صاحب‌خبر - «دونالد ترامپ» رییس‌جمهور سابق آمریکا بعد از خروج از برجام در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» علاوه بر بازگرداندن تحریم‌های متوقف‌شده ذیل این توافق و اعمال تحریم‌های جدید به سیاست‌هایی تحریک‌آمیز مانند ترور سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روی آورد. تئوری ترامپ این بود که این سیاست‌ها می‌تواند جمهوری اسلامی ایران را به مذاکره بر سر توافقی جدید به جای «برجام» وادار کند. وی روز ۲۰ ژانویه سال جاری میلادی در حالی از قدرت کنار رفت که در تحقق این هدف شکست خورده بود. ترامپ به دلیل نداشتن راهبرد در قبال ایران، تشدید بی‌مورد تنش‌ها با این کشور و جدا کردن مسیر آمریکا از متحدانش از سوی منتقدانش آماج انتقادات تند قرار گرفت. جو بایدن اعتراف کرده که این سیاست‌ها شکست خورده اما تا کنون اقدامی برای بازگشت از سیاست‌های دولت پیشین کشورش و بازگشت به برجام انجام نداده است. رفع تحریم‌ها مهم‌ترین اقدامی است که آمریکا باید برای بازگشت به این توافق انجام دهد، اما واشنگتن گفته در حال ارزیابی این مسئله است که کدام تحریم‌ها باید رفع شوند. دولت بایدن از سوی دیگر شرط بازگشت به برجام را عقب‌نشینی ایران از اقدامات جبرانی‌ای عنوان کرده که تهران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و محقق نشدن وعده‌های طرف‌های اروپایی در دستور کار قرار داده است. جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به برجام ندارد تأکید کرده واشنگتن با توجه به نقض یکجانبه برجام در جایگاهی نیست که برای اجرای این توافق شرط بگذارد. یک مقام وزارت خارجه آمریکا در یک تماس تلفنی با خبرنگاران روز گذشته تصریح کرد دولت جو بایدن آن دسته از تحریم‌های ترامپ را که با برجام ناسازگار نیستند حفظ خواهد کرد. در همین رابطه، «جنیفر ساکی» سخنگوی کاخ‌سفید در جمع خبرنگاران ادعا کرد تحریم‌ها علیه ایران تنها در صورت بازگشت ایران به تعهدات برجامی قابل رفع است. سخنگوی کاخ‌سفید ادعا کرد: در چهارمین دور «گفت‌وگوهای غیرمستقیم» با ایران بر سر برجام «پیشرفت‌هایی حاصل شده است.» وی افزود:تداوم گفت‌وگوها میان مذاکره‌کنندگان نشانه خوبی برای آینده است. جنیفر ساکی گفت که مذاکرات وین طولانی خواهد بود اما طی هفته‌های گذشته نشانه‌های مثبتی مشاهده شده است. ساعاتی قبل‌تر نیز «جو بایدن» رییس‌جمهور آمریکا گفت: ایران در مذاکرات وین جدی است، اما تا چه اندازه جدی است و آماده انجام چه اقداماتی است روشن نیست. تحریم‌های ترامپ هیچ حاصلی نداشت در حالی تیم بایدن بر عدم لغو همه تحریم‌ها اصرار دارد که سناتور ایالت کِنِتیکت در کنگره آمریکا طی یک پیام در صفحه شخصی خود در فضای مجازی به بی‌اثر بودن تحریم‌های وضع شده واشنگتن علیه تهران اعتراف کرد. «کریس مورفی» در این پیام نوشت: طرفداران جنگ با ایران خواهند گفت که اگر برای ورود مجدد واشنگتن به توافق هسته‌ای هر کدام از تحریم‌های غیراقتصادی ترامپ علیه ایران را لغو کنیم، آسمان به زمین می‌آید! وی در ادامه این پیام نوشت: اما به یاد داشته باشید، آمریکا از تحریم‌های ترامپ هیچ چیز نصیبش نشد. در واقع، رفتار ایران بدتر شد. این تحریم‌ها هیچ اثر عملی نداشتند. خروج از برجام به شکست مفتضحانه منجر شد همچنین «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، نتیجه خروج آمریکا از برجام را «شکست مفتضحانه» توصیف کرد. وی طی پیامی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: سه سال پیش در چنین روزی آمریکا از برجام خارج شد و سیاست فشار حداکثری را آغاز کرد. این کار موجب تضعیف توافق هسته‌ای، پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران