گروه سیاسی/ تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شرایطی قرار است 27 مهرماه در چارچوب اجرای تعهدات توافق هسته‌ای برداشته شود که امریکا پیرو تلاش برای ممانعت از وقوع این رویداد، پیش‌نویسی برای تمدید این تحریم‌ها آماده کرده است. در همین چارچوب «مایک پمپئو»، وزیر امور خارجه امریکا با این ادعا که واشنگتن هرگز اجازه پایان تحریم تسلیحاتی ایران را نخواهد داد، اعلام کرد که دولت امریکا هفته آینده (همین هفته) قطعنامهای برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارائه خواهد کرد.
به گزارش ایسنا، خبرگزاری امریکایی بلومبرگ با اشاره به اینکه به یک نسخه از متن پیش‌نویس جدید قطعنامه امریکا علیه ایران دست پیدا کرده، نوشت: «این نسخه از اعضای سازمان ملل می‌خواهد فروش تمامی تسلیحات به ایران و خرید آنها از ایران را متوقف کنند و از ارائه آموزش‌های فنی، منابع یا خدمات مالی، مشورتی و دیگر کمک‌های مرتبط با تأمین، فروش، انتقال، تولید، نگهداری یا نحوه استفاده از تسلیحات به ایران اجتناب نمایند.»
ممنوعیت‌های مربوط به فروش سلاح به ایران بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد از روز ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (مهرماه 99) برداشته خواهد شد و دولت ترامپ با این ادعا که از تمامی ابزارهای ممکن برای جلوگیری از اتمام این تحریم و تمدید آن استفاده خواهد کرد، اعلام کرده که قطعنامهای را برای رأی‌گیری در شورای امنیت سازمان ملل متحد جهت تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران آماده کرده است.
تصویب این قطعنامه نیازمند جلب نظر موافق ۹ عضو شورای امنیت بدون وتوی چین، روسیه، امریکا، انگلیس و فرانسه (اعضای دائم شورای امنیت) است. از نگاه امریکا، لغو تحریم‌های تسلیحاتی که به ایران اجازه خرید و فروش تسلیحات را می‌دهد، می‌تواند در خدمت برهم زدن موازنه قوای نظامی در منطقه مورد استفاده قرار بگیرد و ایران را که بالقوه توانایی صادرات تسلیحات را دارد، به منابع مالی جدیدی دسترسی ببخشد.
تلاش امریکا برای متقاعد کردن سایر کشورها جهت تمدید این تحریم‌ها تاکنون با مخالفت جدی چین و روسیه روبه‌رو شده است. چنان که «وانگ یی» و «سرگئی لاوروف»، وزرای خارجه چین و روسیه چند هفته پیش با ارسال نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت سازمان ملل اعلام کردند که از اعتبار قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و برجام حراست می‌کنند و با اقدام امریکا در تلاش برای تصویب تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت موافقت نخواهند کرد. آلمان، فرانسه و انگلیس سه شریک اروپایی برجام هم تلویحاً گفته‌اند که با تلاش امریکا برای اعمال مجدد تحریم‌های شورای امنیت مخالفت خواهند کرد.
این در حالی است که خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع دیپلماتیک در سازمان ملل و همزمان با اعلام خبر توزیع پیش‌نویس تمدید تحریم‌های تسلیحاتی گفته است که شورای امنیت پیش‌نویس امریکا را رد خواهد کرد. به گزارش ایرنا، این خبرگزاری افزوده که مخالفت‌ها با این پیش‌نویس که خواستار تمدید نامحدود تحریم‌های تسلیحاتی ایران شده، در سطحی است که امریکا نمی‌تواند 9 رأی لازم را برای وادار کردن روسیه و چین برای به کار گرفتن حق وتو به دست آورد. به نوشته این خبرگزاری، دیپلمات‌ها نگران هستند که این قطعنامه توافق هسته‌ای را به خطر بیندازد و به اعتقاد آنها تمرکز باید روی حفظ برجام باقی بماند. بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، مخالفت‌ها به حدی است که چه بسا نیازی به وتوی چین یا روسیه هم نباشد.
