صاحب‌خبر - تهران / خبرگزاری صدا و سیما / سیاسی 1394/01/25
00:18:42.01
ظریف در اسپانیا تاکید کرد به توافق بسیار نزدیک هستیم اما دو کار سخت یکی نگارش متن توافق و دیگر تغییر الگوی ذهنی طرف مقابل درباره تحریم ها در این راه حائز اهمیت است.
به گزارش مونیتورینگ خبرگزاری صدا و سیما، وزیر خارجه کشورمان در ادامه اظهارات خود در جمع مسئولان اسپانیایی از جمله خاویر سولانا دبیرکل اتحادیه شورای اروپا، افزود از نظر من دلیلی وجود ندارد که کسی در دنیا دیدگاهی نامعقول در اینباره داشته باشد، زیرا برنامه ما صلح آمیز بوده است و همیشه چنین خواهد بود و ما به دنبال ساخت سلاح هسته ای نبودیم. ما سلاح های هسته ای را برای امنیت خود زیان آور می دانیم و این موضوع را رئیس جمهور ما بارها زمانی که خود او نیز در گروه مذاکره کننده مطرح کرده است. من فکر می کنم این امر (توافق) از مدت ها پیش ممکن بوده است، ما بارها تلاش کردیم، من سابقا مذاکره کننده ایران بودم در زمانی که دکتر روحانی -رئیس جمهور فعلی ما- مشاور امنیت ملی بودند. ما کاملا نزدیک بودیم. بارها نزدیک بودیم. پس از آن زمان که دکتر لاریجانی رئیس مجلس فعلی ما، فعالیت داشتند و خاویر سولانا همتای او فعالیت داشتند. ما بسیار به یک توافق نزدیک بودیم. زیرا ما از نظر من، ما در رسیدن به توافق منطقی هستیم. ما باور داریم که برنامه مان صلح آمیز است، ما باور داریم که حق داریم که یک برنامه صلح آمیز هسته ای داشته باشیم. آنچه ما فکر می کنیم وجود ندارد، و وجود نداشت و امروز بهتر به آن توجه می شود، این است که تحریم ها کمک نمی کنند. تحریم ها فشار بر مردم هستند و شرایط سیاسی را ایجاد نمی کنند که اعمال کنندگان تحریم ها می خواهند به آن برسند. این قضیه ای است که از نظر تاریخی برای تحریم ها مصداق داشته است و بررسی های زیادی درباره آن صورت گرفته است. اما برای یکسری افراد در آمریکا و حتی برخی در اروپا سخت است پذیرفتن این واقعیت که تحریم ها یک دارایی به شمار نمی روند. آنچه تحریم ها به وجود آوردند، اساسا 20 هزار سانتریفوژ بود، زمانی که تحریم ها شروع شدند، ما کمتر از دویست سانتریفوژ داشتیم، اکنون ما بیست هزار سانتریفوژ داریم. و تحریم ها موجب شکل گیری ناخشنودی بسیارمی شود. وقتی ایرانی ها نمی توانند از پول خودشان، از بانک های خودشان استفاده کنند تا از اروپا دارو خریداری کنند -که البته ما به داروی زیادی نیاز نداریم، برای برخی بیماری های خاص ما نیاز به دارو داریم- زمانی که ما به بانک مراجعه می کنیم تا وجه آن را منتقل کنیم، بانک می گوید ما نمی توانیم اینکار را بکنیم زیرا آمریکا تحریم کرده است و این امر برای ما تبعاتی خواهد داشت.
تحریم فقط می تواند نارضایی ایجاد کند. بنابراین این وضعیتی است که ما در آن قرار داریم. ما قادر بوده ایم در گذشته نیز به یک چارچوب برسیم که حق ما در داشتن انرژی هسته ای برای مقاصد صلح آمیز از جمله غنی سازی، از جمله راکتور آب سنگین، از جمله تحقیق و توسعه محفوظ بداند، که ما باور داریم تنها گزینه معتبر است زیرا شما نمی توانید صرفا خواهان آن باشید که برنامه هسته ای ایران حذف شود، برنامه ایران یک واقعیت موجود است، چیزی نیست که وارد شده باشد. البته همه در دنیا این دانش را از یکدیگر نسخه برداری کرده اند، اما ما این دانش را بومی ساخته ایم. بنابراین این دانش ما، برنامه ما، دانشمندان ما، تکنسین های ما و تاسیسات ماست. آنها نمی توانند خیلی ساده آرزو کنند که این برنامه نباشد. بنابراین بهترین راه برای آنها و ائی یو-3 و سه کشور دیگر یا گروه پنج بعلاوه یک یا هر آنچه آن را بخوانید، این است که سازوکاری را بیابند که همزمان با اینکه ایران برنامه خود را نگه می دارد، آنها بتوانند به اطمینان برسند که این برنامه کاملا صلح آمیز می ماند. ما مشکلی با این نداریم زیرا ما نیتی به جز برنامه صلح آمیز نداریم. این بخش کار حل شده است و من باور دارم ما اکنون چارچوبی برای انجام اینکار داریم.
