خشم اعراب از دیپلماسی منطقه ای تهران
صاحبخبر - روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: این روزها رابطه دو رقیب منطقه ای بیش از پیش تنش آلود است، به نحوی که اختلافات پا را فراتر از سطح منطقه ای گذاشته و خود را به عرصه ورزشی و فریضه وحدت بخش حج نیز کشانیده است. در ادامه این مطلب می خوانید: توطئه نفتی، کارشکنی در روند مذاکرات هسته ای، حمله به یمن و به دنبال آن تعرض به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده، کافی بود تا پرونده اختلافات تهران و ریاض گسترده تر از قبل شود. با وجودی که نزدیک به دو سال از ریاست جمهوری حسن روحانی می گذرد هنوز گشایشی در روابط بین ایران و عربستان رخ نداده است. همچنین روز گذشته شاهد تجمع خودجوش و البته بدون مجوز مردم در مقابل سفارت عربستان در تهران بودیم. در واکنش به انتقادات جدی از عربستان، مسوولان سعودی نیز ضمن ابراز تاسف از این حرکت صورت گرفته، وعده اشد مجازات برای عاملان آن را صادر کرده اند. هر چند که در این میان شاهد لغو پروازهای شیراز - جده و اصفهان - جده در روزهای گذشته از سوی مسوولان عربستان نیز بودیم. متاثر از فضای به راه افتاده در شبکه های اجتماعی، برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از یک فوریت طرح لغو عمره خبر دادند و حتی برخی از مراجع تقلید نیز با بیان اینکه عمره یک امر مستحبی است، از حفظ عزت فرد مسلمان یاد کردند. اما فارغ از این موضوعات، به نظر می رسد که تقابل دو کشور بیشتر خود را در جنگ یمن و حمله عربستان به مواضع حوثی ها نشان داده است. به ویژه که سعودی ها همواره مدعی اند ایران در حمایت و آموزش شیعیان زیدی نقش مستقیمی ایفا می کند. بر این مبنا، عربستان روز 5 فروردین و همزمان با آغاز مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 در شهر لوزان سوئیس در اقدامی غافلگیرکننده و با مشارکت برخی دولت های شورای همکاری موسوم به ائتلاف عربی به یمن حمله کرد. از آن تاریخ تاکنون عربستان به دنبال یارگیری در این بحران بوده است. اما تلاش برای کشاندن پاکستان و استفاده از ظرفیت های نظامی این کشور هنوز راه به جایی نبرده است. به خصوص که با دیپلماسی فعال ایران در منطقه و سفر وزیر امور خارجه به مسقط و اسلام آباد و پیشنهاد یک طرح چهار ماده ای برای خروج از بحران یمن، خشم سعودی ها برانگیخته شده است. بسیاری از تحلیلگران خارجی، این اتفاق را شکستی دیگر برای عربستان سعودی می دانند. محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه هفته گذشته به پاکستان سفر کرد و با مقامات ارشد این کشور از جمله نخست وزیر، فرمانده ارتش و رئیس پارلمان این کشور در مورد تحولات یمن بحث و گفت وگو کرد. پیش از سفر ظریف، رئیس جمهور ترکیه در سفری یک روزه به تهران موضوع یمن را در تهران مورد تبادل نظر قرار داد. یک روز پس از دیدار ظریف با مقامات پاکستان، پارلمان این کشور به تصمیمی رای داد که اسلام آباد را به پایبندی به بیطرفی در منازعه یمن ترغیب می کند. به گزارش «انتخاب»، پس از گذشت چند روز از بحث و گفت وگو درباره درخواست عربستان برای فرستادن سربازان پاکستانی به یمن و بعد از پنج روز بررسی تحولات یمن در پارلمان پاکستان، سرانجام نمایندگان پارلمان این کشور با اکثریت قاطع به پایبندی به بیطرفی و عدم مداخله در امور یمن به عنوان یک طرف حامی عربستان رای دادند. پارلمان پاکستان تصمیم گرفت این کشور نقش میانجی را برای حل بحران سعودی - یمنی ایفا کند. با این حال، پارلمان پاکستان یک شرط گذاشت؛ جنبش انصارالله نباید هیچ گونه حمله ای به مقدسات سعودی مانند حرمین شریفین یا حرم نبوی انجام دهد. شرط پارلمان پاکستان منطقی به نظر نمی آید، چراکه جنبش انصارالله هیچ گاه تهدیدی برای حمله به مسجد