به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، به فاصله دو روز بعد از حضور «راجنات سینگ» وزیر دفاع هند در جمهوری اسلامی ایران، روز سهشنبه ۱۸ شهریور ماه «سوبرامانیام جایشانکار» وزیر خارجه این کشور مهمان محمدجواد ظریف بود.
وزارت دفاع ایران در باره سفر وزیر دفاع هند اعلام کرد که در این دیدار موضوعات منطقهای، دوجانبه و مسائل بینالمللی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و دفتر وزارت دفاع هند نیز در بیانیهای در این باره اعلام کرد که هر دو مقام هندی و ایرانی، روشهای موجود برای پیشبرد همکاریهای دوجانبه را بررسی کرده و در مورد مسائل امنیتی منطقهای از جمله صلح و ثبات در افغانستان به تبادل نظر پرداختند.
«راجنات سینگ» نیز در پیامی در توئیتر، نوشت: «دیدار بسیار پربار و مفیدی با وزیر دفاع ایران، سرتیپ امیر حاتمی در تهران داشتم. ما درباره موضوعات امنیت منطقهای از جمله افغانستان و دیگر مسائل مربوط به همکاریهای دوجانبه بحث و گفتوگو کردیم».
دومین مقام هندی جایشانکار بود که به تهران آمد. سفر وزیر خارجه هند به تهران دومین سفرش بعد از تصدی این سمت بود. البته این بار در مسیر سفرش به مسکو برای شرکت در نشست شانگهای ظهر سهشنبه ۱۸ شهریور ماه در ساختمان شماره یک وزارت امور خارجه با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود دیدار و به گفتوگو نشست.
*روابط عمیق تهران و دهلینو
پیش از آن سعید خطیبزاده سخنگوی دستگاه دیپلماسی از این سفر خبر داده بود و درباره سفر وزیر دفاع هند و اهمیت همکاری ایران با روسیه و هند در حوزه نظامی و مبارزه با تروریسم در افغانستان خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران یک سیاست خارجی واحد دارد که در آن سیاست، دیپلماسی دفاعی، فرهنگی، علمی و .. وجود دارد و یکی از اصولش سیاست خارجی متوازن است و با تمامی کشورهای همسایه خودمان به دنبال حسن همجواری هستیم.
وی افزود: روابط ما با هند چند لایه و عمیق است. دوستانی که کریدور جنوب - شمال ایران را پیگیری میکنند کریدوری است که هم نقشه ترانزیت باستانی تجارت ادویه است و هم نگاه بسیار عمیق تاریخی در این همکاریها نهفته است. یکی از همکاریها در مبارزه با تروریسم است.
خطیبزاده عنوان کرد: ایران مایل است به عنوان یکی از قدرتهای تاثیرگذار منطقه نقش خود را در متوازن کردن تحولات منطقه ایفا کند و اینها در همین چارچوب تعریف میشود.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین همزمان با این دیدار در توئیتی نوشت: «تنها دو روز بعد از سفر وزیر دفاع هند به تهران، امروز محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه از سوبرامانیام جیشنکار وزیر امور خارجه هند میزبانی میکند. در طول گفتوگوها، دو طرف بر اراده خود برای گسترش بیش از پیش روابط دوجانبه در همه ابعاد تأکید کردند.»
لازم به ذکر است، هند از اول ژانویه سال جدید میلادی ۲۰۲۱ عهدهدار عضویت غیردائم شورای امنیت خواهد شد.
در همین خصوص نیز سید رسول موسوی دستیار وزیر و مدیرکل آسیای غربی وزارت امور خارجه در توئیتی با اشاره به این سفر عنوان کرد که وزرای خارجه دو کشور همواره مباحث زیادی را برای گفتوگو دارند به خصوص در آستانه عضویت غیر دائم هند در شورای امنیت.
