صنعت نمایشگاهی کشور بی‌سابقه‌ترین دوران خود را سپری می‌کند و با گذشت حدود ۱۸ ماه از شیوع ویروس کرونا، همچنان با سختی‌ها و چالش‌های متعددی روبه‌رو است. از سویی کمتر از ۳ ماه دیگر تا برگزاری بزرگ‌ترین رویداد نمایشگاهی جهان که اکسپو ۲۰۲۰ دوبی است، باقی‌مانده و شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران به‌عنوان متولی درصدد است حضوری درخشان در این رویداد مهم بین‌المللی داشته باشد.

 درباره آخرین وضعیت پاویون ایران در این اکسپو و همچنین برخی از مهم‌ترین مباحث صنعت نمایشگاهی کشور گفت‌وگویی را با حسن زمانی، مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران ترتیب داده که در ادامه مطالعه خواهید کرد.
حسن زمانی درباره آخرین جزئیات حضور پاویون ایران در اکسپو ۲۰۲۰ دوبی بیان کرد: یکی از طرح‌هایی که به‌عنوان افتخار جمهوری اسلامی ایران در حوزه پروژه‌های ملی کشور ثبت خواهد شد، پروژه پاویون ایران در اکسپو ۲۰۲۰ دوبی است. شروع ساخت این پاویون از نیمه آذر سال ۹۹ آغاز شد و با لطف خدا و پشتکار همکاران ما در شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران در مرداد امسال به پایان خواهد رسید.
شاهکار ایران در اکسپو ۲۰۲۰ دوبی
وی با بیان اینکه این پروژه ۲۰۱۴ مترمربع مساحت دارد، گفت: ساخت پاویون ایران با این مساحت در ۸ ماه یک رکورد بی‌نظیر در صنعت ساختمان است. خوشبختانه این پاویون در بین ۱۹۸ کشور جهان از حیث معماری، زیبایی و برخی ریزه‌کاری‌های خاص ایرانی در میان ۸ پاویون برتر شناخته‌شده است. این اتفاق مهم زمانی رخ داده که ما ۹ میلیون دلار اعتبار و به عبارتی پایین‌ترین اعتبار برای ساخت پاویون در میان ۱۹۸ کشور شرکت‌کننده در این رویداد را داشتیم. گفتنی است کشور قبل از ما ۲۵ میلیون دلار اعتبار برای ساخت پاویون خود اختصاص داده و این در صورتی است که مساحت پاویون این کشور از مساحت پاویون ایران کمتر است. مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران در ادامه گفت: ما با مشکلات فراوانی از نظر انتقال وجه و ارتباطات بانکی با کشورهای خارجی روبه‌رو هستیم و به همین دلیل تاکنون موفق شده‌ایم فقط ۱۴ درصد از ۹ میلیون دلار اعتبار تخصیص داده‌شده به ساخت پاویون ایران را دریافت کنیم. نباید فراموش کنیم که با همین ۱۴ درصد، پیشرفت کار پروژه به ۹۰ درصد رسیده است. این موضوع موجب تعجب بسیاری از فعالان صنعت نمایشگاهی در سطح جهانی شده است. امیدواریم با برنامه‌ریزی‌های که برای محتوای پاویون ایران انجام شده بتوانیم در زمینه محتوا نیز مقام‌های بسیار خوبی را در اکسپو ۲۰۲۰ به‌دست بیاوریم. زمانی همچنین گفت: برای نخستین‌بار در تاریخ اکسپوها برنامه‌های پاویون ایران به صورت صد درصد تخصصی برنامه‌ریزی می‌شود. ما اولویت‌های پاویون ایران را مزیت‌های کشورمان عنوان کرده‌ایم تا از این طریق به دنیا نشان بدهیم که ایران چه مزیت‌هایی در حوزه‌های گوناگون مانند فرهنگی، گردشگری، صنعت، معدن، پتروشیمی، نفت، گاز، آب، برق و صنایع های‌تک نسبت به دیگر کشورهای منطقه دارد. خوشبختانه تا امروز اقدامات لازم در این زمینه انجام شده و امید بالایی به سرانجام رسیدن این مهم وجود دارد.

