شورای حکام آژانس امروز دوشنبه با تمرکز بر موضوع ایران تشکیل جلسه می‌دهد. جلسه‌ای که گفته شده آمریکا پیش‌نویس قطعنامه‌ای را علیه ایران به شورای حکام ارائه داده است.
آمریکا در این نامه گفته همه اعضای شورای حکام باید از ایران بخواهند نقض‌های توافق را به عقب بازگرداند و در همکاری با آژانس، توضیح دهد که چطور ذرات اورانیوم در سایت‌های قدیمی و به ادعای واشنگتن اعلام نشده ایران یافت شده است. آمریکا همچنین در این سند ایران را به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای متهم کرده است: «دنیا از دیرباز آگاه بوده که ایران در گذشته به‌دنبال دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای بوده است.» بلومبرگ نوشته طرح چنین ادعایی مبنی بر ارائه اطلاعات ناکامل از سوی ایران ممکن است تبعاتی جدی مانند ارجاع مجدد پرونده برنامه هسته‌ای ایران به شورای امنیت را در بر داشته باشد.
این اتهامات به ایران در حالی است که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکرده‌اند. علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد. تروئیکای اروپا نیز علی‌رغم مخالفت‌های لفظی با خروج آمریکا از برجام به وعده‌های خود برای جبران آثار این خروج عمل نکردند. جمهوری اسلامی در واکنش به بی‌عملی کشورهای اروپایی در پنج‌گام طبق مفاد برجام تعهدات خود ذیل برجام را کاهش داد و اخیرا اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را نیز متوقف کرد.
همراهی اروپا با مواضع ضدایرانی واشنگتن
آمریکا که به‌دنبال جلب حمایت سایر کشورها جهت انتقاد از ایران در جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است توانسته است تروئیکای اروپا( آلمان، فرانسه و انگلیس) را در این موضع ضدایرانی با خود همراه کند. موضوعی که با واکنش ایران مواجه شد و در نامه‌ای به اعضای شورای حکام تهدید کرد در صورتی که شورای حکام آژانس از تلاش تحت هدایت آمریکا برای انتقاد از ایران حمایت کند، به توافق با دیدبان هسته‌ای سازمان ملل که در سفر اخیر «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران به دست آمد، پایان خواهد داد.
تهدید ایران به لغو توافق اخیر با آژانس
در همین زمینه علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی روز گذشته در حاشیه نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: در صورتی که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نسبت به اقدام ایران مبنی بر توقف پروتکل الحاقی قطعنامه‌ای را علیه کشورمان صادر کنند، ایران واکنش مناسبی را خواهد داشت و در این راستا نامه‌ای هم ارسال شده است.
رییس سازمان انرژی اتمی در توضیح پیوست بیانیه توافق سازمان با آژانس درباره توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی طبق قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها، گفت: پیوست این بیانیه محرمانه است، شروط خاصی در این زمینه نیامده و بنا بر اطلاعات دقیقی که درباره فهرست تاسیسات و دوربین‌های نظارتی در این پیوست ذکر شده و به‌دلیل ملاحظات حفاظتی و ضرورت پنهان ماندن مکان تاسیسات کلیدی ایران، این پیوست محرمانه خواهد ماند.
شورای حکام ، رفتار مسوولانه داشته باشد
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین اتریش با اشاره به جلسه روز دوشنبه هفته جاری شورای حکام آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران، خواستار رفتار مسوولانه تمامی ۳۵عضو این شورا برای احیای اجرای کامل برجام شد. وی در پیامی که در صفحه توییتری خود منتشر کرد، با هشدار درباره از دست رفتن فرصت‌ها برای احیای برجام نوشت: «زمان به سرعت در حال گذر است....پنجره فرصت برای احیای اجرای کامل برجام به‌زودی بسیار بسته‌تر می‌شود. به همین دلیل است که جلسه شورای حکام آژانس نیازمند یک رفتار بسیار مسوولانه تمامی ۳۵عضو شوراست.»
«جوزپ بورل» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با روی کارآمدن دولت «جو بایدن» رییس‌جمهور آمریکا، پیشنهاد برگزاری نشست۱+۵ را با ایران مطرح کرد.
با این‌حال، مقام‌های جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اینکه ایالات متحده عضو برجام نیست، تأکید کرده‌اند که ایران نشست رسمی با آمریکا نخواهد داشت و در خصوص برگزاری نشست و حضور آمریکا به‌عنوان مهمان رایزنی‌هایی در حال انجام است.
نیازی به میانجی‌گری نیست
همچنانکه مجید تخت‌روانچی، نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل در مصاحبه با شبکه «الجزیره» در پاسخ به سوالی درباره پیشنهاد قطر برای میانجی‌گری بین تهران و واشنگتن، گفت: ما روابط خوبی با برادران قطری خود داریم. قطر کشور کاملا دوست است، اما معتقدیم آمریکا باید به‌طور کامل به تعهداتش بازگردد، و این چیزی است که باید انجام شود، بنابراین نیازی به میانجی‌گری نیست. وی تاکید کرد: عمل کردن آمریکا به تعهداتش حتی به هیچ مذاکره‌ای هم نیاز ندارد.
تخت‌روانچی در این خصوص گفت: این ایالات متحده است که باید تصمیم بگیرد می‌خواهد به تعهداتش عمل کند یا خیر. اجرای تعهدات‌شان نیازی به مذاکره ندارد. آمریکا باید تصمیمات لازم را اتخاذ کند. دولت آمریکا به خوبی می‌داند که هر چه زودتر به تعهدات برجامی‌اش بازگردد، بهتر است.
دیپلمات ایرانی گفت: بهترین راه این است که آمریکا به تعهداتش بازگردد، و بعد ایران هم همین کار را خواهد کرد. در آن صورت، مذاکراتی درباره مسائل مرتبط با برجام در بستر۱+۵ قابل انجام است. این یک راه آسان و دیپلماتیک است و فکر می‌کنم این راه‌حل به راحتی قابل دسترس است.
دولت «جو بایدن» پیش از این گفته بود قصد دارد آمریکا را به توافق هسته‌ای برجام که «دونالد ترامپ» اردیبهشت‌ماه سال۱۳۹۷ از آن خارج شد بازگرداند. اما «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در کنفرانس خبری روز پنج‌شنبه تلویحا اشاره کرد که دولت «جو بایدن»، برای پایبندی به برجام، سیاست تغییر برچسب تحریمی علیه نهادهای ایرانی را به عقب برنخواهد گرداند.
«محمد‌جواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران در مقاله‌ای که چندی پیش در مجله «فارن‌افرز» منتشر کرده بود شرط بازگشت آمریکا به برجام را رفع بی‌قید و شرط تمامی تحریم‌های اعمال‌شده (imposed)، بازاعمال‌شده (reimposed) یا دوباره برچسب‌گذاری‌شده (relabaled) اعلام کرده بود. دولت بایدن از سوی دیگر شرط بازگشت به برجام را عقب‌نشینی ایران از اقدامات جبرانی‌ای عنوان کرده که تهران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و محقق نشدن وعده‌های طرف‌های اروپایی در دستور کار قرار داده است. جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به برجام ندارد تأکید کرده واشنگتن با‌توجه به نقض یکجانبه برجام در جایگاهی نیست که برای اجرای این توافق شرط بگذارد.