شیرین حسینی - گروه اقتصاد: اقتصاد ایران که مدتی در انتظار مشخص‌شدن نتایج مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ بود، سرانجام درپی دستیابی به راه‌حل سیاسی و توافق جمعی درباره مسائل و چالش‌های موجود از سوی نمایندگان ۶ قدرت برتر جهان با مذاکره‌کنندگان ایرانی، این موضوع سبب شد دو بازار مهم و تاثیرگذار طلا و ارز ایران،
به این رویداد بزرگ واکنش نشان دهند و در نخستین ساعات اعلام خبر توافق بر سر راه‌حل‌ها در عصر پنجشنبه و در ادامه آن در روز جمعه، با کاهش قابل توجه قیمت‌ها مواجه شوند.
این روند نزولی قیمت‌ها در نخستین روز کاری روز شنبه (۱۵ فروردین ۹۴) شتاب بیشتری به خود گرفت و حتی قیمت ارز را به محدوده ۳ هزارتومان نزدیک کرد اما این روند تداوم نیافت و دوباره نرخ‌ها روبه افزایش گذاشت، به طوری که قیمت ارز که به نرخ ۳۱۶۰ تومان رسیده بود دوباره با قیمت ۳۲۷۲ تومان در بازار مورد معامله قرار گرفت و این شرایط درحالی بود که همزمان با انتشار بیانیه مذاکرات هسته‌ای سوئیس برخی تحلیلگران بازار پیش‌بینی می‌کردند که در پی انتشار متنی از این فرآیند مذاکرات، شیب کاهشی قیمت‌ها ادامه‌دار باشد.
فعالان بازار ارز دلیل این نوسانات قیمتی در بازار ارز را افزایش تقاضای به وجود آمده و شوک ناشی از اخبار منتشر شده از مذاکرات لوزان عنوان می‌کنند و براین باورند در شرایطی که نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از آینده این بازار متصور شد، بنابراین توصیه می‌شود درحال‌حاضر کسی وارد این بازار نشود و اقدام به خرید و فروش ارز نکند.
به گفته فعالان بازار ارز، بسیاری از افرادی که در گذشته اقدام به خرید ارز کرده بودند، برای اینکه ضرر کمتری متوجه آنها شود، با هدف فروش به بازار هجوم آورده‌اند و برخی هم به امید کسب سود بیشتر در آینده، وارد این بازار شده‌اند و اقدام به خرید ارز می‌کنند که در چنین شرایطی به دلیل جو روانی حاکم بر بازار که خریدوفروش دلار بسیار دشوار شده و هر یک ساعت قیمت این ارز معتبر در بازار تهران دچار تحول می‌شود، تاکید می‌شود که مردم از خریدوفروش دلار در شرایط حاضر خودداری کنند، چراکه هنوز بازار به جمع‌بندی دقیقی در مورد قیمت‌ها نرسیده است.
بازار فعلا نوسان دارد
حمیدرضا کاهدی یکی از کارشناسان بازار ارز در این‌باره در گفت‌وگو با صمت با بیان اینکه درحال‌حاضر با توجه به شرایطی که بر بازار ارز و اقتصاد ایران حاکم است و باتوجه به خوشبینی‌هایی که از توافقات هسته‌ای وجود دارد، دلیلی برای بالا رفتن قیمت‌ها در بازار ارز وجود ندارد و به نظر می‌رسد که قیمت‌ها همچنان روند کاهشی داشته باشد گفت: البته باید توجه داشت که بازار ارز تحت‌تاثیر اخبار هسته‌ای بسیار هیجان‌زده است و از ابتدای هفته دارای نوسانات قیمتی نیز بوده که با توجه به این شرایط توصیه می‌شود افراد برای خرید یا فروش ارز وارد این بازار نشوند تا نرخ‌ها در روزهای آینده به یک ثبات نسبی دست پیدا کند.
او با تاکید بر اینکه درحال‌حاضر بازار دارای ریسک است و نمی‌توان نرخ دقیقی را برای ارز در شرایط فعلی و برای آینده این بازار قایل شد گفت: اما نشانه‌های موجود حکایت از این دارد که رشد قیمت ارز بیش از ارقام فعلی فعلا منتفی باشد، چراکه این رویداد بزرگ در نهایت باعث لغو تحریم‌ها خواهد شد و به تبع آن ارز زیادی وارد کشور می‌شود و این امر پاسخگوی هرگونه تقاضا در بازار ارز خواهد بود که این مسئله قیمت ارز را به شدت کاهش خواهد داد.
او از سوی دیگر اجرای طرح یکسان‌سازی نرخ ارز به عنوان یکی از اولویت‌های دولت و بانک مرکزی که می‌تواند تاثیر زیادی بر ثبات قیمت‌ها در این بازار داشته باشد را مورد اشاره قرار داد و گفت: با توجه به توافقاتی که بین ایران و ۱+۵ حاصل شده، می‌توان امیدوار بود طرح یکسان‌سازی نرخ ارز که برای اقتصاد کشور دارای اهمیت بالایی است، عملیاتی شود که در چنین شرایطی به طور حتم به دلیل کاهش فاصله بین نرخ ارز آزاد و مرجع و همچنین ثبات قیمت‌ها، دست واسطه‌گران و دلالان که باعث بالا بردن تقاضا و افزایش قیمت‌ها در این بازار می‌شوند کوتاه شود.
