به گزارش مفدا ارومیه؛ ناهنجاری‌های مادرزادی و بسیاری از اختلالات ژنتیکی می‌تواند در اوایل بارداری با استفاده از تکنیک‌های مختلف تهاجمی و غیرتهاجمی شناسایی شود. آزمایش‌هایی که در سه ماهۀ اول بارداری برای تشخیص نقص‌های مادرزادی جنین انجام می‌شود شامل آزمایش‌های غربالگری و آزمایش تشخیصی است.

مهمترین هدف انجام غربالگری سلامت جنین پیدا کردن موارد احتمالی ابتلا جنین به سندرم داون، سندرم ادوارد ( تریزومی۱۸ )، سندرم پاتو ( تریزومی۱۳)، نقایص لوله عصبی باز (ONDTs) و بررسی احتمال وجود عوارض نامطلوب بارداری است.

از این رو در این روش‌ها می‌توان احتمال ابتلای فرزندان را به ناهنجاری‌های مادرزادی در دوران بارداری تخمین زد و بهترین تصمیم را برای ادامه‌ی بارداری اتخاذ کرد. نتایج نشان می‌دهد در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد مرگ‌ومیرهای نوزادان در قبل از تولد ناشی از ناهنجاری‌های مادرزادی می‌باشد. در ایالات متحده،‌ سالانه در حدود سه درصد از نوزادان متولد شده دارای ناهنجاری های ژنتیکی می‌باشند که والدین آن‌ها قبل از بارداری و دوران بارداری مورد ارزیابی و مشاوره‌ی ژنتیک قرار نگرفته‌اند.

اما با وجود اهمیت های آزمایش های غربالگری روز ۲۵ دی ماه ۹۹ ( ۱۴ ژانویه ) رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان در شورای عالی انقلاب فرهنگی در پیامی توئیتری و البته طوفانی نوشت: «با عرض تبریک به مادران و پرسنل خدوم وزارت بهداشت، بالاخره با تلاش برخی از نمایندگان انقلابی مجلس، اجبار به غربالگری توسط مادر و پزشکان با تجویزهای غیراستاندارد و غیرمتقن علمی (که باعث قتل جنین می‌شد) برداشته شد. حالا دیگر هیچ پزشک و مادری مجبور به غربالگری و کشتن جنین نیست.»

اما همین خبر کوتاه دکتر خزعلی بلافاصله حاشیه ساز شد و اعتراضات زیادی را برای وزارت بهداشت به دنبال داشت تا جایی که رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یازدهم وارد موضوع شده و گفتند: «این مساله در حد پیشنهاد است و می‌گوید اجبار به این مساله حذف شود، اما مادرانی که مایل به انجام این کار هستند یا دکتر متخصص برای آنها چنین امری را لازم می‌داند کماکان می‌توانند غربالگری را انجام دهند».

رئیس مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت نیز در این باره گفت: عدم حمایت از خانواده‌ها برای انجام غربالگری در چارچوب  دستورالعمل می‌تواند آنها را به سمت سقط غیرقانونی، انجام هزینه‌های بی‌مورد ناشی از نیاز القایی، پرهیز از فرزندآوری به دلیل ترس از هزینه‌ها یا نگرانی از تولد فرزند معلول و... سوق دهد که مغایر سیاست‌های توسعه جمعیت، فاقد توجیه از نظر موازین بهداشت عمومی و خلاف جهت ماموریت و وظیفه دولت‌ها در توسعه عدالت در دسترسی به خدمات سلامت است. جهانپور افزود: تقریبا در همه کشورهای توسعه یافته، غربالگری برای همه زنان باردار پیشنهاد می‌شود و البته تقریبا در هیچ کجا غربالگری اجباری نیست، در ایران نیز هیچگاه اجباری نبوده و تاکید بر اختیاری بودن غربالگری و مشارکت آگاهانه والدین است با اطلاع از ناچیز بودن خطر غربالگری.

البته مادران باردار فراموش نکنند غربالگری به نوعی واکسینه کردن نسل آینده ایران محسوب می‌شود و هدف اصلی افزایش سرمایه اجتماعی و داشتن نسلی سالم است.

گردآورنده: دریا عزیزی دبیر سرویس صنفی رفاهی مفدا ارومیه