به گزارش خبرنگار فرهنگی و اجتماعی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ دانشگاه رفتن مخصوصا اگر جزو دانشگاه های مطرح کشور باشد، آرزوی هر جوانی محسوب می شود. گویی تنها از این طریق است که می توان آینده شغلی را تضمین کرد و به همین دلیل گذشتن از سد کنکور همیشه یکی از پراسترس ترین ایام زندگی نسل جوان محسوب می شود. اما حقیقت اینکه سال های زیادی است حتی ورود به دانشگاه ها هم نمی تواند تضمینی برای ورود به بازار کار باشد چه برسد به تضمین زندگی آدمی. مشکلات زیاد فارغ التحصیلان در ارتباط با پیدا کردن شغل مناسب و داشتن درآمد خوب باعث شده تا طی سال های اخیر جمعیت زیادی از داوطلبان ریزش کرده و ترجیح دهند آینه خود را از راه به جزو رفتن به دانشگاه بسازند. در این میان هم همیشه بوده اند داوطلبانی که در نیمه راه تحصیلی شان متوجه شدند دانشگاه نمی تواند هدف نهایی شان باشند و به اصطلاح یا از رشته شان انصراف داده یا به طور کلی ترجیح داده اند درس و دانشگاه را رها کنند و بروند دنبال علاقه شان. مسئله ای که شاید در نگاه اول دیوانگی محض باشد مخصوصا اگر در یکی از معتبرترین دانشگاه های کشور در حال تحصیل باشید، اما واقعیت این است که تب مدرک گرایی در کشور ما باعث شده تا بسیاری از خانواده ها، فرزندان شان را بدون در نظر گرفتن علایق شان مجبور به تحصیل در برخی رشته های خاص کنند. صدار علی‌بک در مستند «دیوانگی»اش به سراغ همین مسئله رفته و تلاش دارد به سوالات مختلفی که ذهن بسیاری از دانشجویان بعد از ورود به دانشگاه با آن روبه رو می شود، پاسخ دهد.

«علی بک» در گفتگو با «خبرنامه دانشجویان ایران»، با تاکید بر اینکه از دوران دبیرستان در فضای ساخت مستند حضور داشته ام، گفت: در مقطع دوم دبیرستان مستندی در نقد آموزش و پرورش با محوریت مدارس سمپاد ساخته بودیم که با استقبال بالایی هم همراه شد، همین مسئله باعث شد تا تلاش کنیم تا حوزه رسانه ای و ساخت مستند باقی بمانیم تا اینکه درنهایت وارد دانشگاه صنعتی شریف شدیم. در ابتدا تصور عجیب و غریبی از دانشگاه داشتیم، اما هر چه جلوتر آمدیم با تصویری واقعی تری از دانشگاه روبه رو شدیم و احساس کردیم دانشگاه واقعی با آنچه تصور می کردیم، فاصله دارد.  کم کم این سوال ایجاد شد که اصلا چرا به دانشگاه می آییم؟

جامعه به افراد مسئله محور به چشم دیوانه نگاه می کند

او بیان داشت: هر چه جلوتر رفتیم بیشتر به این موضوع فکر کردیم که اصلا درباره اینکه چرا در این مسیر قدم گذاشته ایم، فکر نکرده ایم، همین مسئله هسته اولیه شکل گیری این مستند بود. در «دیوانگی» تلاش داریم نشان دهیم چه اهدافی پشت فعالیت هایی که انجام می دهیم، قرار دارد.

این کارگردان درباره علت نامگذاری این اثر تصریح کرد: دیوانگی از آن مفاهیمی است که شاید لفظ مناسبی نداشته باشد اما یک مفهوم بسیار قدیمی در ادبیات و عرفان ما است، اما اینکه چرا اسم مستند را دیوانگی گذاشتیم به این دلیل است که وقتی این سوال را مطرح می کنیم که بعد از ورود به دانشگاه قرار است چه اتفاقی بیفتد، عموما کسی جواب آن را نمی داند. به عبارت دیگر در این اثر با افراد مختلفی صحبت کرده ایم و تنها کسانی به جوابی برای این سوال رسیده اند که اصولا یک مسئله ای در ذهن خود برای زندگی شان دارند.

علی‌بک در توضیح بیشتر این مسئله اظهار داشت: افرادی هستند که یک هدف نهایی در زندگی شان دارند و تمام فعالیت هایشان را حول آن انجام می دهند که ما به آنها افراد مسئله محور می گوییم، شاید رفتارهایشان با عقل معاشی که می شناسیم خیلی سنخیت نداشته باشد؛ چرا که برای آنها رسیدن به جایگاه بالاتر و یا کسب حقوق بیشتر موضوعیت ندارند و تنها به حل مسئله ذهنی شان فکر می کنند، از این رو شاید از بیرون شبیه افراد دیوانه به نظر آیند، نامگذاری دیوانگی بر این اثر نیز از اینجا نشات گرفته است.

او با تاکید بر اینکه ایده اولیه این اثر از زمستان سال 97 به ذهن مان رسید، بیان داشت: با این حال از اردیبهشت ماه سال 98 کار را به شکل جدی آغاز و تا اسفند ماه 99 که رونمایی رسمی آن انجام شد، زمان برد. حرف اصلی این مستند نیز آن است که نباید هیچ توصیه ای برای ورود به دانشگاه به دانش آموزان کرد، بلکه دانش آموز باید پیش از ورود به دانشگاه بداند که چه هدفی را در این مسیر دنبال می کند.

«دیوانگی» حرف دل دانشجویان سال اولی را زده است

کارگردان مستند «دیوانگی» با اشاره به بازخوردها به این اثر گفت: ما چند نوع واکنش داشتیم؛ چرا که این اثر مخاطبان مختلفی دارد و یکی از مهمترین آنها دانش آموزان و دانشجویان سال اولی هستند، جالب اینکه اکثر آنها از این اثر استقبال کرده و عنوان کردند که «دیوانگی» حرف دل آنها را زده است. دسته دیگر هم مسئولین بودند و زمانی که اثر را برای مسئولین دانشگاه صنعتی شریف پخش کردیم یکی از آنها گفت به عنوان کسی که خارج از کشور رفته می گویم که با این مستند همراه هستم، اما از جایگاه مسئولیتم باید از مستند ایراد بگیرم، از طرف دیگر بخشی از اساتید هم واکنش های مثبتی را به این اثر داشتند.

علی‌بک با تاکید بر اینکه نسخه اولیه این اثر 90 دقیقه بوده است، خاطر نشان کرد: اما بعد از پخش آن و با توجه به بازخوردهایی که دریافت کردیم، متوجه شدیم زمان زیاد مستند باعث شده تا اثر از ریتم بیفتد به همین دلیل «دیوانگی» را حدود 20 دقیقه کوتاه تر کردیم، هر چند که در ابتدا هم ایده آل خودمان ساخت اثری با همین مدت زمان بوده است.

گزارش از زهرا رمضانی