گروه اقتصادی: خاموشی‌ها امان بخش صنعت را بریده است. برای جلوگیری از خاموشی‌های تابستانه بخش خانگی، صنعت به تعطیلات اجباری تابستانه فرستاده می‌شود و زمستانها هم كه سوخت نیروگاه‌ها تأمین نمی‌شود، باز‌هم بخش صنعت باید تاوان بدهد.محمد بحرینیان، پژوهشگر توسعه بیان می‌كند كه برق بخش صنعت به قیمت تأمین برق مال‌ها (برق مصرفی) قطع می‌شود؛ در‌حالی‌كه این بخش مولد است كه می‌تواند اقتصاد كشور را نجات دهد. آرمان خالقی، قائم‌مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت نیز بیان می‌كند كه طبق قانون بهبود مستمر فضای كسب‌وكار، قطع برق بخش صنعت باید راهکار آخر باشد و تصویب این قانون حق اعلام خسارت برای بخش صنعت ایجاد می‌كند. او می‌گوید: فعالان صنعت مازندران قصد دارند به خاطر خاموشی‌های اخیر اعلام خسارت كنند. با وجود تمام گله‌های بخش صنعت از بینظمیها در قطع برق، وزارت نیرو در بیانیه‌ای اعلام كرده كه خاموشی‌های اخیر برنامه‌ریزی‌شده نبوده است.گویا صنعت در ایران مرغ عزا و عروسی شده است. در هر فصلی كه نیروگاه‌ها به كمبود بخورند، این بخش صنعت است كه تاوان می‌دهد. تمركز دولت بر تأمین نیازهای بخش خانگی، صدای صنعتگران را درآورده است.محمد بحرینیان درباره اثر خاموشی‌ها بر صنعت می‌گوید: اردكانیان وزیر نیرو كه هر هفته طرح «الف-ب» اجرا می‌كند، چند‌وقت پیش گفته بود تابستان را بدون مشكل مدیریت كردیم. امسال كه گرما خیلی زیاد نبود، چه چیزی را مدیریت كردید؟ او ادامه می‌دهد: وزیر نفت دو، سه سال پیش كه اصلا در زمستان برف نیامد، اعلام كرد كه ما گاز كشور برای تأمین نیازها را مدیریت كردیم.
وقتی سرما شدید نبود، چه مدیریتی انجام دادید؟ بحرینیان بیان می‌كند: مسئله این است كه در ایران برخلاف كشورهای پیشرفته كه اولین وجه خود را به تولید می‌دهند، وقتی با كمبودها روبه‌رو می‌شویم، برای اینكه محبوبیت بخرند، اولویت‌ها را تغییر می‌دهند. برای آنها بخش خانگی نسبت به منافع ملی كشور اولویت دارد، به همین دلیل با اولین كمبود، برق واحدهای تولیدی را قطع می‌كنند.او ادامه می‌دهد: در تابستان برق واحدهای تولیدی را قطع می‌كنند و در زمستان می‌گویند كه مصرف در‌حال بالارفتن است پس ظرفیت تولید را كاهش دهید. این رفتار برای این است كه در بین عوام محبوبیت بخرند. در‌حالی‌كه چنین چیزی را در چین، كره و دیگر كشورهای پیشرفته نمی‌بینید.این پژوهشگر توسعه یادآور می‌شود: اولین چیزی كه در این كشورها مهم است، البته بهداشت و بیمارستان‌هاست كه سیاست درست، منطقی و عقلانی هم می‌گوید بیمارستان باید اولویت باشد.او ادامه می‌دهد: اما در ایران چون مدیریت شهری نداریم، در این زمینه ناتوان بودیم و كسانی را برای تصمیم‌گیری در این حوزه گذاشتیم كه اهلیت حرفه‌ای نداشتند و بر اساس عوامل سیاسی آمدند، شاهد برج‌هایی هستیم كه برای پاركینگشان هم فكری نكرده‌اند.
