خبرگزاری آریا-یک وبگاه آمریکایی نوشت تیم مذاکره‌کننده واشنگتن در گفت‌وگوهای بازگشت به برجام، نگران است فرصت برای احیای توافق هسته‌ای ایران رو به اتمام است
به گزارش خبرگزاری آریا، علی‌رغم کارشکنی‌های آمریکا در مسیر مذاکرات احیای برجام در وین و نپذیرفتن شرط تهران مبنی بر لزوم رفع تمام تحریم‌ها، این واشنگتن است که نگران اتمام فرصت برای بازگشت به توافق هسته‌ای شده است.
وبگاه «بلومبرگ»  به نقل از منبعی مطلع به مواضع تیم مذاکره‌کننده آمریکایی در وین، گزارش داد که اعضای این تیم نگران هستند فرصت برای احیای برجام رو به پایان باشد.
این منبع - که نام و مقامش ذکر نشد - به بلومبرگ گفت از نظر دولت دموکرات آمریکا، توافق هسته‌ای ایران علی‌رغم نواقصی که دارد، همچنان قدرتمند است و بازگشت به این توافق در زمان کنونی می‌تواند فواید عدم اشاعه داشته باشد.
این پایگاه خبری همچنین به نقل از «کِلسی داوِنپورت» مدیر بخش عدم اشاعه در سازمان آمریکایی «انجمن کنترل تسلیحاتی» نوشت: «هرچه ایران دانش هسته‌ای بیشتر کسب کند، مطمئن شدن از اینکه برجام همان سد قدیم در برابر تولید تسلیحات اتمی باقی می‌ماند، سخت‌تر می‌شود».
دور ششم مذاکرات وین به منظور احیای برجام روز شنبه 22 خرداد ماه با برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در وین آغاز شد و همان روز عباس عراقچی در اظهاراتی اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران بدون رسیدن به خواسته‌های کلیدی خودش قطعاً توافق نخواهد کرد.
«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بامداد پنجشنبه گفت: «ما انتظار داریم هفتمین دور گفت‌وگو درباره توافق هسته‌ای با ایران برگزار شود».
با این حال، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین گفته هنوز تاریخ دقیق برگزاری دور هفتم مذاکرات وین درباره برجام مشخص نشده است.

مردادماه احتمالا آخرین فرصت برای احیای برجام است
وبگاه خبری و تحلیلی آمریکایی «دیفنس وان» نوشت: تحولات سیاست داخلی در تهران و واشنگتن به تدریج در حال مسدودسازی راه های دستیابی احیای برجام است
 بایدن زمانی که برای ریاست جمهوری نامزد شد، در مورد توافق هسته ای ایران موضع نسبتاً روشنی داشت. وی تصریح کرد که اگر ایران به برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام بازگردد، ایالات متحده نیز این کار را انجام می دهد و در راستای شروع مذاکرات بیشتر گام برمی دارد.
گفتنی است، مذاکرات چند جانبه با هدف احیای توافق هسته ای ایران تحت هدایت رئیس جمهور بایدن در اوایل سال جاری بدون عجله انجام شد. با این وجود و در حالی که تقریباً بیشتر از شش ماه است که از روی کار آمدن رئیس جمهور جدید آمریکا می گذرد، هنوز توافق احیای برجام قطعی نشده است و واشنگتن ممکن است نسبت به اینکه ایران قصد دارد دوباره به این توافق متعهد شود یا خیر، دچار تردید شود.
از قبل هم آشکار بود که پنجره مذاکرات برای همیشه باز نخواهد ماند. در انتخابات ریاست جمهوری ایران که در تاریخ 18 ژوئن برگزار شد، این احتمال وجود داشت که یک اصولگرا یا کسی که مخالف مذاکرات است یا از توافقی که قبلاً یک بار نقض شده است، تنفر دارد، روی کار بیاید و مسیر جدیدی را ترسیم کند. همانطور که دیدیم ابراهیم رئیسی به عنوان یک اصولگرا در ایران روی کار آمد. در حالی که وی تأکید کرده است که برجام توافق مورد حمایت جمهوری اسلامی است و با بازگشت به توافق مخالفت نخواهد کرد، اما اینکه او بعد از روی کار آمدنش در ماه آگوست تا چه اندازه برای بازگشت به توافق مصمم باشد، معلوم نیست. رئیس جمهور فعلی، حسن روحانی بارها گفته است که لغو تحریم ها در جریان است اما به کرات نیز اشاره می کند که مخالفان داخلی مسیر نهایی شدن توافق را کند می کنند.
