به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری فارس، وقتی که عربستان و متحدان آن، یمن را مورد تهاجم قرار دادند پادشاه سعودی در تماس تلفنی با نواز شریف نخست‌وزیر پاکستان کمک بلاعوض یک و نیم میلیارد دلاری این کشور را به وی یادآور و به دلیل ضعف نیروهای نظامی‌اش، خواستار کمک نظامی پاکستان برای حمله زمینی به یمن شده بود. عربستان به بهانه جنگ با یمن به دنبال ائتلاف علیه ایران بود و در همین راستا مسئولان سعودی تلاش فراوانی را در سفر به ترکیه، اردن و قطر برای همراهی با عربستان به عمل آوردند. اما مجلس پاکستان در نهایت با صدور قطعنامه‌ای مخالفت خود را با کمک نظامی پاکستان به عربستان در جنگ با یمن اعلام کرد.در همین راستا برای بررسی بیطرفی پاکستان نسبت به درخواست برای همراهی عربستان در تجاوز به یمن گفتگویی با  محمد تقی جمشیدی کنسول پیشین جمهوری اسلامی ایران در لاهور پاکستان  داشته ایم:

چند دسته نگاه در پاکستان در مورد بحران جنگ یمن وجود دارد؟

جمشیدی گفت:« همان طور که می دانید پاکستان کشوری با تنوع سیاسی، فرهنگی، قومی و حتی قبیله ای است. لذا گرایشات و نگاه های متعددی در مورد یمن در پاکستان وجود داشت که اگر بخواهیم به صورت خیلی موجز و خلاصه به مهم ترین این دسته بندی ها و گرایشات اشاره کنیم، می توانیم بگوییم که یکی گروه های دیوبندی مسلک هستند که بسیاری از گروه های افراطی متأثر از این گروه های دیوبندی مسلک هستند. دیوبندی در پاکستان به گروه هایی گفته می شود که گرایش های وهابی-سلفی دارند. این گروه ها به صورت گسترده طرفدار پیوستن پاکستان به عربستان در حمله به یمن و در اختیار گذاشتن کلیه امکانات و توانایی های ارتش پاکستان به عربستان بودند و برای تحقق این کار حتی مبادرت به تظاهرات و راهپیمایی های عدیده ای در شهرهای پاکستان کردند . از جمله شرورترین این دسته جات سپاه صحابه و لشکر جنگوی سایر گروه های افراطی مانند سلفی-تکفیری بودند . اینها به عنوان یک دسته بسیار مهم بودند. اما اگر بخواهیم با نگاه مذهبی به این گروه ها نگاه کنیم، دسته بسیار بزرگتر و تأثیرگذارتر در پاکستان گروه هایی بودند که به تشیع نزدیک اند و اهل تعامل با شیعه هستند، آنها دیدگاه های افراطی ندارند و در پاکستان به بریلوی ها معروف هستند. بریلوی ها که احزاب و گروه های سیاسی آن ها عمدتا خواستار جلوگیری از دخالت پاکستان و همکاری با عربستان در تهاجم به یمن بودند. دیوبندی ها می گفتند با توجه به این که عربستان همیشه از ما حمایت کرده است، در این موقع تنگ ما هم باید از عربستان حمایت کنیم. در حالی که بریلوی ها معتقد بودند که عربستان تهاجم کرده است، به خاک عربستان تجاوز نشده است که ما بخواهیم از تمامیت ارضی عربستان حمایت کنیم. لذا بریلوی ها به شدت مخالف این قضیه بودند. لذا احزاب و گروه های سیاسی وابسته به این جناح مخالف این قضیه بودند و درخواست دادند که برای گرفتن یک تصمیم ملی در مجلس پاکستان (که متشکل از مجلس ملی و سنای پاکستان است و همه گرایشات سیاسی و قومی و قبیله ای در آن جا نماینده و کرسی دارند و به اصطلاح حرفی برای گفتن دارند) مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین این اتفاق هم افتاد و در مجلس ملی پاکستان اکثریت قاطع نمایندگان خواستار عدم دخالت پاکستان در این مسئله بودند و این که حداکثر پاکستان حالت میانجی را داشته باشد و پاکستان وارد جنگ نشود. حتی در مطبوعات و رسانه های وابسته به بریلوی ها مطالب بسیار مثبتی وجود داشت. از جمله این که بعد از سال های متوالی که ارتش پاکستان و دولت پاکستان متحد شدند و تاکنون علیه گروه های افراطی موفقیت های قابل توجهی به دست آوردند، چرا باید وارد معرکه جنگی شویم که عربستان از ما خواسته فقط سربازان و افسران سنی در آن وارد شوند؟ بنابراین این یک جنگ فرقه ای است و چرا ما باید در این جنگ فرقه ای شرکت کنیم؟ همین مسائل بود که در اوایل امر که آقای نواز شریف در قبال مساعدت و کمک به عربستان مواضع مثبتی داشت، ولی با توجه به افکار عمومی مردم، رسانه ها و بسیاری از دولتمردان مخصوصا ارتش که مخالف این یارگیری غیر خردمندانه بود، و همچنین مجلس پاکستان که با این قضیه مخالفت کردند و به صورت یکپارچه از دولت پاکستان خواستند در این معرکه جنگی وارد نشود و به صورت میانجی عمل کند، آقای نواز شریف مواضع خود را تغییر داد».