خاموشی واحدهای نجات‌دهنده اقتصاد كشور
بحرینیان می‌گوید: برج 25طبقه باید روشن باشد اما به واحدهای تولیدی خاموشی می‌دهند در‌حالی‌كه فقط تولید می‌تواند این كشور را نجات دهد. اگر برق برود و برق صنایع را قطع كنند، برای كسی مهم نیست. به عبارتی چیزی كه دكتر سیف می‌گوید، درست است.گردن صنعت را در طول 150 سال گذشته زده‌اند. به‌جز چند دوره كه واقعا به صنعت فكر كردند. او ادامه می‌دهد: برق را با واژه‌های گاه بسیار بسیار تبسم‌آور مدیریت مصرف می‌كنند؛ یعنی قطع می‌كنند، مثل واژه مدیریت ارز شناور، در اینجا واژه‌ها دستاویز قرار می‌گیرد. این پژوهشگر توسعه تأكید می‌كند: در ایران چه چیزی را مدیریت مصرف می‌كنیم؟ آیا برج باید برق داشته باشد. آیا مال باید برق داشته باشد و واحد تولیدی باید بسته شود؟ آن‌وقت مال را با كالای خارجی پر بكنید ولی واحد تولیدی هر‌روز ظرفیتش كم شود و بسته شود. حاضر هم نیستند بگویند ما سوخت نداریم و فقط صورت قضیه را درست می‌كنند.او اضافه می‌كند: این چه مدیریت مصرفی است كه برق بخش تولید را آن هم بدون اطلاع قطع می‌كنید. چون گردن صنعت در این كشور باید زده شود. كسی مسائل را بررسی نمی‌كند. بانك‌ها به بخش تولید هم پول ندادند، مهم نیست. صرفا منابع خودشان باید فراهم شود. حقوق خودشان فراهم می‌شود اما حقوق كارگر واحد تولیدی معلوم نیست از كجا باید بیاید. بدهی شركت‌های تولیدی از كجا باید پرداخت شود؟ از محل تولید؟
كاهش تدریجی تسهیلات بخش تولید
بحرینیان می‌گوید: اسناد و مدارك نشان می‌دهد كه منابع تسهیلاتی بخش تولیدی، صنعتی و كشاورزی سال به سال در تحریم‌ها برخلاف چیزی كه ادعا می‌كنند، كاهش یافته است.او بیان می‌كند: روز دوشنبه گذشته سه بار بدون اطلاع قطعی برق داشتیم. اگر اطلاع بدهند، قابل تحمل است چون دستگاه‌ها را خاموش می‌كنیم. در شرایط تحریمی كه همه قطعات ماشین تحت تحریم است، بدون اطلاع برق واحد تولیدی ما را قطع می‌كنند و ضرر و زیان به همه ابزار تولید و ماشین‌آلات در‌حال تولید و غیره و ذلك می‌زنند. بحرینیان درباره میزان خسارت‌ها عنوان می‌كند: باید میزان خسارات را برآورد كنیم. یك قلم ابزارهایمان كه از بین رفت، 10 میلیون تومان هزینه داشت. خسارات ناشی از قطعاتی كه به دلیل قطعی برق خراب شد و... را باید محاسبه كنیم. این پژوهشگر توسعه تأكید كرد: بدون اطلاع برق قطع می‌شود، محیط تاریك می‌شود، یك نیرو خدای نكرده سرش به یك قطعه آهنی و فولادی بخورد و دچار مشكل می‌شود، چه كسی مسئولیت می‌پذیرد؟ بابت هر چیزی در این كشور گردن صنعت زده می‌شود.
ایجاد حق اعلام خسارت برای بخش صنعت
اگرچه طبق صحبت‌های بحرینیان و واقعیت‌های موجود، بخش صنعت در اولویت تأمین برق برای وزارت نیرو نیست اما آرمان خالقی قائم‌مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با «شرق» اعلام می‌كند: طبق قانون خاموشی برای صنایع باید جزء آخرین گزینه‌ها باشد. او اضافه می‌كند: قبلا این‌گونه نبود.با تصویب قانون بهبود مستمر فضای كسب‌وكار، یكی از مواردی كه تأكید می‌شد این بود كه موقع قطعی گاز و برق، صنایع نباید در اولویت باشند. قبلا اولویت تأمین انرژی بخش خانگی بود، با توضیحاتی كه در جریان تصویب قانون بهبود مستمر فضای كسب‌وكار دادیم، گفتیم كه قطعی برق صنایع خسارت دوگانه دارد. قائم‌مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت می‌گوید: تصویب این قانون در سال‌های گذشته، این حق را ایجاد كرده است كه صنایع بعد از قطعی برق تقاضای خسارت كنند.او با اشاره به اینكه هفته گذشته گزارشی از مازندران برای اعتراض به قطعی برق و اعلام خسارت دریافت كرده است، پیگیری چنین موضوعاتی را مرتبط به اراده ذی‌نفع و بنگاه اقتصادی اعلام می‌كند.خالقی ادامه می‌دهد: با قطع برق علاوه بر ایجاد خسارت به دلیل عدم تولید، در برخی صنایع مثل ذوب بعضی از فلزات و صنایع پلاستیك كه تزریق دارند، میزان خسارت بالا میرود زیرا در این واحدها بوته و كوره خنك می‌شود و صاحبان این صنایع باید ساعت‌ها و روزها محتویات كوره را با هوا برش بدهند تا بتوانند مجددا خط تولید را راه بیندازند و كار آنها بسیار سخت می‌شود.
