخد، به نفع خود بچینند.
آیا آمریکا تمایلی به احیای برجام دارد؟
بشیر اسماعیلی کارشناس مسایل بینالملل در گفت وگو با روزنامه راهبرد معاصر، در خصوص احتمال احیای برجام گفت: به طور کلی آمریکا به دنبال این است که مذاکرات احیای برجام در وهله اول به یک مذاکره فرسایشی تبدیل بشود و در وهله بعد با طولانی شدن مذاکرات و افزایش فشارهای اقتصادی، ایران رضایت دهد که کف امتیازات را از مذاکرات برجام بدست آورده، اما در عوض بیشترین حد امتیاز را واگذار کند. مقامات آمریکایی در روزهای اخیر مدعی شدهاند که ایران در حال رسیدن به نقطهای است که بازگشت به برجام عملا سودی نداشته باشد. به تعبیر این مقام آمریکایی با گذشت زمان، ایران در حال تکمیل دانش هستهای خود است و برنامه هستهای را به جلو میبرد. سوال اینجاست آمریکایی ها که زمانی برجام را تایید کرده بودند، چرا با عهدشکنی و سپس خروج رسمی از برجام آن را به این نقطه رساندند؟ و در عین حال اکنون هم این دست اظهارنظرات متناقض همه روزه از سوی مقامات آمریکایی و بعضا اروپایی درباره از سرگیری مذاکرات صورت میپذیرد. به طور کلی آمریکا به دنبال این است که مذاکرات احیای برجام در وهله اول به یک مذاکره فرسایشی تبدیل بشود و در وهله بعد با طولانی شدن مذاکرات و افزایش فشارهای اقتصادی، ایران رضایت دهد که کف امتیازات را از مذاکرات برجام بدست آورده، اما در عوض بیشترین حد امتیاز را واگذار کند. به عنوان مثال آمریکا ممکن است در مراحل نخستین مذاکرات، تحریمهایی که اثر مستقیم روی اقتصاد ایران ندارد را رفع کند اما مانع از آزاد شدن داراییهای مسدود شده ایران، رفع تحریم بانک مرکزی و فروش نفت ایران شود.
موضع بی سابقه اسرائیل درباره برجام
سایت خبری عصر ایران در گزارشی آورده است: بنی گانتز موضعی متفاوت از مواضع گذشته رژیم تل آویو درباره بازگشت آمریکا به برجام گرفت، و گفت تل آویو دلیل بازگشت آمریکا به برجام را درک می کند و می پذیرد. موضع بنی گانتز بی سابقه محسوب می شود. مقامات اسراییلی چه در دولت نتانیاهو و چه در دولت جدید اسراییل همواره مخالف سرسخت برجام بوده اند. وزیر دفاع اسراییل می گوید کشورش با بازگشت آمریکا به برجام کنار می آید اما مشروط بر اینکه آمریکا نیز در صورت شکست مذاکرات، در کنار اسراییل برای اعمال طرح جایگزین علیه برنامه هسته ای ایران، وارد اقدام جدی شود.گانتز گفت: رویکرد فعلی دولت ایالات متحده آمریکا در قرار دادن مجدد برنامه هسته ای ایران درون یک جعبه (برجام) است و من این را می پذیرم. وزیر دفاع اسراییل همزمان تاکید کرد خواسته اسراییل این است که ایالات متحده آمریکا آماده به کارگیری با قدرت یک طرح جایگزین (طرح بی) علیه برنامه هسته ای ایران، در صورت شکست مذاکرات احیای برجام باشد. او همزمان مدعی شد اسراییل آماده است برای دفع خطر دستیابی ایران به سلاح هسته ای، خود به تنهایی وارد اقدام نظامی (طرح سی) شود.