پس از انجام این سفر نیز منابع مطلع به روزنامه «ایندیا تودی» خبر دادند که مسائل مربوط به بندر چابهار و افغانستان از مسائل مهم این سفرها بوده و عنوان کردند که جایشانکار وزیر خارجه هند در بحبوحه نگرانیها درباره پروژه توسعه بندر چابهار، به منظور تقویت روابط با ایران به تهران سفر کرده است.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز سهشنبه (دیروز) پس از دیدارش با همتای هندی در توئیتی نوشت: «از میزبانی همتای هندی خود سوبرامانیام جایشانکار در تهران برای گفتوگوهای امروز خرسند شدم. درباره گسترش روابط دوجانبه و تجارت مذاکره کرده و در خصوص مسائل مهم منطقه به تبادل نظر پرداختیم. تعامل فعال با همسایگان، اصلیترین اولویت ماست».
وزیر خارجه هند هم بعد از سفر به تهران در توئیتی نوشت: «در جریان توقفم در تهران، یک دیدار پر بار با محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران داشتم. درباره تقویت همکاری دو جانبه صحبت کردیم و تحولات منطقهای را مرور کردیم. از او به خاطر میزبانی سخاوتمندانهاش تشکر کردم».
به گزارش فارس، در سفر کوتاه وزیر خارجه هند فرصتی فراهم شد تا دو طرف توافقات صورت گرفته در جریان برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و هند در دی ماه سال گذشته را مجددا مرور و بررسی کنند. ظریف و جایشانکار همچنین تحولات منطقهای و اوضاع بینالمللی را نیز مورد بحث و گفتوگو قرار دادند.
در همین خصوص با توجه به شیوع ویروس کرونا که مشکلاتی را بر سر راه برقراری ارتباط بین کشورها ایجاد کرده و نمیتوان برخی موضوعات را از طریق مکالمات تلفنی به طرف مقابل منتقل کرد، استفاده از دیدارهای کوتاه مدت برای پیگیری مسائل دوجانبه، منطقهای و بینالمللی فرصت مغتنمی است.
لازم به ذکر است، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و «سابرامانیام جایشانکار» وزیر امور خارجه هند ۲۵ فروردین ماه سال جاری نیز تلفنی با یکدیگر گفتوگو کرده بودند.در این تماس تلفنی در خصوص آخرین تحولات سیاسی در افغانستان، خصوصا روند صلح در این کشور، آخرین وضعیت شیوع کرونا در منطقه و جهان و راههای جمعی مقابله با آن و نیز تحریمهای غیر قانونی و یکجانبه آمریکا ضد ملت ایران گفتوگو و تبادل نظر شد.(اینجا)
در همین خصوص، «ایندیا تودی» در گزارش خود درباره سفر روز سهشنبه جایشانکار به تهران نوشت: «منابع مطلع به ایندیا تودی گفتند، بحث مهم در ابعاد دوجانبه (رایزنیهای وزیر خارجه هند در ایران)، پروژههای زیرساختها، بندر حیاتی چابهار و همچنین خط ریلی چابهار- زاهدان- مشهد بود. این سفر همچنین در حالی انجام شد که مذاکرات بین گروههای افغانستانی انجام شد؛ گفتوگوهایی که میتواند بسته به اینکه این مذاکرات به چه سمتی برود، سمت و سوی تحولات منطقه را تغییر دهد».
ایندیا تودی افزود: «هند و ایران مشتاق آن هستند که شاهد ثبات در افغانستان هستند و داشتن ارتباطات بعد مهمی برای حصول به این موضوع است. منابع میگویند، دو وزیر به تفصیل درباره وضعیت افغانستان بحث و رایزنی کردند».
* منافع ملی، اولویت هندیها/ اینگونه نیست که هر چه آمریکا دیکته کند، هند بپذیرد
پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل شبه قاره هند نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس درباره اهمیت این سفر عنوان کرد: هند و ایران یک سابقه تاریخی در توسعه مناسبات دارند که حائز اهمیت است.