و وخیم شدن اوضاع در خلیج فارس منجر شد. شکستی مفتحضانه! اکنون، احتمال بازگشت آمریکا به برجام در دستور کار مذاکرات وین قرار دارد. امیدواریم به فهم مشترک برسیم! علی‌رغم همه گزافه‌گویی‌ها و تعیین شروط برای کشورمان و تجربه شکست‌های فراوان آمریکا از تحریم‌های ایران، واشنگتن می‌خواهد بدون لغو تحریم‌ها به اهداف خود نیز برسد. در همین رابطه، «وندی شرمن» معاون وزیر امور خارجه آمریکا در گفت‌وگو با نشریه شورای آتلانتیک در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات وین با بیان اینکه از بازگشت به جامعه بین‌الملل خرسند است، گفت: من ابتدا می‌خواهم از شرکای اروپایی‌مان تشکر کنم که به معنای واقعی سررشته مذاکرات برای بازگشت و پایبندی به برجام و مبنا قرار دادن آن برای حصول توافقی طولانی‌تر، قوی‌تر و بهتر با هدف رسیدگی به سایر نگرانی ها از سوی ایران همچون رفتار این کشور در منطقه، موشک‌های بالیستیک آن، تجارت تسلیحات و سوابق حقوق‌بشری‌اش در داخل کشور و در سراسر دنیا را در دست دارند. وی در ادامه به زندانیان دو تابعیتی در ایران اشاره کرد و مدعی شد که همه آنها ناعادلانه در حبس به سر می‌برند. شرمن افزود: موضوعات زیادی برای رسیدگی وجود دارد که اروپا جلودار آن است. همان طور که می دانید این مذاکرات غیرمستقیم است و تیم مذاکره کننده ما در هتلی جداگانه هستند. پیشرفت هایی در این مذاکرات حاصل شده اما هنوز راه زیادی برای طی کردن وجود دارد. این مقام آمریکایی خاطر نشان کرد: من امیدوارم که بتوانیم به یک فهم مشترک برسیم تا توافق فنی ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی را که در ماه مه منقضی می شود، تمدید کنیم. امیدوارم که ما بتوانیم به پیشرفت‌های کافی دست یابیم که تا برگزاری انتخابات ایران در ماه ژوئن پایدار بماند. شرمن که در مذاکرات سال های قبل برای حصول برجام، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای آمریکا بود در ادامه اظهارات خود گفت: نمی‌دانم که آیا می‌توانیم تا ضرب‌الاجل انتخابات ایران در ماه ژوئن به تفاهمی برای پایبندی در برابر پایبندی و توافقی برای ادامه رایزنی‌ها بعد از آن دست پیدا کنیم یا خیر. من از همکاران اروپایی‌مان برای پیش بردن این رایزنی‌ها تشکر می‌کنم. «انریکه مو را» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم طی پیامی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی، از لزوم تسریع مذاکرات احیای برجام سخن گفت. وی افزود: چهارمین دور از مذاکرات وین را برای احیای برجام برگزار کردیم. هیچ ضرب‌الاجلی تعیین نشده حال آنکه به عنوان هماهنگ‌کننده نشست، فوریتی قطعی را احساس می‌کنم. زمان به نفع ما نیست. خوشحالم از اینکه می‌بینم همه هیأت‌های حاضر در وین، از جمله ایران و آمریکا، می‌گویند که احساس مشابهی دارند. این در حالی است که سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه ایران، پس از پایان نشست روز جمعه، گفت: ما دور جدید مذاکرات را با انرژی مثبت شروع کردیم و امیدواریم در کوتاه‌ترین زمان ممکن کار خودمان را جمع‌بندی کنیم. درباره زمان به نتیجه رسیدن مذاکرات نمی‌توان پیش‌بینی کرد اما امیدواریم سریع‌تر بتوانیم کار را انجام دهیم. طبیعتاً چالش‌هایی وجود دارد و موارد اختلاف نظر، موارد کوچکی نیست و باید مورد بحث و بررسی قرار بگیرد. از سوی دیگر، آمریکا برای مقصر جلوه دادن ایران در طولانی شدن مذاکرات، به سیاه‌بازی روی آورده است. اما ایران می‌گوید موافقت آمریکا با برداشتن بخشی از تحریم‌ها کفایت نمی‌کند و به همین دلیل، مذاکرات تا زمانی که ما به همه خواسته‌های خودمان برسیم، ادامه خواهد یافت.∎​