صاحب‌خبر - تهران / خبرگزاری صدا و سیما / سیاسی 1394/01/25
خبرگزاری فرانسه در گزارشی به قلم کریم طالبی از مسکو نوشت: روسیه روز دوشنبه ممنوعیت تحویل سامانه شد هوایی اس 300 به ایران را لغو و اعلام توافق بین قدرت های بزرگ و جمهوری اسلامی درباره چارچوف برنامه هسته ای در لوزان به مسکو اجازه می دهد برای انجام این کار منتظر لغو احتمالی تحریم های بین المللی نماند.
تصمیم ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه برای امضا فرمانی را که در تئوری راه را برای فروش و تحویل احتمالی اس 300 به تهران باز می کند همان طوری که انتظار می رفت با اعتراض اسرائیل و آمریکا رو به رو شد.
اسرائیل نخستین واکنش را داشت و اعلام کرد فروش احتمالی این موشک پیامد توافق دوم آوریل در لوزان و مشروعیتی است که به تهران می دهد.
یووال اشتاینیتز، وزیر امور راهبردی اسرائیل در بیانیه ای اعلام کرد این اقدام ثابت می کند ایران از رشد اقتصادی بعد از لغو تحریم ها برای خرید سلاح استفاده خواهد کرد نه تضمین رفاه مردم .
واشنگتن اعلام کرد فروش این موشک ها به نتیجه مذاکرات برای توافق نهایی با ایران کمک نخواهد کرد.
ماری هارف سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد جان کری، وزیر امور خارجه این کشور در گفتگوی تلفنی با سرگئی لاوروف همتای روس خود درباره این تصمیم ابراز نگرانی کرد.
هارف با اعلام اینکه با در نظر گرفتن تنش ها منطقه ای « زمان مناسبی برای فروش این نوع سامانه » به ایران نیست، این تصمیم مسکو را « غیر سازنده » توصیف کرد.
سرهنگ استیون وارن، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا ( پنتاگون ) نیز اعلام کرد « موضع ما در این زمنیه همان موضع قبلی و آشکار است. ما فکر می کنیم در این شرایط منطقه ای فروش این موشک ها به چیزی کمک نخواهد کرد .»
وی افزود: « برای ما هر نوع فروش فناوری های پیشرفته ( به ایران ) منبع نگرانی است .»
سخنگوی وزارت امور خارجه در همین حال اعلام کرد تصمیم آمریکا « ناقض تحریم های ژوئن 2010 سازمان ملل متحد نیست .»
هارف اعلام کرد « ما فکر نمی کنیم این تصمیم تاثیری بر وحدت موضع قدرت های بزرگ در مذاکرات با ایران درباره پرونده هسته ای داشته باشد .»
جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید هم به گفتگوهای روسیه و ایران درباره مبادله نفت ایران با کالاهای روسیه اشاره کرد و گفت: « ما جزئیات این بحث ها را بررسی می کنیم. در صورتی که این نوع سازش ها با پیشرفت همراه باشد نگرانی های جدی را از جمله مطابقت با تحریم ها به دنبال خواهد داشت .»
تهران نیز از تصمیم روسیه استقبال و اعلام کرد این تصمیم به « امنیت پایدار » در منطقه کمک خواهد کرد.
این خبر در حالی اعلام شد که مذاکره کنندگان ایران و گروه پنج به اضافه یک ( چین، آمریکا، روسیه، فرانسه، انگلیس و آلمان ) برای نهایی کردن جزئیات فنی و حقوقی به منظور رسیدن به توافق نهایی تا پایان ماه ژوئن فرصت دارند.
این توافق به 12 سال بحران دیپلماتیک بین المللی درباره برنامه هسته ای ایران پایان خواهد داد.
کاخ کرملین در بیانیه ای کوتاه از فرمان ریاست جمهوری برای لغو محدودیت فروش این سامانه های موشکی به ایران خبر داد.
این موشک ها توانایی رهگیری هواپیماها و موشک ها را در آسمان دارند.
وزیر امور خارجه روسیه سپس مامور بازنگری در این مشکل حدود پنج ساله شد که سال 2007 با قرارداد 800 میلیون دلاری بین دو کشور امضا شد.
دمیتری مدودف، رئیس جمهور پیشین روسیه سال 2010 تحویل این موشک ها به ایران را در چارچوب اجرای قطعنامه 1929 سازمان ملل متحد برای تحریم ایران به علت برنامه هسته ای بحث انگیز تهران ممنوع کرد.
این قرارداد با انتقاد غرب و اسرائیل رو به رو بود.
بعد از ممنوع شدن تحویل موشک های اس 300 ایران به دیوان داوری بین المللی در ژنو رجوع و غرامت چهار میلیارد دلاری را از مسکو خواستار شد.
به گفته سرگئی لاوروف، تصمیم روسیه برای لغو تحویل این موشک ها به ایران با قطعنامه سازمان ملل متحد مرتبط نبود فقط از عزم روسیه برای عمل به مسئولیت خود به منظور تحرک بخشیدن به روند مذاکرات درباره پرونده هسته ای ایران ناشی می شد.
لاوروف خاطر نشان کرد با توجه به اینکه تحریم های ژوئن 2012 سازمان ملل متحد تحویل اس 300 را شامل نمی شود روسیه نیازی ندارد منتظر تصمیم شورای امنیت برای لغو تحریم های تهران باشد.
اما مدودف 22 سپتامبر فرمان ریاست جمهوری شماره 1154 را درباره تدابیری برای اجرای قطعنامه 1929 امضا کرد که در آن ممنوعیت تحویل اس 300 به تهران پیش بینی شده بود.
به علاوه وزیر امور خارجه روسیه تاکید کرد « اس 300 فقط ویژگی دفاعی دارد و تهدیدی برای کشورهای منطقه از جمله اسرائیل به حساب نمی آید .»
مسکو این خبر را بعد از ماهها گفتگو بین دو کشور درباره اس 300 اعلام کرد. مسکو و تهران ابتدای امسال پروتکلی را برای تقویت « همکاری نظامی دو جانبه در زمینه منافع مشترک » امضا کردند. روسیه به ویژه پیشنهاد کرد آنتئی 2500، نوع پیشرفته اس 300 را به ایران تحویل دهد.
ایران و روسیه به علاوه با تحریم های اقتصادی غرب، تهران به علت برنامه هسته ای خود و مسکو به علت مداخله در بحران اوکراین رو به رو هستند.
دو کشور که در سال اخیر در زمینه اقتصادی به هم نزدیک شدند همچنین از رژیم سوریه حمایت می کنند.
اما روابط با روسیه که از سال ها قبل تامین کننده اصلی سلاح برای جمهوری اسلامی است از ابتدای بحران دیپلماتیک درباره برنامه هسته ای تهران با تنش همراه بود.
151/104
∎