دکتر احسان مصطفوی مدیر پروژه فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسن کرونای مشترک ایران و کوبا گفت: کارآزمایی بالینی واکسن تولید مشترک انستیتو فینلای کوبا با مشارکت انستیتو پاستور ایران در دو کشور ایران و کوبا در حال انجام و قرار است پس از مشخص شدن نتایج مطالعات به طور مشترک در هر دو کشور تولید و مورد عرضه عمومی قرار گیرد.

وی گفت: این واکسن فازهای یک و دو کارآزمایی بالینی را در کشور کوبا طی کرد و فاز سوم آن نیز از ششم اردیبهشت در شهر اصفهان ایران آغاز شد و متعاقبا در ۷ شهر زنجان، همدان، بندرعباس، کرمان، یزد، بابل و ساری نیز تزریق آن آغاز شد.

وی افزود: ۲۴ هزار نفر از جمعیت ۱۸ تا ۸۰ سال در این مطالعه وارد شدند و در یک بازه زمانی ۴ هفته‌ای واکسیناسیون در شهرهای هدف صورت گرفت. از چهارم خرداد نیز تزریق دوم واکسن مجددا در شهر اصفهان آغاز شد و متعاقب آن در شهرهای زنجان و همدان در چند روز گذشته بیش از هزار نفر از هموطنان تحت تزریق واکسن قرار گرفتند.

این اپیدمیولوژیست ادامه داد: خوشبختانه تاکنون به جز معدودی از افراد به درمان دارویی خاصی متعاقب تزریق واکسن نیاز نداشتند و تا به حال مشخص شده که این واکسن کم‌خطر محسوب می‌شود. در عین حال، متعاقب پایان تزریق دوم واکسن، پیگیری داوطلبانی که به مطالعه وارد شده‌اند انجام می‌شود و اثربخشی واکسن به عنوان هدف اصلی در این فاز از مطالعه مورد سنجش قرار خواهد گرفت.

مدیر پروژه فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسن مشترک ایران و کوبا در ادامه تاکید کرد: همزمان با انجام مطالعه، کار تولید واکسن در انستیتو پاستور ایران آغاز شده است و توسعه زیرساخت‌ها در دست اقدام است. خوشبین هستیم که روز به روز بتوانیم ظرفیت تولید را توسعه دهیم که پاسخگوی قسمتی از نیاز کشور باشیم. 

مصطفوی افزود: لازم به ذکر است که در دو شهر یزد و زنجان، علاوه بر دو دُز تزریق‌شده، یک دُز سوم هم تحت عنوان دُز یادآور تزریق می‌شود. انتظار داریم که انجام این تزریق یادآور باعث افزایش میزان اثربخشی واکسن شود که این موضوع نیز در این مطالعه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در عین حال باید توجه داشت که ممکن است در مورد این واکسن، مثل اکثر واکسن‌های دیگری که در دنیا مطرح است، لازم باشد تزریق یادآور در ماه‌ها یا سال‌های بعد هم انجام شود.

وی درباره زمان ارسال نتایج مطالعات کارآزمایی بالینی فاز سوم به سازمان غذا و دارو تصریح کرد: بعد از اتمام تزریق دُز دوم واکسن و زمانی که نتایج اثربخشی واکسن مشخص شد، نتایج به سازمان غذا و دارو ارسال می‌شود تا تاییدیه لازم برای واکسیناسیون عمومی را اخذ کند.

وی افزود: مطالعاتی که در کشور کوبا انجام شده است نشان می‌دهد این واکسن ایمنی‌زایی خود را در برابر جهش‌های شایع همچنان حفظ می‌کند و در عین حال این پتانسیل در واکسن وجود دارد که اگر جهش‌های  تاثیرگذار از ویروس شناخته شود که در ایمنی‌زایی واکسن تاثیر داشته باشد، بتواند در زمانی نسبتا کوتاه تغییراتی داشته باشد تا در برابر جهش‌های جدید نیز پاسخگو باشد.