وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از تعلیق و متوقف شدن سفر عمره مفرده از روز دوشنبه(دیروز) تا مشخص شدن حکم و مجازات متعرضان به دو زائر نوجوان ایرانی خبر داد. این تصمیم وزارت ارشاد به عنوان نهاد بالادستی سازمان حج و زیارت در حالی اعلام شده است که حسن روحانی، رئیس جمهوری روز شنبه با صدور دستوری خطاب به جنتی خواستار همکاری سازمان حج و زیارت وزارت امور خارجه، برای پیگیری مجازات مجرمین و حصول اطمینان از امنیت زائران شده و دستور داده بود گزارش دقیق و جامعی جهت تصمیم‌گیری در این باره ارائه شود.
بر همین اساس و به گزارش ایرنا، علی جنتی روز گذشته در حاشیه جشن میلاد کوثر گفت: پس از مطالعات و بررسی‌های انجام شده از امروز 24 فروردین به سازمان حج دستور داده شد تا زمانی که این افراد مجرم (متجاوزان به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده) محاکمه بشوند و مورد مجازات قرار بگیرند، فعلاً عمره متوقف می شود و پروازهای ایران تعلیق خواهد شد. وی با یادآوری اینکه ابراز نگرانی بسیاری از مراجع عظام تقلید و نیز سابقه داشتن برخی برخوردها با زائران و روحانیون کاروان در گذشته بر اساس بررسی‌های صورت گرفته منجر به تصمیم بر توقف عمره شده است، افزود: «درباره حادثه تأسف‌باری که در فرودگاه جده اتفاق افتاده از طریق دیپلماتیک با مقامات سعودی صحبت شده و آنها قول دادند که این افراد دستگیر شده را مجازات کنند. آنها حتی تصریح کردند که آنها را اعدام می‌کنند، اما در عمل هنوز اتفاقی نیفتاده است. به این ترتیب خدشه‌دار شدن حیثیت عمومی ملت ایران ما را بر این داشت که تصمیم بگیریم.» جنتی همچنین درباره پاسخ به دستور اخیر رئیس جمهوری گفت: هنوز گزارش ارائه نشده، اما تعلیق پروازها و توقف عمره را ابلاغ کردیم و گزارش هم به رئیس جمهوری ارائه می‌شود.
آنگونه که جنتی یکشنبه اعلام کرد مقامات ریاض گفته اند تا سرحد اعدام خاطیان پیش خواهند رفت اما تعلل در مجازات عاملان حادثه ، پاسخ عملی تهران را در پی داشت. پیش‌تر سعید اوحدی، رئیس سازمان حج و زیارت نیز با اعلام تهیه و ارسال گزارش به مسئولان، گفته بود توقف اعزام‌ها به عمره منوط به مصوبه دستگاه‌های عالی‌رتبه در کشور است و به محض صورت گرفتن چنین ابلاغی، به طور حتم تمامی اعزام‌ها متوقف خواهد شد.
عنوان «تجاوز» را به کار نبرید
وی همچنین با بیان اینکه موضع ایران برای تعلیق یا لغو عمره برای عربستان سنگین خواهد بود، اظهار داشت: زمانی لغو عمره در فضای عادی مطرح می‌شود، اما زمانی در فضای سیاسی به جرمی که اتفاق افتاده این واکنش نشان داده می‌شود حتماً حاوی پیام جدی سیاسی خواهد بود. وی روز گذشته با حضور در یک نشست خبری به تشریح اتفاقات فرودگاه جده و همچنین پیگیر‌ی‌های صورت گرفته در این‌باره پرداخت و با اشاره به نامه‌ای که از سوی این سازمان خطاب به وزیر حج عربستان ارسال شده است، گفت: در این مکاتبه رسمی و با لحنی بسیار تند به وزیر حج عربستان اعلام شد که مسئولیت شرعی و انسانی وزیر حج عربستان است که این دو پلیس را به اشد مجازات برساند و عذرخواهی رسمی کند، در غیر این صورت ایران تصمیم دیگری می‌گیرد.
