صاحب‌خبر - پس از اینکه اروپایی‌ها، در فضای انتخاباتی آمریکا، کفه ترازو را به سمت «جو بایدن» نامزد دموکرات‌‎ها سنگین‌تر دیدند، گمانه‌زنی‌ها درباره بازگشت آمریکا به برجام شروع شد. مشاوران بایدن نیز به صورت موازی، مواضع ضدونقیضی درباره برجام و شیوه بازگشت واشنگتن به توافق هسته‌ای2015 گرفتند. اما نکته‌ای که وجود داشت، مواضع مشترک اروپا و تیم بایدن بر سر این موضوع بود که ایران باید ملاحظات امنیتی غرب درباره توان دفاعی و نفوذ منطقه‌ای را درنظر گرفته و تن به مذاکرات جدید و در نهایت یک توافق جدید بدهد. این مواضع با واکنش قاطع دیگر طرف‌های برجام یعنی روسیه، چین و جمهوری اسلامی ایران واقع شد. غربی‌ها که این سرسختی و مواضع را دیدند، با تغییر تاکتیک، اینبار «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی را پیش انداخته و در تلاشند با ایجاد یک صفحه شطرنج جدید، تهران را به پای میز مذاکره بکشانند. در همین رابطه، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با رویترز مدعی شد: احیای توافق هسته‌ای ایران در دوره «جو بایدن» نیازمند توافقی جدید است که مشخص کند چگونه کاهش تعهدات برجامی ایران باید به حالت قبل برگردد. وی با اشاره به گزارش‌ها درباره تصمیم بایدن، برای بازگشت به برجام و بازگشت ایران از کاهش تعهدات برجامی در صورت لغو تحریم‌های آمریکا، ادعا کرد: نقض تعهدات آنقدر بوده که نمی‌توان به سادگی توافق را به نقطه اول بازگرداند! گروسی گفت: نمی‌توانم تصور کنم آن‌ها به خانه اول برمی‌گردند، زیرا خانه اول دیگر وجود ندارد. واضح است که باید پروتکل یا یک توافق یا تفاهم‌نامه‌ یا اسناد کمکی باشد که به طور واضح مشخص کند، چه کاری باید انجام شود. وی در ادامه با اشاره به اقدامات ایران در کاهش تعهدات برجامی بعد از خروج یکجانبه آمریکا از این توافق و بدعهدی طرف‌های اروپایی، افزود: مواد(هسته‌ای) بیشتر شده‌اند، فعالیت‌های هسته‌ای بیشتر شده‌اند، سانتریفیوژها بیشتر شده‌اند و اقدامات بیشتری هم اعلام می‌شود. خب، این‌ها چه می‌شود؟ این سوالی برای آنها در سطح سیاسی است که باید درباره آن تصمیم بگیرند. گروسی ادعا کرد: چیزی که من می‌بینم این است که کاملاً دور زده‌ایم و داریم به دسامبر سال۲۰۱۵ برمی‌گردیم. البته این سخنان گروسی در حالی بیان شده که وی چهارشنبه گذشته در گفت‌وگو با سی.ان.ان، اذعان کرده بود که ایران خواستار امنیت و ثبات در سراسر دنیا است و آنچه باعث اجرای کاهش تعهدات از سوی ایران شد، خروج یکجانبه آمریکا از این توافق چندجانبه بود! تکمیل پازل فشار با حربه ایران‌هراسی اما این مثلث خصم، برای اجرایی کردن هدف شوم خود، در حال استفاده از ابزار قدیمی ایران‌هراسی است. در همین رابطه، «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا ضمن حمایت از سیاست‌های «دونالد ترامپ» رییس‌جمهور کشورش علیه ایران، مدعی شد: حتی در دوران اجرایی شدن برجام هم شرکت‌های آمریکایی مجاز به تجارت در ایران نبوده‌اند و این مسئله «عجیب» است! پمپئو ادعا کرد که بازگشت به چنین توافقی را در شرایطی که فقط به اروپایی‌ها اجازه تجارت با ایران می‌دهد، صلاح نمی‌داند. وی در دفاع از خروج از برجام، مدعی شد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نسبت به حالتی که سیاست‌های ماقبل ما برقرار می‌ماند خیلی فقیرتر است فکر کنم رئیس‌جمهور ایران گفت که حدود ۷۰ میلیارد دلار فقیرتر است. «نیکی هیلی» نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل هم طی سخنرانی در همایشی به همراه «دنی دانون» نماینده پیشین رژیم صهیونیستی در سازمان ملل، ادعا کرد: بازگشت به عقب و شروع دوباره، فاجعه‌بار است. تحریم‌های آمریکا