ناظرین امور سخنان ترکی الفیصل را از نظر زمانبندی و صراحت لهجه غیر منتظره ارزیابی کردند این موضوع با در نظر  گرفتن آغاز فرایند عادی سازی مناسبات امارات و بحرین به عنوان دو همپیمان سعودی با اسراییل و گشوده شدن حریم هوایی عربستان به روی هواپیماهای رژیم صهیونیستی ، اهمیت بیشتری می یابد.

در همین ارتباط  روزنامه رای الیوم لحن بکار رفته از سوی این شاهزاده سعودی را شدید توصیف کرد و نوشت :ترکی الفیصل در این کنفرانس از اسراییل به عنوان "آخرین قدرت استعمارگر غرب در خاورمیانه" نام برد که خانه ها را ویران می کند و هر کس را که بخواهد ترور می کند و فلسطینیان را به زور از خانه و کاشانه شان بیرون می راند و قوانین نژادپرستانه وضع می کند.

به نوشته رأی الیوم ، این اظهارات بی سابقه طی سال های اخیر توسط ترکی الفیصل که خود به عنوان  اولین مقام سعودی به طور علنی با مقامات اسراییلی دیدار کرد و مصافحه نمود، باعث شده تا در ارتباط با علل و عوامل و انگیزه های پشت پرده اظهارات یاد شده پرسش های متعددی مطرح گردد .

این روزنامه فرامنطقه ای در ادامه پنج دلیل برای اظهارات ترکی الفیصل برمی شمارد که عبارتند از:

نخست : گزارش های مطبوعاتی غربی ثابت می کند که این " خشم " نشات گرفته از نارضایتی محمد بن سلمان ولیعهد عربستان از بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی بخاطر انتشار خبر دیدار محرمانه دو هفته پیش صورت گرفته میان آن دو با حضور مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در شهر نیوم عربستان است زیرا بن سلمان می خواست این دیدار محرمانه باقی بماند و " فیصل بن فرحان" وزیر خارجه سعودی آن را تکذیب کرد و پس از آن روزنامه های اسراییلی خاطرنشان کردند که عربستان ناراضی و خشمگین در اعتراف به افشاگری تل آویو، سفر محرمانه " یوسی کوهن" رئیس موساد به عربستان که قرار بود طی هفته جاری انجام گیرد، را لغو کرد.   

دوم : انتشار پیاپی برخی از گزارش ها از درون خاندان حاکم بر عربستان حکایت از آن دارد که در میان سران سعودی و به طور مشخص میان ملک سلمان بن عبدالعزیز و ولیعهدش در خصوص عادی سازی مناسبات با اسراییل اختلاف نظر وجود دارد تا آنجا که شاه سعودی در جریان نشست سه جانبه نیوم و گشوده شدن حریم هوایی عربستان بر روی هواپیماهای اسراییل قرار نداشت زیرا او برخلاف ولیعهد خود با هر گونه عادی سازی روابط با رژیم اشغالگر اسراییل قبل از تحقق یافتن طرح صلح اعراب مخالف است و موضع ترکی الفیصل در این خصوص به شاه سعودی نزدیک تر است.

سوم : میان عربستان از یک سو و امارات و بحرین که با اسراییل رابطه برقرار کرده اند از سوی دیگر ، اختلافات جدی وجود دارد به ویژه میان دولت امارات و شاه سعودی به طور مشخص اختلاف نظر وجود دارد. این اختلاف نظر در ابراز شک و تردید ترکی الفیصل در مورد توافقنامه های صلح اخیر خود را نشان داد . الفیصل در همین رابطه گفت که " زخم عمیق را نمی توان با خوردن قرص مسکن درمان کرد."  

چهارم : عربستان اخیرا بدون آنکه با مصر و امارات و بحرین مشورت کند، در صدد بهبود روابط خود با قطر و ترکیه برآمده و هم اکنون از برقراری آشتی قریب الوقوع با دوحه سخن به میان می آورد. در واقع ریاض پس از سفر "مبهم" اخیر " جرد کوشنر " داماد رئیس جمهور آمریکا به عربستان چنین رویکردی را در پیش گرفت. به نظر می رسد ریاض به دنبال عقب گرد جایگاه و موقعیت عربستان به عنوان رهبر جهان عرب و اسلام ، تصمیم گرفت تا چنین رویکردی را در پیش بگیرد و همین امر باعث شد تا ریاض به ویژه پس از شکست ترامپ و پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا خط مشی و سیاست تندی در مورد اسراییل و آمریکا اتخاذ کند.

پنجم : اسراییل به طور مستقیم یا غیرمستقیم در تهاجم شدید رسانه ای شکل گرفته علیه عربستان در داخل آمریکا دخالت دارد زیرا لابی یهودی بر بخش عمده ای از رسانه های گروهی با نفوذ آمریکا مسلط است و ترکی الفیصل در سخنرانی خود در منامه به وضوح به این موضوع اشاره کرده و گفت: " آنها خواهان برقراری دوستی با عربستان هستند و در عین حال به دنباله روهای سیاسی خود و سگ هایشان اجازه می دهند تا در رسانه های گروهی از عربستان یک تصویر منفی ارائه داده و چهره این کشور را مخدوش نمایند."

رای الیوم در پایان گزارش خود این سوال را مطرح کرد که آیا " خشم " شاهزاده ترکی الفیصل یک امر " گذرا" است و یا آنکه آغاز یک تحول سیاسی مهم و دائمی است و ریاض می خواهد بار دیگر زمام امور طرح صلح عربی مطرح شده در دوران پادشاهی ملک عبدالله را بار دیگر در اختیار بگیرد. پاسخ به این سوال را به هفته ها و ماه های آینده موکول می کنیم زیرا تنها خدا است که از  درون دل ها خبر دارد.

310 310