به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، آهنچیان مدیر کل دفتر برنامه ریزی وزارت علوم در برنامه تلویزیونی «مدرسه ایران» بیان کرد: مطابق اعلام سازمان سنجش آموزش کشور ۵۳ درصد پذیرفته‌شدگان کنکورسراسری امسال دختران بودند که سال‌های گذشته نیز بدین شکل بوده است مگر اینکه چنین فرضی را قبول کنیم که سهمیه‌بندی جنسیتی وجود دارد.
آهنچیان با بیان اینکه بنا نبوده سهمیه‌بندی جنسیتی را داشته باشیم، افزود: مگر اینکه بگوییم جریان مخفی کاری در سیستم سنجش و پذیرش وجود دارد و به شکل مخفیانه سهمیه‌بندی را طراحی و اجرا می‌کند، اما مطابق اطلاعاتی که از سازمان سنجش دارم در مصوبات این سازمان چنین چیزی وجود ندارد.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی وزارت علوم اظهار داشت: رشته‌های هر دانشگاه و ظرفیت‌های پذیرش در هر رشته موضوعات مختلفی هستند و البته اینکه در هر دانشگاه چه رشته‌هایی باشد یک جریان فرادستگاهی بوده و مطالعات آمایشی که سفارش شورای عالی انقلاب فرهنگی است مبتنی بر این مسئله است و کارگروه بزرگی که متشکل از وزارت علوم و شورای عالی انقالب فرهنگی است در این حوزه مشارکت دارند.
ماموریتی از شورای عالی انقلاب فرهنگی به وزارت علوم
به گفته وی، در ستاد وزارت علوم به عنوان یک ماموریت محول شده از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی یک گروهی تشکیل شده در حوزه مطالعات آمایش تا درباره اینکه در چه دانشگاهی چه رشته‌هایی وجود داشته باشد، فعالیت کند.
آهنچیان بیان کرد: دانشگاه‌ها نقشی در بحث آمایش ندارند. وزارت علوم در سال ۸۷ دانشگاه‌های مادر هر استان را مامور آمایش هر استان کرد. به طور مثال در اصفهان به وسیله دانشگاه مادر اصفهان بحث آمایش آن صورت گرفت و دو سالی نیز کار اساسی و جدی در این زمینه انجام شد و استان‌ها گزارش‌های خودشان را ارائه دادند در آنجا مشخص بود که در نجف آباد و ... چه رشته‌هایی بیشتر مورد نیاز است و در منطقه‌های کوهستانی به چه رشته‌های دیگری نیاز است و این اتفاق در ۲۹ استان آن زمان کشور به اجرا در آمد و از کسی که آن زمان مسئول آمایش بود سوال کردم فهمیدم که نتیجه مطالعات آمایش در راستای پیش آمادگی‌های استان برای توسعه در ابعاد مختلف کشور و نیاز به نیرو‌های متخصص در آن رشته‌ها انجام شده است.
مطالعات آمایش تحت عنوان شبکه علمی کشور مطرح شده است
مدیرکل دفتربرنامه‌ریزی وزارت علوم عنوان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۹۵، ۱۰ فرمان داد که یکی از این فرامین بحث آمایش عالی به وزارت علوم بود و حال نیز مطالعات آمایش انجام و تحت عنوان شبکه علمی کشور مطرح شده است و این شبکه در قسمت نهادی خود دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها را دارد که این دو نهاد باید با همدیگر همکاری داشته باشند.
وی ادامه داد: در سال ۸۷ وقتی بحث آمایش مطرح شد یک نوع عدم تمرکز وجود داشت یعنی به جای اینکه وزارت علوم تمام ۲۹ استان را رصد کند از دانشگاه‌های مادر استان استفاده کرد البته در آن طرح فرمانداری، استانداری و دانشگاه‌های مادر حضور داشتند و روسای دانشگاه‌های مادر راهبری کار را برعهده داشتند.
سنجش تنها سازمان مطلع از سهمیه‌بندی‌ها
آهنچیان افزود: سازمان سنجش زیرمجموعه وزارت علوم و رئیس این سازمان معاون وزیر است و اینکه گفتم سازمان سنجش اطلاع دقیقی دارد که سهیمه‌بندی شده یا خیر به دلیل این است که سازمان سنجش به عنوان معاونت وزیر دارای یک استقلالی است و مجلس نیز مصوبه کرده که برای حل مسائل اساسی کنکور شورای سنجش و پذیرش تشکیل شود که متشکل از افراد مختلفی مانند وزیر علوم، وزیر بهداشت و ... است و درباره اینکه ظرفیت‌ها کاهش و یا افزایش پیدا کند این شورا می‌تواند تصمیم بگیرد.