این تصویر نامشخص به سیاست های داخلی آمریکا نیز تسری پیدا می کند. بایدن، دیپلمات های خود را با قدرت و اختیاری انعطاف پذیر به وین فرستاده و از شکایات و انتقادات کنگره دوری کرده است. با این حال، بایدن رئیس جمهور مستقلی است و به وضوح بر یک برنامه داخلی قوی متمرکز است. از سوی دیگر، وی موضوعات سیاست خارجی را که به طور معمول مورد توجه آمریکایی ها نیست، کم اهمیت جلوه می دهد.
با توجه به اینکه دومین برنامه اصلی بایدن در داخل که بحث لایحه «زیرساخت» است، در ماه سپتامبر کلید می خورد، هرچه مذاکرات هسته ای طولانی تر شود، احتمال اینکه بایدن حاضر باشد وارد یک جنگ سیاسی بزرگ بر سر یک مسئله سیاست خارجی شود، کمتر است. زیرا این مسائل ممکن است باعث خشم برخی از عناصر حزب او شود، درست وقتی که وحدت ضروری است و بایدن نمی خواهد این اتفاق رخ دهد.
از سوی دیگر، برای تهران نیز برگزاری مرحله هفتم مذاکرات با هدف رسیدن به نتیجه ی نهایی مهم است. در این راستا نشان دادن انعطاف پذیری در مورد سایر موضوعات مهم اهمیت دارد. ایالات متحده باید به خاطر داشته باشد که از دیدگاه ایران هنوز کاملاً این موضوع روشن نیست که آیا بایدن واقعاً می خواهد به توافق برگردد یا خیر. در این ارتباط می توان به اقدامات خرابکارانه علیه تأسیسات هسته ای ایران و ترور شخصیت های ایرانی اشاره کرد. با توجه به این واقعیت ها، جای تعجب نیست که تهران در مورد حسن نیت واشنگتن برای زنده نگه داشتن برجام شک داشته باشد.
بایدن فکر می کند که ایران باید تشخیص دهد که او مقصر این رشته طولانی از حوادث نیست و حتی تهران باید این را هم مدنظر داشته باشد که واشنگتن ممکن است بی سر و صدا این اخطار را به تل آویو داده باشد که دست از خرابکاری علیه تهران بردارد. اما واقعیت این است که روابط تهران-واشنگتن آنقدرها هم شسته و رفته نیست که چنین انتظاری از ایران داشته باشیم. به ویژه، با توجه به سابقه طولانی کارشکنی های آمریکا و اسرائیل در تاسیسات ایران و دهه ها بی اعتمادی تاریخی بین آمریکا و ایران نمی توان به راحتی از تهران انتظار داشت که به واشنگتن اعتماد کند. ایران نگران بود که تن دادن به خواسته های دولت قبل امریکا بدتر از خود تحریم ها باشد، زیرا این نشان دهنده ضعف تهران و جسارت یافتن دیگران بود. به همین ترتیب، اکنون ایران ممکن است نگران باشد که کوتاه آمدن در برابر ادامه خرابکاری ها، به معنای ادامه جنگ مخفیانه ای باشد که پایش قبلاً به امن ترین تاسیسات رسیده است.
به این شرایط، سیاست داخلی و پیچیده ایران را نیز اضافه کنید. واقعیت این است که برخی از تحریم های دوران ترامپ همچنان پس از توافق جدید هسته ای پابرجا خواهد ماند و ایران تضمین اندکی خواهد داشت که آمریکا از توافق در آینده خارج نشود. بنابراین، تعجب انگیز نیست که تهران در مذاکرات سخت گیری داشته باشد.

