ایسنا به مناسبت روز ملی سینما با عباس بهارلو، از پژوهشگران و مورخان مطرح سینمای ایران گفتگو کرده.
بخشی از این گفتگو:
* در بررسی‌های تحلیلی و تاریخی در بهترین حالت گفته می‌شود «سینما در دوره قاجار»، «دوره اول فیلمسازی»، «سینما در دوره کودتای ۲۸ مرداد»، «سینمای دهه شصت»، «سینمای دوره اصلاحات» یا در شکلی دیگر گفته می‌شود «سینمای کیارستمی»، «سینمای شهیدثالث»، «سینمای مهرجویی»، «سینمای تقوایی» و نظایر این‌ها.
* آیا این طبقه‌بندی‌ها متر و معیارهای درستی هستند؟ بعد از کودتای ۲۸ مرداد همه جور فیلمی ساخته شده، از فیلم‌های اجتماعی و انتقادی که تعدادی از آن‌ها توقیف شدند تا ملودرام‌های رقص و آوازدار و کمدی‌های کم ارزش، یا در دوره موسوم به «اصلاحات» آیا فیلم‌هایی که ساخته شدند - همه یا اغلب‌شان - فیلم‌هایی بودند که از اصول و زیبایی‌شناسی یکسانی تبعیت می‌کردند؟
* یا اگر بخواهیم به کارگردان‌هایمان بپردازیم، آیا کیارستمی در تمام دوره‌های فعالیتش یک مسیر را دنبال کرده است ؟ یا مهرجویی یا کیمیایی یا تقوایی؟ هر سه فیلم این فیلمسازان را که بررسی کنیم، می‌بینیم که تغییرهای محسوسی در آن‌ها مشاهده می‌شود. بنابراین اگر چه براساس این دسته‌بندی‌ها می‌توان مقاله یا مقاله‌هایی نوشت، اما طبعاً متر و معیارهای چندان معتبری نیستند.
* (در پاسخ به این سوال که معمولاً چه قدر از این پژوهش‌هایی که در قالب تاریخ‌نگاری و خاطرات شفاهی انجام و منتشر می‌شوند به مشکل سانسور برمی‌خورند؟): قطعاً در بسیاری موارد با مشکل ممیزی مواجه می‌شوند. نوشتن درباره بسیاری از موضوع‌ها، کماکان، در محدوه خط قرمز است. نمونه‌هایش کم نیست. هنوز نمی‌شود درباره بعضی از فیلمسازان و فیلم‌هایشان به شکل جامع نوشت، نوشتن درباره بعضی موضوع‌ها مثلاً رقص و آواز فیلم‌ها محدودیت دارد، برای نوشتن درباره جنبه‌های اروتیک فیلم‌ها خودسانسوری وجود دارد، جای دور نرویم ما حتی نمی‌توانیم عکس بسیاری از فیلم‌ها یا پوستر اکثر قریب به اتفاق فیلم‌های سال‌های ماضی را منتشر کنیم.
نظر شما