دانشگاه‌های در پذیرش دانشجویان دکتری اختیار زیادی دارند
وی با اشاره به نقش و اختیار دانشگاه‌ها در پذیرش دانشجویان که از مقطع کارشناسی تا دکتری به ترتیب افزایش می‌یابد، گفت: وزارت علوم برای اشتغال فارغ‌التحصیلان احساس مسئولیت می‌کند. از سال ۹۵ تلاش‌های طاقت فرسایی برای ایجاد شبکه علمی صورت گرفته تا برخی از مراکز علمی با یکدیگر ادغام شوند. البته در همه دنیا دانشگاه‌ها بحث سیاسی دارند و در کشور ما نیز توجه نهاد‌های سیاسی به دانشگاه‌ها بسیار بالا است.
دخالت نهاد‌های سیاسی برای جلوگیری از ادغام موسسات آموزشی کوچک
به گفته وی، در یک شهرستان کوچک اگر یک موسسه آموزشی راه‌اندازی شده دیگر حاضر به ادغام با یک مرکز دیگر نیستند و نهاد‌های سیاسی در این زمینه ورود می‌کنند و به راحتی اجازه نمی‌دهند مراکز با یکدیگر ادغام شوند. متاسفانه به راحتی مجوز راه اندازی این مراکز صادر شده، اما بحث ادغام آن‌ها به سختی صورت می‌گیرد.
مدیرکل دفتربرنامه‌ریزی وزارت علوم تصریح کرد: نمی‌توان دانشگاهی را در شهری با جمعیت ۱۰ هزار نفر با دانشگاهی در شهر دیگری که همین میزان جمعیت را دارد به راحتی ادغام کرد. این مسئله را مدنظر قرار دهید که وزارت علوم در چند درصد زیرنظام‌های آموزشی کشور حق اعمال نظر دارد؟ ما ۷ زیرنظام داریم که یکی از آن‌ها دولتی است و تنها ۱۵ درصد مراکز را شامل می‌شود و مابقی مربوط به دانشگاه آزاد اسلامی، پیام نور، علمی کاربردی و ... است.
وزارت علوم اختیار اجرای بسیاری از برنامه‌ها را ندارد
آهنچیان گفت: هر دانشگاهی وابسته به نظام آموزش عالی کشور است و این نظام یک نهاد وابسته اجتماعی، فرهنگی و در دیگر ابعاد است و همه سیاست‌های کلان آموزش عالی را وزارت علوم تعیین نمی‌کند. در تمام نظام‌های پیشرفته دنیا دانشگاه دانشجوی خودش را پذیرش می‌کند و این مسئله در کشور ما اجرا نمی‌شود و وزارت علوم مجری سیاست‌هایی است که مراجع بالاسری برای آن تعیین می‌کند و برخی از تصمیمات برای اینکه به نتیجه برسد نیازمند اختیار بیشتری است که این اختیار در دست مراجع است و آن‌ها نیز به نوعی از نهاد‌های فرهنگی و اجتماعی هستند و در سرنوشت کشور نقش دارند و با نیت مثبت وارد می‌شوند، اما آنچه اتفاق می‌افتد اینکه وزارت علوم دارای اختیار اجرای بسیاری از برنامه‌ها نیست و باید ارتباطی برقرار باشد و گاهی این ارتباط نافی برنامه‌ها هم می‌شود.
مجلس اجازه نمی‌دهد دانشگاه‌ها حق و اختیار پذیرش دانشجو داشته باشند
وی ادامه داد: ده‌ها مرجع مانع از این هستند که دانشگاه بالغ مانند دانشگاه تهران بخواهد دانشجوی خودش را بپذیرد و شاید این سوال مطرح شود که آیا این دانشگاه به اندازه کافی بلوغ و تجربه و داوطلب ندارد که بتواند دانشجوی خودش را بپذیرد؟ البته می‌توان به اندازه ۳ سال این اجازه را به دانشگاه به وسیله مراجع بالاسری که مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌شود، داد. ما برای اینکه کنکور را در بحث سوابق تحصیلی ببریم تلاش زیادی کردیم و جلسات زیادی نیز داشتیم و طرح‌های مختلفی مانند طرح دوست را ارائه دادیم؛ اما وقتی این طرح‌ها به مراجع بالاسری می‌رود، آن‌ها نیز با دلایلی آن را قبول ندارند.
ترس از سلیقه‌ای رفتار کردن دانشگاه‌ها در پذیرش دانشجو
آهنچیان اظهار داشت: وقتی مجلس می‌گوید دانشگاه تهران حق پذیرش دانشجوی خودش را ندارد از طرف دیگر خود جامعه نیز کنکور را پذیرفته است و وقتی می‌گوییم در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌ها خودشان پذیرش کنند داوطلبان نیز معترض می‌شوند و تصور می‌کنند دانشگاه داوطلب خودش را می‌پذیرد؛ در حالی که اصلا اینگونه نیست و دانشگاه به دنبال بهترین داوطلب است.
