محسن روحی صفت کارشناس ارشد مسائل شبه قاره در شبکه خبر گفت: افغانستان سرزمین تحولات سریع کشوری، چندقومی، چند نژادی چند زبانی و کوهستانی است که در طول تاریخ شاهد این گونه حوادث بوده است.

وی افزود: در زمانی که نادر شاه و ظاهر شاه و نجیب چنین اتفاقاتی افتاد. آنچه باعث سرعت تحولات و فروپاشی سریع حکومت افغانستان شد مربوط به آمریکاست.

روحی صفن گفت: آمریکا از مدت‌ها پیش در افغانستان شکست خورده است. از سال ۲۰۱۰ مقامات آمریکایی متوجه شدند که آینده‌ای در افغانستان ندارند و چاره‌ای جز خروج از افغانستان ندارند، ولی کسی که در باتلاق فرورفته باشد نمی‌تواند به سرعت خارج شود.

این کارشناس تصریح کرد: سرزمین افغانستان و ویژگی‌های شخصیتی مردم افغانستان که نخواهند گذاشت بیگانه در آنجا موفق شود و این درسی است برای همه، هم قدرت‌های بزرگ که اشغالگر نکنند و هم برای همسایگان که بدون ملاحظه وارد افغانستان نشوند. برای ایران هم همیشه توصیه می‌شود که مستقیم وارد معرکه افغانستان نشود ایران باید دورادور ناظر تحولات افغانستان و کمک کننده مردم افغانستان باشد.

 

سید رضا صدرالحسینی کارشناس ارشد مسائل بین الملل هم گفت: در دوره حضور آمریکایی‌ها در افغانستان تولید مواد مخدر افزایش یافت؛ و تروریسم رشد یافت و آمریکایی‌ها با نمایشی همچون فیلم‌های هالیوودی مالیات دهندگان خود را به مدت بیست سال چپاول کردند برای اینکه بگویند ما یک دولت مردمی هستیم.

وی گفت: اگر تکه‌های این جور چین را کنار هم بگذاریم یک پاسخ می‌گیریم و آن خسته شدن مردم افغانستان بود؛ مردمی که نه از دولت وابسته به آمریکا دل خوش داشتند و نه شعار‌های رسانه‌ای آمریکا توانست آنان را فریب دهد. آنان تنها چیزی که از دولت خود توقع داشتند امنیت بود.

این کارشناس افزود: مردم افغانستان نه برق نه آب و نه حتی مواد غذایی می‌خواستند آنان فقط امنیت می‌خواستند، اما دولت افغانستان نتوانست حداقل امنیت را نیز برای مردم افغانستان فراهم کند بنابر این مجموعه‌ای که از مردم افغانستان است و ۴۰ درصد از مردم افغانستان به آن احساس تعلق می‌کنند وقتی حرکتی را آغاز می‌کند دیگر اقوام هم نسبت به او بی توجه نیستند؛ بنابراین این اتفاق در مدت کوتاه رخ داد و هیچ از مقامات و مسئولین در جمهوری اسلامی هم غافلگیر نشدند و من هم سه ماه پیش از این تحولات را در یکی از شبکه‌ها مطرح کردم که در افغانستان دیگر دولت ادامه کار نخواهد داد.

وی ادامه داد: سه سال پیش مقامات طالبان به ایران آمدند و بالاترین سطح امنیتی با دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار داشتند و این نشان دهنده این است که جمهوری اسلامی موضوعات را رصد می‌کرد. بنابر این اکنون جمهوری اسلامی در آر امش و سکون در مرز خود با دولت جدیدی قرار دارد که امیدواریم فراگیر باشد و همه اقوام و جریان‌ها در افغانستان دولتی را تشکیل دهند که بتواند کنار جمهوری اسلامی و دیگر همسایگان خود مردم افغانستان را به آرامش برساند.

 

آقای روحی صفت هم در بخش دیگری از سخنان خود با برشمردن دو علت شکست آمریکا در افغانستان گفت: اولا جامعه افغانستانی که یک جامعه پیچیده است و آمریکایی‌ها شناختی از این جامعه نداشتند و ازنظر تاریخی هم ارتباطی با این کشور نداشتند؛ و دوم رقبا را به جامعه افغانستانی کشاندند و رقابتی که با روس‌ها داشتند و مشکلی که با ایران داشتند؛ مانع از ورود شرکت‌های ایرانی برای توسعه زیر ساخت‌های در زمینه معادن، گاز، صنایع، پتروشیمی شدند.

وی گفت: در حالیکه جمهوری اسلامی تلاش داشت مناقشه اش با آمریکا به افغانستان کشیده نشود تا مردم افغانستان آسیب نبینند، ولی آمریکایی‌ها بر این موضوع اصرار داشتند.

این کارشناس تصریح کرد:، ولی آنچه باعث سقوط حاکمیت در افغانستان شد گسست بین مردم و حاکمیت بود و این درسی برای همه کشورهاست که وقتی مردم نسبت به حاکمان خود ناراضی و دلیرد باشند و در حاکمان خود فساد گسترده ببینند برای این حاکمیت مقاومت نمی‌کنند اگر مردم افغانستانی می‌خواستند در برابر طالبان بایستند می‌گفتند؛ برای چه حاکمیتی قربانی دهیم؛ و انگیزه لازم در نیرو‌های نظامی و ارتش هم برای مقاومت وجود نداشت.

