صاحب‌خبر - تهران / خبرگزاری صدا و سیما / سیاسی 1394/01/12
00:01:59.06
سخنگوی کاخ سفید گفت دیپلماسی، بهترین شیوه برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای است.
به گزارش مونیتورینگ اخبار خارجی خبرگزاری صدا و سیما، جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری خود به سؤالات خبرنگاران درباره مذاکرات هسته ای ایران و تحولات منطقه خاورمیانه پاسخ داد.
ابتدا یکی از خبرنگاران پرسید مقامات در سوئیس می گویند اگر پیشرفت های لازم نباشد، احتمال تمدید گفتگوها بعد از نیمه شب وجود خواهد داشت. نخستین سؤال من این است که آیا امروز به اندازه کافی نشانه های پیشرفت دیده می شود که مذاکرات بعد از نیمه شب تمدید نشود و دوم اینکه رئیس جمهور آمریکا تا چه اندازه حاضر است در خصوص مهلت تعیین شده، انعطاف نشان دهد؟ آیا گفتگوها قرار است یک روز دیگر تمدید شود یا یک هفته؟
سخنگوی کاخ سفید پاسخ داد رئیس جمهور هم اکنون و امروز از تازه ترین وضعیت گفتگوهای ادامه دار در سوئیس برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای، مطلع شده است. این مسئله را منتفی نمی دانم که رئیس جمهور در ساعات آینده امروز احتمالاً با اعضای تیم مذاکره کننده تماس بگیرد. ما حداکثر تلاش خود را می کنیم که شما خبرنگاران را امروز از تازه ترین مسائل مطلع کنیم.
جاش ارنست افزود: اطلاعات تازه ای که به من داده شد، این است که مذاکره کنندگان ما که تقریباً همه دیشب را بیدار بودند و روز هنگام نیز در اروپا مذاکرات طولانی داشتند، به این نتیجه رسیدند که در صورت لزوم، گفتگوها را فردا نیز ادامه خواهند داد؛ البته مشروط بر اینکه مذاکرات سازنده باشد.
جاش ارنست افزود رئیس جمهور اوباما صراحتاً گفته است که ما بیش از یکسال است که مذاکره می کنیم؛ جامعه بین الملل نیز در کنار آمریکا به دنبال تعهدات کاملاً مشخص و جدی از سوی ایرانیان است تا آنها همه مسیرهای (دستیابی) به سلاح هسته ای را بسته و بازرسی های سرزده را برای اطمینان از پایبندی آنها به توافق بپذیرند. ما صریحاً گفته ایم که بعد از یکسال مذاکره، اگر ایران در موضعی نباشد که تعهدات جدی بدهد، آنگاه ما برای بررسی دیگر گزینه ها آماده خواهیم شد. اما در صورت لزوم و اگر مذاکرات سازنده باشد، امکان دارد گفتگوها تا فردا نیز ادامه یابد.
خبرنگار پرسید پس هنوز تصمیم گرفته نشده است؟
جاش ارنست گفت امروز هنوز سی و یکم مارس است؛ مذاکره کنندگان ما نیز نه تنها در طول یکسال اخیر، که به بحث ما مربوط می شود، بلکه در روز گذشته سرگرم مذاکرات جدی بودند؛ اگر ضرورت ایجاب کند، منظورم این است که اگر تا نیمه شب توافقی حاصل نشود، اما مذاکرات سازنده باشد، آنها آماده هستند که گفتگوها را فردا نیز ادامه دهند.
خبرنگار پرسید آیا این مسئله قرار است روزها، یکی پس از دیگری ادامه داشته باشد؟ آیا تمدید گفتگوها برای دوره های کوتاه، غایت هم دارد؟
ارنست پاسخ داد نظر به اینکه مذاکرات بیش از یکسال است که ادامه دارد و ما نیز این مهلت را برای دستیابی به توافق سیاسی تعیین کردیم تا چارچوبی داشته باشیم که راهنمای ما در مذاکرات فنی تا ماه ژوئن باشد، منصفانه است بگوییم هم اکنون نیز به غایت لازم رسیده ایم؛ اما منطقی نیست زمانیکه طرف مقابل ما (ایران) با جدیت تعامل می کند، فوراً گفتگوها را بر مبنای مهلت تعیین شده، پایان دهیم. زیرا واقعیت این است که اگر پیشرفت ما به سوی خط پایان ادامه داشته باشد، باید به حرکت ادامه دهیم. اما همان طور گفتم نهایتاً بیش از یکسال است که در این زمینه گفتگو می کنیم و زمان آن رسیده است که ایرانی ها، تعهدات جدی که می دانند جامعه بین المللی برای رسیدن به توافق از آنها انتظار دارد، بدهند. اگر آنها حاضر نباشند تعهدات جدی بدهند، آنگاه امریکا و جامعه بین المللی ناچار می شود برخی گزینه های دیگر را بررسی کند.