نبوی یا مسجد الحرام نکرده است. گمان می رود این شرط پاکستان برای برون رفت از تنگنا در روابط با عربستان است به خصوص آنکه ریاض، اسلام آباد را در خصوص حمله به یمن تحت فشار گذاشته است. نواز شریف نخست وزیر پاکستان با دولت عربستان به خصوص آل سعود روابط بسیار خوبی دارد. دولت نواز شریف می خواهد به شیوه ای از این مخمصه خارج شود که هم سعودی ها و هم نمایندگان پارلمان را راضی کند. نمایندگان پارلمان پاکستان از عواقب دخالت این کشور در حمله عربستان به یمن اطلاع دارند. ظریف در این گفت وگوها پیشنهادی 4 مرحله ای برای حل بحران یمن ارائه داد که مشتمل است بر آتش بس فوری، کمک رسانی به ویژه ارسال دارو و مواد غذایی و کمک به مجروحان، ایجاد گفت وگوی یمنی-یمنی و تشکیل دولت فراگیر. محمدجواد ظریف همچنین گفت که با توجه به تجربیات گذشته تبعات مداخلات نظامی در یمن به بخشی از مشکلات تبدیل خواهد شد. **ایران مهم تر از اعراب همزمان با ناکامی عربستان در به دست آوردن حمایت پاکستان در جنگ علیه یمن، انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجی امارات عربی متحده گفت به نظر می رسد تهران بیش از کشورهای خلیج (فارس) برای اسلام آباد و آنکارا اهمیت دارد. به گزارش «انتخاب»، او افزود: تصمیم پارلمان پاکستان در خصوص بی طرفی در یمن و حمایت از عربستان سعودی متناقض و خطرناک است. قرقاش گفت امنیت خلیج (فارس) در معرض خطر قرار دارد و لحظه واقعی که همپیمان واقعی از همپیمان رسانه ای و کلامی را مشخص می کند فرا رسیده است. او از پاکستان خواست موضعی روشن به نفع روابط راهبردی خود با کشورهای عربی خلیج فارس در پیش بگیرد و افزود حمایت اقتصادی ما از پاکستان روشن است، اما حمایت سیاسی پاکستان در لحظه حساس وجود ندارد. قرقاش همچنین افزود که راه حل سیاسی در یمن مسوولیت ترکیه، ایران و عربستان سعودی است و مواضع بی طرفانه در این خصوص موجب ادامه بحران خواهد شد. **توافق ایران و ترکیه برای حل بحران یمن از سوی دیگر، وزیر خارجه ترکیه اعلام کرد آنکارا و تهران موافقت کردند که برای حل نزاع در یمن با یکدیگر همکاری کنند. به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از «تودی زمان»، مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه گفت که کشورش و ایران موافقت کردند تا برای حل نزاع یمن که تهدید تبدیل شدن به یک جنگ تمام عیار منطقه ای را در بر دارد، با هم همکاری کنند. او که همراه با محمدعلی احمد کارتی، وزیر خارجه سودان نشستی خبری را در آنکارا برگزار کرده بود، گفت: «ترکیه و ایران تصمیم گرفته اند تا همکاری نزدیکی برای یافتن یک راه حل پایدار و دائمی برای نزاع یمن داشته باشند.» او گفت طی دیدار رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه از تهران، هر دو طرف وعده دادند تا در کنار یکدیگر همکاری داشته باشند. همزمان منابع بین المللی از شروع رایزنی ها و گفت و گوهایی داخل پایتخت عربستان در مورد بررسی راه های جدید برای حل موضوع یمن خبر می دهند. به گزارش خبرگزاری فارس، نوشته پایگاه خبری اخبار الیمن، در راستای این رایزنی ها در ریاض، تعداد زیادی از اعضای هیات عالی نظارت بر گفت و گوهای ملی در یمن [همسو با عربستان] سعی دارند گروه ها و قبایل یمنی به استثنای جنبش انصارالله و طرفداران علی عبدالله صالح (رئیس جمهور مخلوع اسبق) را برای رسیدن به یک راه حل جهت برون رفت از بحران این کشور دور هم جمع کنند. طبق این گزارش، یکی از پیشنهادهای مطرح شده در این گفت و گوها، مشارکت ایران به همراه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و سازمان ملل متحد جهت نظارت به گفت وگوهای گروه های یمنی است تا گروه های همسو با ایران نیز مطمئن شوند که منافع آنها در این گفت و گوها پایمال نخواهد شد.∎