علیه ایران، آنها را به زانو درآورده است. آمریکا باید بگذارد ایرانی‌ها به میز مذاکره بازگردند و مجبورشان کند پیش از آنکه ما کاری انجام دهیم، اثبات نمایند خودشان چه کار خواهند کرد. همچنین دادگاهی در ایالت فلوریدا یک شهروند انگلیس را به اتهام نقض تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران به تحمل ۳۰ماه حبس محکوم کرد. «لاورنس کیفی» دادستان دادگاه منطقه شمالی فلوریدا در بیانیه‌ای مدعی شد: تحریم‌های وضع‌شده علیه ایران در این قانون به امنیت ملی آمریکا مربوط است. وی افزود: «فیشر» و همدستانش با تلاش برای دور زدن این ممنوعیت‌ها کشورمان را در معرض خطر قرار دادند. سخنگوی وزارت خارجه فرانسه هم بدون اشاره به نقش تحریم‌ها در از بین رفتن مزایای برجام برای ایران، ادعا کرد: فعالیت‌های غنی‌سازی ایران موجب می‌شود مزایای برجام از حیث مسائل مربوط به منع اشاعه برای طرف غربی کاهش پیدا کند. این مقام فرانسوی ادعا کرد: همان‌طور که سه کشور اروپایی همواره تأکید کرده‌اند ایران باید بدون تأخیر به تبعیت از توافق بازگردد و از انجام هر گونه اقدامی که می‌تواند حیات درازمدت این توافق را تضعیف کند خودداری کند. علاوه بر ادعاهای این مثلث خصم، بازوان اجرایی منطقه‌ای آنها نیز فعال شده‌اند تا با هزینه‌بر نشان دادن بازگشت بی‌مذاکره به برجام برای واشنگتن، تهران را تحت فشار قرار دهند. مقامات سعودی و اماراتی ظاهرا برای مذاکرات احتمالی برجامی با ایران کیسه دوخته‌اند و دولت بایدن هم نخواهد توانست به طور مطلق به خواسته‌های آنان بی‌اعتنا باقی بماند. «ران درمر» سفیر رژیم صهیونیستی در واشنگتن، نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهور آمریکا را «متحد قدرتمند» تل‌آویو توصیف کرد و به او هشدار داد، اشتباهات گذشته درباره ایران را تکرار نکند! مخالف مذاکره مجدد بر سر برجام هستیم اما پس از مخالفت صریح «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه با مذاکره مجدد بر سر برجام، «فو کونگ» مدیر کل اداره کنترل تسلیحاتی در وزارت خارجه چین بعد از نشست کمیسیون برجام گفته پکن از مذاکره مجدد بر سر برجام حمایت نمی‌کند. فو افزود: ایران به صراحت گفته هر زمانی که آمریکا به برجام برگردد و تمامی تحریم‌ها را رفع کند آنها آماده‌اند همه گام‌هایی را که در زمینه کاهش تعهداتشان برداشته‌اند به عقب برگردانند. وی در گفت‌وگو با تلویزیون چین گفت: فکر می‌کنم این نشانه‌ای روشن از طرف ایران است و ما هیچ دلیلی برای تردید کردن در آن نداریم، چون قبل از خروج آمریکا از توافق، رفتار ایران در اجرای این توافق، مثال‌زدنی بود. همچنین کاظم غریب‌آبادی نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی هم خطاب به مدیرکل این نهاد، تأکید کرد: برجام مذاکره مجدد نخواهد شد و در صورت احیا، نیازی به سند جدا درباره آژانس نیست. کوتاه سخن اینکه، این مثلث ایجاد شده از سوی آمریکا، تروئیکای اروپایی و آژانس، بیانگر وجود اتاق فکری در غرب برای کشاندن تهران به مذاکرات جهت احیای برجام هستند. با این پیش‌شرط که مذاکره برای احیای برجام خواهد، تهران را به پای میز مذاکره می‌کشانند و آنجاست که شروط تحمیل می‌شود. قطعا در آن وقت، خروج از میز مذاکرات، تبعات بین‌المللی و احتمالا اجماع جهانی دوباره علیه ایران را در پی خواهد داشت. موضع فعلی تهران، موضع خوب و قاطعانه‌ای است. تا زمانیکه اروپا و آمریکا به تعهداتشان بازنگردند، تهران رویه کاهش سطح تعهدات را پیگیری کند. قطعا قاطعیت تهران، حمایت چین و روسیه که همواره حامی کشورهای مستقل بوده‌اند را نیز در پی خواهد داشت و ایران می‌تواند به پشتوانه حمایت آنها، قاطعیت بیشتری داشته باشد.∎​