گروه سیاسی/ امروز اولین صحنه به هم رسیدن دولت سیزدهم و مجلس یازدهم در بهارستان شکل می‌گیرد، جایی که قرار است صلاحیت نوزده وزیر پیشنهادی سید ابراهیم رئیسی برای دولت بررسی شود. آنچه این هفته در بهارستان رخ خواهد داد، می‌تواند نشانگر خیلی چیزها برای آینده چند سال پیش روی کشور باشد؛ از نوع همکاری مجلس و دولت گرفته تا ترکیب کابینه سیزدهم. بخشی از سؤالات مربوط به این موارد تا آخر هفته مشخص می‌شوند، یعنی زمانی که مجلس رأی نهایی خود به تک تک وزرای پیشنهادی را اعلام می‌کند. بخش دیگر یعنی آینده همکاری دولت و مجلس را هم شاید بتوان تا حدودی از میان نطق‌های موافق و مخالف نمایندگان در 4 روز پیش رو حدس زد. با این حال به نظر می‌رسد ابراهیم رئیسی با خیالی آسوده‌تر صبح امروز راهی بهارستان شود؛ او 19 وزیر پیشنهادی خود را به مجلسی معرفی می‌کند که به طور مشهود همسو و در بسیاری از موارد هم‌نظر با اوست. چیزی که برای دولت تازه‌نفس سیزدهم قطعاً یک امتیاز خواهد بود.
جزئیات جلسات علنی بررسی رأی اعتماد
ترتیب جزئیات برگزاری جلسات رأی اعتماد وزرای پیشنهادی را روز جمعه، سید نظام‌الدین موسوی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس اعلام کرده است. آن‌طور که او در گفت‌وگو با «خانه ملت» توضیح داده، «از ساعت 8 صبح روز شنبه (30 مردادماه) جلسه علنی مجلس برگزارمی‌شود و نمایندگان وارد بررسی خط مشی دولت و صلاحیت و برنامه وزرای پیشنهادی خواهند بود.» موسوی افزوده است: «جلسات رأی اعتماد به صورت دو شیفت خواهد بود و نطق میان دستور نیز نخواهیم داشت ضمن اینکه پیش‌بینی ما این است که بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی تا روز سه‌شنبه ادامه یابد.» این نماینده مجلس یازدهم در ادامه با اشاره به ماده 204 آیین‌نامه داخلی مجلس درباره روند بررسی صلاحیت وزرا، یادآور شده است: «شروع جلسه با تشریح برنامه و خط مشی دولت و دفاع رئیس جمهوری از ترکیب کلی هیأت وزیران پیشنهادی خواهد بود که از وی برای حضور در این جلسه دعوت به عمل آمده است. همچنین وی به همراه نمایندگانی که تعیین کرده است، می‌تواند به مدت دو ساعت و نیم از دولت خود دفاع کند.»
وی ادامه داده: «بعد از نطق اولیه رئیس مجلس، رئیس جمهوری برنامه کلی دولت و خط مشی آن را تشریح کرده و از کابینه پیشنهادی خود دفاع می‌کند. سپس 5 نفر نماینده موافق و 5 نفر نماینده مخالف، هر کدام به مدت 15 دقیقه راجع به این ترکیب صحبت خواهند کرد و در ادامه رئیس جمهوری و یا نماینده تعیین شده از سوی وی می‌تواند به سؤالات نمایندگان پاسخ دهد.» به گفته موسوی، بعد از آن نیز مجلس وارد دستور بررسی برنامه‌های وزرای پیشنهادی به ترتیب حروف الفبا خواهد شد که البته در وهله اول سخنگوی کمیسیون‌ها گزارشی از برنامه‌های مطرح شده از سوی وزرای پیشنهادی مربوط به کمیسیون خود ارائه می‌کنند و بعد از آن نیز دو نماینده مخالف و دو نماینده موافق برای هر وزیر صحبت خواهند کرد که هر کدام 15 دقیقه فرصت دارند و در نهایت نیز وزیر پیشنهادی مربوطه یا رئیس جمهوری فرصت دارند تا از برنامه‌ها و صلاحیت وزیر دفاع کنند. این نماینده مجلس درباره نحوه دریافت رأی اعتماد نمایندگان هم گفت: «در پایان روز سه‌شنبه رأی‌گیری وزرا به صورت کلی انجام خواهد شد و تا هم اکنون تصمیم بر برگزاری این رأی‌گیری به صورت الکترونیکی بوده است مگر اینکه نظر هیأت رئیسه تغییر کند.»
