حال با نظر به بحران اخیری که بورس با آن مواجه است، خواسته فعالان بازار سرمایه از مسئولان این است که دولت قسمتی از مالیات دریافتی خود را که در سال گذشته چیزی حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان بوده است را به صندوق تثبیت بازار برگرداند، البته این طرح قرار است در سال ۱۴۰۰ نیز اجرا شود، اما نمی‌دانیم در سال جدید مالیات به چه صورت است، ولی به هر صورت تزریق این پول به صندوق توسعه و تثبیت یک تسکین دهنده برای بازار سرمایه است و از لحاظ روانی نیز این قضیه برای مردم اهمیت دارد که دولت دست به حمایت از بورس برده باشد.
این طرح بیشتر جنبه روانی دارد تا حمایتی
محمد اسکندری کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار بورس گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به این پرسش که در دی سال گذشته دولت ۱۸هزار میلیارد تومان مالیات که از معاملات در بورس به دست آورده را اگر به صندوق تثبیت بازار تزریق می‌کرد، چه اثری بر روی بازار سرمایه می‌گذاشت؟ بیان کرد: در هر صورت تزریق منابع یک کمک به بازار است، سال گذشته که بورس بحران زیادی را تجربه کرد با کمک این تزریق بازار سرمایه ممکن است از بحران خارج شود.وی افزود: نظرات مخالفی نیز در مورد کل این کار وجود دارد آن هم این است که بازار سرمایه به تعادل برسد، بعد دولت دست به همچنین حمایت‌هایی بزند، ابتدا باید بورس با روان شدن دامنه نوسان تحلیلی‌تر بشود و افراد با تحلیل به خرید و فروش اقدام کنند، در این صورت این حمایت‌ها موثرتر خواهد بود.این کارشناس بازار سرمایه تشریح کرد: به هر حال عدد امسال به پارسال نخواهد رسید به این علت که در سال گذشته روزانه معاملات ۲۰۰۰۰ میلیارد تومان بوده است، اما هم اکنون روزانه ۲۰۰۰ یا ۳۰۰۰ میلیارد تومان است و ما شاید شاهد این باشیم که این ۱۸۰۰۰ میلیارد یک ششم یا یک هفتم شود، بنابراین این عدد موثری نیست، اما این طرح، رویکرد خوبی است، ولی این که این عدد بتواند در بازار سرمایه کار بسیار بزرگی را کند شاید نه، اما از لحاظ روانی و حمایتی بیشتر اثر گذار است.
وی گفت: از لحاظ اثر گذاری به خاطر قیمت و نوع انجام کار تردید وجود دارد، ولی درکل رویکرد مناسبی است، اما نکته دیگر این است که صندوق توسعه و تثبیت چه سهم‌های را خریداری کنند و شیوه خرید صندوق توسعه مناسب است. بعضی‌ها معتقد بودند از ابزار‌هایی مثل اختیار فروش اوراق تبعی استفاده کنند، تا هیجانات از سمت برخی از سهامداران خردی که وارد می‌شود و عرضه‌ها را تشدید می‌کند، را کنترل کند.
اسکندری در پاسخ به این پرسش که آیا این تزریق پول به صندوق تثبیت بازار به نفع دولت است؟ بیان کرد: عمده این قضیه به افق نگاهی بر می‌گردد، اگر افق نگاه را چندماه در نظر بگیریم منفعت چندانی را ندارد، ولی قاعدتا با توجه به تورم یا کسری بودجه و خلق نقدینگی که در کشور وجود دارد، دولت با دید بلند مدت منتفع خواهد شد.
تزریق به صندوق تثبیت بازار درمان مقطعی در عین حال خوب
مهدی سوری کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار بورس گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با بازگشت قسمتی از مالیاتی به صندوق تثبیت اظهار کرد: در یک بازار عموما این نکته که چه مقدار پول از آن خارج می‌شود و چه مقدار پول به آن وارد می‌شود، ما به تفاوت می‌تواند جریان‌های مثبت یا منفی برای قیمت‌ها در آن بازار ایجاد کند.وی افزود: اگر بازار سرمایه را در شرایط استاندارد در نظر بگیریم، یک پولی به عنوان مالیات از این بازار خارج می‌شود و این ورودی‌های دیگر که سرمایه گذاران دارند، بر اساس ارزش شرکت‌ها یا چیز‌های جدید است، این بتواند آن را جبران کند.
کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: یک مشکلی که در سال ۹۹ در بازار سرمایه به وجود آمد، این بود که دولت علاوه بر پولی که به عنوان مالیات خارج می‌کرد، یک مبلغ زیادی هم برای تامین مالی به شکل‌های مختلف از این بازار خارج کرد، ازعرضه سهام دولتی و ETFها گرفته تا اوراقی که در این بازار فروخت، حجم پولی که دولت از این بازار خارج کرد، تعادل این بازار را به هم ریخت.
سوری گفت: دولت می‌توانست مالیات بگیرد، اما بهتر بود، که آن پول نامتعارف را از این بازار خارج نمی‌کرد و به دید تامین مالی به بازار سرمایه نگاه نمی‌کرد، در این صورت شرایط بازار خیلی منطقی‌تر و دور از هیجان می‌شد.
وی افزود: اینکه بیان می‌شود قسمتی از مالیات به بازار سرمایه برگردد یک درمان مقطعی محسوب می‌شود، در کل این مکانیزم که یک پولی را به عنوان مالیات بگیریم و این پول به نوع دیگری بازگشت بخورد، یک راهکار مقطعی است و می‌تواند در این مقطع یک راهکارمناسب باشد، اما اقدامات زیربنایی‌تر از این که دولت باید از آن منع شود، این است که از سهام داران خرد تامین مالی نکند، بازار سرمایه جای تامین مالی دولت نیست، زمانی که مردم می‌آیند و پولشان را در بورس سرمایه گذاری می‌کنند، برای این نیست که دولت این پول را بردارد، اگر دولت قصد واگذاری و خصوصی سازی دارد، به صورت عمده و بلوکی به سرمایه گذاران بزرگ بفروشد و نباید این را به عموم مردم بفروشد، که اگراین اتفاق بیفتد، در آن صورت این تهدید از بین می‌رود، که دولت پول‌های جمع شده را خارج کند.
بازگشت پول مالیات به بورس تقاضا را افزایش می دهد
یپمان حدادی کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگاربورس گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: اگر قسمتی از مالیات به صندوق تثبیت بازار برگردد باعث می‌شود سمت تقاضا بالا رود که قاعدتا این می‌تواند بر روی صف‌های فروش تاثیر بگذارد و این اصلا بی تاثیر نیست، بازگشت قسمتی از مالیات به صندوق توسعه و تثبیت دو جنبه دارد، که این دو جنبه شامل مالی و جنبه روانی می‌شود.وی در پاسخ به این پرسش که این بازگشت پول به صندوق توسعه و تثبیت چه فایده‌ای برای دولت دارد؟ تشریح کرد: قاعدتا اگر این پول در سهم‌های خوب سرمایه گذاری شود، دولت می‌تواند یک سرمایه گذاری خوب کرده باشد، که بتوانند از این سرمایه گذاری یک بازده خوب داشته باشد، اما به درد دولت فعلی نمی‌خورد، ولی برای دولت بعدی مناسب است.
حال با توجه به نظرات کارشناس‌ها به این نتیجه می‌رسیم که تزریق ۸۰ درصد مالیات به صندوق توسعه وتثبیت عملکردی مثبت هر چند کوتاه مدت است، که این تزریق با تحریک سمت تقاضا به کمک وضعیت فعلی بازار سرمایه می‌آید. ∎