به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، دکتر سیدمحمد جزایری عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران مهم‌ترین دلیل اختلاف میزان مرگ و میر در برخی کشورها مانند ایران با سایر کشورها را کم‌توجهی به رعایت پروتکل‌های بهداشتی عنوان کرد و گفت: مسئولان این کشورها مردم را متقاعد یا مجبور به رعایت این توصیه کرده اند.

وی افزود: به طور مثال در کشورهای اروپایی، مردم در ایام شیوع بیماری تردد چندانی در شهرها ندارند و با این کار جلوی افزایش تماس ها گرفته شده اما در ایران این تغییر رفتارها چندان محسوس نیست. مردم بی محابا در کوچه و خیابان مشغول تردد هستند. فشارهایی که از سوی مسئولان باید اعمال می شد تا شهروندان برخی رفتارها را نداشته باشند، در داخل کشور خیلی قوی نیست.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: مردم باید دستورات بهداشتی را به دقت مراعات کنند تا کمتر با این ویروس مواجه شوند. این که همه تقصیرها را به گردن ویروس بیندازیم هم نادرست است و هم مشکلی را رفع نمی‌کند.

• جایگاه جهانی ایران در مرگ و میر

جزایری خاطرنشان کرد: ایران همراه با ۹ کشور دیگر که بیشتر کشورهای آمریکای لاتین و آمریکای جنوبی هستند، میزان بالایی از مرگ و میر را به خود اختصاص داده و در میان این ۱۰ کشور، ایران در بالاترین رده ها قرار گرفته است.

وی گفت: در موج دوم با وجود کاهش مرگ و میر در اکثریت قریب به اتفاق کشورهای دنیا، خصوصا آن دسته از کشورهایی که در موج اول بسیار آسیب دیده بودند، در برخی کشورهای آمریکای جنوبی و ایران نه تنها میزان مرگ و میر کاهش نیافته بلکه مقداری از افزایش را هم نشان می دهد.

این ویروس‌شناس اظهار داشت: میزان مرگ و میر ناشی از کرونا در اغلب کشورها بسیار پایین‌تر از ایران است. چون آنها توصیه های بهداشتی از جمله فاصله گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک و شستن دست را رعایت می کنند و در اماکن عمومی و پرتردد حضور پیدا نمی کنند. واکسن یا داروی موثر در اختیار آن کشورها هم نیست که این کاهش مرگ و میر را به این عوامل نسبت دهیم.

• ارتباط میزان بالای مرگ و میر در ایران با جهش کرونا 

رییس شبکه بیماری‌های ویروسی ایران با طرح این سوال که آیا میزان بالای مرگ و میر در ایران با جهش های مولکولی کووید۱۹ ارتباط دارد، گفت: جهش های کرونا توجیه کننده میزان بالای مرگ و میر در کشور نیست و به استثنای جهش های قبلی که در کشور چین رخ داده و سپس ویروس جهش یافته به ایران و اروپا انتقال یافته، تاکنون جهش های جدید در ایران و سایر نقاط دنیا در مورد بیماری زایی بیشتر ویروس گزارش نشده است.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: با گذشت زمان امکان تعیین توالی ویروس کووید ۱۹ از سوی مراکز تحقیقاتی کشور امکان پذیر شده و با تحقیقات به عمل آمده توسط دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی - گروه ژنتیک با همکاری شبکه تحقیقات بیماری های ویروسی کشور مواردی از نمونه های ایرانی را با فناوری فوق الذکر مورد مطالعه قرار داده و تعیین توالی کرده اند.

جزایری افزود: این بررسی ها مشخص کرد در بیماران کشور ویروس کرونا جهش هایی داشته که می تواند مختص به نژاد ایرانی باشد اما این جهش ها اصلا به بیماری زایی بیشتر ارتباطی ندارند.

• انواع جهش‌های ویروسی و احتمال بیماری‌زایی آن

دکتر جزایری گفت: جهش‌های ویروسی بر ۲ نوع است؛ نوع اول جهش در ساختارهای اساسی ویروس انجام می شود که سبب افزایش تکثیر و بیماری زایی آن می شود. نوع دوم جهش هایی در ساختمان آنتی‌ژنیک ویروس است که این تغییرات نوع دوم احتمال بیشتری برای بروز دارند ولی الزاما این تغییرات نوع دوم سبب افزایش بیماری‌زایی نمی شوند.

این ویروس‌شناس افزود: بروز جهش از نوع اول در ویروس می تواند با بیماری زایی بیشتر همراه باشد که تاکنون این چنین جهشی در ویروس کرونا توسط مراکز تحقیقاتی دنیا غیر از موارد جهش هایی که در شروع روند جهان گیر شدن این ویروس گزارش شده اند، به طور وسیع یافت نشده است.

او ادامه داد: در جوامع مختلف ممکن است انواع جهش ژنتیکی را داشته باشیم. زیرا ویروس با توجه به عادات آن جامعه و به خصوص ترکیب ژنتیکی مردم آن جوامع خودش را وفق می دهد. به این معنی که ویروس با سیستم ایمنی آنها ممکن است کنار بیاید و به حالتی برسد که سیستم ایمنی بدن نتواند ویروس را به درستی بشناسد یا اگر بشناسد آن را به عنوانی جدی نمی گیرد که به آنها جهش های فرار از سیستم ایمنی بدن گفته می شود. این گروه جهش ها سبب افزایش بیماری زایی ویروس نمی شوند، فقط برای مردم ایجاد زحمت می کنند.

رییس شبکه تحقیقات بیماری های ویروسی کشور گفت: جهش های فراوان و جدید مرتب از کشورهای مختلف از جمله ایران گزارش شده و خواهند شد. لیکن این نوع جهش ها از انواعی نیستند که این افزایش مرگ و میر را در ایران و سایر کشورهای دنیا توجیه کنیم مگر اینکه در آینده اتفاقات خاصی در چرخه ارتباط ویروس با اقشار جامعه رخ دهد که سبب تغییر در ژنتیک ویروس و به تبع آن تغییر در رفتار ویروس و افزایش بیماری زایی آن شود.

وی تاکید کرد: در حال حاضر تنها راه مقابله با این ویروس در زمان فقدان واکسن و داروی مناسب، رعایت پروتکل های بهداشتی و رعایت فاصله گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک است.