کلی کرافت، نماینده امریکا در سازمان ملل دو روز پیش گفته است که این کشور امید چندانی برای حمایت چین و روسیه از طرح پیشنهادی امریکا ندارد. او در ادامه، اتهاماتی هم علیه چین و روسیه مطرح کرد و گفت: «شراکت روسیه و چین نه تنها در حمایت از ایران بسیار واضح است، بلکه آنها به دنبال ترویج هرج و مرج، درگیری و ناآرامی خارج از مرزهای خود هستند، بنابراین باید آنها را به کنار بکشانیم.» «الی لیک» ستون‌نویس نشریه «بلومبرگ» هم در یادداشتی نوشت که قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران تقریباً به طور حتم در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب نخواهد شد.
چین: موافق نیستیم
مطابق با پیش‌بینی‌ها، چین و روسیه دو عضو دائم شورای امنیت از مخالفان سرسخت پیش‌نویس پیشنهادی امریکا علیه ایران خواهند بود. در همین چارچوب «وانگ ون‌بین»، سخنگوی وزارت خارجه چین در جدیدترین موضعگیری با بیان اینکه «ما با امریکا در تلاش برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت موافق نیستیم»، تأکید کرد که همه مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که در سال ۲۰۱۵ در تأیید برجام صادر شد از جمله مفاد مربوط به رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران بایستی اجرایی شوند.» او تصریح کرد: «چین به همکاری با طرف‌های مربوطه و جامعه بین‌المللی برای حفظ برجام و قطعنامه شورای امنیت، حفظ چندجانبه‌گرایی و حل و فصل سیاسی و دیپلماتیک پرونده هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد.» فارغ از مخالفت احتمالی چین و روسیه با پیش‌نویس امریکا درباره ایران به نظر می‌رسد هرگونه همراهی سه شریک اروپایی برجام با دولتمردان امریکا پیرامون تحریم‌های تسلیحاتی عواقبی جدی را درباره آینده توافق هسته‌ای به دنبال خواهد داشت. چه ایران پیش‌تر تهدید کرده در صورت هرگونه کارشکنی درباره لغو این تحریم‌ها سیاست توقف کامل تعهدات برجامی خود و حتی خروج از «ان پی تی» را در دستور کار قرار خواهد داد.
∎
به گزارش ایسنا، خبرگزاری امریکایی بلومبرگ با اشاره به اینکه به یک نسخه از متن پیش‌نویس جدید قطعنامه امریکا علیه ایران دست پیدا کرده، نوشت: «این نسخه از اعضای سازمان ملل می‌خواهد فروش تمامی تسلیحات به ایران و خرید آنها از ایران را متوقف کنند و از ارائه آموزش‌های فنی، منابع یا خدمات مالی، مشورتی و دیگر کمک‌های مرتبط با تأمین، فروش، انتقال، تولید، نگهداری یا نحوه استفاده از تسلیحات به ایران اجتناب نمایند.»
ممنوعیت‌های مربوط به فروش سلاح به ایران بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد از روز ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (مهرماه 99) برداشته خواهد شد و دولت ترامپ با این ادعا که از تمامی ابزارهای ممکن برای جلوگیری از اتمام این تحریم و تمدید آن استفاده خواهد کرد، اعلام کرده که قطعنامهای را برای رأی‌گیری در شورای امنیت سازمان ملل متحد جهت تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران آماده کرده است.
تصویب این قطعنامه نیازمند جلب نظر موافق ۹ عضو شورای امنیت بدون وتوی چین، روسیه، امریکا، انگلیس و فرانسه (اعضای دائم شورای امنیت) است. از نگاه امریکا، لغو تحریم‌های تسلیحاتی که به ایران اجازه خرید و فروش تسلیحات را می‌دهد، می‌تواند در خدمت برهم زدن موازنه قوای نظامی در منطقه مورد استفاده قرار بگیرد و ایران را که بالقوه توانایی صادرات تسلیحات را دارد، به منابع مالی جدیدی دسترسی ببخشد.
