تنها یک روز تا یکی از پرهیاهوترین انتخابات جهان باقی مانده است؛ انتخاباتی که پیش‌بینی می‌شود میزان مشارکت بالایی را نسبت به دوره‌های گذشته به ثبت برساند.

شهروندان امریکایی در اقدامی بی‌سابقه تنها تا روز جمعه ۵۱ میلیون برگه رای (زودهنگام) را به صندوق‌های پستی انداخته‌اند. اما این میزان مشارکت رو به افزایش چقدر در نتیجه نهایی انتخابات ۳ نوامبر تاثیرگذار است؟ اگر آرای عمومی مردم سرنوشت‌ساز است، چرا هیلاری کلینتون در سال ۲۰۱۶ میلادی و ال‌گور در سال ۲۰۰۰ باوجود پیروزی در آرای مردمی، نتیجه را به رقبای جمهوری‌خواه خود یعنی دونالد ترامپ و جورج بوش واگذار کردند؟ درباره مجمع «گزینشگران» یا «الکترال کالج» کلید ورود به کاخ سفید چه می‌دانیم؟ الکترال‌ها چه نقشی در انتخاب رئیس‌جمهوری امریکا دارند و نسبت آن با آرای مردمی چیست؟

توده ناآگاه و اقلیت خردمند! 

در بالا از خانم کلینتون و ال‌گور به‌عنوان دو نامزد پیشتاز و در عین حال شکست‌خورده انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا یاد شد، اما به گواه مورخان، در طول ۲۴۴ سالی (از ژوئیه ۱۷۷۶) که ایالات متحده از بریتانیا مستقل شده، در ۵ انتخابات، نامزدی که اکثریت آرای مردمی را کسب کرده، توسط نظام انتخاباتی الکترال کالج بلعیده شده و رویای رسیدنش به کاخ سفید محقق نشده است.
 اما الکترال کالج یا مجمع ۵۳۸ نفره «گزینشگران» که پدران بنیان‌گذار آن را در قانون اساسی امریکا گنجانده‌اند چیست؟ چرا در جمهوری امریکا به‌جای شمارش ساده آرا در جای‌جای کشور، رئیس‌جمهوری به شکل غیرمستقیم انتخاب می‌شود؟
کندیس نلسون، استاد علوم سیاسی در دانشگاه امریکن و از متخصصان تاریخ و روش‌های انتخابات در امریکا می‌گوید: «به این دلیل که بنیان‌گذاران امریکا درباره میزان اطلاعات مردم عادی تردید داشتند، اما در عین حال می‌خواستند که مردم عادی در روند انتخاب رئیس‌جمهوری نقش داشته باشند، سیستمی درست کردند که مردم عادی بتوانند رأی بدهند و رأی‌شان موثر باشد، اما همزمان گروهی از نخبگان را هم به‌عنوان گزینشگر (Elector) تعیین کردند که این گروه هر دوره در دسامبر، رأی نهایی را می‌دهند.» به بیان دیگر از نظر بنیان‌گذاران امریکا که به «پدران بنیان‌گذار» معروف هستند، اعتماد به رأی مردم عادی برای انتخاب رئیس‌جمهوری ممکن نبود! همچنین در آغاز جمهوری امریکا، حق رأی به گروه مردان سفیدپوست محدود بود و در میان ۱۳ ایالت ابتدایی در آغاز کار جمهوری امریکا، تنها ۳ ایالت حاضر شدند به مردان بدون زمین، حق رأی بدهند! 

حتی در همین ۳ ایالت نیز در میان کسانی که صاحب زمین نبودند تنها مردانی حق رأی داشتند که مالیات پرداخت می‌کردند. به همین دلیل در سال ۱۷۸۹، تنها ۱۰ درصد جمعیت امریکا اجازه داشتند در انتخابات رأی بدهند. این ساختار در حقیقت الگویی از کالج کاردینال‌ها در کلیسای کاتولیک روم قدیم بود که پاپ را انتخاب می‌کردند.
 در نظام روم، شهروندان مرد باتوجه به ثروت خود به گروه‌های صدنفره تقسیم می‌شدند و هر گروه صدنفره نیز دارای یک رأی بود.
این رأی می‌توانست در جهت تایید یا مخالفت با پیشنهادی باشد که در سنای روم ارائه شده بود. در نظام شورای گزینشگران انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا نیز نمایندگان ایالت‌ها در نقش همان گروه‌های صدنفره هستند.
طی سال‌ها، هرچند اهمیت مالکیت و ثروت در حق رأی به مرور زمان رفع شده و هر چه گذشت گروه‌های بیشتری از شهروندان امریکایی اجازه یافته‌اند تا در انتخابات رأی بدهند، اما شهروندان هرگز اجازه پیدا نکردند که با رأی مستقیم رئیس‌جمهورشان را انتخاب کنند.

