گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، زهرا مهران راد؛ ابوالقاسم دلفی در سال ۱۳۳۳ و در شهر تهران دیده به جهان گشود. وی در سال ۱۳۶۳ و در سن ۳۰ سالگی به وزارت خارجه راه یافت و در همان بدو ورود یعنی سال‌های (۶۵-۶۳) به عنوان کارشناس آفریقا در وزارت امور خارجه منصوب شد سپس به دلیل تسلط برزبان فرانسه به عنوان کارشناس اداره اروپا و کشور‌های فرانسوی زبان وزارت امور خارجه در سال‌های ۶۵ تا ۶۸ انتخاب شد.

وی همچنین سفیر جمهوری اسلامی ایران در کلمبیا و آکرودیته در پرو، اکوادور، پاناما وسفیر مقیم در شیلی در سال‌های ۶۸ تا ۷۳ بود.

دلفی پس از این ماموریت‌های طولانی به عنوان نماینده جمهوری اسلامی در کشور‌های مختلف تا سال ۷۴ رئیس اداره آمریکا در وزارت خارجه بود و از ۷۴ تا ۷۸ هم رئیس اداره اروپای غربی این وزارت خانه شد.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در بلژیک و آکرودیته در لوکزامبورگ و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در نهاد‌های اروپایی نیز از جمله پست‌هایی است که او در کارنامه خود دارد.

وی همچنین در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد یعنی در سال‌ها ۸۳ تا ۸۸ نیز معاون مدیرکل اروپای غربی بود و سپس به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در صربستان و آکرودیته در مونته نگرو به آن کشور‌ها عازم شد. 

پس از بازگشت از بلگراد به مدت پنج سال عهده دار پست مدیر کلی اروپا در وزارت امور خارجه گردید که در این دوره سفر‌های کاری بسیاری به اروپا انجام داد.

آخرین کشوری که دلفی به عنوان نماینده و سفیر کشورمان در آنجا منصوب شد کشور فرانسه بود که بعد از وی و از سال ۹۷ تا کنون بهرام قاسمی به عنوان نماینده و سفیر جمهوری اسلامی در پاریس حضور دارد. 

ازاین منظر و در روز‌های پایانی اسفند ۹۹ بر آن شدیم تا به گفتگو با ابوالقاسم دلفی سفیرسابق کشورمان در فرانسه با محوریت عملکرد جمهوری اسلامی در سالی که گذشت و در عرصه سیاست خارجی بپردازیم؛ که مشروح این گفتگو به شرح ذیل است:

 دانشجو: آقای دلفی اگر بخواهید به  مهمترین تحولات دیپلماتیک کشور در سالی که  گذشته اشاره کنید چه مواردی را مد نظر خواهید داشت؟

دلفی:دیپلماسی ایران طی یک سال اخیر و در سال ۹۹ تحولات زیادی را تجربه و از آن عبور کرد.
 آنچه مشخصه بارز دیپلماسی در سال گذشته است موضوع برجام و تحولات مربوط به آن است که در راس این مجموعه قرار دارد و سیاست خارجی ما بر این موضوع متمرکز بوده است.

*با وجود انتخاب بایدن امروز شاهد آن هستیم که همچنان در برجام در جای سال گذشته قرار داریم

 در سال گذشته برنامه ریزی مدونی در خصوص برگزاری انتخابات در آمریکا صورت گرفت و جمع بندی (به زعم بسیاری از دولتی ها) این بود که اگر بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شود شرایط تغییر خواهد کرد، اما با وجود انتخاب بایدن امروز شاهد آن هستیم که همچنان در برجام در جای سال قبل خود قرار داریم.

جمع بندی بسیاری از دولتی هااین بود که اگر بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شود شرایط تغییر خواهد کرد، اما با وجود انتخاب بایدن امروز شاهد آن هستیم که همچنان در برجام در جای سال قبل خود قرار داریم.

دانشجو:به جای امیدواری صرف  به نجات برجام در پناه انتخاب بایدن جای چه اقدام عملی  خالی بود؟
دلفی:به موازات انتخابات در آمریکا باید اقداماتی برای نجات برجام نیز صورت می‌گرفت،  برجام در سطح جهان و منطقه‌ای معارضینی دارد که همواره علیه آن کارکرده اند ، برخی کشور‌های همسایه ما تصور می‌کنند برجام یعنی قدرتمند شد و اتمی شدن ایران در قبال ضعف و حقارت انها

*دیپلماسی جمهوری اسلامی برای تخفیف نگرانی کشور‌های منطقه از برجام هیچ اقدام مناسبی انجام نداد

 این نوع دیدگاه و نگرانی از پیش از سال ۲۰۱۵ در ذهن کشور‌های منطقه ما وجود داشته و دارد و متاسفانه ما هیچ کاری برای تخفیف این فشار انجام ندادیم.

