به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ ۱۱ فروردین ماه حضور محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و سعید خطیب زاده سخنگوی دستگاه دیپلماسی در شبکه اجتماعی کلاب هاوس و پرسش و پاسخ وی با برخی فعالان رسانه، علاوه بر آنکه حاوی اخبار جدیدی در حوزه سیاست خارجه و مسائل مرتبط با برجام و سند همکاری ایران و چین داشت، موجب شد تا شبکه اجتماعی کلاب هاوس نیز بیشتر بر سر زبان‌ها بیفتد.
کلاب هاوس بیش از یک ماه است که همگی در تکاپوی نصب و حضور در آن در بین مردم به‌ویژه فعالان سیاسی، اقتصادی و... در ایران بالا گرفته این‌روزها بیشتر از سایر شبکه‌های اجتماعی محل بحث شده است اگرچه هنوز به لحاظ تعداد کاربران اختلاف فاحشی با دیگر شبکه های اجتمای دارد.
کلاب هاوس؛ شبکه اجتماعی صوتی
کلاب هاوس که یک نرم افزار متعلق به شرکت آمریکایی است حدوداً یک سال است راه‌اندازی شده؛ فضای این نرم افزار شبیه به اینستاگرام است با این تفاوت که خبری از عکس و متن نیست و شبکه‌ای صرفاً صوتی است و افراد با حضور در ROOM (اتاق مجازی) یا راه‌اندازی یک اتاق و دعوت از افراد مختلف شروع به بحث و گفت‌وگو می‌کنند. در حال حاضر برای استفاده از این نرم‌افزار باید از طرف شخص دیگری دعوت‌نامه داشت یا نام خود را در لیست انتظار رزرو کرد.
حضور افراد سرشناس از سراسر جهان و امکان شنیدن صدای این افراد یا گفت‌وگو با آنها موجب جذابیت کلاب هاوس شده است. در ایران نیز در هفته‌های گذشته تشکیل ROOM هایی با حضور برخی سلبریتی ها و اینفلوئنسرهای کوچ کرده از اینستاگرام و توئیتر به کلاب هاوس، موجب شده تا در آستانه انتخابات ۱۴۰۰ این شبکه اجتماعی به پدیده انتخابات پیش رو تبدیل شود.
حضور برخی مقامات سیاسی کنونی و اسبق که احتمال کاندیداتوری آنها در انتخابات ریاست جمهوری است همچون ظریف، آذری جهرمی، رستم قاسمی موجب شد تا این گمانه پیش بیاید که همان‌طور که در انتخابات سال ۹۲ فیس‌بوک و توئیتر و در انتخابات سال ۹۶ تلگرام، نقش مهمی در فعالیت‌های انتخاباتی کاندیدا در فضای مجازی داشته باشد.
همچنین با توجه به اینکه رئیس ستاد انتخابات برگزاری هر نوع تجمع و میتینگ انتخاباتی در ۱۴۰۰ ممنوع و یکی از تخلفات انتخاباتی این دوره را رعایت نکردنِ پروتکل‌های بهداشتی اعلام کرده است و از طرفی ضعف صدا و سیما در برگزاری برنامه های گفتگو محور که نمونه اخیر آن را در اخراج مجری برنامه زاویه شاهد بودیم، احتمال می‌رود میتینگ‌های خیابانی و استادیومی در انتخابات ۱۴۰۰ به کلاب هاوس منتقل سده و کاندیداها سخنرانی‌های عمومی خود برای هوادارانشان را در بستر فضای مجازی دنبال کنند.
یکی از نکات قابل توجه در این نرم افزار، عدم سانسور، همنشینی جریان چپ و راست و حضور مخالفان و موافقان جمهوری اسلامی در اتاق‌های گفتگوی کلاب هاوس است. کلابی درباره رجل سیاسی بودن سید حسن خمینی توسط اصول‌گرایان زده می‌شود و نه تنها اصلاح‌طلبان، بلکه احمد خمینی، خبرنگاران بی بی سی و مخالفان نظام هم در آن حضور دارند. این نشست‌های سیاسیِ مجازی مسئله‌ای است که برای عموماً فعالان سیاسی و رسانه‌ای ایران جذاب است.
برخی از فعالان سیاسی که در بستر «کلاب‌هاوس» حضور جدی دارند، نسبت به ظرفیت این شبکه اجتماعی در انتخابات ۱۴۰۰ و ضعف رسانه ملی و نقش آن در پررنگ شدن این نرم افزار مباحثی را مطرح کردند که در ادامه می‌خوانید؛
سیدمحمود رضوی تهیه کننده سینما و مشاور فرهنگی و هنری رئیس مجلس یازدهم می‌گوید:
«ترکیب کلاب هوس به‌عنوان حوزه نخبگانی، توئیتر به‌عنوان شبکه طرفداری و اینستاگرام به‌عنوان شبکه انتشار، چرخه آنها را تکمیل و موج‌آفرینی آنها را کامل می‌کند. مهم‌ترین ویژگی این پلتفرم امکان ارتباط صوتی و گفتگو بدون هرگونه مداخله و جذابیت‌های بصری است که به‌طور مشخص صرفاً در آن محتوا و گفتگو عامل جذابیت است و هر فرد یا جریانی که منطق درست و اقناع‌کننده داشته باشد می‌تواند در این پلتفرم نقش‌آفرین و تأثیرگذار باشد و در صورت در اختیار داشتن دیگر پلتفرم‌ها، می‌توانند مطالب مطرح شده در آن پلتفرم را تبدیل به موج در دیگر پلتفرم‌ها کنند.
