به گزارش خبرنگار ایلنا، دین اسلام مجموعه‌ای است وحیانی که رسالتش، نمایاندن راه سعادت انسان در زندگی دنیوی و حیات پس از مرگ است. این دین، برنامه‌های متعدد و جامعی را برای رسیدن به این هدف والا معرفی کرده است؛ بنابراین، احکام در کنار عقاید و اخلاق از بخش‌های ضروری دین است که بر زندگی فرد و اجتماع اثر اساسی دارد؛ چراکه راهنمای استفاده از استعدادها از منظر دین، در فقه یا احکام تجلی می‌یابد؛ به همین دلیل، اهتمام به یادگیری احکام شرعی و عمل به آن‌ها در عرصه زندگی فردی و اجتماعی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
در طول تاریخ، رجوع مکلفان به مراجع تقلید برای یافتن پاسخ سوالات شرعی خود، به فراهم شدن مجموعه‌های فتوایی مختلفی انجامیده است. این مجموعه‌ها با وجود نقش بی‌بدیل خود در تبیین تکالیف شرعی، با گذشت زمان و پیچیده‌تر شدن روابط زندگی اجتماعی و حجیم شدن مجموعه‌های فتوایی و همچنین تعدد مراجع تقلید در عصر واحد، در انجام رسالت خود، دچار کاستی‌هایی شده‌اند و افراد عادی، برای دستیابی به پاسخ سؤالات شرعی با دشواری‌های متعددی روبه رو شده‌اند. با توجه به این ضرورتها، واحد ابواب فقهی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیه السلام همسو با اهداف تبلیغی، خود برای تأمین محتوای تبلیغ مبلغان دینی، بر آن شد با شناسایی برخی کاستی‌ها در منابع فتوایی موجود و با توجه به تعدد مراجع تقلید، مجموعه‌هایی از احکام موضوعی را با ویژگی‌های خاص آماده نشر سازد.
در میان این کتب، کتاب احکام «اعتکاف» با ۹۰ زیر شاخه در قالب ۱۰۱ سؤال در ۱۱۲ صفحه برای استفاده علاقمندان آماده شده است. حجت الاسلام محمد عزتی بخشایش یکی از نویسندگان این کتاب است که می‌گوید: بیش از ۴۰ جلد کتاب کار شده که بخشی از آن‌ها مرحله ارزیابی را به پایان رسانده و آماده چاپ است.
گروه فقه پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام دقیقا چه وظیفه‌ای برعهده دارد؟
گروه فقه پژوهشکده باقر العلوم علیه السلام حدود سال ۱۳۸۸ به همت برخی از اساتید حوزه علمیه قم تأسیس شد و با همکاری محققان گرانقدر اساسنامه و نقشه راه این گروه تدوین شد. این گروه در دو بخش ابواب فقهی و اصناف فعالیت را شروع نمود. شاید بتوان گفت حدود هفتاد درصد از اهداف تعریف شده در مراحل نهایی است. گروه فقه از ابتدای سال ۹۹ روند تازه‌ای را شروع نمود که هدف از آن پاسخگویی به شبهات فقهی جوانان مؤمن انقلابی در حوزه‌های جدید است. همچنین گروه فقه به دنبال آماده‌سازی فضای جامعه خصوصاً فضای حوزه علمیه برای ورود به مسائل جدید با صبغه سیاسی و انقلابی است.
اولین تالیف علمی‌تان چه بود؟
بنده به دعوت یکی از دوستان گروه فقه در سال ۹۱ وارد جمع پژوهشگران این گروه شدم و اولین کتابی که کار شد «کتاب امر به معروف و نهی از منکر» بود. طبق هدفی و نقشه راهی که برای گروه تدوین شده بود، مقرر شد که تمام یا مُعظم باب‌های فقهی را با نگاهی جدید که توضیح آن خواهد آمد، کار شود. بیش از ۴۰ جلد کتاب کار شده است که بخشی از آن‌ها مرحله ارزیابی را به پایان رسانده و آماده چاپ است. برخی از آثار نیز چاپ شده است که یکی از این آثار کتاب «احکام اعتکاف» است. طبق آخرین آمار حدود ۸۰۰ هزار نفر در کشور معتکف می‌شوند که هفتاد درصد این افراد را قشر جوان تشکیل می‌دهند. اما متأسفانه کتاب کامل و جامعی در زمینه احکام اعتکاف در دسترس معتکفین عزیز نبود که این مهم به همت پژوهشکده باقر العلوم علیه السلام محقق شد. این کتاب طبق نظر ۱۲ تن از مراجع عظام با شیوه پرسش و پاسخ تهیه شده است که به جرأت می‌توان گفت در موضوع احکام اعتکاف کاملترین کتاب محسوب می‌شود.