00:05:35.15
00:10:41.15
خبرنگار دیگری پرسید کاخ سفید درباره تصمیم اتحادیه عرب برای تشکیل نیروی نظامی چه نظری دارد و آیا این به نفع امنیت ملی آمریکا خواهد بود؟
جاش ارنست پاسخ داد تصمیم سران (اتحادیه) عرب در نشست آنها در مصر، اصولاً تعهد برای تشکیل نیروهای مسلح ائتلافی بود تا بتوانند برای واکنش نشان دادن به چالش های امنیتی منطقه خودشان از آن استفاده کنند. البته بسیاری از جزئیات اعلام نشد، یا دستکم هنوز بر سر آنها اختلاف وجود دارد. بنابراین، پاسخ شما تا اندازه زیادی به این بستگی دارد که ساختار فرماندهی این نیروها چگونه است و چگونه قرار است درباره این نیروهای ائتلافی تصمیم گیری شود؟
آمریکا، بدون تردید با بسیاری از کشورهایی که این توافق گسترده را پذیرفته اند، روابط و گاه روابط نظامی متقابل و قدرتمند دارد. بنابراین، ما از نزدیک زیرنظرداریم کشورها چه گام های دیگری برای تشکیل نیروهای مسلح برخواهند داشت و درباره این اقدامات گفتگو خواهیم کرد. نکته دیگر آنکه، بسیاری از این کشورها در تلاش های نظامی ادامه دار در یمن که عربستان در واکنش به نگرانی های امنیتی در امتداد مرزهای مشترک خود با یمن آغاز کرد، شرکت دارند. آمریکا نیز به این عملیات نظامی ادامه دار، کمک های اطلاعاتی و تدارکاتی مهم می کند؛ این خود گویایی روابط نظامی قدرتمند ما با عربستان سعودی است. بنابراین، تصمیم های آینده کشورهایی را که اصولاً با تشکیل نیروهای مسلح توافق کرده اند، زیر نظر خواهیم داشت. اما از آنجایی که هنوز بسیاری جزئیات روشن نیست، نمی توانم درباره این مسئله قضاوت کنم.
خبرنگار پرسید آیا دولت آمریکا قرار است با کشورهای عرب درباره جزئیات تصمیم آنها گفتگو کند؟
ارنست پاسخ دهد: این موضوع را منتفی نمی دانم. نظر به همه رخدادهایی که در آن منطقه از دنیا (خاورمیانه) رخ داده است و با توجه به روابط نزدیک ما با بسیاری از کشورهایی که در مذاکرات (درباره یمن) نقش داشته اند، جای تعجب نیست که مقامات آمریکا و رئیس جمهور این کشور در روزهای اخیر با این کشورها تماس گرفته اند.
00:13:12.04
خبرنگار دیگری پرسید آیا مهلت تعیین شده برای مذاکرات هسته ای ایران تا نیمه شب (سی و یکم مارس)، جنبه غیررسمی ندارد؟ دوره توافق (پیشین) در اواخر ماه ژوئن به پایان می رسد، شما نیز از امکان تمدید زمان گفتگوها سخن گفتید که قطعاً اینگونه خواهد شد. آیا این واقعیت نیست که ضرب الاجل تعیین شده از سوی کنگره آمریکا دو هفته دیگر فرامی رسد؟
جاش ارنست پاسخ داد به عقیده من باید پذیرفت که تاریخ تعیین شده، کاملاً قطعی نیست؛ علت آن است که مذاکرات بیش از یکسال است که ادامه دارد و بالاخره زمانی فرامی رسد که همه می گویند بالاخره به توافق می رسیم، یا باید راه دیگری را امتحان کنیم؛ زیرا ما نمی خواهیم گفتگوها را بدون ملاحظه و پیشرفت به سوی توافق، ادامه دهیم. به همین علت، بجا است اگر در این اوضاع، چیزی را وضع کنیم که برخی آن را «مهلت اختیاری» توصیف کنند، اما این مهلت به هر شکل جدی است. نظر به اینکه بیش از یکسال است، گفتگوها ادامه دارد، کاملاً روشن است که جامعه بین المللی چه تعهداتی را از ایرانی ها انتظار دارد. به همین علت، معتقدیم تا پایان ماه مارس، باید بتوانیم دستکم به طرح کلی از توافق سیاسی برسیم که چارچوب گفتگوهای ادامه دار فنی باشد.