لابی فشرده، قبل از جلسات علنی
اما این همه ماجرا نیست؛ از روزی که اسامی 19 وزیر پیشنهادی ابراهیم رئیسی در مجلس اعلام وصول شد یعنی روز 19 مردادماه تا امروز، جلسات فشرده این افراد در بهارستان با نمایندگان و کمیسیون‌های مجلس برقرار بوده. بر اساس آماری که سیدنظام الدین موسوی اعلام کرده در این مدت «همه 19 وزیر پیشنهادی دولت به تمامی کمیسیون‌های مجلس دعوت شدند و مجموعاً 270 جلسه در کمیسیون‌های مجلس داشتند.» به گفته او، «همزمان با برگزاری جلسات در کمیسیون‌ها، بسیاری از فراکسیون‌های مجلس شورای اسلامی نیز در رابطه با موضوعات خاص فراکسیون‌های خود با وزرای پیشنهادی مربوطه جلسه داشتند.» یعنی به طور متوسط هر وزیر پیشنهادی در بیش از 14 جلسه طی روزهای رایزنی خود در مجلس شرکت کرده و به سؤالات نمایندگان پاسخ گفته است. نمایندگان هم در طول روزهای گذشته اظهار نظرهای متفاوتی درباره وضعیت هر کدام از وزرای پیشنهادی و کیفیت برنامه‌های ارائه شده توسط آنها در این جلسات پر شمار داشته‌اند. اما اینکه چقدر ارزیابی‌ها و پیش‌بینی‌ها از نظر نمایندگان درباره هر کدام از وزرا قرین به صحت بوده نیاز به صبر زیادی ندارد و از همین امروز هم می‌شود کم و بیش فهمید اوضاع از چه قرار است.
حمایت‌هــــای صنفـــــی از وزرای پیشنهادی
در فضای بیرون از بهارستان اما خیلی‌ها بوده‌اند که از مجلسی‌ها خواستند تا به وزرای پیشنهادی رأی مثبت بدهند و کاری کنند تا دولت ابراهیم رئیسی زودتر بتواند با ترکیب کامل کارش را آغاز کند. از احزاب و گروه‌های سیاسی که بگذریم، حمایت برخی مجامع صنفی در این خصوص از وزرای پیشنهادی قابل توجه بوده. در این میان می‌توان به طور نمونه به این موارد اشاره کرد؛ حمایت اتاق تعاون، ۲۷ تشکل کشاورزی و صنایع غذایی وابسته به اتاق بازرگانی ایران و ۱۲ اتحادیه سراسری بخش روستایی از وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی، حمایت اتاق اصناف تهران، برخی تشکل‌های صنعتی و خانه صنعت، معدن و تجارت از وزیر پیشنهادی صمت، حمایت انجمن چشم‌پزشکی ایران و بسیج جامعه پزشکی از وزیر پیشنهادی بهداشت، حمایت شرکت مخابرات ایران در حمایت از وزیر پیشنهادی ارتباطات، حمایت کانون انجمن‌های صنفی کارگران، کانون انجمن‌های صنفی رانندگان حمل و نقل و مجمع عالی نمایندگان کارگران ایران از وزیر پیشنهادی کار، حمایت اساتید دانشگاه صنعت نفت و جامعه کارگران صنعت نفت از وزیر پیشنهادی نفت، حمایت شورای هماهنگى متخصصین انقلابی صنعت آب و برق کشور از وزیر پیشنهادی نیرو، حمایت جمعی از فعالان بازار سرمایه از وزیر پیشنهادی اقتصاد و حمایت کانون مجتمع‌های خدماتی رفاهی بین‌راهی کشور، انجمن مهندسی حمل ونقل ریلی ایران و تشکل‌های فعال در حوزه ساخت و ساز شهری از گزینه پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی.
چهره جوان شده کابینه
هر چه باشد چهار روز دیگر سرنوشت بررسی صلاحیت این 19 گزینه پیشنهادی رئیسی برای حضور در دولت مشخص خواهد شد. دولتی که رئیس جمهوری جدید قصد کرده تا آن را جوان‌تر کند. در حالی که میانگین سنی دولت‌های یازدهم و دوازدهم به ترتیب 57 و 58 بود که این عدد در کابینه پیشنهادی حجت‌الاسلام رئیسی به مجلس به 52 سال رسیده است، یعنی کاهش 6 ساله میانگین سنی وزرا. مجلسی‌ها هم قبلاً بارها بر لزوم جوانگرایی در کابینه تأکید کرده بودند. بعید نیست که جوان‌تر کردن چهره دولت توسط ابراهیم رئیسی هم بتواند نظر موافق بخشی از مجلسی‌ها را برای رأی اعتماد به وزرای پیشنهادی جلب کند.