شکست ائتلاف عربستان در تجاوز هوایی به یمن تا چه حدی در این رویکرد پاکستان مؤثر بوده است؟

وی تصریح کرد: «یقینا  شکست حملات هوایی عربستان در این نوع تصمیم مجلس پاکستان موثر بوده است. یعنی اگر آن چه عربستان در بدو امر می گفت که ده کشور از ما حمایت می کنند و توقع زیادی هم داشت، با توجه به این که حمایت های بی حد و حصری به نواز شریف کرده بود و در دوران تبعید ده ساله ی او مانند یک رئیس جمهور از او پذیرایی می کرد، توقع داشت که آقای نواز شریف هم با همه امکانات وارد این قضیه شود. ولی وقتی که آقای نواز شریف از یک سو مخالفت های داخلی را دید و از سوی دیگر دید که مظلومیت مردم یمن در سراسر جهان به نمایش گذاشته شده است و چهره عربستان به عنوان یک متجاوز کودک کش مثل اسرائیل در دنیا مطرح شده است و روند معمولی حمله عربستان به یمن شکست پذیر و نکبت بار و مورد ملامت است عزمش بر این موضوع که وارد این معرکه نشود، قوی تر شد و پای خود را از این معرکه پس کشید.»

نقش حزب مردم و گروه های شیعه و سنی در جهت دهی به بی طرفی پاکستان؟

این کارشناس مسائل پاکستان افزود: حزب مردم در آغاز امر ثبات نظری نداشت، حتی در برخی رسانه ها اعلام کردند که از این موضوع حمایت کرده بود، منتهی حمایت او محدود و مشروط بود. اما شیعیان در آن جا یک اتحاد نسبی داشتند و با تظاهرات ، سخنرانی ها و موضع گیری های خودشان خواستار عدم ورود پاکستان به مسائل تروریستی و سلفی و به اصطلاح نسل کشی نقش پررنگی داشتند. گروه های بریلوی هم با این قضیه بسیار مخالف بودند. گروه بریلوی گروهی است که حداکثر 85 درصدی اهل سنت پاکستان را (که محب اهل بیت هستند و با شیعیان تعامل مثبتی دارند و به جمهوری اسلامی ایران علاقه وافری دارند) تشکیل می‌دهد. این اکثریت نقش مهمی را در روندی که منتج به آراء بسیار مثبت مجلس ملی پاکستان شد، داشت.

نقش بازیگران منطقه ای و بین المللی در پاکستان چگونه است؟

جمشیدی تصریح کرد: خود آقای نواز شریف هم گفته بود که یکی از متحدین منطقه ای عربستان، ترکیه است و به اصطلاح کمک های مالی زیادی هم به ترکیه می‌کند . به نظر برخی از تحلیلگران این کمک ها به خاطر این است که ترکیه از داعش حمایت می کند و ترکیه است که بستر ورود سلاح ها و نیروهای افراطی سلفی به سوریه را فراهم می کند. از این طریق دولت ترکیه درآمدهایی از طریق عربستان دارد و با همین تحلیل می توان گفت که ترکیه یکی از متحدین منطقه ای عربستان است. در این بین ترکیه هم در قبال مسئله یمن با توجه به این که ادعای سیاسی اش خیلی بالاتر از عربستان بود و می دانست که این کشتی به گل می نشیند، در این حد عمل کرد که به پروژه سلاح رسانی کمک کند و در نقشی که عربستان می خواست دخالت نکرد و خواستار این شد که با میانجیگری و مذاکره مسئله حل شود. به علاوه جمهوری اسلامی ایران و نفوذی که در پاکستان و دولتمردان پاکستانی دارد آنها هم همیشه در سیاست خارجی خود این مسئله را رعایت می کنند و تلاش می‌کنند یک نوع توازن منطقه ای بین ایران و عربستان ایجاد کنند. لذا نقش و وزن جمهوری اسلامی ایران، در تعیین بی طرفی پاکستان نقش مهمی بود . بعد از این ها کشورهایی مانند مالزی و اندونزی هم خواستار مذاکره بودند و حتی کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله عمان با این حمله مخالف بود، گرایش های عمده بین المللی در جهان اسلام هم مخالف تهاجم عربستان به یمن و خواستار مذاکره بودند.

انتهای پیام/