به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، با روی کار آمدن جو بایدن در ایالات متحده آمریکا، بحث بازگشت به برجام و تعهدات طرفین در این توافقنامه در مجامع بینالمللی دوباره باب شده است. در این بین، به نظر میرسد فرانسه تمایل دارد دوباره نقش پلیس بد زمان اوباما را برای فشار بر ایران بازی کند.
با انتخاب جو بایدن به عنوان چهل و ششمین رئیس جمهور آمریکا در انتخابات ۳ نوامبر ۲۰۲۰، کشورهای اروپایی از پایان یک جانبهگرایی و شروع همکاریهای مختلف با آمریکا در زمینههای مختلف صحبت کردند. خوشحالی اروپاییها از تغییر قدرت در آمریکا به حدی بود که نمیتوانستند ذوق خود را در پیامهایشان پنهان کنند.
هایکو ماس وزیر امورخارجهی آلمان که از دوران دونالد ترامپ به عنوان بدترین بحران بعد از جنگ یاد میکند، از تغییر قدرت در آمریکا ابراز خرسندی کرده و بیان کرد سیاست اول آمریکای ترامپ به معنای عدم هماهنگی و عدم مشورت بود.
همچنین شارل میشل، رئیس شورای اروپا نیز در از روی کار آمدن جو بایدن استقبال کرده و بیان کرد که اکنون زمان آن است که به عقل سلیم بازگردیم و مناسبات بین اتحادیه اروپا و آمریکا را تجدید کنیم.
دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ برای اروپاییها مانند یک کابوس بود؛ زیرا ترامپ چهرهی وابستهی اروپا را به همگان نشان داد و عیان شد که آنها بدون اجازهی آمریکا در مسائل سیاسی و اقتصادی قادر به کنشی مستقل نیستند. حال اروپا با جو بایدن میتواند دوباره چهرهی خود را بهبود بخشد و وجههای مستقل و کنشگر به خود بگیرد.
* شروع نقش آفرینی اروپا در پازل آمریکا
در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۹۷ (۸ می ۲۰۱۸) دونالد ترامپ از توافقنامهی هستهای بین ایران و ۵+۱ موسوم به برجام خارج شد. خروج آمریکا از برجام علاوه بر اعتراض کشورهای عضو به این اقدام، باعث شروع گامهای کاهش تعهد ایران نسبت به برجام شد، اما با قدرت گرفتن جو بایدن در ایالات متحده، کشورهای اروپایی صحبت از بازگشت آمریکا به برجام کرده و از ایران میخواهند تا روند گسترش فعالیتهای هستهای خود را معکوس کند.
با بیان صحبتهایی مبنی بر بازگشت ایران و آمریکا به پایبندی به برجام، اروپاییها فرصتی یافتند تا بتوانند کارآیی خود را به آمریکا ثبات کرده و روند برقراری ارتباط بین تهران و واشنگتن را تسهیل کنند. خبرنگار اسکای نیوز عربی به نقل از مقامی در پنتاگون اعلام کرد بزودی دولت بایدن طرحی را از طریق میانجیهای اروپایی برای آغاز گفتگوهای مستقیم با تهران به راه خواهد انداخت. در همین راستا، لاورنس نورمن خبرنگار وال استریت ژورنال در پیامی توییتری خبر از سفر مدیران سیاسی سه کشور اروپایی عضو برجام به کشورهای حاشیه خلیج فارس برای رایزنی دربارهی ایران و برجام داد.
* باز هم فرانسه، بازهم پلیس بد
در میان کشورهای اروپایی به نظر میرسد فرانسه به نقش قدیمی خود هنوز علاقه دارد و میخواهد دوباره پلیس بد جریان میانجیگری بین تهران و واشنگتن باشد. در روزهای اخیر مقامات فرانسوی بدون اشاره به خروج آمریکا از برجام و بدعهدیهای اروپاییها در انجام تعهدات خود، نه تنها ایران را به نقض برجام متهم کرده، بلکه صحبت از گنجاندن برنامهی موشکی و منطقهای ایران در مذاکرات میکنند.
ژان لودریان، وزیر امورخارجهی فرانسه در تاریخ ۲۸ دی (۱۷ ژانویه) در اظهاراتی گستاخانه به تکرار حرفهای بی اساس خود پرداخت و بیان کرد: «احیای توافق هستهای کافی نیست. لازم است گفتگوهای سختی درباره فعالیتهای منطقهای و موشکی بالستیک ایران داشته باشیم.»
اظهارات مداخله جویانهی مقامات فرانسوی به همنیجا ختم نشد و این کشور در واکنش به شروع غنیسازی ۲۰ درصد در ایران که در پاسخ به بدعهدیهای غرب بود، بیان کردند چنانچه ایران خواهان بازگشت واشنگتن به توافق هستهای ۲۰۱۵ باشد، باید از هرگونه اقدام تحریکآمیز دست بردارد و تعهدات خود مندرج در برجام را به مرحله اجرا گذارد.
یادآوری این نکته لازم است که این فرانسه، همان فرانسهای است که از توهین به پیامبر اعظم (ص) حمایت کرد و امانوئل مکرون، رئیس جمهور این کشور در پیام توییتری اعلام کرد که هیچ چیزی هرگز باعث نمیشود که عقب بنشینیم. ما به تمامی اختلافات با روحیه صلح احترام میگذاریم. هرگز سخنان تنفرآمیز را قبول نکرده و از بحث منطقی دفاع میکنیم. همواره در کنار کرامت انسانی و ارزشهای جهانی خواهیم ایستاد. دفاع دولت فرانسه از توهین به پیامبر اعظم (ص) به پیام امانوئل مکرون ختم نشد و دولت این کشور اجازهی چاپ این کاریکاتور در ابعاد بزرگ بر روی یکی از ساختمانهای فرانسه را صادر کرد که باعث خشم مضاعف امت مسلمان شد.
فرانسه با بازی در نقش پلیس بد در سناریوی آمریکا برای ایران، به زعم خود میتواند چهرهای مستقل را به خود گرفته و فرانسه را بازیگری موثر و سخت در مناسبات بینالملل نشان دهد. با خروج انگلیس از اتحادیهی اروپا به نظر میرسد فرانسه سودای رهبری اروپا را در سر دارد و سعی دارد بیشترین و موثرین نقش را در روابط بین ایران و آمریکا بازی کند.
* ایران در مقابل پلیس بد
در مقابل اینگونه اقدامات اروپا و به خصوص فرانسه، دولت جمهوری اسلامی ایران باید این نکته را به اروپا یادآوری کند که آنها هیچگونه استقلال سیاسی و اقتصادی نداشته و به تعبیر رهبر معظم انقلاب آویزان آمریکا هستند. ایران باید به اروپا گوشزد کند که دیگر نسبت به آنها هیچگونه اعتمادی نداشته و امید کنشی مستقل و موثر را از آنها ندارد و در تاریخ ۳ اسفند ۹۹ طبق مصوبهی مجلس شورای اسلامی، ایران تعهدات هستهای خود را موقف کرده و بازرسهای آژانس به شدت محدود خواهند شد.