آهنچیان با بیان اینکه بنا نبوده سهمیه‌بندی جنسیتی را داشته باشیم، افزود: مگر اینکه بگوییم جریان مخفی کاری در سیستم سنجش و پذیرش وجود دارد و به شکل مخفیانه سهمیه‌بندی را طراحی و اجرا می‌کند، اما مطابق اطلاعاتی که از سازمان سنجش دارم در مصوبات این سازمان چنین چیزی وجود ندارد.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی وزارت علوم اظهار داشت: رشته‌های هر دانشگاه و ظرفیت‌های پذیرش در هر رشته موضوعات مختلفی هستند و البته اینکه در هر دانشگاه چه رشته‌هایی باشد یک جریان فرادستگاهی بوده و مطالعات آمایشی که سفارش شورای عالی انقلاب فرهنگی است مبتنی بر این مسئله است و کارگروه بزرگی که متشکل از وزارت علوم و شورای عالی انقالب فرهنگی است در این حوزه مشارکت دارند.
ماموریتی از شورای عالی انقلاب فرهنگی به وزارت علوم
به گفته وی، در ستاد وزارت علوم به عنوان یک ماموریت محول شده از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی یک گروهی تشکیل شده در حوزه مطالعات آمایش تا درباره اینکه در چه دانشگاهی چه رشته‌هایی وجود داشته باشد، فعالیت کند.
آهنچیان بیان کرد: دانشگاه‌ها نقشی در بحث آمایش ندارند. وزارت علوم در سال ۸۷ دانشگاه‌های مادر هر استان را مامور آمایش هر استان کرد. به طور مثال در اصفهان به وسیله دانشگاه مادر اصفهان بحث آمایش آن صورت گرفت و دو سالی نیز کار اساسی و جدی در این زمینه انجام شد و استان‌ها گزارش‌های خودشان را ارائه دادند در آنجا مشخص بود که در نجف آباد و ... چه رشته‌هایی بیشتر مورد نیاز است و در منطقه‌های کوهستانی به چه رشته‌های دیگری نیاز است و این اتفاق در ۲۹ استان آن زمان کشور به اجرا در آمد و از کسی که آن زمان مسئول آمایش بود سوال کردم فهمیدم که نتیجه مطالعات آمایش در راستای پیش آمادگی‌های استان برای توسعه در ابعاد مختلف کشور و نیاز به نیرو‌های متخصص در آن رشته‌ها انجام شده است.
مطالعات آمایش تحت عنوان شبکه علمی کشور مطرح شده است
مدیرکل دفتربرنامه‌ریزی وزارت علوم عنوان کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۹۵، ۱۰ فرمان داد که یکی از این فرامین بحث آمایش عالی به وزارت علوم بود و حال نیز مطالعات آمایش انجام و تحت عنوان شبکه علمی کشور مطرح شده است و این شبکه در قسمت نهادی خود دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها را دارد که این دو نهاد باید با همدیگر همکاری داشته باشند.
وی ادامه داد: در سال ۸۷ وقتی بحث آمایش مطرح شد یک نوع عدم تمرکز وجود داشت یعنی به جای اینکه وزارت علوم تمام ۲۹ استان را رصد کند از دانشگاه‌های مادر استان استفاده کرد البته در آن طرح فرمانداری، استانداری و دانشگاه‌های مادر حضور داشتند و روسای دانشگاه‌های مادر راهبری کار را برعهده داشتند.
سنجش تنها سازمان مطلع از سهمیه‌بندی‌ها
آهنچیان افزود: سازمان سنجش زیرمجموعه وزارت علوم و رئیس این سازمان معاون وزیر است و اینکه گفتم سازمان سنجش اطلاع دقیقی دارد که سهیمه‌بندی شده یا خیر به دلیل این است که سازمان سنجش به عنوان معاونت وزیر دارای یک استقلالی است و مجلس نیز مصوبه کرده که برای حل مسائل اساسی کنکور شورای سنجش و پذیرش تشکیل شود که متشکل از افراد مختلفی مانند وزیر علوم، وزیر بهداشت و ... است و درباره اینکه ظرفیت‌ها کاهش و یا افزایش پیدا کند این شورا می‌تواند تصمیم بگیرد.