خاموشی‌های برنامهریزینشده
بخش صنعت از بی‌نظمی در خاموشی‌ها كلافه شده است. واكنش وزارت نیرو در برابر این مطالبه به‌حق نیز چیزی جز سكوت نیست. تنها شماره ارتباط مستقیم با وزیر، پاسخ‌گوی تماس‌ها نیست. مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق به دلیل حضور در جلسه، پاسخ‌گوی تماس خبرنگار «شرق» نیست و روابط عمومی توانیر هم پرسش‌های «شرق» را به بیانیه‌ای كه درباره خاموشی‌ها صادر كرده است، ارجاع می‌دهد.در اطلاعیه توانیر به این نكته اشاره شده است كه به دلیل افزایش مصرف برق و گاز در بخش خانگی و تجاری و محدودیت سوخت تحویلی به تعدادی از نیروگاه‌ها، خاموشی‌های پراكنده در برخی مناطق اعمال شده است. در این بیانیه از شهروندان خواسته شده تا با كاهش حداقل یك تا دو درجه‌ای دمای منازل و محل كار در مدیریت مصرف مشاركت كنند. همچنین در این بیانیه تأكید شده كه خاموشی‌های ایجادشده قابل برنامه‌ریزی از قبل نبوده و تنها با 10 درصد كاهش مصرف گاز و برق، امكان استمرار تأمین مطمئن گاز و برق در كشور فراهم خواهد بود.در‌حالی وزارت نیرو از محدودیت سوخت تحویلی به نیروگاه‌ها سخن می‌گوید كه وزارت نفت در واكنش به گزارش «شرق» با تیتر «چه كسی مسئول تأمین سوخت نیروگاه‌ها است»، تأكید می‌كند: درخصوص تأمین سوخت نیروگاه‌های حرارتی با توجه به جهش زودهنگام مصرف گاز به دلیل بروز سرمای پیش‌رس و تداوم آن، گاز تحویلی به نیروگاه‌ها، کاهش یافته است که با توجه به پربودن ذخایر سوخت مایع و همچنین ارسال شبانه‌روزی سوخت مایع برای نیروگاه‌ها، هیچ کمبودی در این زمینه وجود ندارد و تاکنون با تلاش کارکنان خدوم صنعت نفت و نیرو، هیچ نیروگاهی به دلیل نبود یا کمبود سوخت از مدار تولید برق خارج نشده است.
∎
وقتی سرما شدید نبود، چه مدیریتی انجام دادید؟ بحرینیان بیان می‌كند: مسئله این است كه در ایران برخلاف كشورهای پیشرفته كه اولین وجه خود را به تولید می‌دهند، وقتی با كمبودها روبه‌رو می‌شویم، برای اینكه محبوبیت بخرند، اولویت‌ها را تغییر می‌دهند. برای آنها بخش خانگی نسبت به منافع ملی كشور اولویت دارد، به همین دلیل با اولین كمبود، برق واحدهای تولیدی را قطع می‌كنند.او ادامه می‌دهد: در تابستان برق واحدهای تولیدی را قطع می‌كنند و در زمستان می‌گویند كه مصرف در‌حال بالارفتن است پس ظرفیت تولید را كاهش دهید. این رفتار برای این است كه در بین عوام محبوبیت بخرند. در‌حالی‌كه چنین چیزی را در چین، كره و دیگر كشورهای پیشرفته نمی‌بینید.این پژوهشگر توسعه یادآور می‌شود: اولین چیزی كه در این كشورها مهم است، البته بهداشت و بیمارستان‌هاست كه سیاست درست، منطقی و عقلانی هم می‌گوید بیمارستان باید اولویت باشد.او ادامه می‌دهد: اما در ایران چون مدیریت شهری نداریم، در این زمینه ناتوان بودیم و كسانی را برای تصمیم‌گیری در این حوزه گذاشتیم كه اهلیت حرفه‌ای نداشتند و بر اساس عوامل سیاسی آمدند، شاهد برج‌هایی هستیم كه برای پاركینگشان هم فكری نكرده‌اند.
