به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، برنامه ملی محفل ادبی «از کریمه تا رضا(علیهما السلام)» سه‌شنبه ۲۵ خرداد ماه به همت شورای محافل ادبی نهاد و به میزبانی اداره کل کتابخانه های عمومی استان‌های خراسان رضوی، فارس و قم و همچنین با شعرخوانی جمعی از شاعران آیینی این استان‌ها به صورت مجازی برگزار شد.

در این مراسم مهدی رمضانی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ضمن تبریک به مناسبت ایام و اعیاد دهه کرامت گفت: خوشبختانه در سال‌های اخیر فعالیت‌های فرهنگی و ادبی حول محور حضرت علی بن موسی الرضا(ع)، فاطمه معصومه(س) و حضرت شاهچراغ(ع) شکل گرفته است که یکی از فعالیت‌های مهم، اثرگذار و ثمربخشی که در این موضوع رخ داد، برگزاری منظم و منسجم جشنواره کتابخوانی رضوی بوده که به همت کتابداران عزیز در سراسر کشور شکل گرفته و امروز به یک مجموعه اقدام فرهنگی موثر در سراسر کشور تبدیل شده است؛ فعالیتی که هر سال با بررسی اشکالات احتمالی و حرکت به سمت بهتر شدن و تعالی، توفیقات خوبی را در این مسیر به دست آورده است.

وی در ادامه با اشاره به پیمایش انجام شده از سوی «ایسپا» وابسته به جهاد دانشگاهی درباره جشنواره کتابخوانی رضوی گفت: نتایج این پیمایش نشان داده که در تمام شاخص‌های این جشنواره اتفاقات خوبی رخ داده است که جزئیات آن به زودی منتشر خواهد شد تا همکاران ما در سراسر کشور در جریان این موضوع قرار گیرند و بدانند که این حرکت فرهنگی آنها از نظر فرهنگی، ادبی و دینی چه نتایج و ثمراتی داشته است.

معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد برپایی محافل ادبی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور را دیگر گام موثر در جهت پرداختن به موضوع اهل بیت(ع) عنوان کرد و گفت: راه اندازی محافل ادبی نهاد و شکل گیری محافل ادبی در استان‌ها و شهرستان‌ها، با برگزاری برنامه‌های متنوع و ثمراتی که داشته، جای خود را در میان اهالی فرهنگ و ادب کشور باز کرده است. از آنجا که موضوع حفظ و تقویت محافل ادبی در کشور همواره یکی از مهمترین دغدغه‌های مسئولان فرهنگی کشور بوده این اقدام گامی موثر برای تقویت این محافل با سابقه در کشور بوده و امیدواریم پس از عبور از دوران بیماری کرونا، جلسات محافل به صورت حضوری برگزار شود و همه جامعه ادبی و فرهنگی کشور از ثمرات و نتایج آن بهره ببرند.

رمضانی در ادامه با تقدیر از اهتمام دبیران شورای محافل ادبی نهاد و دبیران محافل ادبی سراسر کشور در پیشبرد این فعالیت ارزشمند گفت: شاید تا پی از شیوع بیماری کرونا ما تجربه برگزاری چنین برنامه‌های مشترکی را در این سطح نداشتیم. اما شرایطی که در کشور به واسطه شیوع این بیماری حاکم شد این گونه اتفاق ها را رقم که زد که امروز شاهد برگزاری این برنامه با مشارکت و میزبانی سه استان خراسان رضوی، قم و فارس باشیم. این موضوع قابل تقدیر و قابل توجه است که آن فضای هم افزایی و همکاری را که شاید تا پیش از این تنها در کلام جاری می‌شد، امروز به مرحله اجرا در آمده و می توان نتایج آن را دید.

وی ادامه داد: وقتی سه استان دست به دست هم می‌دهند و کاری را شروع می‌کنند و شکل می‌دهند قطعاً ظرفیت‌های عدیده و متعددی را پای کار می‌آورند، با کم کردن فاصله های دور در نقاط مختلف کشور، ظرفیت‌های مختلف موجود در سراسر کشور را به اشتراک خواهد گذاشت و ما را در مسیر ایجاد عدالت فرهنگی در کشور قرار خواهد داد که ثمرات و نتایج آن برای مردم عزیز کشور و به خصوص جامعه فرهنگی و ادبی قرار خواهد گرفت.

