بین الملل تابناک: دوشنبه نشست وزرای خارجه چین و روسیه همراه با سه قدرت اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان و همینطور محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان مجازی برگزار شد. ریاست این نشست را جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه به عهده داشت. وزیران خارجه کشور‌های عضو برجام بر اهمیت تداوم همکاری همراه با حسن نیت ایران با آژانس تاکید کردند.

وزرای امور خارجه عضو برجام در بیانیه‌ای درخصوص برنامه جامع اقدام مشترک اعلام کردند: نشست وزرای خارجه سه دولت / اتحادیه اروپایی + دو (چین، فرانسه، فدراسیون روسیه، بریتانیا، نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجه و سیاست امنیتی) و جمهوری اسلامی ایران، اعضای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، در روز ٢١ دسامبر ٢٠٢٠ (یکم دی ١٣٩٩) مجازی برگزار شد؛ این نشست به ریاست جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه انجام گرفت.

در این بیانیه خاطرنشان شد: اعضای برجام ضمن تاکید دوباره بر تعهدشان جهت حفظ توافق، تلاش‌هایشان در این راستا را تصریح کردند. آنها تداوم ضرورت اجرای کامل و موثر برجام توسط همه طرف‌ها و پرداختن به چالش‌های کنونی اجرای برجام، از جمله در زمینه عدم اشاعه هسته‌ای و تعهدات رفع تحریمی را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

این بیانیه می‌افزاید: وزرا بر اهمیت نقش آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان تنها سازمان بین‌المللی مستقل و بی‌طرف که از طرف شورای امنیت سازمان ملل متحد ماموریت یافته تا بر اجرای تعهدات عدم اشاعه هسته‌ای ذیل برجام نظارت و آنها را راستی‌آزمایی کند و نیز بر اهمیت تداوم همکاری توأم با حسن نیت با آژانس تاکید کردند.

در این بیانیه تصریح شده است: وزرای امور خارجه خاطرنشان ساختند برجام که توسط قطعنامه ٢٢٣١ (٢٠١۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید شده، همچنان به عنوان عنصری کلیدی در نظام عدم اشاعه هسته‌ای جهانی و یک دستاورد مهم دیپلماسی چند جانبه است که در صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی نقش دارد.

این بیانیه می‌افزاید: وزرا بار دیگر بر تاسف عمیق خود از خروج ایالات متحده از توافق و اینکه قطعنامه ٢٢٣١ همچنان کاملا لازم‌الاجراست، تاکید کردند.

این بیانیه با بیان اینکه وزرا توافق کردند، به گفت‌وگو برای تضمین اجرای کامل برجام توسط تمامی طرف‌ها ادامه دهند، یادآور شد: وزرا دورنمای بازگشت محتمل ایالات متحده به برجام را مورد توجه قرار دادند و بر آمادگی خود برای پرداختن به این موضوع با نگاهی مثبت و در یک تلاش مشترک تاکید داشتند.

بیانیه وزارت خارجه روسیه

وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه ای به برگزاری اجلاس وزیران برجام اشاره کرد و افزود که آمریکا بدون هیچ گونه پیش شرطی باید به برجام بازگردد.

در بیانیه وزارت خارجه روسیه آمده است: امروز (دوشنبه) سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در نشست وبیناری و غیررسمی کشورهای شرکت کننده در برجام شرکت کرد و «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران، «وانگ یی» وزیر خارجه چین، «ژان ایو لودریان» وزیر امور خارجه فرانسه، «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان، «دومینیک راب» وزیر خارجه انگلیس و «جوسپ بورل» (Josep Borrell ) هماهنگ‌کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا به او پیوسته و در اجلاس نیز حضور داشتند.

بیانیه وزارت خارجه روسیه یادآور شد که در نشست امروز بر پایبندی تغییرناپذیر همه کشورهای شرکت کننده در برجام به تعهدات خود تاکید شد. تفاهم کامل در مورد غیرقابل جایگزین بودن توافق ها در چارچوب برجام و ضرورت حفظ آن و تامین یکپارچگی این توافق بین المللی و ایجاد شرایط برای اجرای پایدار آن در حالت توافق اولیه وجود دارد.

