مرجان اسلامی فر
خبرنگار
پَر کشیدن قیمت مرغ گرم باعث شد برخی‌ها این کالا را از سفره خود حذف کنند یا برای خرید مرغ یخ زده دولتی به قیمت 15 هزار تومان در صف‌های طولانی معطل شوند. اما سیاستگذاران عنوان می‌کنند که اگر مردم کمی صبر کنند بزودی قیمت مرغ کاهش پیدا می‌کند و به نرخ مصوب 20 هزار و 400 تومان می‌رسد.
در این باره با سعید صارمی معاون دفتر برنامه‌ریزی تأمین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صمت گفت‌و‌گویی انجام دادیم که در ادامه می‌آید:
در حال حاضر تنظیم بازار مرغ بر عهده کدام وزارتخانه است؟
طبق آخرین تصمیم‌های صورت گرفته، مسئولیت تنظیم بازار با وزارت جهاد کشاورزی است و نظارت بر فعالیت خرده فروشی‌ها و جلوگیری از هر گونه گرانفروشی با وزارت صمت(اصناف) است. بدین جهت در سیاست اخیر تنظیم بازار از وزارت جهاد کشاورزی خواسته شده که میزان جوجه‌ریزی افزایش و به ماهانه 120 میلیون قطعه برسد. با تولید میزان یاد شده مشکلات بازار مرغ حل خواهد شد و دیگر مردم با گرانی این کالا مواجه نخواهند شد. برای افزایش سطح جوجه‌ریزی، تمهیدات لازم در بخش تأمین نهاده صورت گرفته است و تولیدکنندگان بدون دغدغه می‌توانند نهاده‌های مورد نیاز خود را با قیمت دولتی خریداری کنند.
میزان جوجه‌ریزی در ماه‌های گذشته چقدر بود که سبب گرانی مرغ در بازار شد؟
در حال حاضر میانگین جوجه‌ریزی به 110 میلیون قطعه در ماه رسیده است اما مهرماه میزان تولید در حدود 90 میلیون قطعه بود که کاهش جوجه‌ریزی در این ماه باعث شد بازار مرغ تعادل خود را از دست بدهد. با جوجه‌ریزی هدف‌گذاری شده، قیمت مرغ به قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار یعنی 20 هزار و 400 تومان می‌رسد.
آیا احتمال دارد با رشد تولید، قیمت مرغ کمتر از 20 هزار تومان شود؟
اگر چنین اتفاقی رخ دهد مرغداران متضرر خواهند شد لذا تمام سعی ما این است که قیمت‌ها در حدود قیمت مصوب شده ثابت نگه داشته شود تا مرغداران با بحران و کاهش تولید مواجه نشوند. طبق آنالیز تخصصی صورت گرفته قیمت 20 هزار تومان منطقی است و مرغداران با این رقم می‌توانند تولید با اندک سود داشته باشند.
گفته می‌شود عمده دلیل برهم خوردن بازار، حضور دلالان در بازار است. حال با افزایش جوجه‌ریزی می‌توان پیش‌بینی کرد که دلالان از بازار مرغ حذف شوند؟
در موضوع مرغ دلالان نقش پررنگ و اثرگذاری ندارند. تنها بخشی از مرغ که می‌تواند مورد سودجویی قرار گیرد، فروش مرغ زنده است. از آنجا که قیمت مرغ توسط ستاد تنظیم بازار مشخص می‌شود، تولیدکنندگان نمی‌توانند قیمت‌ها را به‌صورت دلخواهی گران کنند. در این بخش نظارت‌ها گسترده است، هر چند که در برخی از موارد شاهد سوء‌استفاده‌هایی هستیم. با این اوصاف در گوشت قرمز احتمال حضور دلالان زیادتر است. این کالا مشمول قیمت‌گذاری توسط ستاد تنظیم بازار نیست لذا احتمال برخی از دلال بازی‌ها وجود دارد. یکی از موارد اثرگذار در بازار گوشت قرمز، قاچاق دام است. قیمت گوشت قرمز در کشورهای همسایه دو برابر ایران است. بدین جهت برخی‌ها از این موقعیت به نفع خود بهره می‌برند. زمانی که قیمت گوشت در ایران در مقایسه با 16 کشور هم مرز و  کشورهای همسایه اش بسیار بالاتر است، قاچاق دام برای سودجویان و دلالان جذاب است.
نظارت وزارت صمت بر قیمت مرغ در خرده فروشی‌ها چگونه است؟ آیا نظارت‌ها بازدارنده گرانی است؟
تا مرحله عمده فروشی تنظیم بازار مرغ با وزارت جهاد کشاورزی است و پس از آن در خرده فروشی‌ها اصناف نظارت می‌کنند تا واحد صنفی گرانفروشی نکند. در این حوزه دستورالعمل‌های شفاف وجود دارد و هر واحد صنفی که تخلف کند با او برخورد می‌شود. اما بعضاً گرانفروشی در خرده فروشی‌ها نیست و از مراکز تولید، گرانی به بازار می‌رسد. به‌عنوان مثال برخی از مرغداری‌ها به نرخ‌های مصوب توجه نمی‌کنند و قیمت‌ها را افزایش می‌دهند. با پیگیری‌های صورت گرفته، تنها در استان تهران 44 مرغداری تعزیری شدند. بازرسی‌ها ادامه دارد و اجازه داده نخواهد شد که برخی‌ها بخواهند از فضای موجود سودجویی کنند.