تلاش امریکا برای متقاعد کردن سایر کشورها جهت تمدید این تحریم‌ها تاکنون با مخالفت جدی چین و روسیه روبه‌رو شده است. چنان که «وانگ یی» و «سرگئی لاوروف»، وزرای خارجه چین و روسیه چند هفته پیش با ارسال نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت سازمان ملل اعلام کردند که از اعتبار قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و برجام حراست می‌کنند و با اقدام امریکا در تلاش برای تصویب تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت موافقت نخواهند کرد. آلمان، فرانسه و انگلیس سه شریک اروپایی برجام هم تلویحاً گفته‌اند که با تلاش امریکا برای اعمال مجدد تحریم‌های شورای امنیت مخالفت خواهند کرد.
این در حالی است که خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع دیپلماتیک در سازمان ملل و همزمان با اعلام خبر توزیع پیش‌نویس تمدید تحریم‌های تسلیحاتی گفته است که شورای امنیت پیش‌نویس امریکا را رد خواهد کرد. به گزارش ایرنا، این خبرگزاری افزوده که مخالفت‌ها با این پیش‌نویس که خواستار تمدید نامحدود تحریم‌های تسلیحاتی ایران شده، در سطحی است که امریکا نمی‌تواند 9 رأی لازم را برای وادار کردن روسیه و چین برای به کار گرفتن حق وتو به دست آورد. به نوشته این خبرگزاری، دیپلمات‌ها نگران هستند که این قطعنامه توافق هسته‌ای را به خطر بیندازد و به اعتقاد آنها تمرکز باید روی حفظ برجام باقی بماند. بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، مخالفت‌ها به حدی است که چه بسا نیازی به وتوی چین یا روسیه هم نباشد.
کلی کرافت، نماینده امریکا در سازمان ملل دو روز پیش گفته است که این کشور امید چندانی برای حمایت چین و روسیه از طرح پیشنهادی امریکا ندارد. او در ادامه، اتهاماتی هم علیه چین و روسیه مطرح کرد و گفت: «شراکت روسیه و چین نه تنها در حمایت از ایران بسیار واضح است، بلکه آنها به دنبال ترویج هرج و مرج، درگیری و ناآرامی خارج از مرزهای خود هستند، بنابراین باید آنها را به کنار بکشانیم.» «الی لیک» ستون‌نویس نشریه «بلومبرگ» هم در یادداشتی نوشت که قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران تقریباً به طور حتم در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب نخواهد شد.
چین: موافق نیستیم
مطابق با پیش‌بینی‌ها، چین و روسیه دو عضو دائم شورای امنیت از مخالفان سرسخت پیش‌نویس پیشنهادی امریکا علیه ایران خواهند بود. در همین چارچوب «وانگ ون‌بین»، سخنگوی وزارت خارجه چین در جدیدترین موضعگیری با بیان اینکه «ما با امریکا در تلاش برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت موافق نیستیم»، تأکید کرد که همه مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که در سال ۲۰۱۵ در تأیید برجام صادر شد از جمله مفاد مربوط به رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران بایستی اجرایی شوند.» او تصریح کرد: «چین به همکاری با طرف‌های مربوطه و جامعه بین‌المللی برای حفظ برجام و قطعنامه شورای امنیت، حفظ چندجانبه‌گرایی و حل و فصل سیاسی و دیپلماتیک پرونده هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد.» فارغ از مخالفت احتمالی چین و روسیه با پیش‌نویس امریکا درباره ایران به نظر می‌رسد هرگونه همراهی سه شریک اروپایی برجام با دولتمردان امریکا پیرامون تحریم‌های تسلیحاتی عواقبی جدی را درباره آینده توافق هسته‌ای به دنبال خواهد داشت. چه ایران پیش‌تر تهدید کرده در صورت هرگونه کارشکنی درباره لغو این تحریم‌ها سیاست توقف کامل تعهدات برجامی خود و حتی خروج از «ان پی تی» را در دستور کار قرار خواهد داد.