 طبیعتا جمهوری اسلامی باید به کمک دیپلماسی منطقه پیرامونی خود را توجیه می‌کرد و مواضع خود را برای کشور‌های منطقه تبیین می‌نمود، اساسا باید با رایزنی‌های صورت گرفته با همسایگان مان این موضوع را جا می‌انداختیم که برجام باعث آرامش و امنیت منطقه خواهد شد، اما متاسفانه فقط اعلام کردیم که کشور‌های منطقه با شکل گیری برجام دشمن هستند.

دانشجو: یعنی شما معتقدید دشمنی ارتجاع منطقه با پیشرفتهای جهوری اسلامی چندان عمیق و جدی نبوده است؟

دلفی: البته این موضوع(دشمنی ارتجاع منطقه با ایران) عین واقعیت است، اما تبدیل آن به یک روند هم زیستی مسالمت آمیز و حسن هم جواری مسئله‌ای بود که متاسفانه نادیده گرفته شد بر همین اساس برجام فی نفسه چه در زمان اجرا و چه در زمانی که با مشکل مواجه شد و چه امروز که با وضع جدید دولت بایدن مواجه هستیم «به ماهوی برجام» تغییری نکرده است مگر آنکه برای حواشی آن کاری کرده بودیم.

دانشجو:به حواشی برجام اشاره کردید؛ جا چه اقدماتی برای مهار حواشی این توافقنامه خالی است؟

دلفی:امهمترین این حواشی  این حواشی  همسایگان ما هستند و بعد از آن به طرف‌های برجام می‌رسیم که اگربا تعاملات دو جانبه و خارج از محیط برجام حل و فصل شده بود شاید مشکلات امروزی وجود نداشت.

 متاسفانه روابط ما در منطقه روابط مناسبی نیست شاید به دلیل اتفاقاتی که از گذشته رخ داده است نیاز به یک نگاه جدید داریم که البته اتفاقی غیر ممکن نیز محسوب نمی‌شود.

*تعامل ایران با طالبان حکایت از تلاش برای برقراری روابط با همسایگان را دارد

دانشجو: اگر موافق باشید گریزی به دیدارهای دیپلماتیک ایران در سال گذشته با نماینده طالبان بزنیم آن هم با سابقه منفی که از این گروه وجود دارد آیا این روند تغییر رویکرد جمهوری اسلامی محسوب می شود؟

دلفی: بله ممکن است سوال شما ذهن خیلی ها را درگیر کرده باسد که جمهوری اسلامی چه طور می‌تواند در افغانستان با طالبانی که آن سابقه منفی و نامناسب را در روابط با جمهوری اسلامی داشته به دلیل تحولات جدید در این کشور گفتگو و مذاکره کند، آن‌ها را به تهران دعوت کند و در سطوح بالای روابط دیپلماتیک به گفتگو با آن‌ها بپردازد که البته بسیار هم اقدامی لازم و پسندیده بود، چون اساسا جمهوری اسلامی در حال تعامل با همسایگان خود است. و امروز طالبان در افغانستان یک گروه تعیین کننده است که مورد پذیرش دولت مرکزی هم قرار دارد.
در گذشته ما طالبان را به دلیل سیاست‌هایی که علیه ایران اتخاذ می‌کرد دشمن تلقی می‌کردیم، اما امروز این سیاست در افغانستان تغییر پیدا کرده و طالبان در گفتگو‌های صلح مشارکت پیدا کرده است. این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است و نشان دهنده این است که گفتگو و دیپلماسی با در نظر گرفتن همه جوانب می‌تواند موثر واقع شود.
براساس همین رویکرد  جمهوری اسلامی  می‌توانست با منطقه خلیج فارس نیز با حسن نیت رفتار کرده و یک نماینده و کسی که منطقه را به خوبی بشناسد را تعیین کند که از یکسو با مناسبات گذشته جمهوری اسلامی در منطقه بیگانه نباشد و از سوی دیگر با نگاهی مبتنی بر حسن هم جواری مسائل را جلو ببرد و این نگاه می‌توانست روی سایر جوانب از جمله برجام نیز تاثیر مثبتی داشته باشد.