هم اکنون مذاکره کنندگان ما هنوز گفتگوهای سازنده دارند و به پایان مهلت تعیین شده نرسیده ایم؛ همکاران من در اروپا اشاره می کنند اگر گفتگوها سازنده باشد اما در پایان سی و یکم مارس به جمع بندی نرسد، امکان ادامه مذاکرات فراهم خواهد بود.
خبرنگار دیگری پرسید امروز گزارش هایی را درباره روبرو شدن هواپیماهای نظامی ایران با بالگرد آمریکایی در خلیج فارس داشتیم؛ آمریکا این روزها وارد ائتلاف پیچیده ای در منطقه شده است: از یک سو، ایران و آمریکا سرگرم مبارزه با داعش هستند و از سوی دیگر آمریکا و عربستان مخالف ایران هستند. عربستان و آمریکا با بشار اسد رئیس جمهور سوریه مخالفند، اما ایران از او هواداری می کند. عربستان با حوثی ها مبارزه می کند، اما حوثی ها با القاعده در شبه جزیره عرب که دشمن ما به شمار می رود، مبارزه می کنند. آیا همه اینها برای مردم آمریکا گیج کننده نیست و آیا توافق احتمالی با ایران را دشوارتر نخواهد کرد؟
ارنست پاسخ داد ابتدا باید اشاره کنم اوضاع امنیتی و سیاسی خاورمیانه، صدها سال است که پیچیده و گیج کننده است؛ اینگونه ائتلاف های ناپایدار که شما می بینید، فقط به خاورمیانه منحصر نمی شود و قطعاً در این منطقه بی سابقه نیست. اولویت ها در رویکرد رئیس جمهور اوباما، سلامت و رفاه مردم آمریکا است. او می کوشد به شکل راهبردی و فرصت طلبانه برای پیشبرد منافع ما در این منطقه پیچیده، اقدام کند. شیوه رئیس جمهور برای تحقق این مسئله آن است که از روابطی که هم اکنون در منطقه خاورمیانه ایجاد شده است، بهره برداری کند. بهترین گواه این مسئله نیز موفقیت رئیس جمهور آمریکا در تشکیل ائتلافِ بیش از شصت کشور برای مقابله با داعش است.
این نشان داد آمریکا یکی از معدود کشورهای دنیا است که می تواند برای تشکیل چنین ائتلافی پیشگام شود. همه کشورهایی که عضو این ائتلاف هستند، به تضعیف و سرانجام از میان برداشتن داعش علاقه دارند و این جزء منافع همه این کشوره است؛ اما لازم این کار، راهبری است تا کشوری بایستد و بگوید این به سود همه ما است و بیایید در کنار یکدیگر برای مقابله با تهدید اقدام کنیم. رئیس جمهور آمریکا نیز این رهبری را نشان داد و ما نیز شاهد موفقیت های این راهبرد بودیم: هم اکنون بیست و پنج درصد از سرزمین هایی که داعش قبلاً در عراق تصرف کرده بود، اکنون جزء مناطقی است که داعش نمی تواند آزادانه در آنجا تردد داشته باشد.
این یکی از شواهدی است که نشان می دهد رئیس جمهور با تشکیل ائتلاف گسترده بین المللی می تواند تأمین منافع آمریکا و دیگر اعضای ائتلاف ما را تضمین کند.
00:17:51.02
خبرنگار دیگری پرسید: عربستان، بدون تردید به اقدامات سخاوتمندانه ما در گفتگوها با ایران بدبین است؛ آیا دستیابی به توافق با ایران، این کشور را به لحاظ اقتصادی یا دیگر جنبه ها به گونه ای تقویت می کند که نهایتاً تهدید ایران برای عربستان افزایش خواهد یافت؟
جاش ارنست گفت اجازه دهید به چند نکته اشاره کنم؛ نخست اینکه شما از واژه «بدبین» استفاده کردید. بیراه نیست اگر بگوییم عربستان، حتی مدت ها قبل از اینکه گفتگویی بین ایران و جامعه بین المللی برای جلوگیری از دستیابی ایرانی ها به سلاح هسته ای آغاز شود، به ایران بدگمان بود. بنابراین، در اینجا نیز با پدیده تازه ای روبرو نیستیم. نکته دوم اینکه، آمریکا و شرکای بین المللی ما این تلاش ها را ادامه می دهند، زیرا به اعتقاد ما بهترین شیوه جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای، دیپلماسی است: واداشتن ایرانی ها به تعهدات داوطلبانه خاص که همه مسیرهای منتهی به سلاح هسته ای را مسدود می کند و جلب توافق آنها به بازرسی های سرزده که پایبندی آنها به توافق را می سنجد. این به سود آمریکا و نزدیک ترین هم پیمان ما در منطقه یعنی اسرائیل است. ما معتقدیم این شیوه، به نفع شرکای ما در منطقه از جمله عربستان نیز هست.
