به گزارش ایکنا، شانزدهمین همایش دکترین مهدویت امروز، ششم فروردین‌ماه، با موضوع «طرح کلی دین و حرکت انبیاء از آغاز تا انجام» با پیام تصویری آیت‌الله جوادی آملی و سخنرانی مجازی آیت‌الله اعرافی، مدیر حوزه و دبیر علمی این همایش در مسجد مقدس جمکران برگزار شد. 

آیت‌الله جوادی آملی، مفسر قرآن و از مراجع حوزه علمیه، در این همایش بیان کرد: جریان امامت همانند نبوت، جامعه را از جاهلیت کهنه و نو نجات می‌دهد، همان طور که پیامبر(ص) جامعه جاهلی را نجات داد، امام عصر(ع) هم جامعه جاهلی جدید را نجات خواهد داد. با توجه به روایت شریف «من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتة جاهلیه» اگر کسی امام زمان خود را نشناسد در جاهلیت به سر می‌برد ولو اینکه در زمان امام باشد.

ائمه(ع) چگونه می‌فهمند امام شده‌اند؟

وی با بیان اینکه امام مقام امامت خود را از طریق الهام و شهود می‌فهمد، افزود: امت باید امامت امام را با دلایل عقلی و براهین بفهمند، از امام رضا(ع) پرسیدند که شما از کجا می‌فهمید که امام شده‌اید؟ فرمودند: وقتی که امام قبلی رحلت کند، متوجه امامت می‌شویم؛ عرض کردند: امام کاظم در زندان به شهادت رسیدند و در یک شهر و سرزمین دیگر؛ امام فرمود: «یلهمنا الله» یعنی خدا به ما الهام می‌کند؛ آنها با معلمی مرتبط هستند که با دل‌ها مرتبط است.

آیت‌الله جوادی آملی بیان کرد: از امام دهم(ع) هم این سؤال پرسیده شد که چگونه فهمیدید امام هستید. حضرت فرمودند که ما ذلتی در وجودی خود حس می‌کنیم که می‌فهمیم به آن مقام راه یافته‌ایم؛ یعنی وقتی که انسان هیچ حجابی بین خود و خدا جز عظمت خدا نمی‌بیند؛ حجاب بین خلق و خالق، خود خلق است، اگر کسی گفت: «تو خود حجاب خودی» از بیانات نورانی ائمه(ع) گرفته شده است که صدوق در توحید آن را نقل کرده است. 

این مرجع تقلید اظهار کرد: اگر کسی ذلت محض احساس کند، معلوم می‌شود خود را ندیده و چون خود را ندیده خدا را با چشم دل مشاهده می‌کند؛ لذا از الهامات الهی طرفی می‌بندد، امام دهم(ع) فرمود: ذلتی در وجود خود حس می‌کنیم که می‌فهمیم به مقام امامت رسیده‌ایم. البته امت اگر بخواهد بفهمد چه کسی امام است با براهین تام و نشانه‌ها می‌شناسد. به هر حال اگر کسی امام‌شناس نباشد جاهل است و کسی که جاهل است مرگ او هم جاهلی است.

وی افزود: شناخت امام از طریق ادعیه، زیارات و منقولات امام‌شناسی ممکن است؛ در برخی ادعیه و زیارات آمده که «انت نظام‌الدین» یعنی وقتی دین نظام می‌یابد که امام حکومت کند، آنچه امام انجام می‌دهد اراده خداوند است، قلوب آنها اوعیه (ظرف) مشیت الهی است و اراده الهی در آشیانه و قلب امام می‌نشیند. وقتی امام لبان مطهر خود را بگشاید و مطلبی بنویسد و بگوید می‌فهمیم، امام است.

استاد حوزه اضافه کرد: در برخی ادعیه به جمیع شئون ایشان سلام می‌کنیم، یعنی می‌گوییم: «السلام علیک حین ترکع و تسجد؛ السلام علیک حین تقرء و تبین ...»؛ امام چون مظهر شئون الهی است، لذا بر همه شئون امام عرض ادب کرده و سلام می‌فرستیم؛ در دعای سحر می‌خوانیم: «و اسئلک بکل شأن وحده و بجبروت وحدها»، ما به همه جبروت و شئون شما نیاز داریم؛ شما هر کمبودی را جبران و نقص‌ها را برطرف می‌کنید؛ امام عصر مظهر چنین شأنی است.