 آنچه امروز در مورد برجام با آن مواجهیم و آینده‌ای که انتخابات کشور را نیز در بر دارد ممکن است بسیاری از موضوعات را تحت الشعاع قرار دهد و همه این‌ها حواشی است که باید در جایگاه مناسب به آن‌ها پرداخته شود.

دانشجو: تعاملات ایران در سالی که گذشت با سایر کشورها از نظر شما چگونه بود؟

دلفی: روابط بین المللی ایران در چارچوب همسایگان کشور است، ما ۱۵ کشوردر همسایگی خود داریم که هر کدام وضع خاصی نسبت به ما دارند و اگر نگاه کنیم که روابط ما با هر یک از آن‌ها در سال گذشته از کجا به کجا رسیده است می‌توان به کارنامه عملکرد جمهوری اسلامی نمره داد.

 البته به نظر نمی‌رسد به غیر از روسیه تحول خاصی در مناسبات خود با سایر کشور‌ها داشته باشیم و روابط ما با روسیه به دلایل خاصی همواره در حال تحول است.

*در نگاه به روسیه نبایدهمان اشتباهی را تکرار کنیم که در مورد نگاه به غرب اتفاق افتاد

دانشجو: شاهد شما در خصوص این مدعا (روابط ما تنها با روسها در حال تحول است)چیست؟

دلفی: اساسا جمهوری اسلامی به دلیل بدعهدی که غرب به طور عام و اروپا به طور خاص در موضوع برجام نشان داد موضوع نگاه به شرق را در کنار نگاه به غرب در دستور کار خود قرار داد، چون شعار اصلی ما «شعار نه شرقی نه غربی» است.

اما در برخی موارد بر حسب منافع ملی در مقاطعی گرایش به غرب و در مقاطعی گرایش به شرق داشتیم، اما در هر حالت توجه به این نکته حائز اهمیت است که در نگاه به غرب و شرق باید مسائل داخلی کشور‌ها در نظر گرفته شود و نباید در خصوص نگاه به روسیه همان اشتباهی را تکرار کنیم که در مورد نگاه به غرب اتفاق افتاد.

 متاسفانه در نگاه به غرب شرایط داخلی اروپا چندان در نظر گرفته نشد و تصور کردیم می‌توان از اروپا انتظارات کلان داشت و در صورتی که همین نگاه را به روسیه نیز داشته باشیم طبیعتا دستاورد خاصی نخواهیم داشت، چون اساسا روسیه در حال تحول است و اوضاع داخلی آن اعم از مسائل اقتصادی نیز درخور تحول است و ابرقدرتی روسیه بعد از فروپاشی جماهیر شوروی علی رغم تلاش‌های پوتین هیچ گاه عملیاتی نشد.

دلفی با بیان اینکه نادیده گرفتن برخی مسائل مثل حقوق بشر در روسیه در زمان آمریکای ترامپ قدری محقق شد، گفت: بر همین اساس ترامپ امکاناتی را برای کمپانی‌های روسی به وجود آورد که بتوانند فعالیت کنند و چشم خود را بر روی برخی مسائل در روسیه ببندند، اما امروز با وجود روی کار آمدن بایدن و دموکرات‌ها نگاه به روسیه در آمریکا مثل قبل نخواهد بود.

*تعامل با روسیه مستلزم شناخت واقعی از مسائل این کشور است

روسیه غیر از صنعت نظامی در سایر عرصه‌ها چندان توانمند نیست که بتوان به عنوان یک پشتوانه قوی روی آن حساب کرد،  روس‌ها به دنبال آن هستند که از طریق ترکیه به ناتو نزدیک شوند و بر همین اساس تحولات تعامل با شرق لازمه این است که روسیه را واقع بینانه ببینیم. 

دانشجو: در تعامل با روسها در سال گذشته شاهد سفر رئیس مجلس به این کشور بودیم نظر شما در این رابطه چست؟

دلفی: سفر رئیس مجلس در بهمن به روسیه و حواشی پیرامون آن  همه این روند حکایت از آن دارد دیپلماسی ما در سال ۹۹ نسبت به سال‌های قبل یک خصیصه نسبتا پررنگ‌تر دارد و آن اینکه مسائل داخلی بر مسائل بین الملل تاثیرگذارتر شده این موضوع متاسفانه در دیپلماسی اقتصادی نیز به چشم می‌خورد این در حالی است که دیپلماسی اقتصادی نیز مثل دیپلماسی فرهنگی و سیاسی تحت اشراف وزارت خارجه است و هر نهاد دیگری که بخواهد در آن وارد شود اختلالاتی در عملکرد کشور ایجاد خواهد کرد.