آمریکا، همان طور که اکنون در یمن اقدام کرده ایم، گام های لازم را برای حمایت از امنیت ملی عربستان و منافع آنها در منطقه برداشته است. البته ما این اقدام را به شیوه ای انجام می دهیم که با منافع آمریکا سازگاری داشته باشد. به اعتقاد ما، گفتگوها نیز شیوه دیگری برای دستیابی به همین هدف است. جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای، به سود عربستان خواهد بود. این را می گوییم زیرا ایران مجهز (به سلاح) هسته ای، بیشتر ثبات منطقه را بر هم می زند. نوع حمایت های ایرانی ها از سازمان های تروریستی را خطرناک تر می کند؛ همچنین، تهدید کشورهایی که آمریکا با آنها روابط خوبی دارد از جمله اسرائیل، متحد ما و همچنین عربستان، برای ایران ساده تر خواهد شد.
بنابراین، معتقدیم جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای با استفاده از دیپلماسی، بهترین و محتمل ترین شیوه ما برای رسیدن به نتیجه خوب است. منظورم از نتیجه خوب، نتیجه ای است که با منافع امنیت ملی آمریکا و منافع امنیت ملی دیگر کشورهایی که در آن منطقه از دنیا (خاورمیانه) با آنها روابط قوی داریم، سازگار باشد.
00:20:03.13
خبرنگار دیگری پرسید: حسن روحانی، رئیس جمهور ایران هفته گذشته با ولادیمر پوتین و دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس صحبت کرد. شما نیز گفتید رئیس جمهور اوباما ممکن است با اعضای تیم مذاکره کننده گفتگو کند. آیا امکان دارد اوباما مستقیماً با روحانی گفتگو کند یا پیام مکتوب برای او بفرستد؟
جاش ارنست پاسخ داد اوباما اخیراً با روحانی تماس تلفنی نگرفته است؛ اما در حال حاضر، نمی توانم به نکته دیگری درباره اقدامات روزانه رئیس جمهور اشاره کنم. فعلاً چنین اقدامی در برنامه کاری رئیس جمهور آمریکا قرار ندارد.
00:21:35.17
خبرنگار دیگری پرسید تاکنون به ما گفته شد که ضرب الاجل تعیین شده قطعی است، اما الان می گویید امکان تمدید آن وجود دارد. شما می گویید گفتگوها یکسال است که ادامه دارد و دیگر همه باید آماده توافق باشد، اما اگر پیشرفت ها ادامه دار باشد، پایان دادن به مذاکرات اشتباه است؛ بنابراین کدام یک از این اظهارات درست است؟ گفتگوها یکسال است که ادامه دارد، اگر همان طور که شما می گویید تعهداتی که باید بدهند، روشن است و ایران نیز جدیت دارد، آیا تا الان نباید به توافق می رسیدند؟
جاش ارنست پاسخ داد نمی خواهم اینگونه تصور شود که صرفاً به این علت که مذاکرات برای زمانی طولانی ادامه داشته است و ما نیز صراحتاً گفته ایم چگونه تعهداتی را از ایران انتظار داریم، گفتگوها نیز ساده است؛ چون اینگونه نیست. ما از مسئله ای بسیار پیچیده صحبت می کنیم که پیامدهای مهمی برای دنیا خواهد داشت. بنابراین، منطقی است که ایرانی ها کاملاً جدی باشند و ما نیز خرسندیم که ایران در یکسال اخیر، گفتگوها را با عزم جدی دنبال کرده است. در روزهای اخیر نیز مذاکرات سازنده بود و اگر گفتگوها همچنان سازنده باشد، ما نیز ناچار هستیم اگر تا پایان مهلت تعیین شده توافقی حاصل نشد، مذاکرات جدی را تا فردا تمدید کنیم.
