گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محیا معصومی- راه‌اندازی سامانه‌های مختلف و یکپارچه‌سازی هر آنچه که بوده و هست در چند وقت اخیر تبدیل به یکی از برنامه‌های وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و دانشگاه‌ها شده است و معمولا بومی بودن آن‌ها یک امتیاز رقابتی محسوب می‌شود، اما در این میان هستند سامانه‌هایی که تنها یک خبر از آن‌ها منتشر شده و دیگر هیچ.
وقتی پای انجام یک فعالیت و راه‌اندازی سامانه و سیستم جدید می‌شود معمولا همه برای اطلاع‌رسانی آماده و گوش به فرمان رسانه‌ها هستند تا خبر به بهترین نحو در جای جای کشور پخش شود، اما پس از آن دیگر کسی سوال و پاسخی ندارد. سامانه علم‌سنجی اعضای هیئت علمی وزارت علوم نیز از همین دست سامانه‌هاست که خبر راه‌اندازیش اسفندماه ۹۶ در هر رسانه‌ای اطلاع‌رسانی شد، اما از آن زمان تاکنون نه تنها آدرس سامانه و سایتی در این خصوص اعلام نشده است بلکه مسئولان درباره علم سنجی و ارزیابی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها همچنان تمایلی هم از خود نشان نمی‌دهند.
وقتی پای انجام یک فعالیت و راه‌اندازی سامانه و سیستم جدید می‌شود معمولا همه برای اطلاع‌رسانی آماده و گوش به فرمان رسانه‌ها هستند تا خبر به بهترین نحو در جای جای کشور پخش شود، اما پس از آن دیگر کسی سوال و پاسخی ندارد. سامانه علم‌سنجی اعضای هیئت علمی وزارت علوم نیز از همین دست سامانه‌هاست که خبر راه‌اندازیش اسفندماه ۹۶ در هر رسانه‌ای اطلاع‌رسانی شد، اما از آن زمان تاکنون نه تنها آدرس سامانه و سایتی در این خصوص اعلام نشده است بلکه مسئولان درباره علم سنجی و ارزیابی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها همچنان تمایلی هم از خود نشان نمی‌دهند.
از راه‌اندازی تا فعالیتی که مشخص نیست
اسفندماه سال ۹۶ شریفی مدیرکل سیاستگذاری و برنامه‌ریزی پژوهشی وزارت علوم ضمن اعلام خبر راه‌اندازی سامانه علم‌سنجی اعضای هیئت علمی هدف از ایجاد چنین سامانه‌ای را دسترسی آسان به اطلاعات پژوهشی محققین کشور و داشتن یک بانک اطلاعاتی جامع دانست که امکان اتصال آن به تمامی پایگاه‌های معتبر بین‌المللی خارجی و داخلی وجود دارد.
شریفی در آن زمان اعلام کرد که اطلاعات بیش از ۲۴ هزار عضو در سامانه ثبت گردیده و اطلاعات علم سنجی بیش از ۷۰ درصد آنان جمع آوری و یا در حال جمع آوری است و به نظر می‌رسد در یک بازه زمانی ۳ ماهه با مشارکت دانشگاه‌ها و خود اعضای هیئت علمی تکمیل شود. اما خوب است نگاهی به تقویم اندازید و ببینید که اسفندماه امسال ۳ سال می‌شود که گویا هنوز این اطلاعات تکمیل نشده‌اند یا شاید هم تکمیل شده و دسترسی به آن به جای ملی و بین‌المللی، درون وزارتی است.