 بر همین اساس امسال اتفاقی که در دیپلماسی جمهوری اسلامی رخ داد و کاملا واضح است اثر مشهود تحولات داخلی در دیپلماسی است. 

 اساسا تحلیلی ساده حکایت از آن دارد که یکی از دلایلی که بایدن و دولت جدید ایالات متحده هنوز در خصوص تصمیم گیری در مورد ایران و مسئله برجام تعلل می‌کنند این است که شاهد چند صدایی از ایران هستند و بر همین اساس تصمیم قاطعی در برابر ایران اتخاذ نمی‌کنند.

*شکست اجماع علیه ایران در شورای امنیت از دستاورد های مهم سال 99

دانشجو: در سالی که گذشت کدام اقدام دیپلماتیک جمهوری اسلامی به جا و قابل اطمینان بود؟

دلفی:اتفاقی که در شورای امنیت سازمان ملل در سال گذشته رخ داد موضوعی مهم و قابل توجه بود، دقیقا اولین باری بود که بدون حضور جمهوری اسلامی و قدرت تاثیرگذاری مستقیم قطعنامه‌های ایالات متحده آن هم توسط هم پیمانان غربی آن‌ها وتو شد و علی رغم اینکه ترامپ درصدد این بود که مانع از به پایان رسیدن تحریم‌های تسلیحاتی ایران شود، اما این اتفاق محقق نشد.

 موضوع دیگری که در سال گذشته و در روند اتفاقات دیپلماتیک ایران رخ داد مسئله افغانستان بود؛ افغانستان در همسایگی ما قرار دارد و طبیعتا تحولات آن تاثیر مستقیمی بر صلح و ثبات کشورمان دارد. این در حالی است که موضوع افغانستان طی یک سال گذشته شاهد تحولات زیادی بوده است و آمدن طالبان به صحنه سیاسی افغانستان و ورود به مذاکرات سیاسی تحول مهمی در این کشور محسوب می‌شود و جمهوری اسلامی نیز بنا به مناسبات نزدیک با افغانستان به گفتگو و مذاکره با طالبان پرداخت.

دانشجو:اگر موافق باشید قدری  به روابط ایران و عراق در سال گذشته بپردازیم ،سال 99 اولین سالی  بعد از ترور شهیدان سلیمانی و ابومهدی المهندس بود آیا ان روند تاثری در مناسبات دوکشور داشت؟

دلفی:  روابط ایران با عراق در سال گذشته دستخوش تغییرات زیادی شد، به ویژه همانطور که اشاره کردید، بعد از ترور سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس روند تحولات عراق و روابط با ایران متاثر از این اتفاق شد.

براساس این اتفاق وضعیت داخلی عراق به شکل دیگری پیش می‌رود و اگر آمریکایی‌ها مطابق مصوبه مجلس عراق این کشور را ترک نکنند این مشکل در روابط ما و عراق به شکل جدی خود را ظاهر خواهد کرد.

*نزدیکی روابط عراق و عربستان زنگ خطری برای ایران است

گرچه امسال تعاملات ما و عراق به دلیل همه گیری کرونا و تاثیر آن بر رفت و آمد زائرین و مسئله اربعین مشهود بود، اما از سوی دیگر شاهد تقویت روابط عربستان و عراق بودیم و این در حالی است که مرز‌های زمینی دو کشور در سال گذشته بازگشایی شد.

عربستان نگاه ویژه‌ای به عراق دارد و عراقی که سعودی‌ها به آن توجه می‌کنند با عراقی که ما در آن دنبال ثبات هستیم متفاوت است،  لذا مجموع تحولات منطقه نشان می‌دهد گرچه عراق، یمن و سوریه بعد از شهادت سردار سلیمانی دچار نوعی نگاه جدید شدند که روند پیشروی و شادابی که با حضور سردار سلیمانی انجام می‌شد را به شکل دیگری پیش می‌برد وامیدواریم این روند در ایجاد صلح و ثبات و روابط ایران با همسایگان خود موثر باشد.