گروه سیاسی/ شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در حالی روز گذشته در هتل «کوبورگ» وین برگزار شد که ماحصل آن به گفته هلگا اشمیدرئیس نشست، تأکید حاضران بر حفظ برجام بوده است.
نمایندگان ایران و کشورهای طرف توافق هسته‌ای در شرایطی روز گذشته با یکدیگر دیدار کردند که پیش از آن سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس به همراه چین و روسیه در نیویورک در مواجهه با تلاش امریکا برای تصویب قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران و فعال کردن مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریم‌های چندجانبه به مخالفت برخاسته بودند. اقدامی که عملاً هدف امریکا برای به بن‌بست رساندن برجام را ناکام گذاشت. هرچند که مقام‌های امریکایی به رغم مخالفت گسترده شورای امنیت و ممانعت رئیس این شورا از به جریان انداختن اعتراض مکتوب این کشور، همچنان مدعی هستند که تحریم‌ها علیه ایران در پایان 30 روز از ارائه شکایت نامه امریکا بازگردانده خواهد شد، اما به نظر می‌رسد که این ادعا از طرح شفاهی و غیرممکن مقام‌های کاخ سفید فراتر نخواهد رفت.
در چنین شرایطی بررسی اقدامات بعدی امریکا و اتخاذ مواضع یکدست در مواجهه با اقدامات این کشور در نشست جاری کمیسیون مشترک اهمیتی دوچندان می‌یابد. چه به گفته عراقچی تلاش امریکا در نیویورک قبل از هر چیز شورای امنیت و خود سازمان ملل را هدف قرار داده و اصل چندجانبه‌گرایی را زیر سؤال برده است. از این‌رو همه اعضای سازمان ملل و حتی نزدیک‌ترین متحدان امریکا با آن به مقابله برخاسته‌اند. درحالی‌که پیشتر شرکای اروپایی برجام از یک‌سو و چین و روسیه به صورت جداگانه به طرح مواضع خود در شورای امنیت اقدام کرده بودند، اینک نشست کمیسیون مشترک برجام فرصت خوبی را در اختیار آنها قرار داده تا در قالب یک گروه منسجم جزئیات رویکرد بعدی خود را در آینده نزدیک پیش‌بینی و اقدامات لازم را بر اساس آن طراحی کنند. چنانکه «ژائو لیجیان»، سخنگوی وزارت خارجه چین نیز یک روز پیش از برگزاری نشست وین از طرف‌های باقیمانده در برجام خواست که از این نشست به عنوان فرصتی برای تأکید بر تعهدشان به توافق هسته‌ای و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت استفاده کنند. «میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه در وین هم در توئیتی با بیان اینکه «نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور اعضای واقعی توافق و نه اعضای خودخوانده برگزار می‌شود» به مقام‌های امریکا یادآور شد که با خروج یکجانبه از برجام هیچ نقشی در فرآیند تحولات پیرامون این توافق ندارند. به گزارش ایسنا، همزمان و موازی با جلسه کمیسیون مشترک برجام، جلسه کارشناسی برای بحث روی برخی موضوعات هم برگزار شد. اعضای تیم کارشناسی با توجه به ضرورت فاصله اجتماعی به دلیل کرونا در اتاق مجاور محل برگزاری نشست کمیسیون مستقر بوده‌اند. «هلگا اشمید»، معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان نشست کمیسیون مشترک برجام گفت که همه طرف‌های این توافق مصمم به حفظ آن هستند.به گزارش فارس، اشمید در توئیتر نوشت: «همین الان ریاست جلسه کمیسیون مشترک برجام را به پایان رساندم. مهم است که می‌بینیم طرف‌های مشارکت‌کننده در عزم خود برای حفظ توافق هسته‌ای و یافتن راهی برای اطمینان از اجرای کامل آن علی‌رغم چالش‌های فعلی متحد هستند.»
« میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین هم این نشست را نشانه‌ای از تعهد کامل طرف‌های برجام به این توافق هسته‌ای دانست. او در توئیتر نوشت: «جلسه امروز کمیسیون مشترک برجام در وین نشان داد که طرف‌های این توافق، کاملاً به توافق هسته‌ای متعهد هستند و مصمم هستند بیشترین تلاش را برای حفظ آن انجام دهند.».
از سویی دیگر هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان در یک کنفرانس خبری مشترک با وانگ یی همتای چینی اش گفت که این دو کشور دیدگاه مشترکی مبنی بر این دارند که حفظ توافق هسته ای ضرورت دارد.
گفت‌و‌گو درباره تفاهم اخیر ایران و آژانس
موضوع تفاهم اخیر ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از دیگر موضوعاتی بود که روز گذشته در نشست کمیسیون برجام مورد بحث قرار گرفت. حضور مقام‌های دیپلماتیک ایران در وین که با دیدار با «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم همراه بود، فرصتی را برای تقویت اجرای تفاهم اخیر ایران و آژانس برای شبهه‌زدایی از موارد طرح شده درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران فراهم کرد. تفاهمی که بی‌تردید نتایج آن بر تعمیق همکاری ایران و کشورهای طرف برجام هم تأثیرگذار خواهد بود. پیشتر آژانس در دو گزارش خود درباره اجرای مقررات پادمانی ایران که با انتشار گزارش اجرای برجام همزمان شد، درخواست بازرسی از دو مکان اعلام نشده از سوی ایران را مطرح کرد. درخواستی که هر چند بر اساس مدارک ادعایی و اسناد جعلی مقام‌های اسرائیلی مطرح شد اما در صورت عدم همکاری ایران می‌توانست به فرصتی برای فضاسازی امریکا و اسرائیل در شورای حکام آژانس تبدیل شود. این‌چنین بود که ایران در سفر مدیرکل آژانس به تهران، داوطلبانه با اعطای دسترسی به کارشناسان این نهاد بین‌المللی برای بازرسی از دو مکان مورد نظرش در چارچوب پادمان جامع و پروتکل الحاقی موافقت کرد و در مقابل آژانس اعلام کرد که بعد از این، درخواست و سؤال دیگری در چارچوب اسناد و مدارکی که اکنون در اختیار دارد، مطرح نخواهد کرد.
این توافق که با استقبال همه کشورهای عضو برجام بویژه چین و روسیه قرار گرفت، یکی دیگر از موضوعات در دستور کار کمیسیون مشترک برجام و محور گفت‌و‌گوی عراقچی و «گروسی» بود.