سال ۲۰۰۱ به دستور جورج بوش، رئیس جمهور وقت آمریکا در پی حوادث ۱۱ سپتامبر نیرو‌های نظامی این کشور وارد خاک افغانستان شدند. در آن زمان جورج بوش با «مأموریت» نامیدن چنین تجاوز آشکاری مدعی شد که «ما خواستار انجام این مأموریت نبودیم. اما آن را به پایان خواهیم رساند.»
امروز اولین روز ماه سپتامبر است و افغانستانی که بدون حضور نظامیان آمریکایی راحت‌تر نفس می‌کشد.
روز‌های آخر ماه اوت میلادی جاری، پس از بیست سال، آمریکا بدون اینکه به زعم خود ماموریتی را به پایان برساند با شتاب نیرو‌های نظامی باقی‌مانده خود را از خاک افغانستان خارج کرد.
این روز‌ها بیشتر از هر زمان دیگری حضور بیست ساله آمریکا در افغانستان مورد انتقاد رسانه‌هاست.
به گزارش مجله فوربز، از سال ۲۰۰۱ تاکنون آمریکا بیش از دو هزار میلیارد دلار خرج جنگ در افغانستان کرده است. این مقدار برابر با ۳۰۰ میلیون دلار در هر روز است.
بسیاری از کارشناسان خاورمیانه اکنون این پرسش را مطرح می‌کنند که دستاورد این حضور درازمدت و این هزینه هنگفت در افغانستان چه بوده است.
به همین مناسبت، گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان مصاحبه‌ای با «تیم اندرسون» و «اریک والبرگ» دو کارشناس اهل استرالیا و کانادا ترتیب داده که آن را در ادامه خواهید خواند.
تیم اندرسون، نویسنده استرالیایی و استاد پیشین دانشگاه سیدنی است. او بیش از بیست کتاب حول محور توسعه مستقل و ضد امپریالیسم به چاپ رسانده است. از کتاب‌های مشهور وی می‌توان به «محور مقاومت: به سوی خاورمیانه مستقل» و «جنگ کثیف علیه سوریه» اشاره کرد. در کتاب جنگ کثیف که به زبان فارسی نیز ترجمه شده است، اندرسون از خیانت‌ها و توطئه‌ها علیه سوریه سخن گفته است. وی در سال ۱۳۹۶ در سفر خود به سوریه با بشار اسد دیدار کرد و از نزدیک با او به بحث و گفتگو درباره مسائل این کشور پرداخت.
اشغال و استعمار بدترین راه برای توسعه اجتماعی است
اندرسون در پاسخ به این سوال که حضور بیست ساله آمریکا در خاک افغانستان را چگونه ارزیابی می‌کند، عنوان کرد: «تهاجم به افغانستان و اشغال آن عملی وحشیانه بود و این کشور را دهه‌ها به عقب بازگرداند، اما به نظر من این آغاز فرآیند «بازگشت استراتژیک آمریکا» از کشور‌های منطقه است. حداقل آمریکا به این نتیجه رسیده است که از اشغال مستقیم کشور‌های دیگر صرف نظر کند. در حال حاضر، افغانستان یک دوره گذار را تجربه می‌کند».
او در ادامه با بیان اینکه حکومت جدید افغانستان بومی و تشکیل یافته از خود مردم این کشور است، عنوان کرد: «شکست خوردگان آمریکایی و غرب گرایان این اشغال را راهی برای توسعه معرفی می‌کنند، ولی اشغال و استعمار بدترین راه برای توسعه اجتماعی است».
نویسنده کتاب «جنگ کثیف» در ادامه تاکید کرد: «ساختار‌های مسئولیت مدنی هیچ گاه در چنین شرایط اجتماعی شکل نمی‌گیرند و تنها پس از استقلال ملی است که چنین ساختار‌هایی شکل می‌گیرند؛ بنابراین اتمام این اشغال اولین قدم برای شکل‌گیری ساختار‌های مسئولیت مدنی است و به همین دلیل است که طالبان به عنوان نیروی مقاومت برگشته است تا چنین فرآیندی را شروع کند.»
