سرویس فرهنگ و ادبیات هنرآنلاین: جان لوکاره (لو کاره) که قصه‌های پرفروش او درباره دنیای سرد جاسوسی در دوران جنگ سرد، مبنای تعداد زیادی اقتباس سینمایی و تلویزیونی شدند، بعد از مبارزه کوتاه با بیماری ذات‌الریه در بیمارستان رویال کورن‌وال در ترورو در جنوب غربی انگلستان درگذشت. او ۸۹ ساله بود.

کرتیس براون از موسسه ادبی لوکاره خبر درگذشت او را بامداد روز دوشنبه در توئیتر اعلام کرد. قصه‌گوی محبوب که نام واقعی‌اش دیوید کورن‌وِل بود، طی حدود پنج دهه ۲۵ رمان نوشت که آخرین آن‌ها در ۲۰۱۹، سه روز بعد از تولد ۸۸ سالگی‌اش منتشر شد.

لوکاره به خاطر نگاه ذاتاً سینمایی و قصه‌های پرتحرک خود یکی از نویسندگان محبوب بین فیلمنامه‌نویسان بود و تعدادی از آثارش ازجمله "جاسوسی که از سردسیر آمد"، "پیله‌ور، خیاط، سرباز، جاسوس"، "خانه روسی"، "باغبان ثابت" و "خیاط پاناما" دستمایه ساخت فیلم‌های سینمایی و مجموعه‌های تلویزیونی شدند.

به گزارش ورایتی، لوکاره متولد ۱۹ اکتبر ۱۹۳۱ در پول در منطقه پورتسموث-ساوت‌همپتون در انگلستان بود. او در سال‌های بعد از افشای فعالیت‌های فاجعه‌آمیز کیم فیلبی جاسوس دوجانبه روس در شبکه جاسوسی بریتانیا، در ام‌آی‌۵ (اداره امنیت داخلی بریتانیا) و ام‌آی۶ (اداره اطلاعات خارجی بریتانیا) کار می‌کرد.  لوکاره نویسندگی را از اوایل دهه ۱۹۶۰ با دو قصه معمایی آغاز کرد، و در این دو داستان بود که مخلوق ادبی معروف او، جرج اسمایلی جاسوس بریتانیایی معرفی شد.

لوکاره در ۱۹۶۳ با رمان "جاسوسی که از سردسیر آمد" نام خود را بر سر زبان‌ها انداخت. اثر او در سطح بین‌المللی به موفقیت بزرگ دست یافت. اسمایلی در "جاسوسی که از سردسیر آمد" یک حضور کوچک داشت. لوکاره در این رمان برای اولین بار اطلاعات بین‌المللی را به‌عنوان یک بوروکراسی جنایت‌بار مملو از دورویی و خیانت به تصویر کشید و این نگاه را تا پایان دوران کاری خود حفظ کرد.   

مایکل سراگو منتقد سینما در یادداشت خود برای مجموعه کرایتریون درباره اقتباس سینمایی مارتین ریت از "جاسوسی که از سردسیر آمد" که در ۱۹۶۵ با بازی ریچارد برتن ساخته شد، به این نکته اشاره می‌کند که رمان لوکاره یک نوع سرزنش واقع‌گرایانه‌ی تصویر پرزرق و برق جیمز باند، مأمور ابرانسان ایان فلمینگ است که در آن سال‌ها در اوج محبوبیت خود در سطح جهانی بود.

سراگو می‌نویسد: "نگاه لوکاره به دنیای جاسوسی به‌عنوان امتداد جنبه زشتِ سیاست‌های جنگ سرد، چیزی بیش از یک سیلی به تهور خیالی و زرق و برق و دنیای سرشار از حقه‌بازی کتاب‌های باند است. انگار که کتاب‌های او رازهای کوچک و کثیفِ جاسوس‌بازی را فاش می‌کنند." (بامزه این که شان کانری، اولین بازیگر نقش جیمز باند، در اقتباس سینمایی از "خانه روسی" لوکاره که در ۱۹۹۰ روی پرده رفت، بازی کرد، درحالی‌که پیرس برازنان یکی دیگر از بازیگران نقش مأمور ۷ نیز ستاره "خیاط پاناما" (۲۰۰۱) بود!)  

