گروه اقتصادی- شهرام صدوقی: ناهماهنگی‌های دولتی در واگذاری صندوق «دارا دوم»، بازار بورس را وادار به واکنش کرد. به گزارش مردم‌سالاری، روزگذشته بعد از اعلام خبر عدم‌عرضه ای‌تی‌اف دوم در ابتدای شهریورماه موجی از گمانه‌زنی‌ها در محافل مختلف اقتصادی مطرح شد. به‌نظر می‌رسد اختلاف نظر دو وزارت‌خانه نفت و اقتصاد منافع مردم را در معرض ریسک‌های جدی قرار داده است. بنابر این گزارش، روز دوشنبه شاخص بورس در واکنش به اخبار منتشره افت 13 هزار واحدی داشت و نگرانی‌هایی را متوجه سرمایه گذاران بازار سرمایه کرد.از حدود یک هفته قبل خبر عرضه قطعی ای‌تی‌اف دوم در روز دوم شهریور در بسیاری از رسانه‌های رسمی و غیررسمی باعث شد موجی از ورود نقدینگی به‌سمت 4 سهم پالایشی (پالایشگاه‌های بندرعباس، تهران، تبریز و اصفهان) صورت گیرد. نکته جالب توجه اینکه به هیچ عنوان این خبر از سوی سازمان خصوصی‌سازی یا وزارت اقتصاد به‌عنوان متولی اصلی عرضه ای‌تی‌اف‌ها تکذیب نشد.
پیش از این بارها عرضه ای‌تی‌اف‌های دوم و سوم به تعویق افتاده بود اما این بار با توجه به اینکه هیچ واکنشی در عدم تأیید روز دوم شهریور ماه انجام نشد متأسفانه بسیاری وجوه نقد مردم به‌سمت این سهام روانه شد.اما روز دوشنبه اعلام شد، بر اساس اعلام قبلی سازمان خصوصی‌سازی قرار بود سهام دولت در چهار پالایشگاه در قالب دومین صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (etf) عرضه شود لیکن با توجه به عدم اقدام وزارت نفت در تأسیس صندوق مذکور، هیئت واگذاری در آخرین جلسه خود و با توجه به عرضه قبلی سهام شرکت پالایش نفت تبریز، عرضه باقی‌مانده بلوک سهام متعلق به دولت در سه شرکت پالایش نفت بندرعباس، تهران و اصفهان را نیز مصوب نمود، لذا بر همین اساس آگهی عرضه عمده و بلوکی سهام این شرکت‌ها هفته گذشته منتشر شده است که پس از هماهنگی با بورس تاریخ دقیق عرضه آن در بازار سرمایه مشخص خواهد شد.این گزارش می‌افزاید: سازمان خصوصی‌سازی مجری مصوبات هیئت محترم واگذاری است و چنانچه در این خصوص مصوبه جدیدی به این سازمان ابلاغ شود بر آن اساس اقدام خواهد شد، لذا تأکید می‌شود اخبار منتشره در سایت سازمان خصوصی‌سازی مبنا و مأخذ اقدامات مربوط به عرضه سهام دولت در بازار خواهد بود و شایسته است که با مراجعه به پایگاه اینترنتی سازمان خصوصی‌سازی به‌نشانی www.ipo.ir اطلاع‌رسانی صحیح انجام گیرد.یکی از گمانه‌زنی‌های جدی نیز به موضوع مدیریت سهام پالایشگاه‌های در معرض عرضه اشاره دارد، براین اساس ‏به‌نظر می‌رسد در مورد پالایشگاه‌ها دعوای اصلی بر سر مدیریت این صندوق باشد. اگر سهام موجود به‌صورت ETF عرضه شوند به‌نظر می‌رسد مدیریت صندوق به‌عهده وزارت اقتصاد باشد و اگر عرضه به ‌صورت بلوکی انجام شود احتمالاً با انجام خرید از سوی زیرمجموعه‌های وزارت نفت مدیریت در نهایت در وزارت‌خانه مذکور باقی بماند.گفتنی است،  طبق اعلام رسمی دژپسند وزیر اقتصاد «دستگاه مربوطه (وزارت نفت) در روز‌های اخیر اعلام کرد «آمادگی نداریم»، براین اساس، دارادوم به‌صورت بلوکی عرضه می‌شود و اگر هم نتوانستیم، آن را شناور می‌کنیم.» 