میزبانی ایران از اکسپو

کمیسر ژنرال اکسپو ۲۰۲۰ دوبی افزود: به‌طور قطع در آینده‌ای نه‌چندان دور میزبان اکسپو خواهیم بود. ما در جلسه‌ای که تمام کمیسر ژنرال‌های کشورها در آن حضور داشتند آمادگی ایران برای میزبانی از اکسپو را اعلام کردیم. مدیر UFI در این جلسه از این پیشنهاد ایران استقبال کرد و قرار بر این شد که درخواست کتبی خود را به UFI اعلام کنیم که ما نیز بلافاصله بعد از بازگشت به ایران این اقدام را انجام دادیم. UFI نیز در حال بررسی درخواست ما است و امیدواریم میزبانی یکی از اکسپوها را داشته باشیم. گفتنی است زیرساخت‌های نمایشگاهی کشور با ضعف‌هایی روبه‌رو است اما بدون شک تا زمان میزبانی از اکسپو تمام زیرساخت‌ها فراهم خواهد شد.
فقدان نقشه راه معین در صنعت نمایشگاهی
مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران در بخش دیگری از صحبت‌های خود به نبود نقشه راه معین در صنعت نمایشگاهی کشور اشاره کرد و گفت: مجلس شورای اسلامی به‌عنوان سیاست‌گذار و نهادی که حرف اول در قانون‌گذاری را می‌زند، سال‌ها پیش در رابطه با صنعت نمایشگاهی تصمیمی را اتخاذ کرد اما متاسفانه این تصمیم به‌درستی اجرا نشد. این کار ظلم بزرگی بود که در حق صنعت نمایشگاهی کشور شد. به عبارتی صنعت نمایشگاهی کشور از ریل‌گذاری درستی که برای آن در نظر گرفته‌شده بود، خارج شد. در حال‌حاضر یکی از برنامه‌های مهم شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران بازگرداندن صنعت نمایشگاهی کشور به ریل‌گذاری انجام شده است. اگر این اتفاق مهم رخ دهد، آینده صنعت نمایشگاهی کشور بسیار روشن خواهد بود.

کاهش درآمدهای ارزی صنعت نمایشگاهی

زمانی همچنین به موضوع درآمدهای ارزی برگزاری رویدادها اشاره کرد و گفت: شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران متولی کل نمایشگاه‌های کشور است. به‌عبارتی می‌توان گفت ۳۱ استان که دارای سایت نمایشگاهی هستند، ارتباط مستقیمی با شرکت سهامی نمایشگاه‌ها دارند. ما به‌عنوان حامی در کنار این سایت‌ها هستیم. خوشبختانه براساس برنامه‌ریزی‌هایی که انجام داده‌ایم، سالانه ۷۰۰ نمایشگاه داخلی در سراسر کشور برگزار خواهد شد. همچنین برنامه‌ریزی کرده‌ایم ۲۰ تا ۵۰ رویداد خارجی را نیز در مدت یک سال برگزار کنیم. شیوع ویروس کرونا موجب شد درآمدهای ارزی کشور از برگزاری رویدادهای خارجی تحت‌تأثیر قرار بگیرد اما ما همچنان درآمدهای ارزی داریم و این درآمدها قطع نشده‌اند. وی افزود: نمایشگاه‌ها توانمندی دارند تا در برنامه‌های صادرات غیرنفتی کشور نقش اول را ایفا کنند. ما توانایی داریم سالانه بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد صادرات غیرنفتی داشته باشیم. ویترین نمایشگاه می‌تواند در به‌دست آوردن این ارز برای کشور نقش بسیار مهمی را ایفا کند. ما هم‌اکنون در حال مشورت و برنامه‌ریزی با نهاد‌های مرتبط هستیم تا بتوان از این ظرفیت موجود نهایت استفاده را برد؛ بنابراین می‌توان گفت ارزآوری کلان برای کشور و مجموعه نمایشگاهی یکی از اهداف مهم کشور است که توسط نمایشگاه‌ها قابلیت عملی شدن دارد.

