شناسهٔ خبر: 41589148 - سرویس اقتصادی
نسخه قابل چاپ منبع: راه دانا | لینک خبر

دانا بررسی کرد؛

اما و اگرهای معادله چند مجهولی بورس مسکن/ بورس املاک و مستغلات راه‌حلی برای خانه دار شدن است؟

بورس املاک و مستغلات در حالی قرار است که آغاز به کار کند که همچنان دارای ابهامات بسیاری است و مخالفان می‌گویند هیچ کجای جهان چنین بورس وجود ندارد و اصلا نیازی به چنین بورسی نیست اما ظاهرا هدف از ایجاد این بازار کمک دولت، نهادها، بانک‌ها، شرکت‌های دولتی برای فروش املاک مازادشان است.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ مسکن یکی از بخش‌های اقتصاد ایران است؛ بخشی که به طور مستقیم و غیرمستقیم با 256صنعت ارتباط دارد. این کالا مصرفی در شرایط و تحولات اقتصادی کشور به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده که علت اصلی آن عرضه کم در مقابل تقاضای زیاد است به طوری که می‌بایست سالانه بین 800 تا یک میلیون واحد مسکونی در کشور ساخته شود ولی به طور میانگین فقط 400هزار واحد ساخته شده و با انباشت تقاضا در کشور مواجه هستیم که این یک تهدیدی برای بخش مسکن محسوب می‌شود.

براساس این گزارش، در اقتصاد ایران حالا این کالای مصرفی که دیگر یک کالای سرمایه‌ای است و شاهد افزایش قیمت مسکن بودیم که خانه دار شدن افراد بخصوص جوانان به یک آرزوی و رویا تبدیل شده و در سوی دیگر این موضوع باعث پررونق تر شدن بازار اجاره بهای مسکن و افزایش اجاره ها شده است و این موضوع باعث تشدید فشار اقتصادی به خانوارها، افزایش حاشیه نشینی و مشکلات متعدد اقتصادی و اجتماعی است.

ایجاد بورس پنجم با 5هزار میلیارد تومان سرمایه

دولت مهرورزی با اجرای طرح مسکن مهر توانسته بود بخش مهمی از تقاضا را پوشش داده و افراد با خانه دار شدن فاصله اندکی داشتند. با اجرای این طرح که قرار بود 2.5میلیون واحد مسکونی ساخته شود، میزان تولید مسکن را به بیش از یک میلیون واحد در سال رسید؛ هر چند این طرح دارای نواقصی بود اما در دولت تدبیر و امید تولید مسکن شدت کاهش داشت و افتخار این  دولت نساختن مسکن بود که امروز شاهد افزایش شدید قیمت مسکن و میزان اجاره‌ها هستیم که دودش به چشم مردم می‌رود.

بنابر گزارش دانا؛ حالا چندی است پس از استقبال بی‌نظیر از بازار سرمایه، خبر تاسیس و ایجاد بورس مسکن اعلام و خبر ساز شده تا بتواند در بخش مسکن ایفای نقش کند. روز گذشته هم با انتخاب اعضای هیئت موسس، بورس املاک به‌عنوان پنجمین بورس ایران متولد شد. بازاری با سرمایه ۵ هزار میلیارد تومان که قرار است بستر اصلی معاملات و سرمایه‌گذاری در بازار املاک و مستغلات باشد تا دولت، نهادهای عمومی، بانک‌ها و بخش خصوصی بتوانند دارایی‌های خود را با سهولت بیشتری در این بازار بفروشند.

قرار است با راه‌انداز این بورس شاهد تسهیل فرآیند تامین مالی احداث واحدهای مسکونی و امکان تعریف ابزارهای مالی برای حمایت از بازار مسکن باشیم و امکان دادوستد املاک موجود، پیش‌فروش مسکن به شیوه‌های مختلف،  فروش متر مسکن، تامین مالی شرکت‌های سازنده و عرضه املاک مازاد دولت و بانک‌ها باشد.

ترکیب سهامداران ‏بورس املاک و مستغلات هم اینگونه است که 35درصد سهم بخش خصوصی، 35 درصد برای نهادهای عمومی مانند بانک‌ها و 30درصد هم به صورت پذیره نویسی عرضه مستقیم در اختیار عموم مردم قرار گیرد.؛ و آن طور که بهمن عبدالهی عضو شورای عالی بورس گفته براساس مذاکرات صورت گرفته قرار است بورس مسکن 4 الی ۶ ماه آینده راه‌اندازی شود.

قرار است با راه‌اندازی بورس مسکن علاوه بر افزایش تعداد عرضه و ساخت و ساز در کشور، متقاضیان خرید مسکن هم بتوانند با سرمایه‌گذاری در این بازار به صورت تدریجی و با خرید متری مسکن در زمانی مشخص صاحب ملک شوند.

شاهین چراغی عضو شورای عالی بورس در مورد بورس املاک و مستغلات می‌گوید: سهم بخش مسکن در اقتصاد ملی حدود 35 درصد است و براساس اصل 31 قانون اساسی دولت مکلف به تامین مسکن مردم است. با توجه به اهمیت بخش مسکن در سبد خانوار، نیازمند به بورس مسقل برای افزایش تولید بخش مسکن هستیم.

به گفته وی؛ در ساختار اقتصاد ملی، زمین‌های بزرگ که موجب انبوه سازی‌های بزرگ و کاهش قیمت تمام شده می‌شود در اختیار نهاد‌های عمومی و مجموعه‌های دولتی است و در حال حاضر قوانین و مقرراتی تصویب شده که دولت و نهاد‌های عمومی، منابع و زمین‌ها را برای طرح‌های انبوه سازی قرار دهند.