در سال‌های اخیر سایمن کورن‌وال و استیون کورن‌وال، پسران لوکاره که هر دو نویسنده هستند، از طریق شرکت "اینک فکتوری" خود، اقتباس‌های تلویزیونی از آثار پدرشان را برای تماشاگران در سراسر دنیا تولید و تهیه کردند. نمونه آن رمان "مدیر شب" (۱۹۹۳) که در ۲۰۱۶ مبنای یک سریال کوتاه تولید شبکه ای‌ام‌سی شد. این سریال یک جایزه امی برای سوزان بیر کارگردان و نامزدی امی را برای تیم هیدلستن، هیو لوری و الیویا کلمن بازیگران سریال به همراه داشت.

لوکاره کنترل قلمرویی را به دست گرفت که زمانی در اختیار گراهام گرین بود. او نویسنده قصه‌هایی سرگرم‌کننده و عامه‌پسند بود که با وجود این ویژگی‌ها، به‌طور جدی توسط منتقدان ادبی موشکافی می‌شد و تحسین آن‌ها را به همراه داشت. فیلیپ راث کتاب شبه‌زندگی‌نامه‌ای "یک جاسوس کامل" (۱۹۸۶) را به‌عنوان "بهترین رمان انگلیسی بعد از جنگ جهانی دوم" توصیف کرد.

خود لوکاره، تجارت جاسوسی را یک موضوع طبیعی می‌دانست. او در کتاب خاطرات خود، "تونل کبوتر" که در ۲۰۱۶ منتشر شد، این‌طور نوشته است: "جاسوسی و رمان‌نویسی برای همدیگر ساخته شده‌اند. هر دو می‌گویند باید حواسمان به تخطی انسانی و راه‌های بی‌شمار خیانت باشیم."

هرچند لوکاره تا پایان عمر در فهرست پرفروش‌ها بود، اما بیشترین محبوبیت را در دهه ۱۹۷۰ داشت، زمانی که سه‌گانه "پیله‌ور، خیاط، سرباز، جاسوس" (۱۹۷۴)، "دانش‌آموز نمونه مدرسه" (۱۹۷۷) و "آدم‌های اسمایلی" (۱۹۷۹)، درباره تعقیب کارلا، ابرجاسوس روس و دشمن سرسخت اسمایلی، با استقبال چشمگیر منتقدان از یک طرف و مخاطبان عام از طرف دیگر روبرو شدند.

اسمایلی ماندگارترین مخلوق لوکاره شد: عضو باهوش "سیرک" در ۹ رمان ظاهر شد، ازجمله "میراث جاسوسان" (۲۰۱۷) که به‌نوعی دنباله "جاسوسی که از سردسیر آمد" بود. نقش این شخصیت را چند بازیگر مطرح ایفاء کردند، شامل الک گینس (در دو اقتباس تلویزیونی)، گری اولدمن (که برای کار خود در اقتباس سینمایی توماس آلفردسون از "پیله‌ور، خیاط، سرباز، جاسوس" در ۲۰۱۱ نامزد اسکار شد)، جیمز مسن و دنوم الیوت.

رمان "The Little Drummer Girl" در ۱۹۸۳ درباره یک بازیگر زن جوان که به درون یک گروه تروریستی فلسطینی رخنه می‌کند، دو بار اقتباس شد: یک بار به کارگردانی جرج روی هیل در فیلمی تولید ۱۹۸۴ با بازی دایان کیتن که منتقدان از آن استقبال نکردند، و یک سریال کوتاه بسیارِ تحسین‌شده تولید شبکه ای‌ام‌سی در ۲۰۱۸، به کارگردانی پارک چان-ووک با بازی فلورنس پیو در نقش اصلی.

"جنگ آینه"، "باغبان ثابت"، "مرد تحت تعقیب" و "خائن از نوع ما" از دیگر رمان‌های لوکاره هستند که به پرده بزرگ راه پیدا کردند، درحالی‌که "یک جاسوس کامل" و "مدیر شب" در تلویزیون اقتباس شدند.

لوکاره فیلمنامه "جنایت باکیفیت" (۱۹۹۱) و "خیاط پاناما" (با همکاری جان بورمن و اندرو دیویس) را نوشت. او احتمالاً به پیروی از آلفرد هیچکاک سینماگر هم‌وطنش، در پنج اقتباس از رمان‌هایش، حضوری کوتاه داشت. لوکاره اولین بار در اقتباس ۱۹۸۴ از "The Little Drummer Girl" جلوی دوربین رفت.       

او در ۲۰۱۹، بیست و پنجمین رمان خود، "مأمور در زمین می‌دود" را منتشر کرد.

علی افتخاری