مهدی رمضانی در بخش دیگری از سخنان خود به انتخابات ریاست جمهوری به عنوان حرکتی اساسی، بنیادی ملی، دینی و اثربخش در تعیین سرنوشت کشور اشاره کرد و گفت: علاوه بر اینکه کتابداران در سراسر کشور به عنوان گروه‌های پیشرو در انتخابات حضور خواهند یافت، بیش از ۱۸۰ کتابخانه عمومی در سراسر کشور میزبان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری هستند و در برگزاری این اتفاق ملی و دینی ایفای نقش خواهند کرد تا با دعوت و میزبانی از عموم مردم، شاهد مشارکت پررنگ مردم در انتخابات باشیم.

تکلیف بزرک کتابداران در احیای امر اهل بین(ع)

علی اکبر سبزیان، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان خراسان رضوی نیز در ادامه این مراسم ضمن تبریک به مناسبت فرا رسیدن ایام دهه کرامت طی سخنانی گفت: بسیار خوشحالیم که امروز در جوار ملکوتی امام مهربانی ها و امام دانایی، میزبان نگاه همکاران پرتلاش و علاقه‌مندان به شعر و ادب رضوی هستیم و خدا را مضاعف شاکریم که توفیق پیدا کردیم که در ایام دهه کرامت این آیین مجازی را برای خوانش اشعار رضوی برگزار کنیم.

وی در ادامه خطاب به کتابداران سراسر کشور گفت: دوستان بزرگوار، برادران و خواهران اهل ادب و کتابداران عزیز، من معتقدم که این روایت شریف و نورانی امام مهربانی‌ها حضرت رضا علیه السلام، برای همه ما یک تکلیف سنگین در بردارد. حضرت رضا(ع) فرمودند: «خدا رحمت کند هر کسی را که امر اهل بیت را احیا کند». از ایشان سوال کردند که «چگونه احیای امر شما صورت گیرد؟» و ایشان فرمودند: «اینکه علوم ما را فرا گیرد و به دیگران هم بیاموزد». همچنین ایشان فرموده‌اند «اگر مردم با زیبایی‌های کلام ما اهل بیت را آشنا شوند، از ما تبعیت می‌کنند».

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان خراسان رضوی افزود: من معتقدم که شعر و ادب یکی از آوردگاه های شناسایی زیبایی کلام اهل بیت علیه السلام است و یک شاعر می‌تواند تمام زیبایی های ادبی را به کار می‌گیرد تا بیان نورانی اهل بیت علیه السلام را به مخاطب منتقل کند. لذا شعر و ادب آن هم با مایه رضوی و کرامت اهل بیت علیه السلام، بر جامعه ما بسیار موثر و تاثیرگذار است.

وی در ادامه با تقدیر از استان‌های مشارکت کننده در این برنامه، به خوانش یک دوبیتی از سید محمد شرافت و یک غزل از مرحوم قیصر امین پور پرداخت.

ادامه این مراسم با شعرخوانی شاعران آیینی از استان‌های خراسان رضوی، فارس و قم همراه بود.

راضیه رجایی دبیر محفل ادبی خراسان رضوی اولین شاعری بود که به شعرخوانی پرداخت.

چه کند بی تو دل خسته پریشانی را

کاش صبحی برسد این شب طولانی را

تویی ان چشمه جوشنده خورشید که ما

مهر کردیم به مهرت همه پیشانی را

ابرهای کرم از چشم تو اموخته‌اند

که چنین ریخته بر خاک فراوانی را

ریختم بر قدمت هستی خود را بپذیر

که کسی بازنگیرد دل قربانی را

شوق همصحبتی با تو مرا هست عزیز

با تو می‌گویم اگر آنچه که می‌دانی را

منکه روشن‌تر از این صبح گواه اوردم

باز خورشید جهان‌تاب خراسانی را

احمد حیدری شاعر خراسانی نیز در این مراسم دو شعر در وصف امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) پرداخت.

