به گزارش ایلنا از بندرعباس، شاید اندکی دور از باور باشد که در زیر چهره دل فریب و پر زرق و برق «نگین خلیج فارس» مردمانی با امکانات اولیه و در فقر و تنگ‌دستی روزگار می‌گذرانند.

اما آنچه گفته شد چیزی جز واقعیت نیست و اکثر بومیان جزیره کیش با حداقل‌ امکانات در محلات خاص و به دور از دنیای پر نقش و نگاری که از این جزیره به تصویر کشیده شده است گذر عمر می‌کنند و از «منطقه آزاد» تنها نام و لقب برای آنها به جا مانده است.

با شروع به کار و راه‌اندازی منطقه آزاد کیش، به مرور زمان مردم محلی به حاشیه رانده شده و پس از خریداری زمین‌های آنها توسط سازمان مجبور به ادامه زندگی در خانه‌های شهرک «صفین» با وضع نه چندان مناسب شدند.

وجود شبهات در نحوه مدیریت، عدم شفافیت در اقدامات صورت گرفته، کم رنگ بودن نقش مسئولان استانی در  مدیریت این مناطق، نقش مناطق آزاد در توسعه هرمزگان و اجرای مسئولیت اجتماعی توسط آنها، سر و صدای زیادی در استان به پا کرده است تا جایی که در تازه ترین اقدام نماینده مردم هرمزگان در مجلس شورای اسلامی خواستار تحقیق و تفحص در منطقه آزاد قشم شد.

محمد محبی دکترای اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان در این باره بیان کرد: تجربه کشورهای مختلف نشان می‌دهد که ایجاد مناطق آزاد یکی از قطعات مهم پازل توسعه آن کشورها بوده است. با تامل در تجربه این کشورها مشخص می‌شود که مناطق آزاد در کشور علاوه بر اینکه با تجربه جهانی در این رابطه فاصله دارند، حتی بر اساس آنچه در اساسنامه و دلایل شکل گیری آنها ذکر شده نیز خوب عمل نکردند‌ و بین عملکرد و فلسفه ایجاد آنها تفاوت بسیار زیادی وجود دارد.

این عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان ابراز کرد: متاسفانه مناطقی که در  کشور ما تحت عنوان مناطق آزاد تشکیل شده‌اند همچنان موانع ساختاری، فرهنگی و قانونی که در داخل کشور وجود دارد را به یدک می‌کشند و به عبارت دیگر این مناطق بنابر تعریف فلسفه وجودی خود، منطقه آزاد نیستند به همین دلیل نتواستند توقعات و انتظارات را برآورده سازند.

در ادامه این گزارش مهدی میرزاده کوهشاهی دکتری جغرافیای سیاسی و عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان، در رابطه با نقش مناطق آزاد تجاری کیش و قشم در توسعه و تحقق جهش تولید در هرمزگان اینگونه بیان کرد: اگر چه با توجه به ماهیت نظام متمرکز سیاسی اداری کشور اساس وجود مناطق آزاد تصمیمی عقلایی بوده و این مناطق می‌توانند دریچه‌ای برای توسعه تبادلات اقتصادی باشد اما به دلیل سوء مدیریت، این مناطق به دروازه غیرقابل نظارت ورود کالا به کشور تبدیل شده و نه تنها کمکی به اقتصاد ملی و محلی نکرده بلکه مانعی در جهت مدیریت یکپارچه و خدمات رسانی عمومی به شهروندان و ساکنان نیز بوده است.

وی ادامه داد: در حال حاضر مناطق آزاد به جای رسالتی که برای آنها تعریف شده است، به گریزگاه شفافیت تبدیل شده‌‌اند و حیاط خلوت گروه‌های سیاسی به شمار می‌روند و به همین خاطر ناکارآمدی در مدیریت این مناطق مشهود است.

میرزاده گفت: توسعه مناطق آزاد باید ارتباطی با گفتمان سیاسی دولت داشته باشد، زمانی که این گفتمان سیاسی دچار محدودیت می‌شود و ارتباط و تعاملات خوب و سالمی با همسایگان و سایر کشورها صورت نمی‌گیرد به تبع آن امکان توسعه مناطق آزاد نیز وجود نخواهد داشت.

این مدرس دانشگاه هرمزگان گفت: از طرفی دیگر باید دید آیا زیرساخت‌های فیزیکی، قانونی و مقرارتی که در مناطق آزاد تهیه و تعبیه شده است متناسب با اهداف مناطق آزاد از جمله جذب سرمایه‌گذاری است؟ واقعیت آن است که مزیت رقابتی ما در قبال رقبا بسیار محدود و ناچیز است و شانس چندانی در این بازار رقابتی نداریم.

وی خاطرنشان کرد: نگاه دولت به مناطق آزاد و رویه‌ای که در قبال این مناطق پیش خواهد گرفت بسیار حائز اهمیت است که متاسفانه مناطق آزاد همواره در اختیار گروه‌های مختلف سیاسی بوده است و ضعف نیروها و ناتوانی کنشگران سیاسی برای چانه‌زنی در استان هرمزگان، در راستای مدیریت بهتر در این مناطق مشهود و قابل رویت است.