الکترال‌کالج چگونه کار می‌کند؟

در ایالات متحده، رئیس‌جمهوری براساس مجموع آرای عمومی ریخته‌شده در صندوق‌های رأی انتخاب نمی‌شود. هر یک از ایالت‌ها (جز ایالت نبراسکا و ایالت مِین) شماری نماینده دارند که به آنها «گزینشگر» گفته می‌شود. شمار این گزینشگران برابر با شمار نمایندگانی است که هر ایالت به «مجلس نمایندگان» و مجلس سنای امریکا می‌فرستد؛ مثلا ایالت پرجمعیت کالیفرنیا، ۵۵ گزینشگر دارد و آلاسکای سرد، به‌خاطر شمار ساکنان آن، ۳ انتخاب‌کننده 
دارد.
 این افراد که تعلقات حزبی‌شان مشخص است، هر ۴ سال یک بار توسط مردم تنها برای برگزیدن رئیس‌جمهوری انتخاب و متعهد می‌شوند به یکی از نامزدهای مدنظر شهروندان رای بدهند.
هر یک از نامزدها که در هر ایالت صاحب بیشتر از ۵۰ درصد آرا شود، همه آرا از آن اوست. یعنی شما در امریکا به‌جای رأی دادن مستقیم به خود رئیس‌جمهوری، به افرادی رأی می‌دهید که رئیس‌جمهوری مدنظر شما را نمایندگی می‌کنند. دلیل انتخابات زودهنگام هم که از چند روز قبل در امریکا شروع شده همین است که مردم در حال انتخاب گزینشگرها هستند و این گزینشگرها، ۳ نوامبر رئیس‌جمهوری را انتخاب می‌کنند. در امریکا ۵۳۸ گزینشگر از همه ایالت‌ها و مناطق وجود دارد.
نامزدی می‌تواند راهی کاخ سفید شود که آرای دست‌کم ۲۷۰ گزینشگر را تصاحب کند. همان‌طور که خواندید، از پیش مشخص است گزینشگرانی که مردم به آنها رأی می‌دهند، به کدام یک از احزاب دموکرات یا جمهوری‌خواه تعلق دارند، اما این به‌معنی آن نیست که براساس گرایش حزبی خود رأی دهند؛ ضمن اینکه براساس قانون ۲۹ ایالات متحده امریکا، دادن رأی مخالف توسط الکتور، غیرقانونی است و جرم تلقی می‌شود، در حالی که در ۲۱ ایالت منع قانونی ندارد. در این میان اما افراد اندکی هستند که به رأی مردم خیانت می‌کنند و به نامزد مدنظر رأی نمی‌دهند؛ افرادی که به آنها «الکتور خائن» می‌گویند. سال ۲۰۱۶، آرای عمومی ایالت واشنگتن به کلینتون داده شده بود، اما از میان ۱۲ کالج الکترال ایالت واشنگتن، ۸ نفر به کلینتون رأی دادند.
۴ دموکرات به‌جای رای به کلینتون، به نامزدهای دیگر رأی دادند. برای مثال برت چیافالو، ۳۸ ساله از اورت ایالت واشنگتن به‌جای رأی به هیلاری کلینتون به کالین پاول، وزیر خارجه سابق امریکا در زمان بوش جمهوری‌خواه رأی داد! 

بایدن، طعمه الکترال کالج می‌شود؟

در قریب به اتفاق ایالات (جز دو ایالت نبراسکا و مِین) اگر الکتورهای یک نامزد رأی بیشتری بیاورند، تمام آرای الکترال آن ایالت را از آن خود می‌کنند؛ مثلا در سال ۲۰۰۰ جورج دبلیو بوش از مجموع ۶ میلیون رأی داده شده در فلوریدا با اختلاف فقط ۱۷۵۴ رأی توانست هر ۲۹ رأی الکترال فلوریدا را ببرد و با همین نتیجه راهی کاخ سفید شود. 
همین سازکار نیز باعث پیروزی دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۶ شد. در آن سال از مجموع آرای ۳ ایالت میشیگان، پنسیلوانیا و ویسکانسین (که از سال ۱۹۹۲ همیشه دموکرات‌ها در آن ایالات پیروز بودند)، الکتورهای ترامپ ۸۰ هزار رأی بیشتر آوردند و تمام آرای الکترال این ۳ ایالت را از آن خود کردند و سرنوشت ریاست‌جمهوری با این ۸۰ هزار رأی، در میان مجموع ۱۳۷ میلیون رأیی که در کشور به ترامپ و هیلاری کلینتون داده شده بود به نفع ترامپ رقم 
خورد. 

در انتخابات ۲۰۲۰، هرچند با نزدیک شدن به ۳ نوامبر فاصله آرای عمومی جو بایدن و دونالد ترامپ رو به کاهش است، اما بایدن، نامزد حزب دموکرات با پیشتازی حدود ۸ درصدی اقبال زیادی برای پیروزی دارد؛ اگر این فاصله زیاد به زیر ۵ درصد نرسد و او نیز ۱۴ دسامبر طعمه دیگری برای نظام الکترال کالج نشود.