وی افزود: به رغم اینکه هند با آمریکاییها درباره برخی مسائل همگرایی دارد، ولی این کشور درباره ایران، در مقابل آمریکا واگراست و اینگونه نیست که هر چه آمریکاییها به هندیها دیکته کنند، بپذیرند. برای هند اصل منافع ملی است و مناسباتش با ایران و آمریکا در حال توازن است و آن را در حالت توازن نگه میدارد.
وی افزود: در خصوص آینده مناسبات ایران و هند، به رغم فشارهای آمریکا به هند باید بر دو مسئله متمرکز شد؛ یکی نیاز هند به انرژی و سوخت خاورمیانه که بیش از ۸۰ درصد سوخت خود را از تنگه هرمز دریافت میکند که مسیری است که ایران بر آن تسلط دارد.
ملازهی انرژی را یک بحث اصلی برای هند خواند و گفت: منافع ملی هندیها این است که تسلیم نظرات آمریکا در رابطه با ایران نشوند.
وی خاطرنشان کرد: بحث دوم دو جریان است؛ یکی کریدور شمال - جنوب و توافق سه جانبه ایران - هند و افغانستان که هند با دور زدن پاکستان که رقیب اصلی آن است، از طریق چابهار میتواند به افغانستان و آسیای مرکزی وصل شود و هند در این جا امتیاز بسیار بزرگی دارد و دیگری توافق سه جانبه روسیه، ایران و هند هم مطرح است که همان کریدور شمال - جنوب است که میتواند تجارت هند را از طریق چابهار و بندرعباس و استفاده از خطوط ریلی و جادهای ایران به بندر انزلی وصل کند و بعد به طرف رودخانه ولگا و روسیه و حتی اروپای شرقی و غربی برود.
وی افزود: گفته میشود به لحاظ زمانی از طریق این پروژه حدود ۴۰ درصد صرفه جویی زمانی میشود و به لحاظ هزینه ۳۰ درصد کاهش مییابد.
*جایگاه تثبیت شده ایران در سیاست خارجی هند
ملازهی با ذکر این نکته که ایران در سیاست خارجی هند یک جایگاه تثبیت شده دارد، یادآور شد: البته شرط آن این است که ایرانیها یک مقداری فعالتر با این قضیه برخورد کنند و محذوریتهایی که هند در مناسبات با آمریکا دارد را در نظر بگیرند. منافعی که هند در ارتباط با کشورهای عربی به خصوص عربستان سعودی که گفته میشود حدود ۹ میلیون کارگر، متخصص و مهندس هندی در منطقه خلیج فارس کار میکنند و به اضافه اینکه بخش اعظم انرژی خود را از کشورهای عربی دریافت میکند، باید از سوی ایران در نظر گرفته شود.
این کارشناس مسائل شبه قاره هند بیان کرد: سه ملاحظه برای ایرانیها وجود دارد، آمریکا، اسرائیل و کشورهایی که با هند رابطه دارند. ایران باید اینها را واقع بینانه ارزیابی کرده و براساس واقعیات سیاست خود را با هند تنظیم کنیم.
به گزارش فارس، «سوبرامانیام جایشانکار» وزیر خارجه هند اول دی ماه ۱۳۹۸ برای دیدار دوجانبه و شرکت در نوزدهمین نشست کمیسیون مشترک ایران و هند به تهران سفر کرد و با حضور در محل وزارت خارجه ایران با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود دیدار و درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقهای و بینالمللی به گفتوگو پرداخت.
محمدجواد ظریف نیز به منظور شرکت در نشست سالانه گفتوگوهای «رایسینا» ۲۴ دی ماه ۱۳۹۸ به دهلینو رفت و در این سفر در یک صبحانه کاری با «سوبرامانیام جایشانکار» همتای هندی در دهلینو ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه به ویژه در حوزه اقتصادی و شرایط منطقه را مورد بحث و گفتوگو قرار دادند.
وزرای خارجه ۲ کشور آبان و مهر ماه سال گذشته (۱۳۹۸) نیز به ترتیب در باکو و نیویورک با یکدیگر دیدار کرده بودند.
انتهای پیام/