تبلیغات آمریکا در مورد مسائل مربوط به حقوق زنان در افغانستان نادرست است
او در ادامه از تبلیغات غرب در خصوص حضور بیست ساله آمریکا و نتایج مثبت واهی آن انتقاد کرد و گفت: «تبلیغات غرب چنین ادعا می‌کند که این اشغال باعث پیشرفت‌هایی در حوزه زنان شده است. این‌ها ادعا‌هایی نادرست است چرا که به طور مثال در حوزه برابری جنسیتی، افغانستان در رتبه ۱۵۷ قرار می‌گیرد که از آخر ششم محسوب می‌شود».
این کارشناس اهل استرالیا در ادامه به ارائه برخی از آمار‌ها پرداخت. وی افزود: «همچنین در افغانستان، از هر ۱۰۰ هزار زن، ۶۳۸ نفر هنگام زایمان از دنیا می‌روند که این آمار افغانستان را در رتبه نهم از انتهای لیست قرار می‌دهد. میزان تحصیل در دختران کم تر از دو سال است که از آخر در رتبه ۷ قرار می‌گیرد. تنها ۱۳ درصد از زنان و دختران افغان به دبیرستان و مقاطع تحصیلی بالاتر از آن راه پیدا می‌کنند. این افغانستان را از آخر در رتبه ۱۲ قرار می‌دهد.
او با بیان این آمار بر تبلیغات نادرست آمریکا در مورد مسائل مربوط به حقوق زنان در افغانستان صحه گذاشت.
اندرسون به پیچیده‌تر شدن مشکلات افغانستان در پی حمله نظامی آمریکا اشاره کرد و گفت: «ما در مورد طالبان این را می‌دانیم که ۲۰ سال پیش حقوق زنان را پایمال می‌کردند و و عملکرد درستی نداشتند. اما هجوم آمریکا به خاک افغانستان مسئله را برای مردم افغانستان تنها «پیچیده‌تر» کرد.
اندرسون در بخش آخر سخنان خود از اهمیت تغییرات طالبان سخن گفت و این تغییرات را بسیار مهم ارزیابی کرد.
اریک والبرگ، روزنامه نگار، نویسنده و تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه و آسیای مرکزی اهل کانادا است. وی فارغ‌التحصیل رشته اقتصاد از دانشگاه تورنتو و دانشگاه کمبریج است. او تاکنون سه کتاب تألیف کرده و مقالات او به زبان‌های روسی، آلمانی، اسپانیایی و عربی در نشریات گوناگون به چاپ رسیده است. مشهورترین کتاب والبرگ «قدرت لابی اسرائیل در کانادا» نام دارد که به فارسی نیز ترجمه شده است. وی در این کتاب تلاش کرده است تا روند شکل‌گیری کانادا به عنوان یک کشور محصول استعمار را بیان کند.
آمریکا به دنبال تحمیل فرهنگ آمریکایی بر افغانستان بود/ شاهد زوال انسانیت در آمریکا هستیم
والبرگ نسبت به خروج آمریکا از افغانستان ابراز امیدواری کرد و حضور طولانی مدت نظامی این کشور در خاک افغانستان را در حوزه‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی منفی ارزیابی کرد و گفت: این حضور طولانی مدت، اثرات منفی خود را نه تنها بر یک نسل، بلکه بر نسل‌ها خواهد گذاشت.
او در ادامه افزود: «منفی‌ترین بخش حضور آمریکا در افغانستان این بود که این کشور قصد داشت اسلام و عقاید مسلمانان را تخریب کند. آن‌ها سعی داشتند افغانستان را به شکل دلخواه خود در بیاورند. آمریکا هیچ علاقه‌ای به اسلام ندارد؛ بنابراین این حمله از همان اول هم محکوم به شکست بود، چون آمریکا با فرهنگ آمریکایی به سراغ ملت افغانستان رفت. این اشتباه وحشتناکی بود.»
آمریکا درک درستی از جایگاه زن در اسلام ندارد
والبرگ در ادامه به مسئله زنان در افغانستان پرداخت و گفت: تمرکز آمریکا روی مسائل مربوط به زنان بود. این در حالی است که آمریکا هیچ درک درستی از نقش زن و جایگاه محترم او در دین اسلام ندارد. دین اسلام به دنبال محافظت از زنان و کودکان است که مهم‌ترین ارکان یک جامعه را تشکیل می‌دهند. آمریکایی‌ها اساسا ماهیت اسلام و اینکه با زنان در این دین چگونه رفتار می‌شود را نفهمیدند. نگاه اسلام اساسا با نگاه غربی متفاوت است.
