به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، آب مهمترین عامل محدودکننده حیات در مناطق خشک و نیمه خشک از جمله ایران بشمار می آید. عواملی که باعث کم آبی در ایران شدند می توان به گسترش شهرنشینی و توسعه صنعت، آلودگی‌های زیست محیطی منابع آبی، عدم توسعه فناوری استحصال و بازیافت آب و... اشاره کرد.

در این بین شرکت‌های صنعتی به خصوص کارخانه‌های فولادی نقش مهمی در میزان مصرف آب در شهرهای صنعتی همچون اصفهان داشته و همواره به عنوان متهمین اصلی مطرح می‌شوند. در این بین شرکت فولاد مبارکه به عنوان بزرگترین کارخانه فولادی کشور نقش به سزایی در مصرف آب زاینده رود دارد.

خوشبختانه  این کارخانه همواره مدیریت پایدار آب و توجه به ارزش اساسی آب را سرلوحه کار خود قرار داده و توانسته است در مقایسه با شرکت‌های بزرگ فولادساز جهان رکورددار کمترین حجم آب مصرفی به ازای هر تن تولید فولاد باشد. موضوعی که باعث شده شرکت فولاد مبارکه در زمینه مصرف آب به عنوان شاخص جهانی مطرح شود. یعنی نه تنها در بین رقبای داخلی، کمترین مصرف آب برای تولید یک تن فولاد را دارد؛ بلکه در جهان هم کم مصرف ترین تولیدکننده به ازای هر تن فولاد است. یکی از اهداف  کلان  شرکت فولاد مبارکه اصفهان همزمان با توسعه  کمی در ظرفیت‌ها و افزایش تنوع و کیفیت محصولات، بهبود مستمر وضعیت زیست محیطی شرکت بوده؛ به طوری که برداشت آب از رودخانه از 29 میلیون مترمکعب به 20 میلیون مترمکعب علیرغم افزایش تولید کاهش داشته است.

بر این مبنا فولاد مبارکه قهرمان کاهش مصرف آب در بین فولاد سازان جهان (مصرف 9/2 مترمکعب آب به ازای هر تن فولاد تولیدشده) است و اولین شرکت بزرگ کشور بوده که موفق به دریافت گواهینامه نظام مدیریت محیط زیست 14001 سال 1376 شد.  شرکت فولاد مبارکه با تکمیل تصفیه خانه های پساب صنعتی آب صنعتی را بازچرخانی می‌کند. همچنین قسمتی از آب خام مورد نیاز شرکت از طریق جمع آوری، انتقال و تصفیه پساب شهرستان‌های پیرامونی تامین می‌شود. در واقع فولاد مبارکه اولین کارخانه ای است که قبل از شروع فرایند تولیدخود، اقدام به احداث تصفیه خانه پساب صنعتی کرد.

فولاد مبارکه با راه اندازی پروژه های بازچرخانی پساب های صنعتی در بین کشورهای جهان پایین ترین سرانه مصرف آب را دارد و با گسترش تصفیه خانه ها و جمع آوری پسابهای فاضلاب شهرهای مجاور مقدار آب مصرفی فولاد مبارکه به حداقل ممکن رسیده است. در خشکسالی سال ۱۳۹۷، شرکت فولادمبارکه با کاهش تولید، میزان آب مورد نیاز خود را به ۱8 میلیون مترمکعب از سهم ۴۰ میلیون مترمکعبی خود کاهش داد.

گفتنی است: آب کاربردهای زیادی در مجموعه فولاد مبارکه دارد. اولین کاربرد آن خنک کاری تجهیزات است و این شاید مهمترین کاربرد آب در تولید این شرکت است. دومین کاربرد آب بحث خنک کاری محصولات و قسمتی از فرآیند تولید محصولات است؛ زیرا دمای مذاب به عدد 1600 درجه سانتیگراد می رسد و در تبدیل مجدد به تختال و نورد مجددا از آب استفاده می شود. سومین کاربرد آب استفاده در مصارف شرب و بهداشتی در شهر 20 هزار نفری و 24 ساعتی فولاد مبارکه است. آخرین مصرف آب در فولاد مبارکه هم استفاده در آبیاری فضای سبز این شرکت بوده تا به شرایط محیط زیستی کمک شود.

در فولاد مبارکه در 4 حوزه برای کاهش مصرف آب اقدام شده: اولین حوزه کاهش مطلق مصرف آب در فرآیند تولید است که اقدامی بسیار سخت و پیچیده ای بوده و برای این فرآیندها بعضاً مجبور هستند قسمتی از تولید را متوقف و این پروژه ها را انجام دهند. دومین حوزه، بحث بازچرخانی آب در فرآیند تولید است و در این حوزه به جای اینکه از آب یک بار استفاده شود؛ شاید 7 الی 8 بار از آب استفاده و بعد تبدیل به پساب می شود و بازهم همین آب راهی تصفیه خانه های داخلی شرکت شده و بعد از تصفیه مجدا از آن استفاده می شود. سومین حوزه ایجاد تصفیه خانه های داخلی شرکت برای تبدیل پساب داخلی به آب صنعتی است تا مجددا از آب استفاده شود. آخرین اقدام مهم در این زمینه هم بحث استفاده از پساب شهری برای جایگزینی از آب رودخانه بود که این اقدام هم با همکاری شرکت آبفا انجام شد.

اواخر دهه هشتاد به موجب خشکسالی هایی که داشتیم، زنگ خطری برای صنایع صنعتی زده شد و خوشبختانه بعضی از صنایع مثل فولاد مبارکه از این موقعیت خوب استفاده کرد. لذا اقدامات از همان زمان یعنی سال های دهه 80 شروع شد و این شرکت به این مرحله رسید که با وجود افزایش تولید، برداشت از رودخانه کاهش دهد.

سال 92 پروژه سنگین انتقال پساب شهری به فولاد مبارکه شروع شد. اگر قرار بود بر اساس بودجه های جاری و دولتی این اتفاق بیفتد شاید بالای صد سال طول می کشید تا فرآیند انتقال پساب شهری انجام شود؛ اما این کار طی چند سال انجام شد.این فرآیند می تواند تا 30 درصد نیاز فولاد مبارکه و برداشت از رودخانه را کاهش و پساب را جایگزین آب کند. همچنین این 9 شهر یعنی زرین شهر، چَمگُردان، سده لنجان، وَرنامخواست و زاینده رود در شهرستان لنجان و در مناطق مبارکه، دیزیچه، زیباشهر و کَروکَوَند عمدتا فاضلاب خام وارد رودخانه می کردند؛ لذا طرح انتقال پساب در موضوع زیست محیطی و هم بهداشت محیط موثر بوده چون قسمتی از این فاضلاب خام وارد آب شرب می شد و این طرح به سطح بهداشت محیط هم کمک شایانی کرده است.

اگر اعتقاد واقعی داریم که آلودگی محیط زیست و مصرف آب تاثیر مستقیم بر سلامتی جامعه انسانی و بوم زیست دارد باید روند و رویه های سازگاری با محیط زیست در فولاد مبارکه و شرکت های زیرمجموعه از جمله فولاد سبا الگوی صنایع کشور و استان قرار گیرد تا شعار حفظ محیط زیست به منصه ظهور و عمل برسد.