شعری در وصف حضرت معصومه (س)

ندارد قدرتی پلکت اگر با دل تماشا کن

فنا شو خویش را در آستان نور حاشا کن

دلت را بشکن و گامی به سمت آینه بردار

ترک بردار رازی را از این دیوار افشا کن

برای درد و دل پیش کریمه دست خالی باش

کویرت را برای بارش باران مهیا کن

بگو بانو به پاهایم امید بازگشتی نیست

برای ایستادن محضرت من را مداوا کن

بخوان والشمس را از مشرق لبخند بیت النور

میان ظلمت غم مانده ام بر من دری وا کن

تغزل میوزد از گنبدت جز شعر راهی نیست

به خاکستر نشستم دفترم را باز احیا کن

سلام آوردم از سمت خراسان تاجر عشقم

رسیدم را به مژگان اجابت بارت امضا کن

هوایی نجف بودم که مشهد داد تسکینم

تو نیز آیینگی کن دیده را مهمان زهرا کن

------------------------------

شعری در وصف امام رضا(ع)

پیش پای من اگر چه راه غیر از چاه نیست

شکر، اما دستم از دامان تو کوتاه نیست

از زمانی که پیاده تا حریمت آمدم

تازه دیدم تا بهشت آنقدر ها هم راه نیست

گنبدت خورشید تابانی است در شبهای شهر

آنقدر که در غزلها صحبتی از ماه نیست

آفتاب لطف را تابیده ای بر عام و خاص

خواه زائر بی گناه است آسمانش خواه نیست

گاه و بی گاه آمدن یا گاه گاهی آمدن

هیچکس نشنیده از دربان اینجا "شاه نیست"

پنجره فولاد تو طوری گره وا میکند

که ضریحت نیز از غمهای ما آگاه نیست

اشک های شوق بر مژگان جارو شاهد است

هیچ کاری در حرم همراه با اکراه نیست

در زیارت نامه هایت مهربانی جاری است

 هیچ یک اما به خوبی امین الله نیست

ابوالفضل عصمت پرست شاعر دیگری بود که در وصف امام رضا (ع) به شعرخوانی پرداخت.

غم این صحن و سرا نیز کم از شادی نیست
هیچ کس را دلِ دل کندن از این وادی نیست

من خرابت شدم و اوج کمالم این است
در خراباتِ کسی اینهمه آبادی نیست

باد جارو کش صحنت شد و من فهمیدم
نوکری درحرم ارثیه ی اجدادی نیست

باب دل بردن و دل بستن و دلدادگی است
دل اسیرش شده این صحن که آزادی نیست

مثل او هیچ کسی حرف مرا گوش نکرد
مطمئنم دل این پنجره‌ فولادی نیست

عید روزیست که لبخند رضایت بزنی
حرفی از سال نوی شمسی و میلادی نیست

من سه جا نه ؛ همه‌ی عمر به تو محتاجم
این همان معنی قولی که به من دادی نیست؟
 

در این نشست کلیپ شعرخوانی حجت الاسلام سید حسین سیدی پخش شد. وی در این کلیپ در جوار امام رضا (ع) شعر زیر را خواند. 

دلم شوق تو را از باغ رضوان، بیشتر دارد
بهشت کویت از فردوس، خواهان بیشتر دارد

هوای روح من ابری است آقاجان! بگریانم
هوا وقتی که دلگیر است، باران بیشتر دارد

اسیر پیله‌ی خویشم، پُرم ازحسرت پرواز
چنین پروانه‌ای شوق گلستان بیشتر دارد

تو خورشیدی اگر چه بر تمام خلق می‌تابی
ولی همسایه با همسایه، احسان بیشتر دارد

بیا دل را به اقیانوس آرام رضا(ع) بسپار
اگر دل‌شوره از شب‌های طوفان بیشتر دارد

همیشه ازدحام دست‌ها بر سفره‌ات پیداست
هر آن‌کس دست‌ودل‌باز است، مهمان بیشتر دارد

بزرگی کن مرا کوچک حسابم کن که می‌دانم
نظر بر مور، امثال سلیمان بیشتر دارد

 اگر دنیا جوابم کرده، دنیای جوابی تو
که این دارالشفاء از درد، درمان بیشتر دارد

شفاعت کن مرا پیش خدا با آبروی خود
رضای دوست از این راه، امکان بیشتر دارد

غلامی تو را از مادرت زهرا(س)  طلب کردم
که مادر، نقش، در تصمیم سلطان بیشتر دارد

اگر چه عطر رضوان در جهان پیچیده با نامت
ولی فیض حضورت را خراسان بیشتر دارد

در ادامه این نشست از طریق ارتباط تصویری با استان فارس از جوار مطهر حضرت شاهچراغ (ع) شاعران استان فارس به شعرخوانی پرداختند. 