 

یزدانی خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما در کابل هم در ارتباط با این برنامه در خصوص آخرین تحولات گفت: طالبان ئیروز پس از فرار اشرف غنی وارد کابل شدند تا دیشب ارگ ریاست جمهوری وهمه مناطق کابل را گرفتند و از صبح امروز هم ایست‌های بازرسی گذاشته بودند. صبح شهر تقریبا خلوت بود و سکوت بود مغازه‌ها باز نشده بود و، اما اکنون اوضاع روبه بهبود است. ظاهرا قرار است طالبان یک نشست خبری برگزار کنند و تاکنون هم گفته اند یک حکومت اسلامی همگان شمول تشکیل خواهند داد که همه نمایندگان افغان در آن عضو باشند، اما توضییح بیشتری درباره این حکومت نداده اند.

وی تصریح کرد: از دیشب تا صبح امروز هزاران نفر به فرودگاه کابل رفته اند که نه پاسپوت و نه ویزان داشته اند و همه پرواز‌ها از فرودگاه کابل تعطیل است.

طبق گزارش‌های پنج نفر در فرودگاه کابل کشته شده اند و گفته می‌شود این افراد بر اثر شلیک آمریکایی‌ها کشته شده اند.

 

آقای صدرالحسینی هم در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اختلاف و شدیدی ما بین دو حزب دموکرات جمهوری خواه آمریکا مشاهده می‌کنیم تا جایی که ترامپ به طوررسمی در توئیت خود اعلام می‌کند بایدن باید استعفا بدهد به دلیل این افتضاح ایجاد شده و اکر من بودم این چینین افغانستان را ترک نمی‌کردم. این نشان دهنده این است که در هیئت حاکمه آمریکا د ر حال حاضر به دلیل این افتضاح ایجاد شده برای پنتاگون ناتو و وزارت خارجه بسیار اختلاف وجود دارد.

وی افزود: در واقع هیچ دستاوردی برای مردم افغانستان حضور ۲۰ ساله آمریکا ندانست، اما امروز مالیات دهندگان و خانواده نیرو‌های نظامی آمریکا این سوال را باید از سرمداران خود بپرسند که حضور ۲۰ ساله فرزندان وخانواده ما در افغانستان برای آمریکا چه دستاوردی داشته است؟ چون آمریکا حضور آمریکا در افغانستان برای مردم افغانستان نبود.

 

فواد ایزدی کارشناس ارشد مسائل آمریکا هم گفت: فیلمی از بایدن در آمریکا در حال پخش شدن است که مربوط به دو ماه پیش است. در این فیلم بایدن اعلام کرد: آمریکایی‌ها باید از افغانستان خارج شوند و در آنجا خبرنگاری از بایدن می‌پرسد برآورد نهاد‌های اطلاعاتی آمریکا این است که اگر نیرو‌های آمریکایی از افغانستان خارج شود دولت اشرف غنی سقوط خواهد کرد و بایدن در جواب این مسئله را رد می‌کند و می‌گوید افغانستان ۳۰۰ هزار نیروی نظامی آموزش دیده دارد و ماهم از آنان پشتیبانی می‌کنیم اکنون سقوط حکومت اشرف غنی، بایدن را در و ضع بدی قرار داده است، زیرا سیاستمداری که چیزی را پیش بینی می‌کند معلوم می‌شود که اشتباه است این برای ان مجموعه چیز خوبی نیست و اکنون کاخ سفید در سکوت است.

 

آقای روحی صفت در بخش دیگری از سخنان خود گفت: الان دیگر باید نگاه به آینده باشد و نباید به گذشته چندان توجه کنیم و زندگی مردم افغانستان اولویت باشد ما زمستان در پیش داریم احتمال قحطی برای مردم افغانستان وجود دارد و مشکلات تازه در حال شروع است.

وی در خصوص فراگیر بودن دولت آینده افغانستان گفت: فراگیر بودن یعنی باید از همه اقوام د ر افغانستان وجود داشته باشد و امیدواریم که وقتی وارد حکومت شوند مسائل را متفاوت ببینند و بدانند حاکمیتی در افغانستان موفق است که همه اقوام در آن حضور نداشته باشند وگرمه احساس تعلق به آن حکومت نخواهند کرد و این بی ثباتی را افزایش می‌دهد.

 

صدرالحسینی هم گفت: آلمان‌ها بیشترین حضور را بعد از آمریکا در ناتو داشته اند و به همین دلیل آسیبی که دیده اند از لحاظ بین المللی بسیار زیاد است از این رو شاید هم پیمانان آمریکا به این نتیجه برسند که دیگر نمی‌توانند با کارت آمریکا در هر کجا بازی کنند، اما اگر ذات امپریالیسم را بشناسیم متوجه می‌شویم که آمریکایی‌ها از این شکست هم همچون شکست‌های قبلی درسی نخواهند گرفت.

آمریکایی‌ها با توجه به غرور حاکم بر آنان که تاریخی است بعید به نظر می‌رسد که از تجربه در مسائل دیگر غرب آسیا همچو یمن، عراق و ... استفاده کنند.

وی افزود: نکته دیگر انکه رقیب اصلی امریکا در عرصه سیاسیت خارجی امروز روسیه است و مقامات ارشد روسیه گفته اند این روش عادی آمریکایی هاست و امریکایی‌ها هیچ گاه از این شکست‌ها درسی نمی‌آموزند.

 

در پایان روحی صفت گفت: مردم افغانستان لایق این هستند که حکومت خود را خود انتخاب کنند نه قدرت‌های بزرگ و نه همسایگان؛ لذا همسایگان باید ملاحظه کنند این انتخاب را به مردم افغانستان دهند

وی افزود: بیشترین سرمایه گذاری جمهوری اسلامی در افغانستان افکار عمومی، اشترکات فرهنگی، اشتراکات دینی و اشتراکات تمدنی و زبانی است و این مختص دهه خاصی نیست و تاریخی است و از این رو مهمترین نکته این است که ما بتوانیم همچنان اعتماد مردم افغانستان را داشته باشیم.