00:22:57.03
خبرنگار پرسید هنوز بر سر مسائلی مانند تحقیقات و توسعه ایران، برداشتن تحریم ها و سرنوشت ذخایر (اورانیوم غنی شده) اختلاف نظر وجود دارد. آیا شما می گویید در هیچ یک از این سه حوزه، پیشرفت حاصل شده است، یا اینکه گفتگوها دچار بن بست شده است؟
جاش ارنست پاسخ داد ما در یکسال گذشته، حاضر نشدیم گزارش مفصلی از جزئیات مذاکره ارائه کنیم؛ اصولاً به این علت که معتقدیم تا زمانیکه بر سر همه بخش ها توافق نشده باشد، توافقی حاصل نشده است. بنابراین، فعلاً نمی توانم ارزیابی دقیقی از مسائل مورد اختلاف به شما بگویم و تنها می گویم برخی نکات هنوز حل و فصل نشده است. و تا زمانیکه پیشرفت های جدی برای فیصله دادن این مسائل بحث انگیز ادامه دارد، احتمالاً گفتگوها (روز نخست آوریل) نیز ادامه خواهد داشت. اما رئیس جمهور کاملاً جدی گفته است که ما یکسال است بر سر موضوع هسته ای گفتگو می کنیم و دیگر زمان آن رسیده است که ایران، تصمیم بگیرد آیا حاضر است تعهداتی را که جامعه بین المللی از ایرانی ها انتظار دارد، بپذیرد یا خیر.
00:23:25.08
خبرنگار پرسید آیا نشانه ای نیست که نشان دهد ایرانی ها کاملاً جدی نیستند: فرضاً اینکه گفتگوها به این مرحله رسیده است و تا مهلت تعیین شده هنوز توافقی حاصل نشده است؟ آیا خود این مسئله به تنهایی گویای آن نیست که ایرانی ها جدیت لازم را ندارند؟
جاش ارنست پاسخ داد: « گمان کنم تمایلی که ایرانی ها برای شرکت در گفتگوهای جدی درباره مسائل مهم نشان داده اند، گویای آن است که ایرانی ها، گفتگوها را جدی می گیرند؛ با وجود این، هنوز تا مجاب کردن ایرانی ها برای پذیرفتن تعهدات لازم برای جلوگیری از دستیابی آنها به سلاح هسته ای، فاصله زیادی باقی است. نهایتاً بیشترین تمرکز ما نیز به همین مسئله، معطوف شده است».
خبرنگار گفت: « شما اشاره کردید که رئیس جمهور کاملاً درگیر گفتگوها است و حتی امروز (سه شنبه) با مذاکره کنندگان تماس گرفته است؛ آیا رئیس جمهور از آنچه شما می گویید پیشرفت های اساسی است، دلگرم شده یا اصولاً چه نظری درباره گفتگوها دارد؟
ارنست پاسخ داد رئیس جمهور امیدوار است امروز گزارش تیم مذاکره کننده را درباره اوضاع مذاکرات بشنود؛ می توانم بگویم او کاملاً به مذاکرات جدی علاقه مند است. البته اوباما از ریسک ها در اینجا آگاهی دارد، اما از سوی دیگر زمان آن رسیده است که ایران نیز تصمیم های جدی بگیرد. اگر ایرانی ها نخواهند این تصمیم های جدی را بگیرند، تردید ندارم رئیس جمهور آمریکا آماده است سایر گزینه ها را بررسی کند. اما به اعتقاد ما، بهترین شیوه برای اینکه آمریکا و جامعه بین المللی از دستیابی ایران به سلاح هسته ای جلوگیری کنند، دیپلماسی است. به همین علت است که ما سرسختانه گزینه دیپلماسی را پیگیری می کنیم.
خبرنگار دیگری پرسید همان طور که اشاره کردید امکان خطر بالا است و رئیس جمهور نیز ضرب الاجلی را تعیین کرده است؛ نظر به همه این مسائل، آیا برای اوباما دشوار خواهد بود که امروز یا فردا از میز مذاکره کنار برود؟
سخنگوی کاخ سفید گفت این قطعاً نتیجه دلخواه اوباما نیست؛ اما باید توجه داشت که نبود توافق، از توافق بد بهتر است. رئیس جمهور آمریکا در جایگاهی نیست که توافق بد را امضاء کند. ما صراحتاً گفته ایم ایران باید تعهدات جدی بدهد که همه مسیرهای آنها به سوی سلاح هسته ای را مسدود کند؛ ایرانی ها همچنین باید تعهد بدهند با بازرسی های سرزده برای تأیید پایبندی آنها به توافق، همکاری کنند. علت این مسئله آن است که ما در طول سالیان، شاهد تلاش های مکرر ایران برای دور زدن بازرسی های بین المللی بوده ایم؛ به همین علت، توافق مشروط به همکاری ایران در زمینه جدی ترین بازرسی های هسته ای است که احتمالاً تا به امروز شاهد آنها بوده ایم. دولت ایران نیز به این شهرت یافته که همه تلاش خود را برای دور زدن اینگونه بازرسی ها به کار می گیرد؛ دقیقاً به همین علت ما بر جدی ترین بازرسی هایی که تاکنون اعمال شده، تأکید داریم.