متأسفانه صداوسیما در به‌روزرسانی خود بسیار متأخر عمل می‌کند و دائم در حال باختن از پلتفرم‌های جدید است. در تولید فیلم و سریال به VOD ها باخته است، تازگی انتشار خبر را به توییتر و تلگرام و حالا هم بحث گفتگو را به کلاب هاوس واگذار کرده؛ البته مخاطبان کماکان اخبار رسمی و معتبر خود را از صداوسیما دریافت می‌کنند اما خبر اول را مخاطب از محیط‌های دیگر می گیرد و با پدیده کلاب هاوس حوزه تحلیل خود را نیز از این پلتفرم خواهد گرفت.»
فرید مدرسی روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای اصلاح‌طلب درباره این شبکه اجتماعی نوظهور می‌گوید:
«صداسیما اولاً برای حضور حداکثری و ایجاد فضای مناظره، دیالوگ و بیان دیدگاه‌های مختلف سیاسی برای همه کسانی که به هرحال در ساختار جمهوری اسلامی به عنوان گروه‌های قانونی مورد تایید هستند، دچار کم کاری شده است. ثانیاً این سازمان از نظر فنی به شدت کلاسیک است و بازی‌های جدید را بلد نیست و ایجاد فضای جدید و پلتفرم‌های جدید و مناظرات با شیوه‌های جدید در درون آن مرده است.
تنها ویژگی نرم افزار کلاب هوس این است که انحصار در بیان نظرات را از رسانه‌های تصویری چون صداوسیما و ماهواره‌های منوتو و ایران‌اینترنشنال گرفته است. بنابراین این نرم‌افزار تا این حد که انحصارشکنی کند، می‌تواند ظرفیت پدیده شدن را داشته باشد؛ اما محدودیت‌هایی چون ظرفیت محدود ۸ هزار نفری برای حضور مخاطبان در اتاق‌های گفت‌وگوی آن مانع تبدیل شدن این نرم‌افزار به عنوان پدیده انتخابات ۱۴۰۰ خواهد شد.»
محمد صالح مفتاح عضو اسبق شورای مرکزی جنبش عدالتخواه و فعال رسانه‌ای اصولگرا درباره ویژگی‌های «کلاب هاوس» می‌گوید:
«گفت‌وگو کردن آنهم بدون ملاحظه و بدون پیش‌فرض‌هایی که ناشی از مشکلات ابزارهای رسانه‌ای فعلی چون توییتر و اینستاگرام باشد، یک نیاز ملی است. پیش از این ابزاری‌هایی که برای اینگونه گفت‌وگوها در بستر فضای مجازی در اختیار مخاطب قرار داشت، موجب سوءتفاهم‌های زیادی می‌شد. این ویژگی‌ها در مورد کلاب هوس تصحیح شده است و این اپلیکیشن هم نیاز به گفت‌وگو را بدون غلبه ابزار به مخاطب فراهم می‌کند و هم لحن را می‌تواند به درستی منتقل کند. این یک نکته مثبتی است که کلاب هوس را از دیگر ابزارها متفاوت می‌کند.
با توجه به اینکه ورود به این اپلیکشن با دعوت نامه است و نسخه اصلی آن روی گوشی‌های آیفون نصب می‌شود، علی رغم اینکه نسخه‌های غیررسمی دارد اما همین مسئله انحصاری بودن آن تا حد زیادی مانع از گسترش و عمومی شدنش برای انتخابات ۱۴۰۰ می‌شود و در این مدت کوتاه امکان اینکه توده مردم بتوانند در این نرم‌افزار عضویت پیدا کرده و از بستر آن استفاده کنند، وجود ندارد.
از ویژگی‌های دیگر این اپلیکیشن نیز این است که با توجه به اینکه قابلیت آرشیوی در این نرم‌افزار وجود ندارد، گفت‌وگوها صرفا باید به شکل همزمان باشد. همین مسئله موجب می‌شود تا بحث درباره یک مسئله زمان زیادی از مخاطب بگیرد که همین موضوع به مرور زمان از جذابیت آن برای مخاطب می‌کاهد.»
وحید ایمانی از فعالان حوزه رسانه می‌گوید:
«در کلاب هاوس عرصه‌ای برای «فیک‌نیوزها» وجود ندارد؛ یکی از آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی مانند توئیتر و اینستاگرام این بود که یک فرد با حساب کاربریِ فیک و نامعتبر و بدون شناسنامه مطالبی را عنوان می‌کرد بدون اینکه درباره آن مسئول باشد. البته در این زمینه مثال نیز فراوان است و می‌توان به ترفندهایی که برای جذب فالوور(دنبال‌کننده) استفاده می‌کنند، اشاره کرد. یک رسم خوب در کلاب هاوس به راه افتاده که حساب کاربری فرد باید دارای شناسه و عکس واقعی باشد تا مسئولیت حرفی که می‌زند را به عهده بگیرد. در کلاب هاوس، دوره بزن و دررو طی شده است؛ اینکه یک فرد مثلا در توئیتر حرفی را بزند و کسی هم نتواند پاسخ او را بدهد ولی در کلاب هاوس حرفی که زده می‌شود، باید جواب آن داده شود و افراد هم قضاوت می‌کنند که آیا این کلام صحیح است یا نه.»
گزارش از یاسین قاسمی
∎
نظر شما