رئیس سازمان حج ادامه داد: همان روز نهم فروردین دستگاه دیپلماسی ایران کاردار و کنسول عربستان را احضار کرد و به او تذکر تندی داده شد. اعتراض رسمی ایران نیز در یادداشتی به کاردار عربستان تحویل داده شد که او نیز بیش از چهار بار عذرخواهی و تأکید کرد این اعتراض را به کشورش منتقل می‌کند. اوحدی ادامه داد: سفیر ایران در ریاض نیز با معاون وزیر خارجه در عربستان که بالاترین فرد امنیتی این کشور و همچنین ولیعهد دوم عربستان به حساب می‌آید، دیداری داشت که در آن ملاقات نیز گفته شد این رفتار در لباس پلیس به هیچ وجه قابل قبول نیست و آنها به اشد مجازات می‌رسند. حتی برای روز مجازات از خانواده این دو نوجوان دعوت می‌شود تا شاهد باشند. وی در ادامه درباره دلایل درنگ عربستان در برخورد با این موضوع گفت: این مسأله در جلسه کمیسیون امنیت ملی نیز مطرح شد. جمع‌بندی‌های دستگاه دیپلماسی ایران این بود که سناریوی از پیش تعیین شده‌ای‌ پشت سر این جریان نبوده است. در هر حال دادگاه عربستان مسیر خود را دارد. همه تلاش‌ها و ملاقات‌هایی هم که در عالی‌ترین سطح شکل گرفت برای تسریع در محاکمه بود که امیدواریم بزودی شاهد آن باشیم. رئیس سازمان حج و زیارت همچنین با اشاره به اعتراض مادر یکی از این دو نوجوان، اظهار داشت: رسانه‌ها نباید از عنوان تجاوز در این واقعه استفاده کنند چون این دو نوجوان مقاومت کرده‌اند. اوحدی همچنین با اعلام اینکه پس از برطرف شدن این التهابات از این دو نوجوان قدردانی باید شود، افزود: این دو نوجوان با هشیاری، شجاعت و صداقت با این رفتار مقاومت کردند و پیروز شدند. نمایندگان مجلس نیز تأکید کردند که از این دو نوجوان شجاع حتماً باید قدردانی شود. یک عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس نیز در این زمینه تصریح کرد: براساس توضیحات داده شده هیچ گونه تجاوزی به دو نوجوان زائر ایرانی صورت نگرفته، بلکه تعرض و بی‌حرمتی انجام شده است.
افزایش انصراف از عمره
در روزهای گذشته برخی گزارش‌ها و منابع خبری از سقوط 30 درصدی قیمت فیش حج عمره خبر دادند. رئیس سازمان حج و زیارت نیز در سخنان دیروز خود از انصراف برخی زائران برای سفر عمره به دنبال وقوع این اتفاق خبر داد و در این‌باره گفت: «پس از اتفاق فرودگاه جده برخی از زائران در اعتراض به این رفتار از انجام این سفر انصراف دادند و در سازمان حج اعلام شد که از آنها خسارتی گرفته نشود. همچنین بیانیه‌ای از طرف دانش‌آموزان عمره‌گزار منتشر شد که آنها نیز از این سفر انصراف داده‌اند. وی ادامه داد:‌ «اگرچه تعداد انصراف‌دهندگان محدود بوده، اما این واکنش به حق مردم ایران بوده است.»
لغو عمره مفرده با تصمیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان حج و زیارت در حالی انجام می‌شود که به گفته اردشیر اروجی، مدیرکل سابق دفتر آمار و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی مجموع درآمد عربستان از محل حج عمره و تمتع زایران ایرانی هر سال حدود یک میلیارد دلار حدوداً معادل 30 هزار میلیارد ریال است. «خبرآنلاین» هم در گزارشی از درآمد سالیانه یک هزار و 500 میلیارد تومانی از محل حضور حجاج ایرانی در این کشور خبر داد که سهم حج عمره از این رقم حدود 70 درصد است. «فرانس پرس» نیز دیروز برآورد کرد که «تعلیق عمره توسط ایران، 500 میلیون دلار به عربستان ضرر می‌زند.»
روز گذشته گرچه طرح دوفوریتی مجلس برای لغو عمره به دلیل دستور دولت برای تعلیق آن منتفی شد اما احمد توکلی از نمایندگان مجلس ضمن تشکر از وزیر فرهنگ و ارشاد برای ترجیح کرامت نفس مردم بر امر مستحبی عمره، گفت: «پیشنهاد می‌کنم همه کسانی که قصد سفر عمره داشتند، هزینه آن را صرف مدرسه‌سازی کنند.»