صاحب‌خبر - تهران / خبرگزاری صدا و سیما / سیاسی 1394/01/09
آسوشیتدپرس در گزارشی از لوزان به قلم جرج جان و متیو لی نوشت:
مقامات غربی روز یکشنبه به این خبرگزاری گفتند ایران ممکن است در گفتگوهای هسته ای با محدودیت های جدید بر برنامه غنی سازی اورانیوم خود موافقت کند ولی در برابر مدت زمان این محدودیت ها مقاومت می کند.
اظهارات این مقامات غربی در شرایطی مطرح می شود که روز سه شنبه به عنوان ضرب الاجلی برای دستیابی به توافق اولیه درباره برنامه هسته ای ایران تعیین شده است. این توافق قرار است شرایط را برای برگزاری دور جدیدی از مذاکرات هموار کند که هدف آن دستیابی به توافقی نهایی است که محدودیت هایی درازمدت را بر فعالیت های هسته ای ایران اعمال می کند و در قبال آن تحریم های اعمال شده ضد تهران لغو می شود.
وزرای امور خارجه و سایر نمایندگان ایران و شش قدرت جهانی در مذاکرات لوزان اعلام کرده اند که به رغم برخی موانع قابل توجه، فرصت موفقیت این گفتگوها تا روز سه شنبه وجود دارد. این دو مقام غربی درخواست کردند نامشان فاش نشود زیرا اجازه علنی کردن مباحت مطرح شده در این گفتگوها را نداشتند.
این مقامات گفتند طرف ها در حال پیشرفت در زمینه اعمال محدودیت بر جنبه هایی از برنامه غنی سازی اورانیوم ایران هستند. ایران در هفته های گذشته از درخواست خود برای حفظ ده هزار دستگاه سانتریفوژ عقب نشست و با حفظ شش هزار دستگاه موافقت کرد. مقامات روز یکشنبه گفتند این کشور احتمالا آماده است با حفظ تعداد پایین تری از سانتریفوژها موافقت کرد.
مقامات غربی گفتند تهران همچنین آماده است همه اورانیوم غنی سازی شده خود را به روسیه ارسال کند. این در حالی است که قبلا تهران درخواست کرده بود مقدار کمی از این ماده را در داخل کشور حفظ کند. یکی از این مقامات با این حال هشدار داد ایران پیش از این نیز با این امر موافقت ولی بعدا نظر خود را عوض کرده بود.
بحث غنی سازی اورانیوم، مسئله اصلی تلاش های بین المللی در 12 سال اخیر برای محدود کردن برنامه هسته ای ایران بوده است.
آمریکا و هم پیمانان آن به دنبال توافقی هستند که مدت زمان لازم برای ساخت بمب هسته ای در ایران را از دو تا سه ماه کنونی به حدود یک سال افزایش دهد.
این مقامات گفتند اختلافات درباره مدت زمان توافقنامه هنوز هم یکی از مناقشه های اصلی به شمار می رود. به گفته آنها، ایران به دنبال لغو کامل همه محدودیت ها بر فعالیت های خود بعد از یک دوره زمانی ده ساله است ولی آمریکا و کشورهای دیگر یعنی روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان تاکید دارند که این محدودیت ها بعد از دوره زمانی ده ساله به صورت تدریجی رفع شود.
یک مقام غربی گفت دو طرف احتمالا تفاسیر متفاوتی از هر گونه توافق حاصله ارائه کنند؛ به این شکل که ایرانی ها اصرار کنند آنها بعد از ده سال اجازه دارند هر گونه فعالیتی را انجام دهند ولی طرف های دیگر به زمینه هایی اشاره می کنند که محدودیت ها به قوت خود باقی است.
این مقامات گفتند محدودیت ها بر بخش تحقیقات و توسعه سانتریفوژ در ایران هنوز لاینحل باقی مانده است. تهران نمونه اولیه نوعی سانتریفوژ را تولید کرده است که به گفته مقامات این کشور در مقایسه با مدل های کنونی سانتریفوژ، اورانیوم را شانزده برابر سریعتر غنی سازی می کند. آمریکا و شرکای آن به دنبال محدود کردن تحقیقات ایران درباره این نوع سانتریفوژ و سایر مدل های پیشرفته هستند زیرا این امر می تواند سرعت دستیابی ایران به اورانیوم کافی با غنای تسلیحاتی را برای ساخت یک بمب کاهش دهد.
یک مقام غربی گفت روسیه با پافشاری آمریکا در این زمینه که در صورت سرپیچی تهران از تعهدات این کشور، تحریم های لغو شده سازمان ملل، بار دیگر ضد تهران اعمال شود مخالفت می کند. روسیه از این نکته هراس دارد که این امر باعث یک بدعت گذاری شود.
درباره ایجاد تغییرات در یک رئاکتور تقریبا کامل شده ایران به مدلی که تولید زباله پلوتونیومی آن کمتر از حد پیش بینی اولیه باشد، توافق اولیه ای صورت گرفته است. پلوتونیوم همانند اورانیوم غنی سازی شده مسیری برای تولید سلاح هسته ای است.
ایران و آمریکا در حال بحث درباره تغییر دادن تاسیساتی زیرزمینی هستند که ایران برای غنی سازی اورانیوم به کار می برد. هدف از این تغییر این است که ایران اجازه یابد در این محل، سانتریفوژهای فعال داشته باشد. این مقامات گفتند سانتریفوژهای این محل به جای غنی سازی اورانیوم برای تولید ایزوتوپ های دارای کاربرد صلح آمیز به کار خواهد رفت.
در شرایطی که ضرب الاجل در حال نزدیک شدن است و مشکلات همچنان باقی است، جان کری وزیر امور خارجه آمریکا روز یکشنبه برنامه خود برای بازگشت به آمریکا را لغو کرد و مذاکره کنندگان نیز بارها در قالب های مختلف با یکدیگر دیدار کردند.
کری از روز پنجشنبه سرگرم گفتگو با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در شهر لوزان سوئیس بوده است. اسرائیل نیز منتقد امضای توافق بد با ایران، دشمن دیرین خود است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل روز یکشنبه نگرانی عمیق خود را درباره مفاد مربوط به یک توافق احتمالی بیان کرد.
104/169
∎