خاموشی واحدهای نجات‌دهنده اقتصاد كشور
بحرینیان می‌گوید: برج 25طبقه باید روشن باشد اما به واحدهای تولیدی خاموشی می‌دهند در‌حالی‌كه فقط تولید می‌تواند این كشور را نجات دهد. اگر برق برود و برق صنایع را قطع كنند، برای كسی مهم نیست. به عبارتی چیزی كه دكتر سیف می‌گوید، درست است.گردن صنعت را در طول 150 سال گذشته زده‌اند. به‌جز چند دوره كه واقعا به صنعت فكر كردند. او ادامه می‌دهد: برق را با واژه‌های گاه بسیار بسیار تبسم‌آور مدیریت مصرف می‌كنند؛ یعنی قطع می‌كنند، مثل واژه مدیریت ارز شناور، در اینجا واژه‌ها دستاویز قرار می‌گیرد. این پژوهشگر توسعه تأكید می‌كند: در ایران چه چیزی را مدیریت مصرف می‌كنیم؟ آیا برج باید برق داشته باشد. آیا مال باید برق داشته باشد و واحد تولیدی باید بسته شود؟ آن‌وقت مال را با كالای خارجی پر بكنید ولی واحد تولیدی هر‌روز ظرفیتش كم شود و بسته شود. حاضر هم نیستند بگویند ما سوخت نداریم و فقط صورت قضیه را درست می‌كنند.او اضافه می‌كند: این چه مدیریت مصرفی است كه برق بخش تولید را آن هم بدون اطلاع قطع می‌كنید. چون گردن صنعت در این كشور باید زده شود. كسی مسائل را بررسی نمی‌كند. بانك‌ها به بخش تولید هم پول ندادند، مهم نیست. صرفا منابع خودشان باید فراهم شود. حقوق خودشان فراهم می‌شود اما حقوق كارگر واحد تولیدی معلوم نیست از كجا باید بیاید. بدهی شركت‌های تولیدی از كجا باید پرداخت شود؟ از محل تولید؟
كاهش تدریجی تسهیلات بخش تولید
بحرینیان می‌گوید: اسناد و مدارك نشان می‌دهد كه منابع تسهیلاتی بخش تولیدی، صنعتی و كشاورزی سال به سال در تحریم‌ها برخلاف چیزی كه ادعا می‌كنند، كاهش یافته است.او بیان می‌كند: روز دوشنبه گذشته سه بار بدون اطلاع قطعی برق داشتیم. اگر اطلاع بدهند، قابل تحمل است چون دستگاه‌ها را خاموش می‌كنیم. در شرایط تحریمی كه همه قطعات ماشین تحت تحریم است، بدون اطلاع برق واحد تولیدی ما را قطع می‌كنند و ضرر و زیان به همه ابزار تولید و ماشین‌آلات در‌حال تولید و غیره و ذلك می‌زنند. بحرینیان درباره میزان خسارت‌ها عنوان می‌كند: باید میزان خسارات را برآورد كنیم. یك قلم ابزارهایمان كه از بین رفت، 10 میلیون تومان هزینه داشت. خسارات ناشی از قطعاتی كه به دلیل قطعی برق خراب شد و... را باید محاسبه كنیم. این پژوهشگر توسعه تأكید كرد: بدون اطلاع برق قطع می‌شود، محیط تاریك می‌شود، یك نیرو خدای نكرده سرش به یك قطعه آهنی و فولادی بخورد و دچار مشكل می‌شود، چه كسی مسئولیت می‌پذیرد؟ بابت هر چیزی در این كشور گردن صنعت زده می‌شود.
