صاحب‌خبر - نگاهی به فراخوان جشنواره چهاردهم مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سازمان امور سینمایی کشور، چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» را آذرمـاه 1399 با توجه به شیوع جهانی بیماری کووید 19 به‎صورت مجازی و نمایش برخط (آنلاین) به شکل رقابتی برگزار خواهد کرد.بازنمايی تاریخ و فرهنگ جامعه‌ ايرانی- اسلامی، صيانت از هويت ملی مبتنی بر انگاره‌های دينی و ايرانی، تقويت سينمای مستند خلاق ايران، آشنايی فيلمسازان كشور با تحولات نوين سينمای مستند جهان، توجه به اهمیت اقتصاد سینمای مستند با تأکید بر رفع موانع تولید، توزیع و نمایش این آثار در عرصه‌های داخلی و خارجی، از اصول و اهداف این جشنواره است. بخش مسابقه ملی هم در سه گروه مستندهای كوتاه (تا 40 دقیقه)، مستندهای نیمه‌‎بلند (از 40 تا 70 دقيقه) و مستندهای بلند (بالای 70 دقيقه) برگزار می‌شود. بخش جایزه شهید آوینی هم ویژه‌‌ فیلم‌های مستند حوزه‌ مقاومت، انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است و البته قرار است در بخش‌ ویژه کرونا هم که به شکل رقابتی برگزار می‌شود، فیلم‎های مستند تولید شده با موضوع همه‌گیری بیماری کرونا و تأثیرات مختلف آن در زمینه‎های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و هنری به نمایش درآید و مورد داوری قرار ‌گیرد. حذف شرط «نمایش اول» فیلم‌ها البته این دوره از جشنواره با تغییراتی نیز همراه است. در این خصوص «محمد حمیدی‌مقدم» دبیر چهاردهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت خبر از حذف شرط نمایش اول فیلم‌های مستند ایرانی یا «پریمیر ایران» در این دوره‌ی جشنواره داده واظهارکرده است: طبق آیین‌نامه‌ دوره‌ چهاردهم سینماحقیقت و اعلام قبلی، مقرر شده بود که شرط نمایش اول یا همان Iranian Premier فیلم‌های بخش «مسابقه ملی» و «جایزه شهید آوینی» در این دوره اعمال شود، اما به دلیل شرایط ویژه‌ ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، اعتراض برخی مستندسازان نسبت به عدم اطلاع از این قانون و فرصت‌های محدود نمایش برای فیلمسازان در این مقطع زمانی، این شرط را حذف و به سال آینده موکول شده است. با شیوع بیماری کووید ۱۹ در ایران، جمعی از مستندسازان حضوری موثر در ثبت و ضبط این پاندمی جهانی داشتند که نتیجه تلاش چند ماهه آنها، ساخت ۱۳۶ فیلم مستند با موضوع کرونا شده است که به دبیرخانه چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت ارائه شده است.بخش ویژه‌ این دوره‌ جشنواره به مستندهای کرونایی اختصاص یافته تا فیلم‌هایی برگرفته از این موضوع و تاثیرات آن بر جامعه، انتخاب، داوری و به معرض نمایش گذاشته شوند. برگزاری آنلاین تنها راه حیات جشنواره پژمان مظاهری‌پور هم معتقد است که با برگزاری آنلاین چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» می‌توان در شرایطی مناسب و فضایی آرام، تعداد زیادی از فیلم‌های جشنواره را تماشا کرد.عضو هیات مدیره خانه سینما که امسال با جدیدترین فیلم خود قصد حضور در جشنواره سینماحقیقت را دارد اظهار کرد: با شیوع بیماری کرونا کل جهان وارد مناسبات تازه‌ای شد. این مناسبات در روابط شخصی و به‌خصوص اجتماعی آدم‌ها موثر بود و همین موضوع تجربه‌هایی تازه را در برگزاری مراسم‌ جمعی و امور آموزشی ایجاد کرد. وی با بیان این که این مناسبات جدید طبیعتاً روی جشنواره‌های فیلم هم تاثیرگذار بود، تصریح کرد: پر واضح است که جشنواره‌های فیلم محلی برای گفت‌وگو، ایجاد ارتباط، آشنایی و تعامل هستند و آنچه در سطح جشنواره‌های بین‌المللی هم شاهد آن هستیم، بازارهای فیلم است که محلی برای تعامل با پخش‌کنندگان و فروش آثار هستند. البته ما در سال‌های گذشته جشنواره سینماحقیقت شاهد بازارهای قوی و جدی در حوزه فیلم مستند نبودیم، چون سرمایه‌گذاران خصوصی وارد این عرصه نمی‌شوند و سرمایه‌گذاران دولتی هم تکلیفشان مشخص است، اما به هر حال زمانی که این امکان تعامل وجود نداشته باشد جشنواره یکی از کارکردهای خود را از دست می‌دهد. این مستندساز با تاکید بر این که عدم امکان تعامل فیلمسازان دلیلی بر تعطیلی جشنواره نیست، افزود: مشخص نیست که سال بعد با موج‌های بعدی این بیماری رو‌به‌رو نشویم؛ در نتیجه به نظر می‌رسد برگزاری آنلاین تنها راهی است که جشنواره می‌تواند به حیات خود ادامه دهد. جشنواره آنلاین سینماحقیقت؛ تجربه تازه‌ رییس انجمن صنفی تهیه‌کنندگان سینمای مستند هم معتقد است که نمونه‌های موفقی از برگزاری جشنواره‌های آنلاین در دنیا وجود دارد . رامین حیدری فاروقی درباره‌ ضرورت برگزاری آنلاین جشنواره سینماحقیقت اظهارکرد: سینمای مستند ما با کوشایی و خلاقیت خود را زنده و درخور احترام نگاه داشته و معلوم است به مراتب بهتر و بالاتر توجه می‌کند و می‌تواند با خلاقیت و ابتکار، ظرفیت‌هایش را در انواع زمینه‌ها نشان دهد. وی افزود: ما عادت داریم که هنوز خیلی از تصمیم‌سازان جز در مناسبت‌ها که حرف‌های زیبا می‌زنند، جریان را جدی نگیرند و اهمیت قضیه از یادشان برود؛ پس بهتر است تا جای ممکن از خیر هیچ مناسبتی نگذریم. سینماحقیقت مهمترین مجال ملاقات با بخشی مهم از حقیقت سینمای مستند است و به‌نظرم بهتر است از متن واقعیات امسال پُر التهاب، حذف نشود. این مستندساز درباره‌ی پیشنهادش برای برگزاری هرچه بهتر جشنواره آنلاین سینماحقیقت هم گفت: چابکی و سرحالی و بهره‌گیری بیشتر از هر تجهیزات و ذوق و سلیقه‌ای که نشان دهد ما برای امری مهم و محترم تدارک دیده‌ایم، لازم و واجب است. دقیقاً نمی‌دانم چه میزان و چطور از زیرساخت‌های لازم بهره‌مندیم اما می‌دانم که ساز و کارهایی در نظر گرفته شده که از بیشترین و با کیفیت‌ترین شکل بهره ‌گرفته شود. امیدوارم چنین شود و ما صاحب ظرفیت‌های تازه‌ای برای تحقق ذوق و نظم و احترام به هم شویم.∎​