طرف روسی در این نشست افزود، نسخه هایی برای بهبودی برجام در این توافق نهفته است که شامل طی مسیر برای اجرای مستمر از سوی همه کشورهای عضو برجام می شود که آن را تنظیم و امضا کردند.

بیانیه وزارت خارجه روسیه ادامه داد که عامل بی ثبات کننده اصلی در روند اجرای توافق هسته ای، همچنان اقدام های مخرب آمریکاست و به رغم فشارهای حداکثری ایالات متحده، برجام هنوز حفظ شده و قطعنامه ۲۲۳۱ در حالت قبلی اجرا می شود و بازگشت تحریم های لغو شده عملی نشده، آسوده خاطر نیست.

لاوروف در این نشست گفت: ما اظهارات رهبری ایران را که از آمادگی برای بازگشت فوری به اجرای برجام در صورت اقدام مشابه آمریکا سخن گفته است، تمجید می کنیم. امیدواریم که این پیام را نه فقط شرکت کنندگان کنونی برجام بلکه در واشنگتن بشنوند.»

وزیر خارجه روسیه یادآور شد، اجرای کامل مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت از سوی آمریکا، مساله گزینشی نیست بلکه تعهد هر کشور است که در بند ۲۵ منشور سازمان ملل مورد تاکید قرار گرفته است.

وی افزود: معتقدیم که بازگشت آمریکا به برجام باید بدون هر گونه پیش شرط صورت گیرد. آماده ایم تا به همراه سایر شرکا در مورد جزییات این مسیر کار کرده و به طرف آمریکایی برای پیمودن آن کمک کنیم؛ این به نفع همه ماست.

بیانیه وزارت خارجه روسیه همچنین ادامه داد در جریان نشست وزیران برجام بیانیه مشترکی صادر شد و تماس ها بین کشورهای عضو برجام ادامه خواهد یافت.

وزارت خارجه روسیه یادآور شد که طرف روسی، تلاش های فشرده برای اجرای برنامه ریزی شده برجام در همه ابعاد آن را هدف قرار داده است و بر موازنه سنجیده بین منافع و تعهدات و اصل اقدام متقابل تکیه می کند.

واکنش آلمان و انگلیس

هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان نشست مجازی روز دوشنبه وزیران خارجه کشورهای عضو برجام را «مارپیچ نزولی» توصیف کرد؛ توصیفی که متاثر از فشار حداکثری آمریکا بر ایران از یک سو و اقدام‌های جمهوری اسلامی برای توسعه فعالیت‌های هسته‌ای خود خارج از توافق سال ۲۰۱۵، از سوی دیگر بود.

وزیر خارجه آلمان در برلین به خبرنگاران گفت: «ما امروز بر سر یک دوراهی ایستاده‌ایم.» آقای ماس همچنین افزود که تکلیف بقای توافق هسته‌ای با ایران یا عدم بقای آن در هفته‌ها و ماه‌های آینده مشخص خواهد شد.

وزیر خارجه آلمان تصریح کرد که قدرت‌های اروپایی روز دوشنبه بر این مساله تاکید کرده‌اند که تنها تعهد طرف‌های برجام به این توافق کافی نیست. او افزود: «برای دستیابی به روابط حسنه در دوران ریاست جمهوری آقای بایدن، دیگر نباید شاهد مانورهای فنی از این دست که اخیرا رخ داده باشیم، چون این نوع اقدام‌ها جز تخریب بیشتر توافق هسته‌ای فایده ای نخواهد داشت.»

وزیر خارجه آلمان در مورد نشست روز دوشنبه همچنین گفت، «برای ایران روشن کردیم، فرصتی که به وجود آمده، آخرین فرصت (برای حفظ برجام) است و نباید از دست برود.»

دومینیک راب، وزیر خارجه بریتانیا نیز پس از برگزاری این نشست با انتشار پیامی توییتری نوشت: «من کاملاً روشن کردم که ایران نباید گسترش برنامه هسته‌ای خود را که اخیرا اعلام کرده، اجرا کند، چون انجام این کار فرصت‌های پیشرفتی را که امیدواریم در سال ۲۰۲۱ شاهد آن باشیم، تخریب می‌کند.»