ایجاد حق اعلام خسارت برای بخش صنعت
اگرچه طبق صحبت‌های بحرینیان و واقعیت‌های موجود، بخش صنعت در اولویت تأمین برق برای وزارت نیرو نیست اما آرمان خالقی قائم‌مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با «شرق» اعلام می‌كند: طبق قانون خاموشی برای صنایع باید جزء آخرین گزینه‌ها باشد. او اضافه می‌كند: قبلا این‌گونه نبود.با تصویب قانون بهبود مستمر فضای كسب‌وكار، یكی از مواردی كه تأكید می‌شد این بود كه موقع قطعی گاز و برق، صنایع نباید در اولویت باشند. قبلا اولویت تأمین انرژی بخش خانگی بود، با توضیحاتی كه در جریان تصویب قانون بهبود مستمر فضای كسب‌وكار دادیم، گفتیم كه قطعی برق صنایع خسارت دوگانه دارد. قائم‌مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت می‌گوید: تصویب این قانون در سال‌های گذشته، این حق را ایجاد كرده است كه صنایع بعد از قطعی برق تقاضای خسارت كنند.او با اشاره به اینكه هفته گذشته گزارشی از مازندران برای اعتراض به قطعی برق و اعلام خسارت دریافت كرده است، پیگیری چنین موضوعاتی را مرتبط به اراده ذی‌نفع و بنگاه اقتصادی اعلام می‌كند.خالقی ادامه می‌دهد: با قطع برق علاوه بر ایجاد خسارت به دلیل عدم تولید، در برخی صنایع مثل ذوب بعضی از فلزات و صنایع پلاستیك كه تزریق دارند، میزان خسارت بالا میرود زیرا در این واحدها بوته و كوره خنك می‌شود و صاحبان این صنایع باید ساعت‌ها و روزها محتویات كوره را با هوا برش بدهند تا بتوانند مجددا خط تولید را راه بیندازند و كار آنها بسیار سخت می‌شود.
خاموشی‌های برنامهریزینشده
بخش صنعت از بی‌نظمی در خاموشی‌ها كلافه شده است. واكنش وزارت نیرو در برابر این مطالبه به‌حق نیز چیزی جز سكوت نیست. تنها شماره ارتباط مستقیم با وزیر، پاسخ‌گوی تماس‌ها نیست. مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق به دلیل حضور در جلسه، پاسخ‌گوی تماس خبرنگار «شرق» نیست و روابط عمومی توانیر هم پرسش‌های «شرق» را به بیانیه‌ای كه درباره خاموشی‌ها صادر كرده است، ارجاع می‌دهد.در اطلاعیه توانیر به این نكته اشاره شده است كه به دلیل افزایش مصرف برق و گاز در بخش خانگی و تجاری و محدودیت سوخت تحویلی به تعدادی از نیروگاه‌ها، خاموشی‌های پراكنده در برخی مناطق اعمال شده است. در این بیانیه از شهروندان خواسته شده تا با كاهش حداقل یك تا دو درجه‌ای دمای منازل و محل كار در مدیریت مصرف مشاركت كنند. همچنین در این بیانیه تأكید شده كه خاموشی‌های ایجادشده قابل برنامه‌ریزی از قبل نبوده و تنها با 10 درصد كاهش مصرف گاز و برق، امكان استمرار تأمین مطمئن گاز و برق در كشور فراهم خواهد بود.در‌حالی وزارت نیرو از محدودیت سوخت تحویلی به نیروگاه‌ها سخن می‌گوید كه وزارت نفت در واكنش به گزارش «شرق» با تیتر «چه كسی مسئول تأمین سوخت نیروگاه‌ها است»، تأكید می‌كند: درخصوص تأمین سوخت نیروگاه‌های حرارتی با توجه به جهش زودهنگام مصرف گاز به دلیل بروز سرمای پیش‌رس و تداوم آن، گاز تحویلی به نیروگاه‌ها، کاهش یافته است که با توجه به پربودن ذخایر سوخت مایع و همچنین ارسال شبانه‌روزی سوخت مایع برای نیروگاه‌ها، هیچ کمبودی در این زمینه وجود ندارد و تاکنون با تلاش کارکنان خدوم صنعت نفت و نیرو، هیچ نیروگاهی به دلیل نبود یا کمبود سوخت از مدار تولید برق خارج نشده است.