کاهدی با بیان اینکه با توجه به روند فعلی بازار، درحال‌حاضر فرصت مناسبی برای اجرای این طرح است گفت: دولت و بانک مرکزی باید در آینده نزدیک اقدام به اجرای طرح یکسان‌سازی نرخ ارز کنند تا این امر باعث به ثبات رسیدن این بازار شود تا فعالان اقتصادی هم بتوانند در فضایی باثبات به فعالیت بپردازند.
کسب سود در بازار ارز منتفی شد
امیر صادقی یکی‌دیگر از فعالان و کارشناسان بازار ارز نیز در گفت‌وگو با صمت با تاکید براین موضوع، به مردم توصیه کرد که به جز خریدهای ضروری وارد بازار ارز نشوند چون به دلیل نوساناتی که دراین بازار وجود دارد ممکن است با ضرر مواجه شوند. وی گفت: انتشار بیانیه ایران و ۱ + ۵ هرچند باعث شد قیمت‌ها دراین بازار در یک بازه زمانی با کاهش مواجه شود اما در نهایت به دلیل تقاضایی که برای خرید یا فروش ارز در این بازار به وجود آمد قیمت‌ها با نوسان همراه شد و می‌توان گفت که درحال‌حاضر بازار هنوز در هیجان به‌سر می‌برد.
او با تاکید بر اینکه در روزهای قبل از انتشار بیانیه، خیلی‌ها منتظر نتیجه مذاکرات لوزان بودند تا سمت‌وسوی بازار ارز مشخص شود گفت: هرچند که نتیجه این مذاکرات باعث شوک در بازار ارز شد و قیمت‌ها را تا حد قابل‌توجهی کاهش داد، اما این شوک پایدار نبود و قیمت‌ها بار دیگر تقویت شد. وی با بیان اینکه این مسئله که بازار ارز به یک ثبات نسبی دست پیدا کند، زمان بر خواهد بود گفت: بنابراین در چنین شرایطی برخی از افراد به دلیل جلوگیری از زیان یا کسب سود، وارد این بازار می‌شوند و اقدام به خرید یا فروش ارز می‌کنند و همین امر نیز به دلیل تقاضایی که ایجاد می‌کند به نوسانات قیمتی در این بازار دامن خواهد زد. این فعال بازار این اطمینان را به مردم داد که به دلیل خوش‌بینی و امیدواری‌هایی که در کشور به دلیل نتیجه مثبت مذاکرات به وجود آمده است قیمت‌ها در بازار نیز دیگر افزایشی نخواهد بود و نوسانات در همین محدوده ۳۱۰۰ تا ۳۳۰۰ تومان است، بنابر این به افراد توصیه کرد که تا زمان به ثبات رسیدن بازار و تثبیت قیمت‌ها وارد این بازار ـ مگر برای خریدهای ضروری ـ نشوند تا در نهایت یک ثبات نسبی بر بازار ارز حاکم شود. او با تاکید بر اینکه بازار ارز شاهد افت قیمت‌ها تا ۳ هزار و ۱۵۰ تومان هم در چند روز گذشته و پس از نتیجه مذاکرات بوده است افزود: البته به دلیل نوساناتی که براین بازار حاکم شد این نرخ بالا رفت.
به گفته صادقی این بازار دیگر جنبه سرمایه‌گذاری ندارد و توصیه کرد که افراد برای کسب سود وارد این بازار نشوند چون دیگر خرید یا فروش برای کسب سود در این بازار منتفی است.
سوداگران اصلی اجازه ندادند
محمد واعظ، کارشناس مسائل اقتصادی و ارزی هم در این‌باره با بیان اینکه نرخ ارز به‌دنبال انتشار بیانیه لوزان نوساناتی شد، افزود: در ابتدا نرخ ارز کاهش و سپس افزایش یافت، باید توجه داشت به‌طور معمول سوداگران اصلی بازار ارز وقتی زمینه بازار را متفاوت می‌بینند از طریق عملیات هماهنگ و با تبانی به‌گونه‌ای خریدوفروش می‌کنند که سود قابل‌توجهی در دوره کوتاه‌مدت به‌دست بیاورد.
این کارشناس اقتصادی گفت: به همین منظور وقتی بیانیه لوزان منتشر شد، این زمینه ذهنی برای بازار ارز به‌ویژه معامله‌گران جزء در بازار فراهم شد که نرخ ارز کم می‌شود ولی سوداگران بزرگ اقدام به نخستین فروش ارز با نرخ کمتر کردند، به‌دنبال این اقدام سوداگران جزء بخش قابل‌توجهی از موجودی ارز در اختیار را فروختند و باعث تداوم کاهش نرخ ارز در بازار شدند، آنگاه سوداگران بزرگ اقدام به خرید ارز کرده‌اند.
واعظ همچنین تاکید کرد: به نظر می‌رسد خرید بعدی آنها باعث شد سوداگران بزرگ به‌ضرر سوداگران جزء منافعی را کسب کنند، این اقدام در آینده هم ممکن است تکرار شود، به همین خاطر وقتی بازار به عقلانیت می‌رسد که تغییر در فضاهای سیاسی بدون تغییر در عوامل واقعی اقتصادی، موجب تاثیری سریع بر رفتار آنها نشده است.
وی در ارتباط با گمانه‌زنی‌هایی مبنی‌بر اینکه بانک مرکزی اجازه کاهش نرخ ارز را نداده است، گفت: به‌طور معمول در این شرایط مقام ارزی دخالت جدیدی در بازار ارز نمی‌کند، همان الگوی قبلی را ادامه می‌دهد تا بازار به ثبات برسد؛ بانک مرکزی دخالت جدیدی نداشت مانند ماه‌های قبل نیز در این هفته عمل کرده است.