غلامرضا کافی دبیر محفل ادبی استان فارس نیز در جوار حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) شعری از دکتر عبدالوهاب نورانی وصال در مدح حضرت احمد بن موسی(ع) خواند که در رواق بالای سر حرم مطهر با قلمکاری و میناکاری، تزیین شده است.

ای بر سرِ سروانْ سری کرده

بر تارک چرخ افسری کرده

ای طاقِ سپهر از سر تعظیم

در پیش تو پشت چنبری کرده

ای قبه بارگاهت از رفعت

با عرش برین برابری کرده

نور تو فروغ زهره را بازار

خالی زهجوم مشتری کرده

ای کشتیِ خاندان عصمت را

با تقوی خویش لنگری کرده

بر گردن شرعِ جعفر صادق

عقد سخن تو زیوری کرده

بر زائر آستان خویش از مهر

مولایی و بنده پروری کرده

بر چرخ بلند عصمت و تقوی

با شهپر دل سبکپری کرده

در پهنه بحرِ دینْ نهنگْ آسا

چالاک و قوی شناوری کرده

میخانه حکمتِ الهی را

تا نفحه صور ساغری کرده

بر دیو تباهکاری و خذلان

با عسکر عِلم قادری کرده

هر روز مکان و آستان تو

خلقی به امیدْ یاوری کرده

وز بوسه به خاکت ای عجب دل را

شادابْ چو غنچه طری کرده

از تیغِ حوادثْ آستان تو

بر جبهه خلق مغفری کرده

ای از شرف تو بنده درگاه

جا بر سر چرخ چنبری کرده

ای جمله فعل های نیکو را

با سیرتِ پاک مصدری کرده

انوار جمال پاکِ یزدان را

با مهر وجود مظهری کرده

ای مرکب بادپای جانِ تو

در عرصه دین تکاوری کرده

بر افسر پاک دین یزدانی

با رأی منیر گوهری کرده

ای عرشِ برین به زیرِ پای تو

با آن همه قدرْ منبری کرده

اسرار نهان دینِ احمد(ص) را

بر صفحه سینه، دفتری کرده

در جَنب شکوه بحر علم تو

علم همه خلق فرغری کرده

بر تشنه لبانِ وادیِ عرفان

از فیضِ وجودْ کوثری کرده

بر خاک در تو اولیاء الله

چون پیش نبی اباذری کرده

از گوهر پاکِ حیدر کرار

در دین همه فتح خیبری کرده

مانند حسینْ سرورِ احرار

در عرصه دین دلاوری کرده

در طاعتِ حقْ چو سید سجاد

شب های دراز اسپری کرده

مانند نیا محمدِ باقر

در کشفِ علوم باقری کرده

افراشته رایَتِ شریعتْرا

آبادْ بنای جعفری کرده

با خاک در تو خاکساری ها

سلطانی و فر سنجری کرده

افروخته شمعِ بزمِ مشتاقان

بر خرمن جهلْ آذری کرده

ای همچو علیْ عالیِ اعلی

در عرصه دین غضنفری کرده

دیباچه ی دفترِ فتوت را

با خلقِ کریم مسطری کرده

ای کنگره ای که بیت معمورت

در عز مقام اصغری کرده

شیراز ز فیضِ بارگاه تو

بر هرچه دیار برتری کرده

همچنین در این نشست شعرخوانی غلامرضا کافی شعری از خود در وصف حضرت شاهچراغ(ع) قرائت کرد.