درخواست آژانس برای مذاکره فقط در چارچوب فنی پذیرفته شد
عباس مقتدایی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا درخصوص «تذکر امروز یکی از نمایندگان مبنی بر اینکه نمایندگان در جریان جزئیات توافق صورت گرفته میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیستند، آیا اعضای کمیسیون امنیت ملی نیز بیاطلاع هستند؟»، گفت: با توجه به اینکه در موضوعات سطح کلان این مباحث در شورای عالی امنیت ملی یا در جلسه سه قوه موضوع مطرح میشود که در این جلسات شخص رئیس مجلس حضور دارد و ایشان در این جلسات علاوه بر ماموریتهای فردی که یک رئیس قوه دارد، به نمایندگی از کل مجلس در جلسات شرکت میکنند؛ قاعدتاً باید در مباحثی که نیاز است نمایندگان در جریان آنها باشند، همکاران را در جریان آن موضوع قرار دهند. آقای قالیباف درخصوص موضوعات اخیر با نمایندگان مجلس صحبت کرد، البته طبیعی است که این صحبتها در جلسات غیرعلنی و اگر ضرورت داشته باشد، در جلسات محرمانه مطرح خواهد شد. بنابراین کمیسیون امنیت ملی و نمایندگان مجلس در جریان موضوعات هستند؛ البته طبیعی است که مثلا اعضای کمیسیون امنیت ملی یا رئیس کمیسیون امنیت که در برخی از جلسات اختصاصی ملی هم شرکت میکنند، موضوعات ریزتر را در جریان قرار میگیرند. سمت و سوی ما منافع ملت ایران و حداکثر ساختن منفعتهایی است که ما برای حال و آینده خواهیم داشت، بنابراین اگر آژانس هم در روزهای اخیر تقاضا کرد که در ایران حضور داشته باشد و مذاکراتی انجام دهد، این پذیرفته شد که فقط در چارچوب فنی ما با همدیگر کار میکنیم چون وظیفه آنها کارهای فنی است و کارهای سیاسی نباید در حیطه فعالیتهای آژانس باشد، اکنون ایران در بالاترین سطح از قاطعیت و پیشبرد منافع ملی است.
از تغییر موضع مخالفان برجام خوشحالیم
داریوش قنبری در گفت وگو با سایت خبری نامه نیوز اظهار داشت: دولت عوض شده و به نظر میرسد که مواضع برخی فعالان سیاسی نیز به فراخور این تغییر، دچار تحول شده است. نگاهی به مواضع برخی از سیاسیون مخالف برجام و مذاکره در روزهای اخیر و مشاهد استقبالی که از سفر گروسی به تهران و توافق با آژانس کردهاند، شاهد این مدعا است. از اینکه بالاخره دریافتهاند دیپلماسی کارگشا است و باید از این طریق منافع کشور را تامین کرد، خوشحال هستیم اما این سوال نیز به ذهن میرسد که آیا این رویه موجب درو کردن آنچه دولت قبل به دشواری کاشت نیست؟ یا ثبت توفیقاتی که میشد زودتر از اینها حاصل شود، به نام خود؟ «متاسفانه برخی مخالفان دولت روحانی در دولتهای یازدهم و دوازدهم بیشترین کارشکنیها را در حوزه پیشبرد منافع ملی به عمل آورده و مشکلات زیادی را ایجاد کردند. با این حال ما خوشحالیم که همانها اینطور چرخش کرده و از سیاستهای مبتنی بر تعامل با جهان و مذاکره استقبال میکنند». «من فکر میکنم مذاکرات برجامی هم در دولت جدید در همان چارچوبی که قبلا تعیین شده بود، پیش خواهد رفت منتها با این تفاوت که در این دولت مخالفتهای کمتری در داخل با این رویه صورت میگیرد. ضمن اینکه اکنون با روی کار آمدن دولت بایدن در آمریکا فرصت احیای برجام هست و اگرچه در دولت قبل به نتیجه نرسید، امیدواریم که این دولت با نگاه مبتنی بر منافع ملی بتواند این کار را به سرانجام برساند.»
نظر شما