شواهد جدید از امضای توافق هسته‌ای در هفته پایانی تیر ماه
رسانه های غربی با تاکید بر این امر که دولت روحانی دیگر انگیزه ای برای دست زدن به یک دیپلماسی خارق العاده ندارد، به نقل از نماینده روسیه در وین از احتمال احیای توافق هسته ای تا یک هفته دیگر و در سالروز برجام خبر می دهند.
روزنامه اکونومیست در زمینه احتمال داستیابی به توافق میان ایران و آمریکا نوشت، پس از خروج ترامپ از توافق سال 2015 ، ایران به فعالیت هسته ای خود سرعت بخشید و بر ذخیره و سطح اورانیوم غنی شده خود به شدت افزود.
گزارش این روزنامه می گوید که معاون وزیر خارجه ایران پس از پایان دور قبلی مذاکرات اظهار داشت که تمام اسناد توافقنامه نهایی شده است. نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل هم روز 30 ژوئن گفت که سطح جدیدی از خوش بینی به وجود آمده است. همچنین وزرات امور خارجه روسیه هم از امضای توافق تا 14 جولای یعنی در ششمین سالگرد برجام خبر داد. به اعتقاد این مقام انجام اصلاحات اصلی به هیچ عنوان کار آسانی نبوده زیرا شرایط در این 6 سال بسیار تغییر کرده است.
طبق تحلیل این هفته نامه، انتقال قدرت در ایران کمکی به روند مذاکرات نمی کند زیرا ابراهیم رئیسی به عنوان جایگزین حسن روحانی  یک ملی گرای تندرو است و نسبت به دولت کنونی رویکرد سخت تری را در مقابل آمریکا و غرب دارد. این به معنای در دسترس نبودن توافق نیست بلکه انتخاب آقای رئیسی اوضاع را پیچیده کرده است.
کارشناس موسسه پژوهشی «رویال یونایتد» اعتقاد دارد دولت روحانی هم دیگر انگیزه چندانی برای ادامه کار و دست زدن به یک دیپلماسی خارق العاده ندارد؛ سه سال بعد انتخابات پارلمان در ایران برگزار می شود و از طرف دیگر هیچ تضمینی وجود ندارد که دولت جدید معامله ای را که از روحانی به ارث می برد، کامل اجرا کند.
اگرچه قبلا گفته شد که در مراحل اجرای توافق و رفع تحریم ها اختلافاتی وجود دارد اما به نوشته اکونومیست، هر دو طرف حالا پذیرفته اند که به صورت همزمان بخش هایی از توافق را انجام دهند. ایران تاکید دارد همه تحریم های ترامپ باید رفع شود. با اینحال در ماه مارس بایدن برخی افراد ایرانی و سپاه را تحریم کرد. اگرچه این اقدام از نظر اقتصادی بی اهمیت بود اما از نظر سیاسی بسیار چالش برانگیز است. ایرانی ها همچنین می گویند تضمین و اطمینان خاطر می خواهند اما آمریکا می گوید این امر غیرممکن است زیرا نمی تواند برجام را بدون حمایت دو سوم سنا به یک معاهده لازم الاجرا تبدیل کند.
در این شرایط که آمریکا نمی خواهد امتیاز خاصی را به ایران بدهد، این گزارش مدعی است که دولت بایدن از ایران می خواهد نه تنها پیشرفت هسته ای خود را کند نماید بلکه با مذاکرات بیشتر در زمینه برنامه موشک بالستیک و سیاست منطقه ای موافقت کند. این در حالی است که ابراهیم رئیسی موضوعات فوق را غیرقابل بحث عنوان کرد.
از سوی غرب این بن بستی خطرناک است زیرا ایران علاوه بر گسترش فعالیت هسته ای از نظارت ها بر آن هم کم کرده است. ایران چندماهی است که بسیاری از مقررات بازرسی سخت برجام را هم متوقف نموده است. این تصمیم جهت افزایش فشار بر آمریکا است ایران پس از خرابکاری های اسرائیل حتی دسترسی به نطنز را که مهمترین سایت غنی سازی ایران است را نیز برای آژانس محدود کرده است.