اهمیت استارت‌آپ‌ها در صنعت نمایشگاهی

مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران در بخش دیگری از صحبت‌های خود به لزوم حضور استارت‌آپ‌ها در صنعت نمایشگاهی کشور تاکید کرد و گفت: متاسفانه استفاده ما از این شرکت‌ها تا سال ۹۹ بسیار کم بود. ما از سال گذشته با مشارکتی که با معاون علمی فناوری ریاست جمهوری داشتیم سالن ۳۷A سایت نمایشگاهی تهران را به این شرکت‌ها اختصاص دادیم. به عبارتی امروزه برند تمام شرکت‌های موجود کشور در این سالن استقرار پیدا کرده‌اند. خوشبختانه چندی پیش، این سالن با حضور سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری افتتاح رسمی شد. ما در چشم‌انداز خود دو سالن دیگر را برای این گروه اختصاص داده‌ایم، چراکه معتقدیم هر چه صنعت نمایشگاهی با استارت‌آپ‌ها ارتباط تنگاتنگ داشته باشد، اثرات بسیار مثبتی را به جا خواهد گذاشت؛ از همین‌رو به‌دنبال توسعه این بخش هستیم. زمانی افزود: ما از حضور استارت‌آپ‌های تخصصی حوزه صنعت نمایشگاهی کشور نیز به گرمی استقبال می‌کنیم تا بتوانیم از توانمندی این گروه استفاده کنیم. گفتنی است تخفیفی ۵۰‌درصدی نیز برای حضور دانش‌بنیان‌ها و استارت‌آپ‌ها در نمایشگاه‌ها در نظر گرفته‌شده است.

اماواگرهای تعدد سایت‌های نمایشگاهی

وی همچنین به موضوع تعدد سایت‌های نمایشگاهی در کشور اشاره کرد و گفت: هر استان به یک سایت نمایشگاهی نیاز دارد. متاسفانه همان زمانی که صنعت نمایشگاهی از ریل خارج شد، برخی افراد غیرمسئول وارد این حوزه شدند و تصمیمات اشتباهی گرفتند. یکی از این تصمیمات صدور مجوز ساخت سایت نمایشگاهی در شهرستان‌های هر استان بود. این موضوع تصمیم اشتباهی بود که اخذ شد. اگر در استانی هم مرکز استان و هم شهرستان‌های استان دارای سایت نمایشگاهی باشند، بدون شک هر دوی آنها با زیان روبه‌رو خواهند شد. یک استان می‌تواند در سال حداقل ۱۵ تا ۲۰ رویداد تخصصی را برگزار کند.
حسن زمانی در پاسخ به درباره چرایی تعدد برگزاری رویدادهای مبلمان در کشور گفت: اگر برنامه‌ریزی سالانه در سایت‌های گوناگون نمایشگاهی وجود داشته باشد و سایت‌ها براساس توان برگزاری خود برنامه‌ریزی کنند، می‌توان در این زمینه تصمیم لازم را گرفت و از برگزاری رویدادهای متعدد در یک حوزه مشخص جلوگیری کرد.
ما باید در گام نخست برنامه سالانه تمام نمایشگاه‌ها را با توجه به توانمندی‌های استانی طراحی کنیم و به تصویب مجموعه‌ها برسانیم. بعد از تصویب و ابلاغ این برنامه، استان‌ها قادر نخواهند بود که با سلیقه شخصی خود نسبت به برگزاری رویدادها اقدام کنند. در ضمن از این پس صدور مجوز برگزاری تمام رویدادها در سطح کشور از سوی شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران و سازمان توسعه تجارت انجام خواهد شد؛ بنابراین نمایشگاه‌هایی مانند نمایشگاه‌های مبلمان که سالانه با عناوین مختلف و به‌دفعات برگزار می‌شوند، دیگر مجوز برگزاری نخواهند گرفت.

نمایشگاه را به چشم صنعت ببینید

مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران در بخش پایانی صحبت‌های خود گفت: اگر مسئولان کشور به صنعت نمایشگاهی بها بدهند در موضوع اشتغال کشور تحولی اساسی ایجاد خواهد شد. هر مترمربع برگزاری نمایشگاه‌ها با ۵.۷ روز اشتغال برابری می‌کند. در کنار این موضوع هر زمان که صنعت نمایشگاهی فعال می‌شود ۱۵۰ رسته کاری فعال می‌شود. ما هیچ صنعتی را نداریم که چنین موقعیت ممتازی داشته باشد. اگر ما موفق شویم این صنعت را در سطح ملی حمایت کنیم در حل چالش اقتصاد کشور نقش بسزایی را ایفا خواهیم کرد.
در ارتباط با درآمدهای ارزی کشور نیز به‌عنوان ویترین نمایان اقتصاد کشور می‌توانیم مؤثر باشیم. یکی از چالش‌هایی که سایت‌داران ما همواره از آن گلایه می‌کنند این است که مسئولان رده‌بالای کشور این حوزه را به‌عنوان صنعت نشناخته‌اند و بسیاری از هزینه‌های جاری سایت‌ها به صورت تجاری با آنها محاسبه می‌شود؛ بنابراین انتظار داریم نمایشگاه از طریق متولیان امر به‌عنوان یک صنعت شناخته شود تا تعرفه‌های مدنظر براساس صنعت محاسبه شوند.