شاهین چراغی ادامه داد: براساس منابع مالی که در بازار سرمایه ایران وجود دارد اگر دارندگان زمین و افرادی که منابع مالی دارند و پیمانکاران بزرگی که در این 40 سال تجربه خوبی در صنعت ساخت و ساز دارند را کنار هم قرار دهیم تحول اساسی در بخش ساخت و ساز ایجاد خواهیم کرد.

وی افزود: در بورس املاک و مستغلات، اوراق مختلفی مانند "صندوق‌های زمین و ساختمان "و "طرح‌های فروش متری " طراحی خواهد شد که براساس مصوبه هیئت وزیران تمامی مجموعه‌های دولتی می‌توانند با قیمت کارشناسی، دارایی‌های خود را تبدیل به اوراق کنند و این اوراق، قیمت گذاری و قابل معامله تا انتهای طرح خواهد بود.دارندگان اوراق می‌توانند ملک شان را براساس مدل قیمت گذاری تحویل بگیرند یا به افراد دیگر واگذار کنند.

 

موافقان و مخالفان چه می‌گویند

به گزارش خبرنگار دانا؛ بازار سرمایه ایران که روزهای پررونقی را تجربه می‌کند؛ حالا بورس مسکن هم قرار است آغاز به کار کند که هیئت موسس آن می‌گویند ایجاد این بورس فرصتی برای رقابتی کردن بازار است؛ وزیر اقتصاد هم از عرضه املاک و مستغلات در این بازار خبر داده اما راه‌اندازی این بورس موافقان و مخالفانی دارد. 
 
موافقان معتقند که راه اندازی بازاری به عنوان بازار املاک و مستغلات می‌تواند امکان تأمین مالی را برای تکمیل طرح‌های نیمه تمام دولت را فراهم کند و از سوی دیگر برای مردم فرصتی برای پیش خرید مسکن در بستر شفاف است و می‌تواند نقش مهمی در ایجاد شفافیت بازار مسکن و روان شدن معاملات داشته باشد و بعث کاهش واسطه‌گری در این بازار خواهد شد
 
این افراد فروش متری مسکن را ابزاری برای تأمین مالی طرح‌ها می‌دانند و می‌گویند: این روش قرار است تعداد زیادی سازنده، طرح‌های متعدد انبوه سازی را تعریف کرده و سپس از طریق فروش متری، شفاف تأمین مالی شوند. این موضوع، عرضه و تقاضا را در بازار مسکن متعادل خواهد کرد؛ همچنین پوشش کمبود تولید مسکن در کشور نیازمند ایجاد تنوع بخشی و مکانیزم‌های جدید تامین مالی است که این بورس می‌تواند این تامین مالی را انجام دهد. 
 
 
بازاری در خدمت تولید یا رانت؟
 
اما مخالفان معتقدند ایجاد بورس مسکن و مستغلات بیش از اینکه در خدمت بازار باشد علیه آن است و بخش مولد را از بین خواهد برد و در هیچ کجای جهان چنین بورسی وجود ندارد و اگر بوده چنین نبوده است.
 
این افراد می‌گویند: بخش مسکن یک کالای همگن نیست که بتوان آن را صورت متری فروخت و اوراقی که قرار است برای این فروش منتشر و به فروش برود یک کالای موهومی است و باعث پول بازی و ایجاد رانت خواهند شد و به بحران مالی سال 2007 اشاره می‌کنند که مسکن باعث و علت اصلی آن بود.
 
براساس این گزارش بحث در خصوص شیوه ارزش‌گذاری املاک در بازار بورس املاک و مستغلات هنوز شکل نگرفته و باید به دامنه و نحوه عرضه هم باید توجه شود و همانطور که اشاره شده این بورس هیچ نمونه جهانی و تجربی ندارد.

در حالی که موافقان هدف از این بورس را، تامین مالی با ابزارهایی چون صندوق زمین و ساختمان، ایجاد شفافیت، فروش متری و تولید مسکن می‌دانند که اساسا نیاز به ایجاد بورس نیست زیرا امروز نهادهای تامنی مالی بسیاری در کشور وجود دارد و یا اینکه می‌توان با بازارهایی که وجود دارد در این بازار شاهد شفافیت باشیم و یا اینکه دولت و وزارت مسکن می‌تواند با تعیین ابزارها و سیاست‌ها و تغییر رویکرد باعث افزایش تولید مسکن شود.

البته با توجه به هیئت موسسه و نقش و حضور نهادها مانند بانک‌ها در بخش مسکن که دارایی زیادی در این بخش دارند و با فروش آن با قیمت‌های بالا قصد افزایش سودآوری خود را دارند یا اینکه دولت می‌خواهد با فروش املاک خود که 7000هزار میلیارد تومان است کسری بودجه خود را تامین کند؛ به نظر هدف از ایجاد چنین بورسی برای این اهداف باشد تا ایجاد شفافیت.
 
به هر حال امیدواریم در آینده شاهد اتفاقات ناگوار در اقتصاد ایران نباشیم و هیئت موسسه هم قبل از ایجاد چنین بازاری تمام نقاط کور و دارای ابهام را پاسخ دهد و اینکه آیا با ایجاد چنین بازاری مشکل بازار مسکن و خانه دار شدن مردم حل خواهد شد یا نه؟
 
انتهای پیام/ن

 

نظر شما