ششمين دوره انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا، 28 خرداد ماه همزمان با سيزدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري در سراسر كشور برگزار مي‌شود و مردم شهرها و روستاها منتخبات خود در پارلمان‌هاي محلي را به منظور بهبود و كارآمدتر نمودن مديريت شهري انتخاب مي‌كنند. انتخابات دور جديد شوراهاي اسلامي شهر و روستا از ان جهت حائز اهميت است كه به دليل اتخاذ برخي سياست‌هاي ناكارآمد، جايگاه شهر آنچنان كه بايد شايسته شهروندان قرار نگرفته است و خدمت رساني در اين حوزه براساس آنچه گذشته است نشان مي‌دهد كه دستخوش بازي‌هاي سياسي شده است يا به دور از بازي‌هاي سياسي گرفتار فسادها و باندهاي تخلف اقتصادي شده‌اند. از همين رو با تركيب مجلسي انقلابي در يازدهمين دوره فعاليت آن، انتظار مي‌رود تا شوراي اسلامي شهر و روستا نيز از تركيبي انقلابي در دوره جديد برخوردار شوند تا ماحصل آن به داشتن شهري كارا و بهره‌ور منتهي شود.
در اين ميان مشهد با جمعيتي بالغ بر 3 ميليون نفر به عنوان دومين كلانشهر كشور شناخته مي‌شود. شهر كه به افتخار حضور مرقد مظهر امام هشتم شيعيان جايگاه ويژه‌اي در توجه به امور شهري دارد و براين اساس شوراي اسلامي اين شهر نيز از اهيمت ويژه‌اي برخوردار است. در اين راستا در گفتگويي به استماع نظرات دکتر حسن منصوریان کارشناس مسائل فرهنگی در حوزه امور شهري و مديريت شهري پرداخته‌ايم.
سوال: اهميت انتخابات شوراي اسلامي شهر به ويژه در شهر مشهد در دوره كنوني را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
شوراهاي اسلامي شهر و روستا به عنوان يكي از اركان مهم مردمسالاري ديني در كشور به حساب مي‌آيند كه با راي مردم نقش مهمي در ريل‌گذاري امور شهري برعهده دارند و از اين مسير به مي‌توان به شهري بهره‌ور با توسعه‌اي پايدار دست پيدا كرد كه در آن مشكلات معيشتي و فرهنگي و اجتماعي شهروندان و همچنين آسيب‌هاي اجتماعي به كمترين ميزان خود رسيده و شهروندان لذت ارائه خدمات شهري از سوي مديران شهري را لمس مي‌كنند. در مقابل نيز روندي ديگري قرار دارد كه عدم ناكارآمدي شوراي شهر باعث خواهد شد تا شوراي اسلامي شهر و مديريت شهري درگير موضوعات فرعي شده و از مسائل اصلي غافل شود. در اين بين سياستگذاري در حوزه امور شهري با مشكلات اساسي مواجه مي‌شود و به مانند آنچه كه در برخي دوره ها و در برخي حوزه‌ها رخ داده، شوراي شهر خلاف رويكرد خود درگير فسادهاي مالي و اخلاقي مي‌شود كه عواقبي چون بي‌اعتمادي مردم به شوراي شهر را به همراه خواهد داشت. از همين رو انتخابات شوراي اسلامي شهر و روستا و انتخاب افراد اصلح در اين انتخابات بسيار مهم و حائز اهميت است. پس نبايد براي انتخابات شوراي شهر و روستا اهمت كمتري نسبت به انتخابات رياست جمهوري قائل باشيم.
و اما در شهر مشهد مشكلات متعددي بروز پيدا كرده است كه اگر به آنها توجه نشود زمينه‌ساز رخداد اتفاقات شديدتري در آينده‌اي نچندان دور را رقم خواهد زد.