به هر روی حالا نوبت بهارستان است تا بر اساس شاخص‌های مورد نظر خود برای عبور از مشکلات فعلی صلاحیت وزرای پیشنهادی کابینه را بررسی کند. اگر چه نمایندگان اختیار قانونی دارند که به گزینه‌های معرفی شده رأی اعتماد یا عدم اعتماد بدهند، اما از منظر مسئولیت اجتماعی هم حتماً به این مهم توجه دارند که در این بررسی‌ها خوب است انسجام و هماهنگی کابینه بر هم نخورد و هر چه سریع‌تر دولت سیزدهم کار خود را شروع کند. موضوعی که پیش از این رهبر معظم انقلاب هم نسبت به تسریع در تشکیل دولت توصیه داشتند.
∎
جزئیات جلسات علنی بررسی رأی اعتماد
ترتیب جزئیات برگزاری جلسات رأی اعتماد وزرای پیشنهادی را روز جمعه، سید نظام‌الدین موسوی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس اعلام کرده است. آن‌طور که او در گفت‌وگو با «خانه ملت» توضیح داده، «از ساعت 8 صبح روز شنبه (30 مردادماه) جلسه علنی مجلس برگزارمی‌شود و نمایندگان وارد بررسی خط مشی دولت و صلاحیت و برنامه وزرای پیشنهادی خواهند بود.» موسوی افزوده است: «جلسات رأی اعتماد به صورت دو شیفت خواهد بود و نطق میان دستور نیز نخواهیم داشت ضمن اینکه پیش‌بینی ما این است که بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی تا روز سه‌شنبه ادامه یابد.» این نماینده مجلس یازدهم در ادامه با اشاره به ماده 204 آیین‌نامه داخلی مجلس درباره روند بررسی صلاحیت وزرا، یادآور شده است: «شروع جلسه با تشریح برنامه و خط مشی دولت و دفاع رئیس جمهوری از ترکیب کلی هیأت وزیران پیشنهادی خواهد بود که از وی برای حضور در این جلسه دعوت به عمل آمده است. همچنین وی به همراه نمایندگانی که تعیین کرده است، می‌تواند به مدت دو ساعت و نیم از دولت خود دفاع کند.»
وی ادامه داده: «بعد از نطق اولیه رئیس مجلس، رئیس جمهوری برنامه کلی دولت و خط مشی آن را تشریح کرده و از کابینه پیشنهادی خود دفاع می‌کند. سپس 5 نفر نماینده موافق و 5 نفر نماینده مخالف، هر کدام به مدت 15 دقیقه راجع به این ترکیب صحبت خواهند کرد و در ادامه رئیس جمهوری و یا نماینده تعیین شده از سوی وی می‌تواند به سؤالات نمایندگان پاسخ دهد.» به گفته موسوی، بعد از آن نیز مجلس وارد دستور بررسی برنامه‌های وزرای پیشنهادی به ترتیب حروف الفبا خواهد شد که البته در وهله اول سخنگوی کمیسیون‌ها گزارشی از برنامه‌های مطرح شده از سوی وزرای پیشنهادی مربوط به کمیسیون خود ارائه می‌کنند و بعد از آن نیز دو نماینده مخالف و دو نماینده موافق برای هر وزیر صحبت خواهند کرد که هر کدام 15 دقیقه فرصت دارند و در نهایت نیز وزیر پیشنهادی مربوطه یا رئیس جمهوری فرصت دارند تا از برنامه‌ها و صلاحیت وزیر دفاع کنند. این نماینده مجلس درباره نحوه دریافت رأی اعتماد نمایندگان هم گفت: «در پایان روز سه‌شنبه رأی‌گیری وزرا به صورت کلی انجام خواهد شد و تا هم اکنون تصمیم بر برگزاری این رأی‌گیری به صورت الکترونیکی بوده است مگر اینکه نظر هیأت رئیسه تغییر کند.»
لابی فشرده، قبل از جلسات علنی
اما این همه ماجرا نیست؛ از روزی که اسامی 19 وزیر پیشنهادی ابراهیم رئیسی در مجلس اعلام وصول شد یعنی روز 19 مردادماه تا امروز، جلسات فشرده این افراد در بهارستان با نمایندگان و کمیسیون‌های مجلس برقرار بوده. بر اساس آماری که سیدنظام الدین موسوی اعلام کرده در این مدت «همه 19 وزیر پیشنهادی دولت به تمامی کمیسیون‌های مجلس دعوت شدند و مجموعاً 270 جلسه در کمیسیون‌های مجلس داشتند.» به گفته او، «همزمان با برگزاری جلسات در کمیسیون‌ها، بسیاری از فراکسیون‌های مجلس شورای اسلامی نیز در رابطه با موضوعات خاص فراکسیون‌های خود با وزرای پیشنهادی مربوطه جلسه داشتند.» یعنی به طور متوسط هر وزیر پیشنهادی در بیش از 14 جلسه طی روزهای رایزنی خود در مجلس شرکت کرده و به سؤالات نمایندگان پاسخ گفته است. نمایندگان هم در طول روزهای گذشته اظهار نظرهای متفاوتی درباره وضعیت هر کدام از وزرای پیشنهادی و کیفیت برنامه‌های ارائه شده توسط آنها در این جلسات پر شمار داشته‌اند. اما اینکه چقدر ارزیابی‌ها و پیش‌بینی‌ها از نظر نمایندگان درباره هر کدام از وزرا قرین به صحت بوده نیاز به صبر زیادی ندارد و از همین امروز هم می‌شود کم و بیش فهمید اوضاع از چه قرار است.