دغدغه‌ای که به ظاهر کنار گذاشته شده است
درمقابل علیرغم آنکه وزارت بهداشت در این خصوص عملکرد خوبی را از خود نشان داده و با فعالیت مستمر سامانه علم‌سنجی خود مشکلات و چالش‌های اساتید را شناسایی و بررسی می‌کند، اما وزارت علوم گویا همچنان در خواب زمستانی سال ۹۶ است. شاید مشکلات پیش آمده در کشور مثل شیوع بیماری کرونا دلیلی بر تغییر اولویت‌های کاری یک وزارتخانه یا سازمان باشد، اما آیا از سال ۹۷ وزارت علوم با بیماری همچون کرونا درگیر است که تنها پس از راه‌اندازی سامانه اولویت خودش را تغییر داده و فعالیت سامانه علم‌سنجی اهمیت ندارد یا مسئله‌ای دیگر درمیان است؟
از علم‌سنجی تا شناسایی هیئت علمی‌های خاموش
یکی از اقدامات مناسب وزارت بهداشت با راه‌اندازی سامانه علم‌سنجی، شناسایی اعضای هیئت علمی ناکارآمد یا کم‌کار در بحث ارتباط با صنعت و پرداختن به حل مشکلات کشور بود که با عنوان اعضای هیئت علمی خاموش برایشان تدبیر شد و در یک برنامه‌ریزی مشخص دانشگاه‌های علوم پزشکی برای ترغیب اساتید به سمت پژوهش‌های کاربردی و فعال شدن هرچه بیشتر آن‌ها تلاش کردند به گونه‌ای که هم‌اکنون یکی از افتخارات این دانشگاه‌ها کاهش آمار هیئت علمی‌های خاموش است.
فعال کردن هیئت علمی‌های خاموش غیرممکن است؟
اما وزارت علوم چه؟ در این میان نه تنها دانشگاه‌های این وزارتخانه با اصطلاح هیئت علمی خاموش آشنا نیستند بلکه اعتقادی به ترغیب و تشویق اساتید به فعالیت در پروژه‌های صنعتی ندارند و هنگام صحبت از برنامه‌های آن‌ها برای دعوت اساتید به بحث ارتباط با صنعت، غیرمستقیم این موضوع را غیرممکن می‌دانند. درحقیقت به اعتقاد آن‌ها تدوین قوانینی برای حرکت اعضای هیئت علمی به سمت داشتن پروژه‌های کاربردی کار سختی نیست، اما مجاب کردن اساتید قدیمی یا اساتیدی که تنها خود را موظف به تدریس می‌دانند، کار مشکلی است و در برخی رشته‌های دانشگاهی هم ارتباط با صنعت تعریف نشده است.
این درحالی است که وزارت علوم با فعال کردن سامانه علم‌سنجی اعضای هیئت علمی می‌تواند دانشگاه‌ها و اساتید را در یک فضای رقابتی قرار دهد و دانشگاه‌ها را بیش از پیش به کارآفرین شدن و برنامه برای طراحی و تجاری‌سازی محصولاتی سوق دهد که سال‌هاست کشور از بیگانگان درخواست‌شان می‌کند و هنوز به نوع بومی آن‌ها دست پیدا نکرده‌ایم.
وزارت علوم گزارش دهد
اینکه چرا از این سامانه و فعالیتش حرفی به میان نمی‌آید و درجستجو‌های بسیار خبری از نحوه فعالیت و به‌روزرسانی‌اش پیدا نمی‌شود همه و همه به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برمی‌گردد که متاسفانه از زمان منصور غلامی وزیرعلوم جدید (که پیشتر کارنامه درخشانی را در ریاست دانشگاه بوعلی سینای همدان از خود نشان داده بود) برنامه‌هایش همچون سابق کارآمد و کاربردی نیست. هرچند که برنامه‌هایی تدوین و دستورالعمل‌هایی به ویژه در روز‌های کرونایی اجرا می‌شود که گاه حتی در درون وزارت و هیئت دولت تشویق می‌شود، اما آیا قرار است هر سازمان و ارگانی تنها تمرکز خود را روی یک برنامه گذارد و آن را به سرانجام رساند و سپس برنامه‌ای دیگر را رقم زند؟
نظر شما