مدتها بود که حمایت یا عدم حمایت از علی لاریجانی بهعنوان نامزد جریان اصلاحات در انتخابات1400 به بحث محوری میان کنشگران اصلاحطلب تبدیل شده بود. در این بین و در شرایطی که عملگرایانی نظیر حزب کارگزاران سازندگی، اهمیت حمایت از لاریجانی را تئوریزه میکردند، رادیکالهایی مثل اعضای حزب «اتحادملت» بهکلی از این سیاست رویگردان بودند. بااینحال مدتی است که این نوع مناقشات تقریبا از عرصه اصلاحطلبی رخت بربسته و فضا به شکل شدیدی علیه لاریجانی آرایش یافته است؛ برای نمونه، محمدرضا عارف، فعال اصلاحطلب و رییس بنیاد امید ایرانیان، روز 20فروردین در کنگره انجمن روزنامهنگاران زن، با اشاره غیرمستقیم علیه برنامه ائتلاف اصلاحطلبان و نیروهای اعتدالی پیرامون شخصیتهایی نظیر لاریجانی در انتخابات پیش رو، تصریح کرد: اصلاحطلبان در دام عملیات روانی رقیب قرار نمیگیرند؛ اجازه نمیدهیم خارج از مجموعه اصلاحطلبی برای اصلاحطلبان تصمیم گرفته شود.
زمزمههای عبور از لاریجانی
روزنامه «شرق» نیز روز گذشته در واکنش به اظهارات چندی پیش محمدعلی وکیلی، نماینده پیشین مجلس در گفتوگو با «مهر» که صراحتا اعلام کرده بود: «آقای لاریجانی میتواند موضوع ائتلاف باشد»، در مصاحبه با اسماعیل گرامیمقدم، سخنگوی حزب اعتماد ملی و محمود میرلوحی، فعال اصلاحطلب، سعی کرد پرونده حمایت از لاریجانی را برای همیشه مختومه کند. گرامیمقدم در گفتوگو با «شرق» با رد ایده ائتلاف و حمایت از لاریجانی، تاکید کرد: «تکلیف این بحث که اصلاحطلبان بهسمت ائتلاف بروند یا نه در نهاد اجماعساز مشخص شده است و اینکه بازهم از ائتلاف سخن بگوییم یا نام افرادی مانند آقای لاریجانی را مطرح کنیم، اساسا موضوعیت ندارد». میرلوحی نیز با بیان اینکه تردید نکنید که از آقای لاریجانی یا دیگر نامزدهایی که پایگاه اصلاحطلبی ندارند، حمایت نمیشود، تصریح کرد: «به بیانی دیگر، لاریجانی همان نقشی را که روحانی در سال92 برای اصلاحطلبان ایفا کرد، نخواهد داشت». اصلاحطلبان به همان نسبت که مشغول عبور از لاریجانی هستند، دارند تدریجا نسبت خود را با سیدحسن خمینی تقویت میکنند؛ فردی که خودش هم به حضور در انتخابات اصلا بیتمایل نیست.
«همه با هم» برای سیدحسن
سیدحسن خمینی در طول بیش از دو دهه نوعا فاصله ایمنی خود با اصلاحطلبان را محفوظ نگاه داشته و جز بیان برخی توصیههای اخلاقی که بعضا سویههای سیاسی و اجتماعی پررنگی نیز به خود گرفته است، تلاش کرده چندان درگیر سیاستورزی نوع اصلاحطلبانه نشود. گرچه در نهایت حمایت سال ۹۶ او از حسن روحانی او را به اصلاحات نزدیکتر از همیشه کرد.
با وجود این، سیدحسن خمینی این روزها بیش از هر زمان دیگری در مظان نامزدی انتخابات ریاستجمهوری از سوی اردوگاه اصلاحات قرار دارد؛ مسالهای که به نظر میرسد اصلاحطلبان آرامآرام دارند خود را با آن وفق میدهند. نشانههای سیاسی بروزیافته از سیدحسن خمینی، طی هفتههای گذشته گواهی میدهد که تولیت آستان مطهر حضرت امام؟ره؟، خود نیز اصلا از اینکه به دست اصلاحطلبان به عرصه نامزدی انتخابات کشیده شود، بدش نمیآید.