حمایت‌هــــای صنفـــــی از وزرای پیشنهادی
در فضای بیرون از بهارستان اما خیلی‌ها بوده‌اند که از مجلسی‌ها خواستند تا به وزرای پیشنهادی رأی مثبت بدهند و کاری کنند تا دولت ابراهیم رئیسی زودتر بتواند با ترکیب کامل کارش را آغاز کند. از احزاب و گروه‌های سیاسی که بگذریم، حمایت برخی مجامع صنفی در این خصوص از وزرای پیشنهادی قابل توجه بوده. در این میان می‌توان به طور نمونه به این موارد اشاره کرد؛ حمایت اتاق تعاون، ۲۷ تشکل کشاورزی و صنایع غذایی وابسته به اتاق بازرگانی ایران و ۱۲ اتحادیه سراسری بخش روستایی از وزیر پیشنهادی جهاد کشاورزی، حمایت اتاق اصناف تهران، برخی تشکل‌های صنعتی و خانه صنعت، معدن و تجارت از وزیر پیشنهادی صمت، حمایت انجمن چشم‌پزشکی ایران و بسیج جامعه پزشکی از وزیر پیشنهادی بهداشت، حمایت شرکت مخابرات ایران در حمایت از وزیر پیشنهادی ارتباطات، حمایت کانون انجمن‌های صنفی کارگران، کانون انجمن‌های صنفی رانندگان حمل و نقل و مجمع عالی نمایندگان کارگران ایران از وزیر پیشنهادی کار، حمایت اساتید دانشگاه صنعت نفت و جامعه کارگران صنعت نفت از وزیر پیشنهادی نفت، حمایت شورای هماهنگى متخصصین انقلابی صنعت آب و برق کشور از وزیر پیشنهادی نیرو، حمایت جمعی از فعالان بازار سرمایه از وزیر پیشنهادی اقتصاد و حمایت کانون مجتمع‌های خدماتی رفاهی بین‌راهی کشور، انجمن مهندسی حمل ونقل ریلی ایران و تشکل‌های فعال در حوزه ساخت و ساز شهری از گزینه پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی.
چهره جوان شده کابینه
هر چه باشد چهار روز دیگر سرنوشت بررسی صلاحیت این 19 گزینه پیشنهادی رئیسی برای حضور در دولت مشخص خواهد شد. دولتی که رئیس جمهوری جدید قصد کرده تا آن را جوان‌تر کند. در حالی که میانگین سنی دولت‌های یازدهم و دوازدهم به ترتیب 57 و 58 بود که این عدد در کابینه پیشنهادی حجت‌الاسلام رئیسی به مجلس به 52 سال رسیده است، یعنی کاهش 6 ساله میانگین سنی وزرا. مجلسی‌ها هم قبلاً بارها بر لزوم جوانگرایی در کابینه تأکید کرده بودند. بعید نیست که جوان‌تر کردن چهره دولت توسط ابراهیم رئیسی هم بتواند نظر موافق بخشی از مجلسی‌ها را برای رأی اعتماد به وزرای پیشنهادی جلب کند.
به هر روی حالا نوبت بهارستان است تا بر اساس شاخص‌های مورد نظر خود برای عبور از مشکلات فعلی صلاحیت وزرای پیشنهادی کابینه را بررسی کند. اگر چه نمایندگان اختیار قانونی دارند که به گزینه‌های معرفی شده رأی اعتماد یا عدم اعتماد بدهند، اما از منظر مسئولیت اجتماعی هم حتماً به این مهم توجه دارند که در این بررسی‌ها خوب است انسجام و هماهنگی کابینه بر هم نخورد و هر چه سریع‌تر دولت سیزدهم کار خود را شروع کند. موضوعی که پیش از این رهبر معظم انقلاب هم نسبت به تسریع در تشکیل دولت توصیه داشتند.
نظر شما