گفته شده از آنجا که مرغ در بازار جهانی حدود 2 دلار است، مرغداران تمایل به صادرات یا نزدیک کردن قیمت‌ها به نرخ‌های جهانی دارند. برای این موضوع کاری انجام شده است؟
بله. از آنجا که قیمت مرغ در بازار جهانی نزدیک به 2 دلار شده برخی از مرغداران تمایل به صادرات داشتند ولی با هدف کنترل قیمت‌ها و جلوگیری از کمبود مرغ در بازار، صادرات مرغ ممنوع شد. از آنجا که خوراک طیور با ارز دولتی تأمین می‌شود نباید قیمت مرغ داخلی متناسب با قیمت جهانی باشد.
برخی‌ها عنوان می‌کنند که علت، کمبود نهاده بوده است؟
اوایل سال تأخیر در تأمین نهاده وجود داشت اما مقطعی بود. در حال حاضر نهاده به اندازه کافی و مورد نیاز مرغداران وجود دارد و به مرغداران اطمینان داده شده که با افزایش جوجه‌ریزی به میزان 120 میلیون قطعه نهاده با فوریت تأمین خواهد شد. وقتی عنوان می‌شود که 4 میلیون کالای اساسی در بنادر وجود دارد در حقیقت 4 میلیون نهاده وجود دارد. لذا با قطعیت می‌گویم با رشد تولید شاهد هیچ کمبودی در تأمین نهاده نخواهیم بود.
آیا از ذخایر استراتژیک مرغ استفاده شده است؟
تاکنون حدود 18 هزار تن از ذخایر مرغ توزیع شده است و همچنین توزیع روزانه هزار تن مرغ تا زمانی که قیمت آن به نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار برسد، ادامه خواهد داشت. این امر اگر تا پایان سال هم طول بکشد مشکلی از نظر ذخایر نداریم. هر چند که این اطمینان را می‌دهیم که با افزایش جوجه‌ریزی بازار مرغ به آرامش برسد. در این میان قرار شده شرکت پشتیبانی امور دام در قالب قرارداد تولید (با زنجیره تولید مرغ) مرغ برای ذخایر استراتژیک خریداری کند که در این صورت دیگر شاهد نوسان قیمت این کالا نخواهیم بود. در این حوزه هم نیاز به واردات نداریم چرا که تولید داخل جوابگو است.

دستور روحانی به دو وزارتخانه برای کنترل قیمت مرغ

رئیس‌جمهوری به دو وزارتخانه جهاد کشاورزی و صمت برای کنترل قیمت لجام‌گسیخته مرغ دستور داد.بعدازظهر روز شنبه و به منظور بررسی علل افزایش قیمت مرغ و تخم مرغ نشستی با حضور وزرای جهاد کشاورزی و صمت و همچنین معاون رئیس کل بانک مرکزی و رئیس کل گمرک در کمیسیون کشاورزی برگزار شد.
کاظم خاوازی در حاشیه این نشست و در جمع خبرنگاران، افزود: عوامل تأثیر‌گذار بر قیمت مرغ، تخم مرغ و مواد پروتئینی در این نشست، مورد آسیب شناسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
وی افزود: به همه دستگاه‌های ذیربط، تکالیفی داده شد تا همه همکاران در وزارتخانه‌های صمت، جهاد کشاورزی و بانک مرکزی، گمرک و سازمان بنادر دست به دست هم دهند و قیمت محصولات پروتئینی را کنترل کنند تا مردم در این باره نگرانی نداشته باشند.
وی با اشاره به دستور رئیس‌جمهوری به دو وزارتخانه جهاد کشاورزی و صمت برای کنترل بازار مرغ، تصریح کرد: از روز دوشنبه، وزارت جهاد کشاورزی با همکاری وزارت صمت به بازار ورود و مرغ گرم و منجمد سالم با کیفیت را وارد بازار کرد، تقریباً می‌توان گفت که بازار را از دست دلالان و واسطه‌ها در بخش عمده فروشی، درآوردیم.
وزیر جهاد کشاورزی گفت: قیمت مرغ را که در بازار میدان بهمن حدود ۳۵ هزار تومان بود، طی امروز و پنجشنبه گذشته به ۱۸ هزار و ۵۰۰ تومان رساندیم، همچنین همکاران وزارت صمت نیز نظارت خود را بر خرده‌فروشی‌ها شروع کردند.
وی با ابراز امیدواری نسبت به تثبیت این بازار افزود: وضعیت کمبود نهاده‌ها را نیز بشدت پیگیری می‌کنیم تا همه واحد‌های تولیدی، نهاده در اختیار داشته باشند.وی به ایجاد صف‌های طویل مردم در روز‌های نخست فروش مرغ در میدان بهمن اشاره کرد و گفت: با توزیع مرغ در میادین میوه و تره بار، صف‌های خرید در خرده فروشی‌ها برداشته شد.
خاوازی ادامه داد: هم اکنون استارتاپ‌های بزرگ نیز به این موضوع ورود پیدا کردند تا مرغ و مواد پروتئینی را  
در منزل در اختیار خانواده‌ها قرار دهند. وی اضافه کرد: از روز یکشنبه مرغ گرم و منجمد در اختیار همه فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ، چون رفاه، اتکا، سپه و شهروند قرار می‌گیرد تا صف خرید ایجاد نشود./ خبرگزاری صدا و سیما