 به ساحت نورانی حضرت شاهچراغ)

*غلامرضا کافی

برخیزم از نور یقین
 خاطر چراغانی کنم
دل را به آشوبی گزین 
دریای طوفانی کنم

این جوش جوش واژگان
 از من بریدستی امان
یعنی که باید این زمان
 مشق سخندانی کنم

تفجوش معنی درجگر
 آرام ننشیند دگر
درمان این سودا مگر
 با واژه گردانی کنم

درواژه الحاوی منم 
این بحر را ناوی منم
رشک فرالاوی منم
 ازبس فراوانی کنم

ازدور تا نزدیک را 
بشار را منجیک را
هم ترک وهم تاجیک را
 مقهور حیرانی کنم

ناقور من ناقوس من 
برشاعران کابوس من 
مانا حکیم طوس من 
عزم رجزخوانی کنم

چون رودکی باصد حشم
 یا عنصری محتشم
رسم سنایی برکشم
 تقلید خاقانی کنم

با دُرتراشان دری
 از فرخی تا انوری
 در کارگاه شاعری 
دَروا دُرافشانی کنم

یا درنگارستان جان
شیرازسلطان ارمغان
سعدی چنین حافظ چنان
باشعرسلطانی کنم

نه نه که این لفظ است وبس
 افتاده معنی از نفس
چند این هوا چنداین هوس
 ترک هوسرانی کنم

آنگاه با سودایی ام 
بی باک ازرسوایی ام
با جان مولانایی ام
 رقصی که میدانی کنم

بی پا وسر از خود برون
 چیزی فراتر از جنون
اناالیه راجعون
 تاکی گرانجانی کنم؟

هی هی نپردازم به خود
هوهو چرا نازم به خود؟
آتش دراندازم به خود
این خرد را فانی کنم
 
ازحد مستی دورتر
ازمرزهستی دورتر
ازخودپرستی دورتر
انشای ربانی کنم

باجان خلجان تافته
آتش به رگ رگ بافته
رمز تجلی یافته
منشور عرفانی کنم

گلچرخ بی چرخ زمان
در سرحدات لا مکان
با ساکنان آسمان
تفریح کیهانی کنم

پس بازگردم برزمین
درحضرت آن نازنین
چون خاکبوسان کمین
تسلیم پیشانی کنم

آن گوهرین حصن حصین
والا تبار راستین
جان بی دریغ ازآستین
در پاش قربانی کنم

بازوی حیدر هیمنه
باروی قدسی روزنه
می زیبدش این طنطنه
درچامه ارزانی کنم!

دلبند اصحاب کسا
موسای کاظم را عصا
حیف ازبیان نارسا
تاوصف طوفانی کنم

نجل نجیب مرتضی
میرعلمدار رضا
با حکم او غیظِ قضا
ترویح رحمانی کنم

قدّاره بندان قَدَر 
بر او نمی بندند در
باب الحوایج را پسر
با فخر دربانی کنم

آن شاه شرعی مرتبه
بالا نشین مصطبه
دارم طمع زان کبکبه
گرمدح، طولانی کنم

شاه چراغ شب فروز
آیینه بند شمع روز
خاطرازآن خاطرفروز
اینک چراغانی کنم

شیرازازاو قدسی طراز
آیین احمد سرفراز
ازنام احمد دلنواز
ابیات پایانی کنم

احمد مرام احمدسِیَر
چون احمد ازگل پاک تر
درنام احمد مختصر
شان مسلمانی کنم

هیهات اگر آن نورحق
ازمن پذیرد این مَرَق
خود فخر با این یک ورق
برشعر "نورانی" کنم

در این مراسم شعرخوانی از طریق ارتباط مجازی با استان قم شاعران این استان از جوار حرم حضرت معصومه (س) به شعرخوانی پرداختند. عاطفه جوشقانیان دبیرمحفل ادبی استان قم غزلی به ساحت امام رضا (ع) تقدیم کرد. 

حجت الاسلام سید محمد مهدی شفیعی نیز در این مراسم از جوار حرم حضرت معصومه (س) به شعرخوانی پرداخت.