ازجمله این نشانهها، اظهارنظری بود که سیدحسن خمینی چندی پیش در دیدار با اعضای شورای مرکزی مجمع ایثارگران در جماران از خود ابراز کرد؛ اینکه حضور پرشور در انتخابات از نان شب هم واجبتر است. او دراینباره گفت: برای رفع بیکاری، فقر و حتی مسائل اجتماعی از نان شب واجبتر این است که ما بهسمت یک انتخابات پرشور برویم. سیدحسن خمینی اضافه کرد: اینکه چه کسی انتخاب میشود، بُعد دوم قضیه است اما معنا ندارد که به لوازم آن تن ندهیم و بعد هم بگوییم میخواهیم؛ اما امکانش نیست. «دوستی با پیلبانان یا مکن/ یا طلب کن خانهای درخورد پیل». او در بخش دیگری از اظهارات خود، کلیدواژهای را از بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران به کار برد که بهسرعت ازسوی اصلاحطلبان مورد سوءاستفاده قرار گرفت و تلاش شد تا این کلیدواژه بهعنوان شعار کمپین انتخاباتی او جا زده شود. سیدحسن خمینی در این باره تاکید کرد: لذا من فکر میکنم هیچ امری واجبتر از بازگشت به این شعار امام نیست که «همه با هم». رسانههای اصلاحطلب در پوشش اظهارات سیدحسن خمینی سنگتمام گذاشتند. شنبه 21فروردین، روزنامه «سازندگی» در صفحه نخست خود با عکس بزرگی از سیدحسن خمینی تیتر زد: همه با هم. روزنامه «شرق» نیز روز گذشته دوشنبه در صفحه یک خود، با کار کردن عکس سیدحسن خمینی در کنار علی مطهری، این تیتر را کار کرد: چهرههای انتخاباتی با پشتوانه انقلابی. «شرق» در این گزارش درباره مختصات سیاسی سیدحسن خمینی، نوشت: «سیدحسن مانند پدر در هیچ گروه و حزبی قرار نگرفته و تقریبا هیچ فعالیت اجرایی نیز نداشته اما همیشه از حامیان اصلاحات بوده و از دولت حسن روحانی نیز حمایت کرده است.» این روزنامه اضافه کرد: «برخی جریانات سیاسی سیدحسن خمینی را یکی از گزینههای اصلاحطلبان برای انتخابات میدانند، اما خودش هیچگاه دراینباره بهصورت شفاف حرفی نزده است». از سویی، خبرگزاری «فارس» در گزارشی درباره اقوال رد و بدل شده میان طرفین دیدار، نوشت: طی شنیدههای فارس، سیدحسن خمینی در این دیدار برای ورود به انتخابات ریاستجمهوری1400 قول مساعد را در صورت لزوم داده است. نکته قابل توجه این بود که گزارش «فارس» با واکنش منفی و تکذیبیه اصلاحطلبان مواجه نشد که نشان میداد میان سیدحسن خمینی و اعضای مجمع ایثارگران که دبیرکلی آن با یار غار محمد خاتمی یعنی جواد امام است، واقعا قرار و مداری بابت هماهنگی در زمینه انتخابات ریاستجمهوری منعقد شده است.
اختلافات کماکان پابرجاست
تضعیف فاز لاریجانیگرایی همزمان با تقویت فاز گرایش به سیدحسن خمینی در میان اصلاحطلبان، در شرایطی است که ستیزههای ایدئولوژیک میان طیفهای اصلاحطلبی خاصه در میان عملگرایان و رادیکالهای این اردوگاه هر روز بیشتر از روز قبل عیان میشود. مهمترین تجلی این ستیز، مناظره اخیر میان کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی و مصطفی تاجزاده، فعال تندروی اصلاحطلب در کلابهاوس بود که باعث شد اظهارات کمسابقهای میان دو چهره ردوبدل شود. کرباسچی در این مناظره تاجزاده را به تکروی و رویکردهای تند که هیچ پایگاهی در میان بدنه اصلاحطلبی ندارد، متهم کرد و در مقابل تاجزاده انتقادات صریحی را علیه رویکرد کندروانه کارگزاران که باعث شد ایشان در انتخابات مجلس لیست بدهند، وارد آورد. این مناظره در نوع خود نشان میداد که تفاوت معرفتی اصلاحطلبان نسبتبه عرصه سیاسی بسیار عمیق و پرزحمت است و همین عمق رویکردی، ابزار مهمی برای عدم اتحاد میان اصلاحطلبان در انتخابات1400 خواهد بود.
اصلاحطلبان برای فرار از مسوولیت دولت ائتلافی روحانی به دنبال گزینه ناب اصلاحطلبی برای 1400 هستند
گذر از لاریجانی به سیدحسن؟
تغییر رویکرد انتخاباتی اصلاحطلبان در قبال رییس پیشین مجلس، هویدا و مبرهن شده و به نظر میرسد جبهه اصلاحات برای این تغییر رویکرد، یک ادله مهم برای خود داشته باشد و آن ناکامی سیاست ائتلاف طی هشت سال گذشته است. اصلاحطلبان که حمایت از دولت ائتلافی حسن روحانی را لکه سیاهی در کارنامه سیاسی خود میبینند، در تلاشند برای رد گم کردن و انحراف افکار و فرار از پذیرش مسوولیت دولت، یک چهره ناب اصلاحطلب را جایگزین چهرههایی همتراز فرزند میرزاهاشم کنند؛ اما این چهره ناب کیست؟
صاحبخبر -
∎
نظر شما