اگر ایران بتواند در چارچوب این توافق سیاسی، چنین تعهداتی دهد، آنگاه این بهترین شیوه ممکن برای ما است که به نگرانی ها درباره برنامه هسته ای ایران فیصله دهیم و راستی آزمایی کنیم که آنها سرگرم دستیابی به سلاح هسته ای نیستند.
اما اگر ایرانی ها تمایل نداشته باشند، تعهداتی را که به ما اطمینان لازم را می دهد، بپذیرند و منظورم از ما نه فقط آمریکا بلکه جامعه بین المللی است، آنگاه ناچاریم از میز مذاکره کنار برویم و بررسی کنیم دیگر چه گزینه هایی را در اختیار داریم؛ بدون شک، احتمال چنین رخدادی نیز وجود دارد.
00:27:26.02
خبرنگار پرسید شما گفتید دیگر گزینه های موجود برای آمریکا و سازمان ملل را بررسی می کنید. چه پیامی، دستکم به شکل غیرمستقیم پای میز مذاکره به ایران فرستاده شده است که اگر اینجا به توافق نرسیم، فلان چیز رخ خواهد داد؟ اصولاً این فلان چیز که ما به عنوان پیامد نرسید به توافق می گوییم، چه خواهد بود؟
جاش ارنست پاسخ داد نمی خواهم به جزئیات گفتگوهای رد و بدل شده در پای میز مذاکره اشاره کنم. اما ما علناً به این واقعیت اشاره کردیم که همه گزینه ها برای رسیدگی به موضوع روی میز قرار دارد، و اکنون مدتی است که روی میز قرار گرفته است. این، یک تهدید نیست.
خبرنگار پرسید آیا این گزینه می تواند نظامی باشد؟
سخنگوی کاخ سفید گفت گزینه نظامی اکنون مدتی است که روی میز قرار دارد و همین امروز نیز (برای بررسی) جزء گزینه های روی میز است. با وجود این، ما صراحتاً گفته ایم رویکرد دیپلماتیک در رفع نگرانی های جامعه بین المللی درباره سلاح هسته ای ایران، مؤثرتر از گزینه نظامی خواهد بود. می دانیم عقب راندن برنامه هسته ای ایران، طولانی شدن زمان دستیابی آنها به گریز هسته ای و روشن بودن ساختار برنامه هسته ای ایران، همه نتایجی است که با مذاکرات می توان به آن رسید. اما صادقانه بگویم گزینه نظامی، بسیاری از این نتایج را به همراه نخواهد داشت. اگر تنها گزینه ما، (اقدام) نظامی باشد، آنگاه اطلاع کمتری از برنامه هسته ای ایران خواهیم داشت؛ همچنین امکان دارد انگیزه ها داخل ایران برای رسیدن به آستانه گریز هسته ای که هم اکنون برای ایرانی ها وجود دارد، افزایش یابد. همچنین، با گزینه نظامی، توان ما برای عقب راندن برنامه هسته ای ایران بسیار کمتر از آنچیزی است که با دیپلماسی می توانیم به آن برسیم.
علت اینکه چنین چیزی را می گویم آن است که بر اساس برخی گزارش هایی که به بیرون درز کرده، برای ما روشن است توافق مد نظر ما، دوره ای ده ساله یا بیشتر خواهد داشت؛ بعید است گزینه نظامی، چنین آثار بلند مدتی روی برنامه هسته ای ایرانیان بگذارد.
00:29:42.02
خبرنگار پرسید گرچه شما ترجیح می دهید این کار را نکنید، آیا رئیس جمهور اوباما به ایرانی ها نشان داده است که حاضر است، در صورت نرسیدن به توافق تا در دو روز آینده از میز مذاکرات کنار برود؟
جاش ارنست پاسخ داد شما از زبان خود رئیس جمهور شنیدید که گفت نبود توافق، از توافقِ بد بهتر است. آمریکا، توافق بد را نخواهد پذیرفت؛ تنها نوع دیپلماسی و توافق سیاسی پذیرفتنی برای ما آن است که قطعاً همه مسیرهای منتهی به سلاح هسته ای را به روی ایران بسته و شرایطی را تحمیل کند که در آن ایران با مجموعه ای از بازرسی های شدید توافق کند.
