صاحب‌خبر - تهران / خبرگزاری صدا و سیما / سیاسی 1393/12/29
خبرگزاری فرانسه در گزارشی از صنعا درباره اوضاع یمن نوشت: از زمان قیام مردمی سال 2011 میلادی که به کناره گیری علی عبدالله صالح رئیس جمهور سابق این کشور منتهی شد، گروه های مسلح قدرتمند در این کشور توانسته اند دولت مرکزی را دور بزنند.
در شرایطی که خشونت ها اوج گرفته و ناامنی سیاسی، یمن را گرفتار کرده است گروه های شبه نظامی شیعه و تندروهای سنی تلاش کرده اند از خلا قدرت در این کشور استفاده کنند.
گروه جنگجوی شیعیان حوثی موسوم به انصارالله از مدت ها قبل از این مسئله شکایت داشته اند که مقامات دولت مرکزی، آنها را به حاشیه رانده اند. حوثی ها پیرو فرقه زیدی، از شاخه های اسلام شیعی هستند و یک سوم جمعیت یمن را به خود اختصاص می دهند. اکثریت مردم این کشور را سنی ها تشکیل می دهند. پایگاه های قدرت حوثی ها در استان های شمالی هم مرز با عربستان قرار دارد. حوثی ها متهم هستند که از ایران شیعی کمک دریافت می کنند.
یمن شمالی تا سال 1962 میلادی یک نظام حکومتی مبتنی بر امامت زیدی بود ولی در آن سال در پی یک کودتا، به نظام جمهوری تبدیل شد.
بدرالدین الحوثی که در سال 1992 جنبش سیاسی «جوانان مومن» را برای مقابله با تبعیض ضد شیعیان ایجاد کرد به عنوان رهبر معنوی حوثی ها در نظر گرفته می شود. پسر وی حسین رهبری قیامی را در استان سعده بر عهده داشت. این قیام بیش از سه ماه دوام نیاورد و وی در سال 2004 به دست ارتش کشته شد. برادی حسین به اسم عبدالمالک رهبری کنونی انصار الله را بر عهده دارد.
در طول شش جنگی که در بین سال های 2004 تا 2010 با دولت مرکزی صورت گرفت هزاران نفر کشته شدند تا اینکه در نهایت پیمان آتش بس امضا شد. حوثی ها سال قبل بعد از ماه ها درگیری با حزب تندرو سنی الاصلاح کنترل پایتخت صنعا را در اختیار گرفتند. گفته می شود نیروهای وفادار به صالح که در اوایل سال 2012 از قدرت کناره گیری کرد، از حوثی ها حمایت می کنند.
القاعده در شبه جزیره عرب را آمریکا به عنوان مرگبارترین شاخه شبکه القاعده در نظر می گیرد. این گروه در سال 2009 و بعد از آن تشکیل شد که القاعده در یمن با همتای سعودی خود ترکیب شد. گروه القاعده در یمن مسئول حمله سال دو هزار میلادی به ناو یو اس اس کول در بندر عدن بود که در این حمله 17 نظامی آمریکایی کشته شدند.
جنگجویان القاعده در شبه جزیره عربستان بارها به نیروهای امنیتی یمن حمله کرده اند. اعضای این گروه ده ها بار هدف حملات پهپادهای آمریکایی قرار گرفته اند. این گروه که پایگاه اصلی قدرت و نفوذ آن به مناطق جنوب و جنوب شرق یمن بر می گردد حملات متعددی را به نهادهای دولتی مختلف از قبیل وزارت دفاع و مقر سازمان اطلاعات انجام داده است. این گروه شهروندان کشورهای خارجی را می رباید. لوک سامرز روزنامه نگار آمریکایی و پیه‌ر کورکی معلم اهل آفریقای جنوبی نیز به دست این گروه ربوده شده بودند. این دو نفر در پی ناکامی سال قبل عملیات نظامی آمریکا برای آزادسازی آنها به دست گروگانگیران خود کشته شدند.
القاعده در شبه جزیره عربستان مسئولیت حمله مرگبار 7 ژانویه امسال به دفتر مجله شارلی ابدو در پاریس را بر عهده گرفت. در شرایطی که نهادهای حکومتی در یمن تضعیف شده اند، این گروه تنها نیرویی است که توانسته است در برابر پیشرفت حوثی ها مقاومت کند. قبایل سنی که مخالف پیشرفت حوثی ها به درون استان های خود هستند، با القاعده علیه حوثی ها متحد شده اند. این امر در شرایطی است که دولت عمدتا از روند امور کنار کشیده است.
این گروه از ماه سپتامبر مسئولیت چندین حمله را علیه حوثی ها بر عهده گرفته است که کشته شدن 49 نفر در استان مرکزی اب در ماه دسامبر و کشته شدن 47 نفر دیگر در حمله ماه اکتبر صنعا در این میان قرار دارد.
در سال 2013 میلادی با آغاز روند گفتگوهای ملی در یمن، امیدواری ها به پایان بحران سیاسی در این کشور افزایش یافت ولی ادامه یافتن خشونت ها باعث از بین رفتن این امیدها شد. از زمان فرار عبدربه منصور هادی رئیس جمهور (مستعفی) از صنعا به عدن در ماه فوریه، این کشورها ظاهرا به دو منطقه شمالی و جنوبی تقسیم شده است.
هادی از محل پناهگاه خود در این شهر بندری جنوبی استعفای قبلی خود را که در ماه ژانویه و تحت فشار صورت گرفته بود پس گرفت و عدن را پایتخت موقت یمن اعلام کرد.
بعد از اینکه چندین کشور غربی بنا به دلایل امنیتی سفارت ها خود را در صنعا بستند، عربستان و سایر کشورهای خلیج (فارس) سفارتخانه های خود را به عدن منتقل کردند. از زمان فرار هادی، گفتگوهایی که با حمایت سازمان ملل در صنعا برگزار می شد متوقف شده است. این امر باعث افزایش هشدارها درباره وقوع جنگ داخلی میان یمن شمالی و جنوبی شده است.
روز پنجشنبه نیروهای وفادار به هادی و نظامیان تحت فرماندهی یک افسر وابسته به حوثی ها در عدن با یکدیگر درگیر شدند. هادی نیز بعد از اینکه کاخ ریاست جمهوری وی هدف حمله هواپیمای جنگی قرار گرفت از این محل به محل دیگری منتقل شد.
132/169
∎