به نوشته اکونومیست با همه این اخبار بد، صحبت های خوبی از وین به گوش می رسد. «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در این مذاکرات می گوید تجدید توافق ایران و آژانس، از بی اعتمادی ها می کاهد و از تاثیرات منفی بلندمدت این اقدام جلوگیری می کند. با اینحال «مارک فیتزپاتریک» دیپلمات بازنشسته آمریکایی اعتقاد دارد در این شرایط ایران در حال بازی با آتش است.

اولیانوف: 90 درصد کار احیای برجام انجام شده است
 نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین اتریش در مصاحبه‌ای گفت که بیش از 90 درصد از کار احیای برنامه جامع اقدام مشترک انجام شده اما 10 درصد باقیمانده شامل برخی موضوعات حساس است.
 «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین اتریش روز یکشنبه گفت که کار برای احیای توافق هسته‌ای بیش از 90 درصد انجام شده اما 10 درصد باقیمانده شامل برخی از موضوعات حساس است.
وی که با روزنامه روسی «کامرسانت» مصاحبه می‌کرد، گفت: «تخمین‌هایی نظیر این همیشه ذهنی بوده اما آنچیزی را که می‌بینم، بیش از 90 درصد انجام شده است. چیزهای اندکی مانده تا انجام شود اما موضوعات حساس سیاسی در 10 درصد باقیمانده، وجود دارد که باعث تاخیر شده و نمی‌توان آن را رد کرد».

آمریکا گفته هیچ تضمینی نمی‌تواند به ایران بدهد
این دیپلمات روس اضافه کرد: «آمریکا استدلال کرده که قوانینشان به آنها اجازه نمی‌دهد تا هیچگونه تضمینی (درباره عدم خروج مجدد از برجام) بدهند».
اولیانوف گفت: «در تئوری، همانطور که من بیش از یک بار در جلسات کمیسیون مشترک برجام گفته‌ام در واقع یک ضمانت وجود دارد. در صورتی که یکی از طرف‌ها شروع به بدرفتاری کرد، طرف دیگر می‌تواند به تلافی بپردازد».
دولت آمریکا اردیبهشت‌ماه سال 1397 از «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) خارج شده و ضمن اعمال تحریم‌های متوقف شده ذیل این توافق، تحریم‌های دیگری علیه ایران وضع کرد.
دولت «دونالد ترامپ» که خروج از برجام را کلید زد، تلاش داشت با در پیش گرفتن سیاست فشار حداکثری، به توافق دیگری که به زعم دولت وی، توافق بهتری است دست پیدا کند.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.
جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن 5 گام برای کاهش تعهدات، سرانجام 15 دی‌ماه 1398 اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
این دیپلمات روس در ادامه مصاحبه‌اش اضافه کرد: «ما امیدوار هستیم که آمریکایی‌ها از اشتباهاتشان بتوانند درس بگیرند. مخالفان توافق هسته‌ای ، به ویژه در آمریکا، سه سال فرصت داشتند ببینند ، سیاست فشار حداکثری نتیجه ای برعکس آنچه انتظار می رفت به همراه داشت».

تحریم‌های آمریکا مردادماه می‌تواند برداشته شود
نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین اتریش گفت: «در صورتی که توافقی برای احیای توافق هسته‌ای حاصل شود، تحریم‌های کلیدی آمریکا می‌تواند در ماه آگوست (مرداد) علیه ایران برداشته شود».
دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینه‌های لازم برای بازگشت کشورش به توافق هسته‌ای برجام را فراهم کند.
تا کنون 6 دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.
یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد.
یک مقام ارشد ایرانی چند روز پیش در مصاحبه‌ای با خبرگزاری رویترز گفت آمریکا باید تضمین بدهد مجدداً از برجام خارج نمی‌شود.
یک هفته قبل‌تر یک مقام وزارت خارجه آمریکا درباره درخواست ایرانی‌ها برای ضمانت از آمریکایی‌ها مبنی بر اینکه خروج از برجام تکرار نخواهد شد گفت: «ضمانتی در کار نیست. این را ما می‌دانیم، ایران هم می‌داند. بهترین تضمین  بازگشت به توافق و اجرای متعهدانه آن است.»
