به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، این روز‌ها در سال ۱۳۱۴ هجری شمسی، قیام خونین مسجد گوهرشاد مشهد علیه کشف حجاب اتفاق افتاد. این واقعه پس از نقشه شوم رضاخان برای اجباری کردن کشف حجاب و در راستای اتفاقات پیش آمده در آن ایام است. اعتراضات و سخنرانی‌های علما و مجتهدین از جمله علمای مشهد ناکام ماند تا این که جمع زیادی از معترضان در مسجد گوهرشاد مشهد متحصن شدند. حکومت رضاخان نیز مردم را در آنجا به خاک و خون کشید. هر چند آمار‌های متفاوتی از شهدا و مجروحین این قیام نقل می‌شود، اما آنچه که در واقعه گوهرشاد مسلم است، پای کار بودن مردم و جوشش غیرت دینی و ملی برای جلوگیری از به تاراج رفتن ارزش‌ها بود.

متأسفانه امروز بعد از گذشت بیش از ۸۰ سال از قیام مسجد گوهرشاد، کاری که در نهایت رضاخان نتوانست انجام دهد، در نبود یک حکمرانی و ساز و کار مشخص در عرصه فضای مجازی، پلتفرم‌هایی نظیر اینستاگرام توانستند حداقل بر روی بخشی از جامعه ما انجام دهند! آن هم خیلی نرم، شیک و اتوکشیده؛ اتفاقاً برای این کار از افراد مذهبی و انقلابی هم کمک گرفته شد! در این راستا ادبیاتی تولید و ترویج داده شد که به اشتباه در دهان برخی از مردم و مسئولین جاری گشت و ظاهر آن نیز بسیار فریبنده بود. اگر همان حساسیت‌های سابق که در زمان قیام مسجد گوهر شاد وجود داشت، در مورد فضای مجازی هم بود، شاید امروز کشورمان به یک الگو و نمونه تمام عیار زیست پاک و اخلاق مدارانه در فضای مجازی، آن هم در سطح جهانی تبدیل می‌شد.

البته به این نکته هم باید اشاره کنیم که عواملی مثل رواج بدحجابی و یا حتی بعضاً کشف حجاب در جامعه، معلول عوامل متعددی است که در جای خود قابل بررسی است و نمی‌توان همه چیز را به گردن فضای مجازی انداخت؛ اما بررسی رفتار‌های اجتماعی در ما قبل و ما بعد ورود شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام به ایران نشان می‌دهد که یکی از عوامل اصلی بروز این ناهنجاری‌ها در این سطح و به طور کلی تحت تأثیر قرار گرفتن سبک زندگی و اعتقاد مردم، رها کردن فضای مجازی و به طور خاص، ضریب دادن به شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام است.

از این نکته هم نگذریم که مشکلات موجود اساساً منحصر در موضوع حجاب نیست، بلکه امروز در فضای مجازی رهاشده و بی مدیریت، اساساً شاهد یک زندگی اجتماعی پرخطر همراه با تعرض به حقوق دیگران و بازی با منافع کشور و مردم هستیم. این یعنی اینکه متأسفانه در مقیاس گسترده، فضای مجازی به عنوان حقیقتی از زندگی پذیرفته نشده و برای آن برنامه ریزی مناسب صورت نگرفته است.

مقام معظم رهبری بار‌ها نسبت به ول بودن فضای مجازی و یا مدیریت آن از جای دیگر، هشدار داده اند، اما باز هم در این زمینه دقت صورت نمی‌گیرد. ایشان فرمودند: «فضای مجازی بدون اختیار ما، از بیرون از اختیارِ ما دارد مدیریّت می‌شود. فضای مجازی یک چیزی نیست که آدم بتواند مثل یک آب روانی هر جور که میخواهد از آن استفاده بکند؛ دیگران دارند این آب را به یک سمتی که خودشان میخواهند هدایت میکنند؛ آن‌ها دارند این فضا را... هدایت و مدیریّت میکنند. ما نمیتوانیم بی‌کار بنشینیم در مقابل او؛ ما نمیتوانیم مردممان را که با فضای مجازی ارتباط دارند، بی‌پناه رها کنیم». ۱۳۹۹/۰۶/۰۲

عده‌ای عمداً یا سهواً اینگونه جملات را بسته شدن فضای مجازی تعبیر می‌کنند؛ اما چنین چیزی نه ممکن است و نه معقولانه. ضمن اینکه یک خلط بزرگ هم در این مواقع صورت می‌گیرد و آن این است که تا از یک جایی از فضای مجازی انتقاد می‌شود، عده‌ای که طرفدار هرج و مرج و بی بند و باری هستند، مغالطه کرده و این انتقاد منتقدین را به کلیت فضای مجازی و بسته شدن اصل فناوری نسبت می‌دهند. در حالی که میان اصل فناوری با نوع مدیریت فناوری تفاوت وجود دارد.

مقام معظم رهبری معتقدند که سرعت اینترنت باید افزایش پیدا کند، اما با یک ساز و کار مشخص: «امروز بهمنی از گزاره‌های درست و نادرست دارد روی سر مراجعین اینترنت ما فرود می‌آید؛ ما چرا باید اجازه بدهیم آن چیز‌هایی که برخلاف ارزش‌های و اصول مسلّمه‌ی ما است، به‌وسیله‌ی کسانی که بدخواه ما هستند، در داخل کشور توسعه پیدا کند؟ نه. کاری کنید که از منافع و سود‌ها و بهره‌های فضای مجازی همه بتوانند استفاده کنند، سرعت اینترنت را افزایش هم بدهید، امّا در آن چیز‌هایی که به ضرر کشور شما، جوان شما و افکار عمومی شما نیست» ۱۳۹۶/۰۳/۲۲

از سوی دیگر، سخن اصلی این است که هر فناوری با خود یک فرهنگ و فلسفه‌ای به همراه دارد، در صورتی که زیرساخت‌های اجتماعی و فرهنگی آن در هر کشوری فراهم نشود، قطعاً این فرهنگ و فلسفه صاحبان آن فناوری است که در جامعه جاری می‌شود؛ بنابراین در این راستا ما دو وظیفه داشته ایم و خواهیم داشت؛ اول اینکه خودمان صاحب فناوری شویم، به گونه‌ای که در حوزه‌های حیاتی و مهم فضای مجازی نه تنها بی نیاز از غرب باشیم، بلکه فناوری خودمان را به سایر نقاط دنیا نیز صادر کنیم؛ دوم اینکه متناسب با هر فناوری، پیوست فرهنگی و اجتماعی آن را هم باید داشته باشیم.

مقام معظم رهبری، در جایی می‌فرمایند: «ما گفتیم مسائل اقتصادی و مسائل گوناگون مهم پیوست فرهنگی داشته باشد، معنای آن این است که یک حرکت اساسی که در زمینه اقتصاد، در زمینه سیاست، در زمینه سازندگی، در زمینه فنّاوری، تولید، پیشرفت علم میخواهیم انجام بدهیم، ملتفت لوازم فرهنگی آن باشیم». ۱۳۹۲/۰۹/۱۹

متأسفانه در مجموع، رویکرد مردم و مسئولین در برابر شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام، از همان ابتدا یک رویکرد منفعلانه بود. 

منبع: جهان نیوز

انتهای پیام/