00:30:02.14
خبرنگار گفت اما این پاسخ روشنی برای سؤال مطرح شده نبود؛ سؤال این بود که آیا رئیس جمهور آماده است به روند مذاکرات پایان دهد یا خیر؟ نه اینکه آیا رئیس جمهور توافق بد را به توافق خوب ترجیح می دهد که آن بحث دیگری است. سؤال مهم این است که اگر بعد از یک یا دو روز، مسئله حل و فصل نشود، آیا مذاکرات متوقف خواهد شد یا خیر؟
سخنگوی کاخ سفید گفت قصد من این نبود که ارزش توافق خوب یا بد را بسنجم؛ بلکه این را گفتم که نبود توافق، بهتر از رسیدن به توافق بد است. به این معنا که رئیس جمهور حاضر است از میز مذاکره کنار برود، اما توافق بد را امضاء نکند. منظورم از توافق بد، توافقی است که نتواند همه مسیرهای پیش روی ایرانی ها برای رسیدن به سلاح هسته ای را کاملاً مسدود کند یا نتواند ایران را به همکاری در زمینه بازرسی های سرزده وادارد.
00:30:51.11
خبرنگار پرسید اگر توافقی حاصل نشود، آیا طرح مشترک اقدام باز هم اعمال خواهد شد؟
جاش ارنست پاسخ داد بله، ادامه خواهد داشت. به یاد دارید که دوره طرح مشترک اقدام تا (آخر) ماه ژوئن ادامه دارد و این مسئله قطع نظر از آنچه شما مهلت اختیاری در پایان این ماه توصیف کردید، ادامه خواهد داشت.
خبرنگار پرسید بعد از این دوره، اگر توافقی حاصل نشده باشد و روندی برای گفتگو وجود نداشته باشد، آنوقت همه این تلاش ها به پایان خواهد رسید، مگر نه؟ می دانیم اگر توافقی یا فرآیندی برای گفتگو و یافتن جایگزین برای طرح مشترک اقدام وجود نداشته باشد، آنگاه راستی آزمایی ها و سایر تدابیر این طرح در پایان ماه ژوئن دیگر متوقف خواهد شد، درست است؟
جاش ارنست پاسخ داد آنطور که من از ساختار طرح مشترک اقدام اطلاع دارم، دوره این طرح تا ماه ژوئن تمدید شد. آمریکا و جامعه بین المللی نیز اعلام کرد نظر به اینکه رسیدگی به برخی جنبه های فنی این طرح به زمان نیاز دارد؛ بنابراین در میانه راه و پیش از رسیدن به پایان دوره یعنی تا اواخر ماه مارس، ایران و جامعه بین المللی باید بتوانند بر سر توافق سیاسی که چارچوب موافقت ها بر سر جزئیات فنی خواهد بود، به نظر مشترک برسند.
00:32:19.00
خبرنگار گفت این دیگر جای محاسبه ندارد، ضرب الاجل تعیین شده برای سی و یکم مارس است، آیا این طور نیست؟
جاش ارنست پاسخ داد آمریکا، جامعه بین المللی و گمان کنم خود ایرانی ها نیز با این استدلال موافقند که تلاش برای رسیدن به چارچوب سیاسی و حل و فصل همه جزئیات فنی در زمانِ واحد، بسیار دشوار خواهد بود. بنابراین، با ایجاد چارچوب به شکل توافق سیاسی که به اعتقاد ما باید اکنون صورت بگیرد، کارشناسان ما زمان لازم را خواهند داشت که همه جزئیات را بررسی کنند. نکته دیگر اینکه چنین توافقی، قطعاً مصداق این جمله قدیمی است که همه مشکلات بر سر جزئیات است: ما باید اطمینان پیدا کنیم دو طرف مذاکره، همه جزئیات فنی را بررسی و بازنگری کرده و اطمینان یابند که درباره نوع تعهداتی که ایران باید بپذیرد، هیچ ابهامی وجود ندارد. اینگونه جزئیات فنی، مستلزم دقت بالا است. ما نیز می خواهیم اطمینان یابیم که دانشمندان ما زمان کافی را برای بررسی جزئیات در اختیار دارند. به همین علت، مهم است که چارچوب سیاسی، الان و تا پایان مارس حاصل شود، تا تیم های فنی مذاکرات، دو یا سه ماه برای بررسی جزئیات فرصت داشته باشند.