وی در ادامه مصاحبه با کامرسانت افزود: «اگر ما با احیای توافق هسته‌ای موافقت کنیم، تحریم‌های اصلی آمریکا می‌تواند در ماه آگوست برداشته شود. ایران قادر خواهد بود تا به تجارت نفت بپردازد. در نتیجه آن، دارایی‌های این کشور شروع به بزرگ شدن می‌کند».

با لغو تحریم‌ها ایران می‌تواند بدهی خود به روسیه به دلیل نیروگاه اتمی بوشهر را پرداخت کند
این دیپلمات اضافه کرد: « ایران می تواند از این وجوه برای بازپرداخت هزینه های انجام شده در مورد نیروگاه هسته ای بوشهر به روسیه استفاده کند. این بدهی چشمگیر شده است».
در همین ارتباط چندی پیش میخائیل اولیانوف طی مصاحبه‌ای با خبرگزاری روسی «اسپوتنیک»، با رد گزارش اخیر روزنامه انگلیسی «ایندیپندنت» تصریح کرد که مسائل مربوط به تأمین منابع مالی نیروگاه بوشهر هیچ‌گونه تأثیری در گفت‌وگوهای «وین» برای احیای برجام ندارد.
اولیانوف در این خصوص گفته بود: «چنین گمانه‌زنی‌هایی مطابق با واقعیت نیست و اگر مشکلی در روابط بین نهادهای اقتصادی ایجاد شود، نمی‌تواند بر روند مذاکرات وین برای احیای برجام تأثیر بگذارد».
نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین اتریش درا دامه مصاحبه با روزنامه کامرسانت افزود: «برنامه ایران برای تولید اورانیوم فلزی در نتیجه مستقیم فشارهای آمریکا بوده است».

غنی سازی 60 درصد ایران نتیجه مستقیم سیاست فشار حداکثری آمریکا است
وی ادامه داد: «برای نخستین بار در میان کشورهای غیرهسته‌ای است که ایران شروع به غنی‌سازی اورانیوم تا 60 درصد کرده است و الان شروع به تولید اورانیوم فلزی غنی شده تا 20 درصد کرده است. فکر نمی‌کنم کسی در آمریکا از این خرسند باشد اما این نتیجه مستقیم سیاست فشار حداکثری است».
خبرگزاری رویترز سه‌شنبه هفته پیش به نقل از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داد: «ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داده که قصد دارد تا به تولید اورانیوم فلزی غنی شده تا خلوص 20 درصد برای سوخت راکتور بپردازد».
«کاظم غریب آبادی»، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین و همچنین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در واکنش به این خبر گفته بود: «برنامه سازمان انرژی اتمی برای تولید یک صفحه سوخت سیلیساید برای استفاده در رآکتور تهران، 9 روز قبل به اطلاع آژانس رسید و بلافاصله امور عملیاتی آن آغاز شد». 
این دیپلمات روسیه در این مصاحبه هشدار داد: «در عین حال، ممکن است که ایران فراتر رود».
اولیانوف گفت: «ما همیشه از انتقاد شدید ایران خودداری کرده‌ایم چون درک کرده‌ایم این کشور به سیاست ناپسند فشار حداکثری آمریکا واکنش نشان می‌دهد. زمانی که ما درباره فاصله گرفتن این کشور از توافق هسته‌ای صحبت می‌کنیم، ما از کلمه "ابراز تاسف" استفاده می‌کنیم اما هم اکنون، احتمالا زمینه نگرانی وجود داشته باشد. به نظر می‌رسد ایران بسیار فراتر رود».
این دیپلمات روس تاکید کرد هر چه سریعتر توافق احیا شود، هر چه زودتر این مشکل برطرف می‌شود.
جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده است که برنامه هسته‌ای خود را صرفا با مقاصد صلح‌آمیز پیگیری می‌کند.
ایران عضو پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی بوده و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز بارها در گزارش خود از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، انحرافی را گزارش نکرده است.