فریبا خان احمدی
خبرنگار
ذخایر خونی در هفت ماهه نخست امسال به کمترین میزانش نسبت به مدت مشابه سال قبل رسید.
به گفته سخنگوی سازمان انتقال خون کشور، از ابتدای فروردین ماه تا آخر مهر ماه آمار اهدای خون با کاهش 10 درصدی مواجه بوده است. در این بین تهران با داشتن 160 بیمارستان و مرکز درمانی بیشترین میزان مصرف خون را در کشور دارد و حالا ذخایر خونی در پایتخت به 20 تا 25 درصد کاهش پیدا کرده است. بشیر حاجی‌بیگی تأکید دارد هنوز به مرحله بحران نرسیده‌ایم اما نیاز به خون و فرآورده‌های خونی نیاز همیشگی و روزانه است و چنانچه مردم به مدت دو روز خون اهدا نکنند شبکه خون‌رسانی کشور دچار مشکل می‌شود. هم اینک ذخایر خون در کشور فقط برای 5 روز است که اگرچه از نظر استانداردهای جهانی قابل قبول است اما سازمان انتقال خون از همه اهدا‌کنندگان خون می‌خواهد برای اهدای خون اقدام کنند. با اینکه شیوع ویروس کرونا یکی از دلایل جدی کاهش آمار حضور و اهدای خون است اما سخنگوی سازمان انتقال خون می‌گوید که بارها اعلام کرده‌ایم شیوه‌نامه‌های بهداشتی در بالاترین سطح در مراکز اهدای خون رعایت می‌شود.با شروع فصل سرما به دلیل بارش باران و برف و کوتاه شدن طول روز، مراجعه مردم برای اهدای خون نیز کم می‌شود. همزمان با این اتفاق، شیوع بیماری کووید19 و ترس از ابتلا نیز میزان مراجعه مردم برای اهدای خون را نیز به‌طور قابل توجهی کاهش داده است و آن‌طور که سخنگوی سازمان انتقال خون به «ایران» می‌گوید: با شیوع ویروس کرونا کاهش میزان اهدای خون تا 35 درصد هم گزارش شد اما این کاهش‌ها موقتی بود و با رسیدن اردیبهشت و خرداد و بویژه ماه محرم میزان مراجعه بار دیگر بالا رفت اما با ورود به پاییز روند کاهشی دوباره از سر گرفته شد و از ابتدای مهر وضعیت اهدای خون نسبت به ماه‌های قبل‌ نامناسب‌تر شد. به‌طور کلی و به استناد آمارهای سازمان انتقال خون کشور، از ابتدای فروردین تا اواخر مهر ماه اهدای خون 10 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش پیدا کرده است.
بر‌اساس اعلام سخنگوی سازمان انتقال خون کشور، سالانه دو و نیم میلیون نفر برای اهدای خون به مراکز انتقال خون مراجعه می‌کنند که از این تعداد دو میلیون و 100 هزار واحد خون اهدا می‌شود، بنابراین کاهش 10 درصدی اهدای خون به این معنا است که 200 هزار واحد خون در سال کمتر اهدا می‌شود که این عدد آمار بالایی است.او در پاسخ به اینکه وقتی میزان اهدای خون در کشور کاهش پیدا می‌کند سازمان انتقال خون چگونه خون مورد نیاز بیماران تالاسمی و مصدومان تصادف و بیمارستان‌ها را تأمین می‌کند؟ می‌گوید: ما فعالیت شبکه خون‌رسانی کشور را افزایش داده‌ایم و با مدیریت پخش خون در کشور توانستیم اوضاع را مدیریت کنیم، یعنی از استان‌هایی که بیمارستان‌های کمتر دارند و مصرف خونشان پایین است به استان‌های پرجمعیت که بیمارستان‌های بیشتری دارند خون‌رسانی انجام می‌دهیم. برای مثال تهران با دارا بودن 160 مرکز درمانی و بیمارستانی قابل مقایسه با استان‌های دیگر نیست. ۱۶ درصد از خون‌های اهدایی توسط تهرانی‌هاست، اما ۲۵ درصد از خون‌های اهدایی در کشور در تهران مصرف می‌شود.
عمل‌های جراحی، بیماران تالاسمی، دیالیزی و افراد هموفیلی و همچنین بیماران مبتلا به سرطان بیشترین گروه مصرف‌کنندگان خون در کشور هستند. این را سخنگوی سازمان انتقال خون می‌گوید. به گفته او، نیاز به خون و فرآورده‌های خونی کاهش پیدا نکرده و این گروه مصرف کننده دائمی خون هستند. با کاهش مراجعه مردم برای اهدای خون این گروه از بیماران بیش از همه دچار مشکل می‌شوند.
دکتر حاجی‌بیگی با اشاره به آمار بالای بیماران تالاسمی در استان‌های جنوبی و شمالی کشور می‌افزاید: استان‌های جنوبی شامل خوزستان، بوشهر، بندرعباس و سیستان و بلوچستان و استان‌های شمالی گیلان و مازندران و گلستان به دلیل آنکه آمار مبتلایان به تالاسمی در آنها بالاست بیشترین مصرف‌کننده همیشگی خون هستند، باید میزان اهدای خون در این استان‌ها بیشتر شود چون 20 درصد خون اهدایی کشور به مصرف بیماران خاص و تالاسمی می‌رسد.
او همچنین به کمبود خون برخی گروه‌های خونی در کشور اشاره کرده و عنوان می‌کند: به‌طور کلی فراوانی برخی گروه‌های خونی از جمله O و AB منفی در کشور کم است. جمعیت عمومی گروه خونی O منفی 3 درصد و AB منفی زیر یک درصد است، طبیعتاً خون مورد نیاز این بیماران هم به سختی پیدا می‌شود. بنابراین درخواست می‌کنیم گروه‌های خونی منفی به‌خاطر اینکه میزان فراوانی‌شان در کشور کم است بیشتر برای اهدای خون مراجعه کنند.