وجه تمایز و مزیت‌های این کتاب با آثار مشابه آن چیست؟
کتاب حاضر از نظر جامعیت، کاملترین کتاب در بحث احکام اعتکاف به حساب می‌آید. همچنین این کتاب به شیوه پرسش و پاسخ با اتکا به منابع فقهی مراجع عظام به ترتیب اولویت منابع یاد شده تنظیم شده است. به عنوان نمونه حضرت امام رحمة الله علیه چهار منبع فتوایی دارند که عبارت است از تحریر الوسیله، رساله، حاشیه عروه و استفتائات. برای دستیابی به فتاوای حضرت امام ابتدا به تحریر که در اولویت اول است مراجعه سپس به رساله و در مرحله بعد حاشیه عروه و در نهایت به استفتائات ایشان رجوع می‌شود. روند کار اینگونه بوده که ابتدا درختواره اجمالی کتاب توسط طراح درختواره طراحی شده، سپس تمامی مسائل مبتلابه کتاب در قالب سؤال توسط طراح سؤال طرح شده است. در مرحله بعد توسط دو تن از پژوهشگران به سؤالات موجود از طریق منابع فتوای مراجع عظام پاسخ داده شده است. برای اتقان کار در مرحله بعد تمامی سؤالات و پاسخ¬ها مورد ارزیابی دقیق قرار گرفته است. ما در این مرحله به ارزیابی خودمان اکتفا ننموده و دوباره کتاب توسط یکی از اساتید حوزه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. علاوه بر اتقان کار که مهمترین شاخصه کتابهای حاضر نیز است، قالب کتاب که به صورت پرسش و پاسخ است اهمیت ویژه‌ای دارد. چراکه این شیوه درک مطلب را برای مخاطب روان می‌سازد. وجه تمایز بعدی درختواره کتاب است که در نوع خود واقعاً بی‌نظیر و برای مخاطب راهگشاست.
چه قشری از کتابهای شما علی‌الخصوص این اثر، بیشتر استقبال می‌کنند؟
بالطبع مخاطب اصلی کتاب جوانان عزیز خصوصاً قشر طلاب و دانشجویان محترم هستند که علاوه بر اینکه خودشان احکام شرعی اعتکاف را با استفاده از کتاب حاضر یاد می‌گیرند، می‌توانند به دیگران نیز بیاموزند که هدف اصلی کار گروه فقه نیز همین است.
به نظرتان برای پیوند عمیق‌تر نسل جوان با معارف دینی چه کارهای باید انجام شود؟
عبدالسلام بن صالح از امام رضا(ع) نقل می‌کند: «سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ عَلِیَّ بْنَ مُوسَی الرِّضَا (ع) یَقُولُ رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً أَحْیَا أَمْرَنَا فَقُلْتُ لَهُ وَ کَیْفَ یُحْیِی أَمْرَکُمْ قَالَ یَتَعَلَّمُ عُلُومَنَا وَ یُعَلِّمُهَا النَّاسَ فَإِنَّ النَّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحَاسِنَ کَلَامِنَا لَاتَّبَعُونَا؛ از امام رضا علیه السلام شنیدم که فرمودند: خدا بیامرزد کسی را که امر ما را زنده کند. به امام عرض کردم: چگونه امر شما زنده می‌شود؟ فرمودند: به آموختن علوم ما و تعلیم دادن آن به مردمان، همانا اگر مردم زیبایی‌های سخنان ما را بداند، حتماً پیرو ما خواهند گشت.» بیان احکام شرعی که یکی از مصادیق بارز سخنان ائمه اطهار علیهم السلام است، برای مؤمنین بسیار جذاب است که همیشه سؤالات زیادی پیرامون احکام شرعی در ذهن دارند. به نظرم اگر همین احکام را بتوانیم به صورت کامل و به روز برای مردم بیان کنیم، کار بسیار بزرگی را در رساندن سخنان اهل بیت علیهم السلام به مردم انجام داده‌ایم.
برای سال آینده چه کتاب‌هایی در راه است؟
انشاالله کتابهای زیادی آماده چاپ هستند از جمله کتاب «احکام فرزند آوری» که شامل احکام تلقیح مصنوعی، سقط جنین و پیشگیری از بارداری می‌شود، «احکام مسافر»، «احکام تقلید»، «احکام امر به معروف و نهی از منکر»، «احکام مضاربه»، «احکام بانوان» و کتابهای دیگر که آماده چاپ است. همچنین برخی از کتاب‌ها در مراحل پایانی است، از جمله «احکام نمایندگان مجلس» و «احکام امر به معروف و نهی از منکر سیاسی».
نظر شما