همین که شاعرتان در حـرم قدم بگذارد

خدا به روی لبش شعر، دم به دم بگذارد

برای اینکه بگوید غزل برای تو، خوب است

که پا به صحن و سرایت سپیده دم بگذارد

بگیرد اذن دخـول و زمان دیدن گنبد

دو پلک را لحظاتی به روی هم بگذارد

همین که خواست بجوشد دوباره طبع زلالش

بـریـزد اشـکـی و بـر دفـتـرش قـلـم بـگـذارد

به این امید که تضمین شود قبولی شعرش

دو بیت روضـه هم از شعر محـتشم بگذارد

خوشا به حال دل او اگر که وقف تو باشد

بـدا بـه حـال دل او اگـر کـه کـم بـگـذارد

رسید پای ضریح و نشست تا غزلش را

بـخـوانـد آه! اگـر خـادم حـرم بـگـذارد!

فاطمه زاهدمقدم شاعر دیگری بود که به شعرخوانی پرداخت.

سوگند به خورشید که در بند تو هستم

هرچند که صد مرتبه سوگند شکستم

بانوی گل و آینه من خانه به خانه

عمری است که در سایه ی لطف تو نشستم

در صحن و سرایت که نفس می کشم انگار

ذکری ست به لب هایم و تسبیح به دستم

این اشک که امروز به پای غزلم ریخت

عهدی است که در صحن تو با آینه بستم

ای کاش مرا خادم این خانه بدانی

دلخوش به همین نام و نشان بوده وهستم

انسیه سادات هاشمی آخرین شاعری بود که به خوانش یک چهارپاره پرداخت.

روز الست بود، خدا گفت مؤمنان!

بین شما دو عاشق از خود گذشته هست؟

عاشق: که بار عشق ببندد به سوی من

از خود گذشته: تا برود جای دوردست

یک خواهر و برادر از آن جمع آمدند

گفتند ما رضا به رضای تو می‌دهیم

معصوم بود چهره آن خواهری که گفت

ما عشق را فقط به بهای تو می‌دهیم

اما خدا دلش نمیامد، بهانه کرد

گفت این مسیر دور و پر از غصه و غم است

گفتند اگر خداست ته این مسیرِ دور

صد بار اگر ز غصه بمیریم هم کم است

از بینشان کسی به «ألست بربکم»

اینقدر قاطعانه «بلی» را نگفته بود

معلوم بود آن که چنین عاشق است کیست

حتی اگر که نام رضا را نگفته بود

معصومه در کنار رضا پا به پای هم

یک مرد را دوباره زنی یار می‌شود

این بار هم برای رهاوردهای سخت

نام علی و فاطمه تکرار می‌شود

پیش رضا زمین خراسان به سجده رفت

برخاست قم به حرمت معصومه  قد کشان

آماده شد رقم بزند قصه را زمین

آماده شد که حفظ کند قصه را زمان

این قصه را خدا متفاوت نوشته بود

در ابتدای قصه خداحافظی گذاشت

باید که از مدینه برادر سفر کند

بی خواهری که طاقت دوری از او نداشت

راهی شد از مدینه رضا و قدم قدم

اسرار عشق را به تمام مسیر گفت

پیچیده بود بوی رضا در تمام راه

باد این نوید را به صغیر و کبیر گفت

راهی شدند از همه جا عاشقان او

ایرانِ بعد از او شده ایران دیگری

کامل شده است نیمه‌ای از قصه و هنوز

ایران نشسته در تب مهمان دیگری

یک سال بعد موعد دیدار می‌رسد

حالا مسیر سرخوش از این عطر آشناست

خواهر میان حلقه سادات موسوی

دیگر سفیر عاشق و بی‌باک ماجراست

«راهی است راه عشق که هیچش کناره نیست»

آنجا جز آن که جان بسپارند چاره نیست

جان بر کف است و شک به دلش نیست ذره‌ای

در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست»

می‌آید از میانه‌ی ره بوی کربلا

مقصد دوباره نیمه قصه عوض شده است

معصومه خود سراغ قم از کاروان گرفت

آنجا که بسته بود در آن عهدی از الست

همواره وصل نقطه پایان قصه نیست

قم قم نبود اگر که فراقی چنین نبود

این ماجرا به ظاهر اگر ناتمام ماند

اما تمام قصه از اول جز این نبود