طرف دیگر نیز این مسئله را از نظر ذهنی برای خود حل کرده است اما من فکر می کنم داشتن نگرشی با نگاه به گذشته، هنوز از بین نرفته است. به این علت است که شما شاهد بحث در آمریکا یا تفسیرهای مختلف در اینباره هستید. ما توافق کردیم که همه تحریم های مالی و اقتصادی باید برداشته شوند. حالا تعبیرهای متفاوتی درباره اینکه چطور باید بروند، وجود دارد که این به علت بحث های داخلی آمریکاست. نقش کنگره، اینکه کنگره چطور باید کنش داشته باشد، یا قدرت و اختیارات رئیس جمهور.
من سی سال در آمریکا تحصیل و زندگی کرده ام. اما این یک نکته فرعی است. وقتی من با آمریکا معامله می کنم، برای من اهمیت ندارد در داخل آمریکا چه می گذرد و چه تعاملاتی بین کنگره و دولت آمریکا وجود دارد. این یک باتلاق خطرناک است اگر ما در آن گرفتار شویم.
بنابرین آنچه بدان نیاز داریم، این است که کل دولت آمریکا را درباره تعهدات بین المللی اش مسئول و پاسخگو بدانیم و دولت ها درباره تعهدات بین المللی شان مسئول هستند. بنابراین مادامی که توافق پیش می رود، صرف نظر از آنچه در داخل آمریکا می گذرد و اینکه آنرا برای خود چطور تعبیر می کنند، همه تحریم های اقتصادی و مالی که علیه ایران به دست سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا وضع شده است، باید در مرحله اول برداشته شود.
تنها مشکلی که من می بینم،اکنون وجود دارد -اساسا دو مشکل- یکی نگارش (متن توافق) است زیرا ما یک توافق ذهنی داریم. موضوعاتی نوشته شده است، شما بیانیه هایی را مشاهده می کنید که از لوزان مطرح می شود و مطالبی که در اینباره مطرح می شود. همکاران من، معاون خانم موگرینی و مسئولان دیگر از ائی 3 بعلاوه 3، سه شنبه آینده گرد هم می آییم تا تنظیم متن را شروع کنیم. اینکاری سخت است، به ویژه با توجه به حضور حقوق دان های متعدد که حضور خواهند داشت تا دقت کلمات را مد نظر قرار دهند.
مشکل دوم که یک مشکل اساسی است. مشکل آمریکا و برخی دوستان ما در اروپا برای تغییر دادن اساسی این الگو است که تحریم ها را یک دارایی می داند. مادامی که آنها این الگو را در ذهن داشته باشند، اینکه ما نیاز داریم این تحریم ها را داشته باشیم، تا زمانی که این تفکر وجود داشته باشد که ما برای رسیدن به یک توافق خوب به این تحریم ها نیاز داریم، این الگو تغییر نکرده است.
من فکر می کنم ممکن است زمان ببرد. ما سرگرم بحث در اینباره بوده ایم و من اطمینان دارم که طرف های مذاکره کننده ما، این موضوع را درک می کنند. اما اینکه آنها بتوانند همین پیام را به افکار عمومی و محفل های سیاسی خود ببرند که تصمیمات سیاسی را می گیرند، کاری دشوار است.
آنها یک سال و نیم تبعیت کامل ایران را از توافق ژنو را به عنوان یک نمونه در اختیار داشتند تا نشان دهند که احترام درباره ایرانی ها بهتر از فشار جواب می دهد. فشار همواره تاثیر عکس دارد. از نظر من همه فرهنگ ها و همه تمدن ها -به ویژه تمدن کهن هفت هزار ساله کشوری که من به عنوان نماینده اش صحبت می کنم- فشار را نمی پذیرد. بنابراین صحبت کردن با مردمی با چنین تاریخ کهنی، نمی تواند با این درخواست همراه باشد که آنها شان خود را به علت فشار نادیده بگیرند. مهم است که افراد این موضوع را درک کنند. زمانی که چنین شود، ما بسیار به توافق نزدیک خواهیم بود.
من فلسفی حرف نمی زنم. من فکر می کنم ما در واقع به توافق نزدیک هستیم. ما فقط نیاز داریم آن را بنگاریم و نیز ذهنیات و الگوهای خود را عوض کنیم تا بهتر جواب دهد.
00:27:08.06
∎