دانشگاه‌های در پذیرش دانشجویان دکتری اختیار زیادی دارند
وی با اشاره به نقش و اختیار دانشگاه‌ها در پذیرش دانشجویان که از مقطع کارشناسی تا دکتری به ترتیب افزایش می‌یابد، گفت: وزارت علوم برای اشتغال فارغ‌التحصیلان احساس مسئولیت می‌کند. از سال ۹۵ تلاش‌های طاقت فرسایی برای ایجاد شبکه علمی صورت گرفته تا برخی از مراکز علمی با یکدیگر ادغام شوند. البته در همه دنیا دانشگاه‌ها بحث سیاسی دارند و در کشور ما نیز توجه نهاد‌های سیاسی به دانشگاه‌ها بسیار بالا است.
دخالت نهاد‌های سیاسی برای جلوگیری از ادغام موسسات آموزشی کوچک
به گفته وی، در یک شهرستان کوچک اگر یک موسسه آموزشی راه‌اندازی شده دیگر حاضر به ادغام با یک مرکز دیگر نیستند و نهاد‌های سیاسی در این زمینه ورود می‌کنند و به راحتی اجازه نمی‌دهند مراکز با یکدیگر ادغام شوند. متاسفانه به راحتی مجوز راه اندازی این مراکز صادر شده، اما بحث ادغام آن‌ها به سختی صورت می‌گیرد.
مدیرکل دفتربرنامه‌ریزی وزارت علوم تصریح کرد: نمی‌توان دانشگاهی را در شهری با جمعیت ۱۰ هزار نفر با دانشگاهی در شهر دیگری که همین میزان جمعیت را دارد به راحتی ادغام کرد. این مسئله را مدنظر قرار دهید که وزارت علوم در چند درصد زیرنظام‌های آموزشی کشور حق اعمال نظر دارد؟ ما ۷ زیرنظام داریم که یکی از آن‌ها دولتی است و تنها ۱۵ درصد مراکز را شامل می‌شود و مابقی مربوط به دانشگاه آزاد اسلامی، پیام نور، علمی کاربردی و ... است.
وزارت علوم اختیار اجرای بسیاری از برنامه‌ها را ندارد
آهنچیان گفت: هر دانشگاهی وابسته به نظام آموزش عالی کشور است و این نظام یک نهاد وابسته اجتماعی، فرهنگی و در دیگر ابعاد است و همه سیاست‌های کلان آموزش عالی را وزارت علوم تعیین نمی‌کند. در تمام نظام‌های پیشرفته دنیا دانشگاه دانشجوی خودش را پذیرش می‌کند و این مسئله در کشور ما اجرا نمی‌شود و وزارت علوم مجری سیاست‌هایی است که مراجع بالاسری برای آن تعیین می‌کند و برخی از تصمیمات برای اینکه به نتیجه برسد نیازمند اختیار بیشتری است که این اختیار در دست مراجع است و آن‌ها نیز به نوعی از نهاد‌های فرهنگی و اجتماعی هستند و در سرنوشت کشور نقش دارند و با نیت مثبت وارد می‌شوند، اما آنچه اتفاق می‌افتد اینکه وزارت علوم دارای اختیار اجرای بسیاری از برنامه‌ها نیست و باید ارتباطی برقرار باشد و گاهی این ارتباط نافی برنامه‌ها هم می‌شود.
مجلس اجازه نمی‌دهد دانشگاه‌ها حق و اختیار پذیرش دانشجو داشته باشند
وی ادامه داد: ده‌ها مرجع مانع از این هستند که دانشگاه بالغ مانند دانشگاه تهران بخواهد دانشجوی خودش را بپذیرد و شاید این سوال مطرح شود که آیا این دانشگاه به اندازه کافی بلوغ و تجربه و داوطلب ندارد که بتواند دانشجوی خودش را بپذیرد؟ البته می‌توان به اندازه ۳ سال این اجازه را به دانشگاه به وسیله مراجع بالاسری که مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌شود، داد. ما برای اینکه کنکور را در بحث سوابق تحصیلی ببریم تلاش زیادی کردیم و جلسات زیادی نیز داشتیم و طرح‌های مختلفی مانند طرح دوست را ارائه دادیم؛ اما وقتی این طرح‌ها به مراجع بالاسری می‌رود، آن‌ها نیز با دلایلی آن را قبول ندارند.
ترس از سلیقه‌ای رفتار کردن دانشگاه‌ها در پذیرش دانشجو
آهنچیان اظهار داشت: وقتی مجلس می‌گوید دانشگاه تهران حق پذیرش دانشجوی خودش را ندارد از طرف دیگر خود جامعه نیز کنکور را پذیرفته است و وقتی می‌گوییم در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌ها خودشان پذیرش کنند داوطلبان نیز معترض می‌شوند و تصور می‌کنند دانشگاه داوطلب خودش را می‌پذیرد؛ در حالی که اصلا اینگونه نیست و دانشگاه به دنبال بهترین داوطلب است.
نظر شما