وی اضافه کرد: ائمه(ع) آینه الهی هستند و آینه چیزی از خود ندارد، جز اینکه اراده الهی را نشان دهد؛ امام سجاد(ع) بر بالای منبر شام فرمودند: در تمام روی زمین مردی به عظمت من نیست و درست فرمود. «انا ابن مکه و منی، انا ابن ...»؛ ولی همین امام سجاد(ع) در پایان دعای عرفه صحیفه سجادیه می‌فرمایند: «انا اقل الاقلین و اذل الاذلین...»؛ از من موجودی ضعیف‌تر در عالم نیست؛ زیرا خود را نمی‌بیند و وقتی خود را ندید محبوب و خالق خود را می‌بیند و تمام اراده خدا در اراده امام تحقق دارد.

آیت‌الله جوادی آملی افزود: پیامبر(ص) فرمود: آنچه من انجام می‌دهم و می‌گویم دین است و شما دین را از اعمال و رفتار و مناسک من بگیرید و نماز و حج را مانند من انجام دهید؛ اینها علم غیب فراوانی دارند، ولی معیار حکم فقهی نیست. علم پیامبر و امام حجت فقهی نیست؛ زیرا علم و قطع امور تکوینی هستند، لازمه امر تکوینی هم باید تکوینی باشد. لازمه قطع کاشفیت است و حجیت که امری اعتباری است نمی‌تواند لازمه تکوینی یک امر تکوینی باشد؛ حجیت اعتباری است و اعتبار آن به ید مولاست.

وی افزود: کاشف‌الغطا بیان کرده که امام همه جزئیات را با علم غیب می‌داند، ولی علم غیب حجیت در فقه ندارد؛ او جریان امام حسن(ع) و امام حسین(ع) را به صورت مفصل نقل کرده و آورده که امام(ع) همه را با جزئیات به علم غیب می‌داند، ولی حجت شرعی نیست. مگر در جایی که اذن الهی وجود دارد؛ لذا باید به آنها اقتدا کنیم؛ آنها به علم عادی عمل می‌کنند تا برای ما الگو و اسوه باشند، خودشان فرمودند ما محکمه قضایی را با بینه و سوگند داوری می‌کنیم البته صریحا فرمودند اگر کسی در محکمه من با سوگند و بینه دروغ، مالی را برد، قطعه‌ای از آتش و نار را می‌برد.

خون شهدا دامان اختلاس‌گران را می‌گیرد

این مفسر قرآن اضافه کرد: گاهی انسان شکست خورده و ذلیل می‌شود که ذلت مغموم و از ناحیه خداوند است، ولی ذلت ائمه(ع) نشانه بزرگی آنان است. اگر این ذلت در شناخت امام(ع) و تبعیت از ایشان در ما پیدا شد باید خوشحال باشیم، اینکه فرمودند: «خضوعاً لی مناسککم» برای این است؛ بنابراین نباید گفت امام(ع) چرا زندان رفته و شهید شده است؛ زیرا اسوه ما هستند، لذا فرمود که زندان بروید و شهید شوید. همان طور که ما رفتیم و همین برکات سبب شد تا امروز نظام اسلامی شکل بگیرد و ما هم در کنار سفره این پاکان نشسته‌ایم و باید قدر بدانیم؛ مبادا کسی به دام اختلاس و نجومی بیفتد و سوءاستفاده کند، این نظام، نظام الهی است و خون‌های حق به هیچ وجه افراد را رها نخواهد کرد.

آیت‌الله جوادی آملی افزود: جان کندن می‌خواهد تا انسان بفهمد امام مظهر و آئینه تمام‌نمای الهی است؛ این کار از شیعه خالص و امام‌شناس بر می‌آید و اینکه انسان بعد از علم به دین باید به آن عمل کند؛ ادعیه همانند تفسیر و فقه مطالب را به ما یاد می‌دهند؛ لذا در دعا می‌خوانیم: خدایا با نام و یاد و دین خودت این دل مرده ما را معمور و روشن و شفاف کرده‌ای توفیق بده که اسلحه ما برای یاری ولی عصر از غلاف بیرون بیاید.

استاد حوزه تصریح کرد: ما به عنوان پیروان امام عصر(عج) نباید عوامانه حرف بزنیم و افکار عوامانه را نشر دهیم، باید از خدا بخواهیم قلم و زبان و شمشیر ما را هدایت کن که دشمن علیه ما سخنی نگوید. این دعای ما و از ادعیه وجود مبارک حضرت است.