سوال: اگر بخواهيم به طور مصداقي به مشكلات شهري شهر مشهد اشاره كنيم به چه نكاتي مي‌رسيم؟
حاشيه‌نشيني يكي از مشكلاتي است كه در سال‌هاي اخير به عنوان يكي از مضلات اساسي شهر مشهد به حساب مي‌آيد. اگر به اين سئله به صورت جدي پرداخته نشود عواقب جدي‌اي براي زندگي شهري مشهد مقدس پديد خواهد آورد. نگراني‌هايي در مديران شهري در اين زمينه وجود دارد اما تا زماني كه مدلي براي رفع اين آسيب تهيه نشود، راهكارها و برنامه‌ها راه به جايي نخواهد برد و هزينه‌ها بي نتيجه باقي مي‌ماند.
همين مشكل حاشيه‌نشيني منجر به بروز آسيب اجتماعي ديگري در شهر مشهد شده است. اعتياد را مي‌توان دغدغه ديگري در شهر مشهد دانست كه بيشترين بروز آن در بستر حاشيه‌نشيني رخ مي‌دهد. در حاليكه بايد اين مسئله مديريت و ساماندهي شود. هرچند اصول دستگاه‌هاي متولي متعددي در زمينه مبارزه با مواد مخدر و كاهش ميزان اعتياد كشور فعال هستند ولي بايد به اين نكته نيز اذعان كرد كه مديريت شهري نقش ويژه‌اي در كاهش اين آسيب برعهده دارد و در اين ميان شوراي شهر نيز با اتخاذ سياست‌هاي كارآمد نقش عمده‌اي در برنامه‌ريزي و مبارزه با اين معضل برعهده دارد. كارآفريني اجتماعي يكي از راهكارهايي است كه مي‌توان از طري آن با اتكا به توان نهادها و مجموعه‌ها و سمن‌ها با همكاري مديريت شهري معضل اعتياد و ساير آسيب‌هاي اجتماعي را كاهش داد. كارآفريني اجتماعي وراي تعريف لفظي آن راه اندازي كار يا اشتغالزايي نيست بلكه استفاده از توان و ظرفيت گروه‌هاي مردمي در هدايت اهداف شهري است. اين مهم در كنار كاهش هزينه‌هاي شهري و مديريت شهر، باعث تعامل بيشتر ميان شهروندان و مديريت شهري كشور مي‌شود. ضمن آنكه شهروندان نيز خود را در جريان اداره شهر سهيم مي‌بينند كه اين مهم نقش ارزنده‌اي در ارتقاي تعلقات شهري به همراه دارد.
سوال: اين كارآفريني اجتماعي اساسا به چگونه عمل مي‌كند و چگونه قادر به كاهش آسيب‌هاي اجتماعي به ويژه در شهر مشهد خواهد شد؟
ببينيد كارآفريني اجتماعي همانگونه كه گفتم محدود به ايجاد شغل و اشتغالزايي در جامعه نمي‌شود. معنا و مفهوم اين اژه بايد به درستي در جامعه نهادينه شود. كارآفريني اجتماعي اقدامي داوطلبانه با ارائه ايده‌هاي خلاقانه بدون كسب انتفاع در راستاي رفع مشكلات و دغدغه‌هاي شهر و شهروندان است. حال اين همكاري مي‌تواند در حوزه‌هاي مختلف آسيب‌هاي اجتماعي فعال شود. اين مهم نيازمند تعامل ميان مديريت شهري و نهادها و سازمان‌ها و سمن‌هاست. بايد زمينه و بستر حوزه اين مجموعه‌ها در كنار مديريت شهري به منظور ساماندهي و رفع معضلات اجتماعي فراهم شود.
مشهد به عنوان دومين كلانشهر كشور با معضلاتي چون طلاق، بيكاري، اعتياد، سرقت، بزهكاري، اعتياد، خانوارهاي بي‌سرپرست، حاشيه‌نشيني و مواردي ديگري از اين دست روبرو است. با استفاده از ظرفيت نهادهاي و مجموعه‌هاي انقلابي و كشوري، سمن‌ها و ساماندهي آنها براساس توانمندي‌هايشان، قادر خواهيم بود تا بخش عمده‌اي از مشكلات و معضلات شهري را مرتفع كنيم. البته اين مهم نيازمند رفع تعارض منافع و ايجاد همدلي و همزباني به منظور رفع مسائل است.