در ادامه او از کشتار اعضای طالبان توسط نیرو‌های آمریکایی انتقاد کرد و طالبان را مردم عادی دانست که علیه اشغال کشورشان می‌جنگند. او گفت: «ممکن است بسیاری از آن‌ها بی‌سواد باشند، ولی قرآن می‌دانند و می‌خواهند از کشورشان محافظت کنند و قصد ندارند دنیا را فتح کنند؛ بنابراین کشتن اعضای طالبان هم از نظر من یک تراژدی است.»
والبرگ همچنین بیان کرد: مشکل بعدی که با حضور آمریکا ایجاد شد ایجاد بی‌ثباتی در میان همسایگان افغانستان بود. شما (ایران) در حال حاضر سه میلیون پناهنده افغان در کشور خود دارید و همینطور پاکستان سه میلیون پناهنده افغان دارد. این باید هدف آمریکا می‌بود که مدت کمی در افغانستان بماند، پناهنده‌ها را باز می‌گرداند، به ثبات کمک می‌کرد و بعد می‌رفت. به جای آن [و به خاطر حضور طولانی مدت آمریکا] تمام پناهندگان هنوز در ایران و در پاکستان هستند و تروریسم نیز همین گونه شکل می‌گیرد. وقتی انسان‌ها راه‌شان را گم می‌کنند و در خانه خود نیستند و هیچ حس تعلقی ندارند آنگاه به تروریست تبدیل می‌شوند. این نیز یک تراژدی وحشتناک است.
تنها دلالان اسلحه از جنگ سود می‌برند
در مورد ضرر و زیان اشغال نظامی برای خود آمریکا، والبرگ گفت: شش هزار سرباز در جنگ عراق و افغانستان جان خود را از دست داده اند؛ ممکن است آمار‌ها متفاوت باشد، ولی تقریبا شش هزار نفر هستند. صد‌ها هزار نفر دیگر نیز به طور غیرمستقیم آسیب دیده اند: زخمی شده‌اند، دچار اختلال اضطراب پس از سانحه شده اند، اختلالات روانی، سوء مصرف مواد مخدر و ... و این وحشتناک است، ولی همان کاری است که آمریکا انجام داده است.
اریک والبرگ درباره سود چنین فعالیت‌های مداخله جویانه‌ای برای عده‌ای خاص سخن گفت: چه کسی سود می‌برد؟ دلال‌های اسلحه. آن‌ها می‌خواهند سود ببرند و می‌خواهند در ارتش بمانند. آن‌ها واقعا این را می‌خواهند، زیرا در این صورت درآمد بیشتری دارند، قدرت بیشتری دارند و بیشتر می‌توانند انسان‌ها را بکشند. آن‌ها دوست دارند مردم را بکشند. این یک تراژدی است: اینکه شما ارتشی بسازید که دشمن را بکشد [و با آن بخواهید مشکلات خود را حل کنید]. در دنیای امروز هیچ جایی برای چنین چیزی وجود ندارد. هر تنشی باید با صلح حل شود. با کمک سازمان ملل یا هر جای دیگر. در دنیای امروز دیگر لازم نیست آدم‌ها را بکشید تا مشکلات خود را حل کنید. فقط تروریست‌ها هستند که مردم را می‌کشند.
این روزنامه‌نگار کانادایی در مورد بدترین مشکلی که آمریکا با حضور خود در خاک افغانستان ایجاد کرده است، چنین گفت: بدترین‌های بسیاری وجود دارد. یکی که از همه بیشتر فکر من را به خود مشغول کرده این است که این اتفاق چگونه ذهنیت آمریکایی‌ها را تغییر داده است. آمریکایی‌ها فکر می‌کنند دارند کار خوبی انجام می‌دهند و برایشان مهم نیست همیشه هزاران نفر در حال کشته شدن هستند. ما شاهد زوال انسانیت در آمریکا هستیم.
کشوری برای بیست سال کشور دیگر را شکنجه می‌کند و بعد از این همه مدت متوجه می‌شود این کار اشتباه است و بالاخره آن‌جا را ترک می‌کند. این بسیار غم‌انگیز است.
انتهای پیام/
نظر شما