00:33:35.06
خبرنگار گفت شما از جزئیات سخن گفتید؛ همان طور که می دانید آژانس بین المللی انرژی اتمی در پایان ماه نوامبر سال 2011 میلادی، گزارشی را درباره «ابعاد نظامی احتمالی» برنامه هسته ای ایران منتشر کرد که نه تنها مواد شکافت پذیر، بلکه بسیاری از دیگر سازوکارهای فعال سازی، پیشرفت های فناورانه ایران را که آژانس بیم داشت در راستای دستیابی به زرادخانه هسته ای است، شامل می شد. تا به امروز، ایران درباره ماهیت فعالیت های گذشته خود یا اینکه چرا به آنها مبادرت ورزیده، هیچ توضیحی به آژانس بین المللی انرژی اتمی نداده است و حتی به وجود چنین فعالیت هایی اذعان نکرده است. آیا ایران نباید اقرار کند که به چنین فعالیت هایی مبادرت ورزیده است؟ و آیا نباید با وجود ابزاری از برچیدن اینگونه فعالیت ها مانند شیوه های فعال سازی (بمب) و دیگر پیشرفت های فناوری پیش از دستیابی به توافق، مطمئن شد؟
ارنست پاسخ داد نمی خواهم پا را از آنچه هم اکنون در مذاکرات مطرح است، فراتر بگذارم. اما اجازه دهید به دو نکته اشاره کنم: نخست اینکه دستکم برخی از مسائلی که شما به آنها اشاره کردید، هم اکنون در مذاکرات مطرح است و در چارچوب گفتگوهای ادامه دار، حل و فصل خواهد شد. نکته دوم و مهم تری که مردم باید در خصوص رویکرد ما در قبال ایران درک کنند، آن است که حتی اگر بتوانیم به توافقی برسیم که از نظر ما و جامعه بین المللی، توافق خوب است؛ منظورم توافقی است که همه مسیرهای پیش روی ایرانی ها برای دستیابی به سلاح هسته ای را ببندد و در آن ایرانی ها، تعهدات خاصی را برای پذیرفتن بازرسی های بین المللی دهند، ما باز هم فهرست بلندی از نگرانی ها را درباره ایران و رفتار این کشور خواهیم داشت. نمی خواهم اینگونه تصور شود که قرار است در این مذاکرات، قرار است همه این نگرانی ها را حل و فصل کنیم؛ زیرا نمی توانیم چنین کاری کنیم.
خبرنگار پرسید: این جزء آن نگرانی های کلی نیست که به ( فعالیت های ایران در) سایر نقاط دنیا، از جمله لبنان، یمن مربوط شود؟
جاش ارنست گفت مانند حمایت از تروریسم، دستگیری غیرعادلانه آمریکایی ها و شعارهای ضد یهودی ایران بر ضد اسرائیل و این فهرست طولانی که ادامه دارد.
خبرنگار گفت: سؤال من به هیچ یک از این مسائل مربوط نمی شود، بلکه به جاه طلبی های گذشته ایران در راستای دستیابی به زرادخانه هسته ای، ارتباط مستقیم دارد و آنها هیچ شواهد معتبری به آژانس درباره فعالیت های خود ارائه نکردند. سؤال من این است که آیا ایران نباید درباره این جنبه از فعالیت های گذشته خود شفاف سازی کند و آیا برای اجرا شدن توافق و پذیرفتنی بودن آنها برای دولت آمریکا، لازم نیست که فناوری های ایجاد شده نابود شود؟
جاش ارنست پاسخ داد همان طور که اشاره کردم، مذاکره کنندگان ما دور میز گفتگو قطعاً همین الان نیز به این سوابقی که اشاره کردید، توجه دارند. برخی از مسائلی که شما مطرح کردید نیز جزء مسائل مورد بحث در مذاکره است و نمی خواهم به جزئیات بیشتری درباره این اشاره کنم. اگر بتوانیم به توافق برسیم، ما در جایگاهی خواهیم بود که با شما خبرنگاران، مردم آمریکا، نمایندگان کنگره و متحدان خود در این باره صحبت کنیم که ایران در روند مذاکرات، چه تعهداتی داده است. بنابراین، در صورت دستیابی به توافق می توانیم درباره نگرانی هایی که شما مطرح کردید، بیشتر صحبت کنیم.
00:36:41.09
∎