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی توقف عرضه دارا دوم را تصمیم وزیر اقتصاد دانست و تأکید کرد در صورت تغییر این تصمیم برای تشکیل صندوق ETF، این شرکت و وزارت نفت آماده بوده و هستند که تمامی اختیارات خود را در این خصوص به وزیر اقتصاد تفویض نمایند. در اطلاعیه شرکت مذکور آمده است، طبق آخرین نظر جناب آقای دژپسند وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی، قرار شد سهام پالایشگاه‌ها به‌صورت بلوکی فروخته شود و لذا با انتخاب این روش عرضه، دیگر لزومی به تشکیل صندوق ETF نبوده است. 
اما ساعاتی بعد روابط عمومی سازمان خصوصی سازی؛ به مجموعه نفت پاسخ داد و اعلام کرد: بر اساس تبصره 2 قانون بودجه سال 1399 کل کشور، به دولت اجازه داده شده است که باقیمانده سهام دولت در شرکت­ها را به روش­های معمول و یا از طریق صندوق­های سرمایه­ گذاری قابل معامله (ETF) عرضه و به فروش برساند. و بر این اساس مسئولیت تأسیس این صندوق­ها بر عهده وزارتخانه تخصصی مربوطه گذاشته شده است و هیچ دستگاهی غیر از دستگاه تخصصی مربوطه(که در مورد صندوق دارا دوم وزارت نفت می‌باشد)، حق تشکیل صندوق را ندارد و این مجوز قابل انتقال به هیچ دستگاه اجرایی دیگری نیست. لذا موضوع اعطای اختیار توسط وزارت نفت و شرکت پخش و پالایش فرآورده­های نفتی به وزارت امور اقتصادی و دارایی هیچگونه موضوعیت قانونی ندارد. متعاقب این ظرفیت قانونی، در ابتدای سال جاری هیأت محترم وزیران به وزارت امور اقتصادی و دارایی اجازه داد تا در قالب 3 صندوق سرمایه­ گذاری قابل معامله (ETF) باقیمانده سهام دولت را به شرح زیر واگذار نماید:
-   صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله بانک و بیمه، شامل باقیمانده سهام دولت در بانک‌های صادرات، ملت، تجارت و شرکت‌های بیمه البرز و اتکایی امین.
- صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله پالایشی شامل باقیمانده سهام دولت در پالایشگاه‌های اصفهان، تهران، بندرعباس و تبریز.
- صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله صنایع خودرویی و فلزی شامل باقیمانده سهام دولت در شرکت­های ایران خودرو، سایپا، فولاد مبارکه و ملی صنایع مس.
همانگونه که ملت شریف مستحضرند وزارت امور اقتصادی و دارایی به عنوان دستگاه تخصصی بانک‌ها و بیمه‌ها در اردیبهشت ماه جاری صندوق دارایکم را تشکیل و واحدهای آن صندوق را از طریق پذیره نویسی به عموم مردم عرضه نمود.
 در خصوص تأسیس صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله پالایشی، علیرغم پیگیری‌های مکرر و تشکیل چندین جلسه با مسئولین مربوطه در وزارت نفت در سازمان خصوصی سازی برای تأسیس صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله پالایشی، متاسفانه زیرساخت‌های لازم برای تاسیس این صندوق توسط آن وزارتخانه فراهم نگردید و در نتیجه این صندوق تأسیس نگردید. 
پس از اینکه روش واگذاری باقیمانده سهام دولت در پالایشگاه‌ها از طریق ETF  پالایشی به نتیجه نرسید لاجرم سازمان خصوصی سازی پیشنهاد عرضه باقیمانده سهام دولت در این 4 پالایشگاه به صورت بلوکی را به هیات واگذاری ارائه داد و بر آن اساس هیات محترم واگذاری اجازه عرضه بلوکی پالایشگاه‌های فوق را به این سازمان اعطا نمود.
 لازم به ذکر است در صورتی که عرضه بلوکی این پالایشگاه‌ها موفق نباشد سازمان خصوصی سازی به صورت خرد و تدریجی و به صورت عرضه شناور باقیمانده سهام این پالایشگاه‌ها را به عموم مردم در بازار سرمایه عرضه می‌نماید.
هرچند سازمان خصوصی سازی پاسخ شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی را داد اما هنوز هم باید منتظر ماند تا جزئیات بیشتر از موضوع روشن شود. به هر حال پیگیری‌ها نشان می‌دهد ظاهراً در صورت عدم اقدام وزارت‌خانه متولی برای عرضه سهام در قالب ای‌تی‌اف  و عدم‌استقبال در عرضه بلوکی وزارت اقتصاد می‌تواند رأساً نسبت به عرضه سهام در قالب ای‌تی‌اف اقدام کند.